Edith Södergran
Edith Irene Södergran (1892 - 1923) belkî navdartirîn helbestvana hemû Skandinavyayê ye.
Södergran 4.4.1892 li Petersburga Rusyayê hatiye dinyayê. Södergran ji malbatek swêdîziman ya Fînlendayê bû. Helbestên xwe wê bi zimanê swêdî nivîsîne. Hê Edith biçûk bû, bavê wê Matts Södergran ji ber êşa zirav mir. Södergranê li yek ji baştirîn dibistanên Petersburgê, li fêrgeha St. Petri-Schule ya elmanî dest bi xwendina xwe kir. Di 16-saliya xwe de ew jî bi êşa zirav ket û bo çarekirinê pêşî hat Fînlendayê, ya hingê beşek ji Împaratoriya Rûsî bû, û paşî ji ber heman nesaxiyê sê salan li Swîsreyê ma.
Piştî hilbûna agirê Şoreşa Rûsyayê, Edith û diya xwe ji Petersburgê bar kir derveyî bajar, "xaniyê [xwe yê] xirabe", wek ew bi xwe dibêje, û di rewşek bikêmûkasî de jiyan. Mîraseya diya wê wergirtî bi ticaretên biserneketî yên bavê wê û herwa li ber bahoza şoreşê pûç bûbû. Di vê rewşa xwe de Edith Södergran taliyê bû modernîstek xweser ku hingê kêm kes tê digihîn lê paşî wê bandorek berçav li coma wêjeyê hebûye. Yekem dîwana Södergranê li 1916 weşî. Li ser hev wê pênc dîwan hene.
Edith Södergran, hê pirr ciwan, li 1923yê wefat kir.
Helbestên Edith Södergranê ji tecrûbeyên jiyanê, ji dîtinên wê, ji xewnên wê, ji agirê gurr yê dilê wê afirîne. Êşa zirav, bêkesî, qutbûna ji mirovan û dilsariya ji hindê ku hemdemiyên wê ew fam nedikir, di helbestên wê de jî diyar e: xwestina destjêberdanê û coşa bilindtirbûna ji hemdemiyên xwe têkil dibin. "Jiyan şaşiyek germ e. Lê min tiştek dîtiye û bi rastî tê de bi ser ketime - rêya berev welatê neyî", Södergran di helbesta xwe Welatê Neyî de dibêje.
Berhem
- Dikter (1916)
- Septemberlyran (1918)
- Rosenaltaret (1919)
- Framtidens skugga (1920).
- Landet som icke är (1925)
Bi kurdî
http://web.archive.org/20090810143553/www.geocities.com/mehname2006a/81/diyari2.html
Çavkanî
- Edith Södergran: Jan û jiyan (20 helbest), wergerrandin: Husein Muhammed, 2003