Mexrib
Mexrib
| |
---|---|
30°Bk 5°Rh / 30°Bk 5°Rh | |
Rûerd | |
Nifûs | 101.095.436 (2019) |
biguhêre - Wîkîdaneyê biguhêre |
Mexrib (bi erebî: مغرب , ango Rojava) ji bo navçeyê welatên Afrîkaya Bakur Tûnis, Cezayêr û Fasê tê bikaranin. Pişkî Lîbya û Morîtanya jî dikeve wê navçe. Yekî li wir dijîna jî bi mexribî tê nav kirin. Hin ereb ji bo Fasê herî rojava welatê erebanê, li Mexrib Fasê fehm dikin. Gotina pêşiyan ereban wiha li qala Mexribê dike:
“ | Mexrib çûkeke pîroz e. Bedenê xwe Cezayêr, perê xweya rastê Tûnis, perê xweya çepê jî Fas e. | ” |
Peyvnasî
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Mexrib bi wûşe di erebî de ji bo rojava tê bikaranîn. Ew di xûrûb, ango çûna ava (ji bo roj), daketin, de tê ye. Dija wê wûşe Meşriq e.
Çande
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Mexribî gelemperî ereb û berberî (amazigh), hin jî morîtanî ne. Wan xeyrî bi hindike, tirkên dema Împaratoriya Osmanî de hatinî, mislimanê spanî dema Endulusê de koç kirînî, fransî û îngîlîzî jî hêne. Li Mexribê, wek gelên xwe, bi gelemperî erebî û berberî tê axaftin. Lê erebiya wê navçe hindik ciyawaz e, ango zaravekî erebî ye.
Gel bi gelemperî misliman û melikî ne. Hin deran kêmavî îbadî jî hêne.
Dîrok
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Mexrib berê bandûra afrîkaniyan de bû. Paş Fenîke û Kartacayê de romayiyan bi tûnî Mexrib daraz danîn.
Ereb dema Omeyeyan de gihîştina Mexribê. Dema el-Muwahhîdînan û Hafsîdîyan de sedsala 12'an de berberî Mexribê daraz danîn. Dûv çaxa navîn re Mexrib dest Împaratoriya Osmanî ket. Di sedsala 19'an de jî ji aliya Fransa, Spanya û Îtalya hat kolonî kirin.
Yekîtiya Mexribê
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]Yekîtiya Mexribê di 17'ê reşemiyê 1989 hat saz kirin.[çavkanî hewce ye] Paytexta wê Rabat, Fas e.
Endam: Cezayêr, Morîtanya, Fas, Libya û Tûnis
Girêdanên derve
[biguhêre | çavkaniyê biguhêre]- Yekîtiya Maxrîb
- Maxrîb Online Girêdana arşîvê 2019-07-23 li ser Wayback Machine
Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?) |