Клинтон Джозеф Дэвиссон

Клинтон Джозеф Дэвиссон
ағылш. Clinton Joseph Davisson
Туған күні	22 қазан 1881 (1881-10-22)
Туған жері	Блумингтон (Иллинойс, АҚШ)
Қайтыс болған күні	1 ақпан 1958 (1958-02-01) (76 жас)
Қайтыс болған жері	Шарлотсвилл (Виржиния, АҚШ)
Ғылыми аясы	физика
Альма-матер	Чикаго университеті Принстон университеті
Ғылыми жетекші	Оуэн Ричардсон
Несімен белгілі	электрондардың дифракциясын ашқаны үшін
Марапаттары	Физика саласындағы Нобель сыйлығы (1937)

Клинтон Дэвиссон (сол жақта) және Джермер Гермер (оң жақта).

Клинтон Джозеф Дэвиссон (ағылш. Clinton Joseph Davisson; 22 қазан 1881, Блумингтон, Иллинойс, АҚШ — 1 ақпан 1958, Шарлоттсвилл, Вирджиния, АҚШ) — американдық физик, 1937 жылы «кристалдардағы электрондардың дифракциясын эксперименталды ашқаны үшін» физика бойынша Нобель сыйлығының лауреаты (Джордж Томсонмен бірге).

АҚШ Ұлттық ғылым академиясының мүшесі (1929).

Өмірбаяны

Клинтон Джозеф Дэвиссон қолөнерші Джозеф Дэвиссон мен мұғалім Мэри Калверттің отбасында дүниеге келген. 1902 жылы Блумингтондағы (Иллинойс штаты) мектепті бітіргеннен кейін Чикаго университетінде математика және физика бойынша оқуды бастады. Бір жылдан кейін қаржы тапшылығына байланысты оқуын үзуге мәжбүр болды. Блумингтон телефон компаниясында жұмыс істеді. Чикагода оқып жүргенде танысқан Милликенның ұсынысы бойынша 1904 жылы Дэвиссон Пердю университетінде ассистент болды. 1904 жылдың маусымынан тамызына дейін Дэвиссон Чикагода оқуын жалғастыра алды. 1904 жылдың қыркүйегінде тағы да Милликенның ұсынысы бойынша ол Принстон университетіне физикадан толық емес оқытушы болып қабылданып, 1910 жылға дейін жұмыс істеді. Дэвиссон бос уақытында Фрэнсис Маги, Эдвин Адамс, Джеймс Джинс және Оуэн Ричардсонның лекцияларына қатысты. Жазғы семестрлерде ол Чикагода бірнеше рет лекцияларға қатысып, 1908 жылы бакалавр дәрежесін алды. 1910—1911 жылдары Принстон университетінде физика факультетінде оқуға стипендия алды. 1911 жылы ол жерде профессор Ричардсонның жетекшілігімен «Сілтілік жер металдарының тұздарының оң иондарының термиялық эмиссиясы туралы» тақырыбында кандидаттық диссертация қорғады. 1911 жылдың қыркүйегінен 1917 жылдың сәуіріне дейін Дэвиссон Питтсбургтегі Карнеги технологиялық университетінің физика кафедрасында физика пәнінің оқытушысы болып жұмыс істеді. 1917 жылы әскерге алынбақшы болғанда, оны қабылдамады. 1917 жылдың маусымынан соғыстың соңына дейін Нью—Йорктегі Western Electric компаниясының (кейінірек Bell Laboratories деп аталды) конструкторлық кеңсесінде жұмыс істеді. Соғыс аяқталғаннан кейін ол ассистенттік қызметінен кетіп, Вестерн электрик компаниясында қалды.

1946 жылы, Bell Laboratories—те 29 жыл жұмыс істегеннен кейін, ол зейнетке шықты және 1947—48 жылдары Шарлоттсвиллдегі Вирджиния университетінде шақырылған профессор болып жұмыс істеді.

1911 жылы Дэвиссон өзінің жетекшісі профессор Ричардсонның әпкесі Шарлотта Сара Ричардсонға үйленді. Төрт баланың әкесі – үш ұл, бір қыз. Ол 1958 жылы 1 ақпанда Вирджиния штатының Шарлоттсвилл қаласында қайтыс болды.

Жетістіктер

1937 жылы Дэвиссон Луи де Бройль болжаған материялық толқындарды эксперименттік растағаны үшін физика бойынша Нобель сыйлығын алды. Кристалдардың электронды дифракциясы бойынша тәжірибелер 1926 жылы Лестер Гермермен жүргізілді. Сыйлықтың екінші жартысы Джордж Паджет Томсонға бұйырды.

Марапаттары

• Комсток сыйлығы, АҚШ Ұлттық ғылым академиясы, 1928
• Эллиот Крессон медалі, Франклин институты, АҚШ, 1931
• Хьюз медалі, Лондон корольдік қоғамы, 1935
• Физика бойынша Нобель сыйлығы, 1937
• Чикаго университетінің медалі, 1941
• Принстон университетінің, Лион университетінің және Колби колледжінің құрметті докторлары

Оның атымен аталған

• Дэвиссон—Гермер тәжірибесі
• Дэвиссон — айдың арғы жағындағы кратер.
• Дэвиссон-Джермер сыйлығы .

Сілтемелер

• Нобель комитетінің сайтынан ақпарат (ағыл.)
• Электрондық дифракциялық эксперименттердің сипаттамасы (archive.org сайтындағы сақтық көшірме сілтеме) (ағыл.)