იხილეთ წყარო გვერდისთვის მიხეილ შოლოხოვი

{{ინფოდაფა მწერალი
| ჯილდოები =  სსრკ სახელმწიფო და ლენინური პრემია}}
'''მიხეილ შოლოხოვი''' ({{lang-ru|Михаил Александрович Шолохов;}} დ. ძვ. სტილით [[11 მაისი]], ახ. სტილით [[24 მაისი]], [[1905]], ხუტორი კრუჟილინსკი, სტანიცა ვიოშენსკაია, [[როსტოვის ოლქი]], — გ. [[21 თებერვალი]], [[1984]], სტანიცა ვიოშენსკაია, [[როსტოვის ოლქი]]) — რუსი მწერალი, ჟურნალისტი და სცენარისტი; [[სსრკ-ის სახელმწიფო პრემია|სსრკ-ის სახელმწიფო]]  და [[ლენინური პრემია|ლენინური  პრემიების]] ლაურეატი. [[საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკების კავშირი|სსრკ]]-ის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი და ორგზის [[სოციალისტური შრომის გმირი]]. 1932 წლიდან იყო [[საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტია|სკკპ]]-ს, ხოლო 1961 წლიდან [[სკკპ ცკ]]-ს წევრი. 1937 წელს გახდა სსრკ-ს უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი. მიხეილ შოლოხოვს მსოფლიო აღიარება მოუტანა [[რომანი|რომანმა]] ''„[[წყნარი დონი]]“'', რომლისთვისაც 1965 წელს მიენიჭა [[ნობელის პრემია ლიტერატურაში]].<ref>{{citeweb|url=https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1965/summary/|title=nobel prize in literature 1965|acces-date=2020-06-19}}</ref> 

შოლოხოვის შემოქმედება დიდი პოპულარობით სარგებლობდა [[საქართველო]]ში. რეჟისორ [[ნიკოლოზ შენგელაია]]ს 1933 წელს სურდა „გატეხილი ყამირის“ ეკრანიზაცია და სცენარიც დაწერა შოლოხოვთან ერთად, მაგრამ ჩანაფიქრი არ განხორციელებულა. შოლოხოვმა იმოგზაურა [[საქართველო]]ში 1966 და 1968 წლებში.

==ცხოვრება და მოღვაწეობა==
მიხეილ შოლოხოვი 1905 წლის 11 მაისს [[როსტოვის ოლქი|როსტოვის ოლქში]], კრუჟილინსკის დასახლებაში საშუალო ფენის ოჯახში დაიბადა. მისი მამა, ალექსანდრე მიხაილოვიჩ შოლოხოვი სხვადასხვა დროს ფერმერობით, ვაჭრობითა და მეწისქვილეობით ირჩენდა თავს. ხოლო მისი დედა, ანასტასია დანიელოვნა ჩერნიკოვა [[უკრაინელები|უკრაინელი]] გლეხი იყო. 

შოლოხოვი კარგინსკაიას და ვიოშენსკაიას სკოლებში სწავლობდა. 13 წლიდან იგი [[რუსეთის სამოქალაქო ომი|რუსეთის სამოქალაქო ომში]] [[ბოლშევიკები]]ს მხარეს იბრძოდა. შოლოხოვმა წერა 17 წლის ასაკში დაიწყო. პირველ მოთხრობაზე ''„დაბადების ნიშანი“''  ორი წლის შემდეგ დაასრულა მუშაობდა. 1922 წელს შოლოხოვი [[მოსკოვი|მოსკოვში]] გადავიდა და ჟურნალისტობა დაიწყო, თუმცა თავის სარჩენად პარალელურად მტვირთავის, ქვის მთელელის და ბუღალტერის პროფესიებსაც ითავსებდა. 

1924 წელს შოლოხოვი ვიოშენსკაიაში დაბრუნდა, სადაც მთლიან დროს წერას უთმობდა. იმავე წელს მან ცოლად შეირთო მარია პეტროვნა გრომოსლავსკაია. წყვილს ორი ქალიშვილი და ორი ვაჟი ეყოლა. 

1926 წელს გამოქვეყნდა შოლოხოვის პირველი  მოთხრობათა კრებული ''„დონის ამბები“'', რომელიც [[პირველი მსოფლიო ომი]]სა და რუსეთის სამოქალაქო ომის პერიოდში  მის პირად გამოცდილებაზეა დაფუძნებული. იმავე წელს შოლოხოვმა რომანის ''„წყნარი დონი“'' წერა დაიწყო, რომელსაც 14 წლის შემდეგ დაასრულა. რომანი საბჭოთა კავშირში ყველაზე კითხვადი მხატვრული ნაწარმოები გახდა და სოციალური რეალობის ამსახველ საუკეთესო მაგალითად დასახელდა. მწერალს რომანისთვის სსრკ-ის სახელმწიფო პრემია და ნობელის პრემია ლიტერატურაში მიენიჭა. მომდევნო რომანისთვის ''„გატეხილი ყამირი“'', რომელსაც შოლოხოვი 28 წლის მანძილზე წერდა, მან ლენინური პრემია მიიღო. რომანი  [[კოლექტივიზაცია|კოლექტივიზაციის]] პერიოდში საბჭოთა ადამიანთა ცხოვრებას აღწერს. [[მეორე მსოფლიო ომი]]ს თემატიკაზეა შოლოხოვის დაუსრულებელი რომანი ''„ისითი თავიანთი ქვეყნისთვის იბრძოდნენ“''.

1957 წელს შოლოხოვმა გამოაქვეყნა მოთხრობა ''„კაცის ბედი“'', რომლის მიხედვითაც 1959 წელს საბჭოთა კავშირში ფილმი გადაიღეს. მწერლის სრული შემოქმედება რვა ტომეულის სახით 1956-1960 წლებში გამოქვეყნდა.

==პოლიტიკური და სოციალური აქტივიზმი==
1930 წელს შოლოხოვმა [[იოსებ სტალინი]] გაიცნო. მწერალი იმ ერთეულთაგანი იყო, რომელსაც ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებზე თავისუფლად შეეძლო ესაუბრა დიქტატორთან. 1930-იან წლებში მან სტალინს რამდენიმე წერილი მისწერა, სადაც ვიოშენსკაიას რაიონში სასოფლო-სამეურნეო კოოპერატივებში შემაშფოთებელი სამუშაო პირობების შესახებ აცნობებდა და ფერმერებისთვის დახმარების გაწევას სთხოვდა.<ref>[http://next.feb-web.ru/feb/sholokh/texts/piv/piv-0221.htm1?cmd=1 ФЭБ: Переписка – 1997 (описание)<!-- Bot generated title -->]{{Dead link|date=ივნისი 2024 |bot=InternetArchiveBot }}</ref><ref>{{Cite book|title = Fear and the Muse Kept Watch|last = McSmith|first = Andy|publisher = The New Press|year = 2015|isbn = 978-1-59558-056-6|location = 2015|pages = 207}}</ref>  

1933 წელს მიწერილ წერილში შოლოხოვი სტალინს ორი ოფიცრის სახელს უსახელებდა, რომელთაც მწერლის თანასოფლელ პატიმართა წამებაში ადანაშაულებდნენ. სტალინმა გამოძიება წამოიწყო, რომლის საფუძველზეც ოფიცრები დააპატიმრეს და სიკვილით დასჯა მიუსაჯეს. სასჯელი მოგვიანებით გაუქმდა, თუმცა მათ შოლოხოვის სოფელში მუშაობა აეკრძალათ.<ref>{{Cite book|title = Fear and the Muse Kept Watch|last = McSmith|first = Andy|publisher = |year = |isbn = |location = |pages = 207–209}}</ref>

1932 წელს შოლოხოვი სკკპ-ს შეუერთდა, ხოლო 1937 წელს საბჭოთა კავშირის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატი გახდა. 

1937 წელს  შოლოხოვის უახლოესი მეგობარი, ვიოშენსკაიას პარტიული კომიტეტის მდივანი პ. კ. ლუგოვოი დააკავეს. შოლოხოვი ამ დროს მწერალთა საერთაშორისო კონფერენციას უნდა დასწრებოდა, თუმცა მან მეგობრის დაპატიმრების გამო ქვეყნის დატოვებაზე უარი თქვა. სტალინმა საქმეზე  გამოძიება დაიწყო და მწერალი [[კრემლი|კრემლში]] მიიწვია. მათი შეხვედრის შემდეგ, ლუგოვოი და მასთან ერთად კიდევ ორი პატიმარი შოლოხოვის შუამდგომლობით გაათავისუფლეს. სტალინთან მიწერილ წერილში მწერალი მწუხარებას გამოთქვამდა, რომ უსაფუძვლო ბრალდებებზე პასუხისმგებელი ადამიანები დაუსჯელნი რჩებოდნენ.

1939 წელს შოლოხოვი სსრკ-ს მეცნიერებათა აკადემიის წევრი გახდა. მწერალი 1959 წელს კომპანიონობას უწევდა [[ნიკიტა ხრუშჩოვი|ნიკიტა ხრუშჩოვს]] მოგზაურობაში [[ევროპა]]სა და [[აშშ]]-ში. 1961 წელს შოლოხოვი კომუნისტური პარტიის ცენტრალური კომიტეტის წევრი გახდა. მწერალმა ორჯერ მოიპოვა სოციალისტური შრომის გმირის საპატიო წოდება. შოლოხოვი სსრკ-ს მწერალთა კავშირის ვიცე-პრეზიდენტი იყო.

==სიცოცხლის ბოლო წლები==
შოლოხოვმა წერა 1969 წლის შემდეგ შეწყვიტა. მან სიცოცხლის ბოლო წლები ვიოშენსკაიაში გაატარა. მწერალმა ნობელის პრემიით მიღებული თანხით ოჯახთან ერთად ევროპასა და [[იაპონია]]ში იმოგზაურა,<ref>Aleksei Torgashev. [https://www.kommersant.ru/doc/2295905 Who and how spent his Nobel Prize] article at Kommersant, from Ogoniok №41, p. 16, 16 October 2005 (in Russian)</ref> ლენინური პრემიით კი თავის სოფელში სკოლის აშენება დააფინანსა.   

შოლოხოვი 1984 წლის 21 თებერვალს ხორხის [[სიმსივნე|სიმსივნით]] გარდაიცვალა. იგი ვიოშენსკაიაში, მისი სახლის ეზოში დაკრძალეს.<ref name='museum'>[http://eng.sholokhov.ru/objects/mansion/ Official website] of the National Sholokhov Museum-Reserve</ref>

==რესურსები ინტერნეტში==
*[https://www.nobelprize.org/prizes/literature/1965/sholokhov/biographical/ მიხეილ შოლოხოვის ბიოგრაფია ნობელის პრემიის ოფიციალურ საიტზე]
*[https://www.britannica.com/biography/Mikhail-Sholokhov მიხეილ შოლოხოვის ბიოგრაფია [[ენციკლოპედია ბრიტანიკა]]ში]
*[http://www.resonancedaily.com/mobile/index.php?id_rub=5&id_artc=34608 შოლოხოვი და საქართველო]
*[https://sputnik-georgia.com/columnists/20161123/233920526/mixail-Soloxovi-gatexili-qarTuli-yamiri.html მიხაილ შოლოხოვი: აი, თქვენი ქართული გატეხილი ყამირი]
* [http://www.nobel-winners.com/Literature/sholokhov_mikhail.html Nobel-winners.com's article on Michail Sholokhov]
* [http://www.sovlit.net/sholokhov107/ 107 years of Sholokhov, from SovLit.net.]
* {{IMDb name|id=0794804|name=Mikhail Sholokhov}}
* [http://lib.ru./PROZA/SHOLOHOW/ On-line Sholokhov texts] (Russian)
* [https://web.archive.org/web/20070930204311/http://itar-tass.com/eng/level2.html?NewsID=2081916&PageNum=0 Politicians Praise Soviet-Era Writer Mikhail Sholokhov’s Contribution to World Literature]
* [https://web.archive.org/web/20101113153958/http://www.newchrono.ru/frame1/Literature/QuietDon/stremya.htm Stremya Tihogo Dona: Solzhenitsyn's accusations of plagiarism] 
* [https://web.archive.org/web/20090130145018/http://2003.novayagazeta.ru/nomer/2003/44n/n44n-s26.shtml An interview with Bar-Sela] 
* [https://web.archive.org/web/20081030122546/http://www.cas.uio.no/Publications/Seminar/Consilience_LidHjort.pdf And Quiet Does not Flow the Don: Statistical Analysis of a Quarrel between Nobel Laureates] (PDF)
* [http://noblit.ru/content/category/4/83/33/ Sholokhov: biography, photos, prose, critical essays]

==სქოლიო==
{{სქოლიო}}

{{ნობელის პრემია ლიტერატურაში}}
{{ნობელის პრემია 1965}}

{{DEFAULTSORT:შოლოხოვი, მიხეილ}}

[[კატეგორია:რუსი მწერლები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა მწერლები]]
[[კატეგორია:რუსი სცენარისტები]]
[[კატეგორია:რუსი ჟურნალისტები]]
[[კატეგორია:ლენინური პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სტალინური პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:სოციალისტური შრომის გმირები]]
[[კატეგორია:ლენინის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:ოქტომბრის რევოლუციის ორდენის კავალრები]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ლიტერატურაში]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის მეცნიერებათა აკადემიის ნამდვილი წევრები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის I მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის II მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის III მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის IV მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის V მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VI მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VII მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის VIII მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის IX მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის X მოწვევის უმაღლესი საბჭოს დეპუტატები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა კავშირის კომუნისტური პარტიის წევრები]]
[[კატეგორია:მარქსისტი მწერლები]]
[[კატეგორია:რუსი ნობელის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა ნობელის პრემიის ლაურეატები]]
[[კატეგორია:რუსი მამაკაცი რომანისტები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა რომანისტები]]
[[კატეგორია:საბჭოთა მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:XX საუკუნის მამაკაცი მწერლები]]
[[კატეგორია:სსრკ-ის მეცნიერებათა აკადემიის ნამდვილი წევრები]]
[[კატეგორია:ნობელის პრემიის ლაურეატები ანბანის მიხედვით]]
[[კატეგორია:საკავშირო კპ-ის (ბ) XVIII ყრილობის დელეგატები]]