Кыргыз макал-лакаптар
Көрүнүш
Ай
А
[түзөтүү]- "Алайын" деп жутунба, ач көздүктүн белгиси, "Жулайын" деп умтулба, журт бузардын белгиси...
- Ааламдын көркүн көз ачат, адамдын көөнүн сөз ачат.
- Абийир тапса баласы, атасына бак конот.
- Ага — тууган кимде жок, сыйлашпаса жатча болот.
- Ага —тууган ынтымактуу болсо ат көп, абысындар ынтымактуу болсо аш көп.
- Агасы минген атты — иниси минет, атасы салган кушту — баласы салат.
- Агасын агалай албаган, душманын сагалайт.
- Агасын көрүп ини өсөт, эжесин көрүп сиңди өсөт.
- Агасын чапса балаңыз, атасын урам дегени. Эжесин чапса балаңыз, энесин урам дегени.
- Ага-тууган кимде жок, сыйлашпаса жат болот.
- Агач катуусун курт жыгат.
- Агыбайдын тонундай аңтара салба.
- Агын сууда арам жок.
- Агын тапсаң аласың, караны тапсаң каласың.
- Агын чогулуп сел болот, адам чогулуп эл болот.
- Агынан тийишсең бирөөгө, айланып келет кезеги.
- Адал эмгек абийир таптырат, арам эмгек азабын тарттырат.
- Адал эмгек астыңа ат, үстүңө тон.
- Адам — адам менен адам.
- Адам — адам үчүн табылгыс дары.
- Адам — адамга дос, жолдош, бир тууган.
- Адам — акылы менен адам.
- Адам — эли менен, өрдөк — көлү менен.
- Адам (көзү) жок жерде кеп (ушак) кылба.
- Адам аласы — ичинде, мал аласы — тышында.
- Адам аласынан, сөз аласы жаман, от (эт) чаласынан, сөз чаласы жаман.
- Адам алсызы — урушчаак.
- Адам аракты жутат, арак кийин адамды жутат.
- Адам ачтан өлбөйт, ардан өлөт.
- Адам ашка тойсо да, башка (жашка) тойбойт.
- Адам баласы тетиксиз сандык, сыртынан сынчы жаңылат.
- Адам болмок аста —аста, айбан болмок бир паста.
- Адам болор кишинин адам менен иши бар, адам болбос кишинин адам менен неси бар.
- Адам болуу — ураан, адамды билүү — кымбат.
- Адам болуу арзан, адамды билүү кыйын.
- Адам да көктөмдө арыктайт.
- Адам даңк үчүн от менен сууга кирет.
- Адам дүйнөдө бир жаралат.
- Адам жакшылыкты жерден таап албайт, адамдан үйрөнөт.
- Адам жаман эмес, анын кыялы жаман.
- Адам жаманы — сопу, жыгач жаманы — соку. Адам жаманы сопу болот, жыгач жаманы соку болот.
- Адам жолу — улук.
- Адам жүргөн жол менен адам жүрөт.
- Адам жүрөгү менен күчтүү, жыгач тамыры менен күчтүү.
- Адам жүрүшүнөн — кул болот, ат жүрүшүнөн — пул болот.
- Адам ит жандуу.
- Адам кааласа таштан суу, такырдан гүл чыгарат. Адам карыган сайын бала.
- Адам катасыз болбойт, көлчүк бакасыз болбойт.
- Адам келсе таң аткандай, акмак келсе күн баткандай.
- Адам көңүлүнөн азат, тилинен жазат.
- Адам көптү көрбөй акыл кирбейт.
- Адам көркү — адеп.
- Адам көркү — чүпүрөк, дарак көркү — жалбырак.
- Адам кулагынан жаңылат, тулпар туягынан жаңылат.
- Адам курсагынан арыктабайт, кулагынан арыктайт.
- Адам маңдайга жазылгандан өтө албайт.
- Адам менен малдын айырмасы — акылда.
- Адам ойго тойбойт, бөрү койго тойбойт.
- Адам ооруган жеринен колун албайт.
- Адам өзү ажалдуу болсо да, өлбөс нерселерди жасайт.
- Адам өзү карыса да, көөдөнү карыбайт.
- Адам өзүнөн кийинкилерди көрүп картаят.
- Адам өзүнөн эмес, сөзүнөн байкалат.
- Адам өлбөсө — айыл башы, сарт өлбөсө — кербен башы.
- Адам өлбөсө айыл башы, соодагер өлбөсө кербен башы.
- Адам өлмөйүнчө ырыскысы түгөнбөйт.
- Адам өлөт, атак өлбөйт.
- Адам өлсө даңкы калат, ат өлсө териси калат.
- Адам өчкө кудай өч.
- Адам сөзгө (кепке) байланат, айбан чөпкө (жипке) байланат.
- Адам сөзүнөн сынат, уй мүйүзүнөн сынат.
- Адам сүйлөшкөнчө, айбан (жылкы) кашынышканча.
- Адам темирден катуу, (таштан бек), гүлдөн назик.
- Адам тилинен табат.
- Адам тирүүлүгү — бейиш, молдонун тирүүлүгү — кейиш.
- Адам төрөлсө да, өлсө да койдун шору.
- Адам чакырса барбайм деген, аш чакырса калбайм дейт.
- Адам ызаатка келет, айбан чөпкө келет.
- Адам эли менен, каз — өрдөк көлү менен.
- Адам эмгеги менен даңктуу (таанылат).
- Адам эмгек менен адам.
- Адамга — ишарат, айбанга — келтек.
- Адамга адам кымбат.
- Адамга конгон касиет качпайт, бирок издеген киши таппайт.
- Адамга көрбөгөндүн баары кызык.
- Адамга кылган жакшылык, айда тийген ай эмес, күндө тийген күн эмес.
- Адамга мал табылышы оңой, адамга адам табылышы кыйын. Адамга таандык мыкты дөөлөт — достук.
- Адамга өлүм ак. (Өңгө жалган — өлүм ак).
- Адамга тубаса акыл бүтпөйт, эмгек менен заман жасайт.
- Адамга чычалак жарашпайт, атка жаталак жарашпайт.
- Адамга эки нерсе тирек деги, бири тил, бири дилиң жүрөктөгү.
- Адамдагы эң сонун нерсе — акыл менен билим.
- Адамдан айла качып кутулбайт.
- Адамдан улуу ат жок, нандан улуу аш жок.
- Адамды (кишини, жигитти) сөзүнөн тааныйт.
- Адамды адам кылып арга үрөгөн үмүт. Адамды акылга бай кылган — эмгек, төрт түлүктү шай кылган эмгек.
- Адамды акылынан, даракты жалбырагынан байка.
- Адамды алыстан тааныш (байкаш) кыйын.
- Адамды билиш үчүн аны менен бирге үч пуд туз жеш керек.
- Адамды бузган — байлык менен бийлик.
- Адамды кийминен тааныбайт, ишинен тааныйт.
- Адамды көзүнөн түшүнбөй, сөзүнөн түшүн.
- Адамды сөзүнөн тааныбайт, ишинен тааныйт.
- Адамды үмүт жашатат, кайгы какшатат.
- Адамды шайтан азгырат, артык дөөлөт мас кылат, тумшугу таштай катаарда, тууган менен кас кылат.
- Адамды шорго салган да, өлтүргөн да тил.
- Адамдын адам билет сымбатын, акмактар кайдан билсин, адамдын арзан менен кымбатын.
- Адамдын адамкерчилиги, ачуусу келгенде билинет.
- Адамдын акысын жер жебейт.
- Адамдын аласы жаман, айбандын куласы жаман.
- Адамдын ардуусу тырышчаак болот.
- Адамдын башкы милдети — ыймандуулук.
- Адамдын бетин бөрү жебейт.
- Адамдын бири тентек, бири жөнтөк, бири эпчил, бири кекчил.
- Адамдын даңкын чыгарган да — тил, тарпын чыгарган да — тил.
- Адамдын жалаңгычы да адам.
- Адамдын жаман — жакшысы туулгандан эмес, көргөн тарбиясынан.
- Адамдын жылдыздуусун айбан да билет.
- Адамдын ийгилиги эмес, акылына карап баа бер.
- Адамдын иши, жемиштин мөмөсү.
- Адамдын ким экенин билгиң келсе, кебин шашпай тыңшап көр.
- Адамдын көзү өлгөндө (бир чымчым) топуракка тоёт.
- Адамдын көркү — адеп.
- Адамдын көркү — адилеттүүлүктө, жигиттин көркү — адептүүлүктө.
- Адамдын көркү — акыл.
- Адамдын көркү — бөз, көңүлү — эки ооз сөз.
- Адамдын көркү — бөз, кулактын көркү — сөз.
- Адамдын көркү баш болот, кабактын көркү каш болот.
- Адамдын кыйноосу — санаа, өлүмү оору.
- Адамдын өзү карыса да, сөзү карыбайт.
- Адамдын өзүнө баа бербе, акылына баа бер.
- Адамдын пейли тойбой, карды тойбойт.
- Адамдын түсүн айтпай, ишин айт.
- Адамдын эмгектен улуу тиреги жок.
- Адамзааданы жакшы сөз атынан түшүрөт.
- Адамзатты сөз бузат, тоо — ташты сел бузат.
- Адамзаттын жакшысы азыраак сүйлөп, көп тыңдайт, аргымактын жакшысы азыраак оттоп, көп жуушайт.
- Адамзаттын уругу — ажырыктын тамыры.
- Адамча туулуп, айбанча жашаба.
- Адат — адат эмес, жөн — адат.
- Адашкан казды топтошкон карга алат.
- Адашкан койду бөрү жейт. Адашкандын айбы жок, кайтып үйүрүн тапкан соң.
- Адашкандын айыбы жок, айланып (кайтып) үйүрүн тапкан соң. Ачылгандын айыбы жок, өзү билип (көрүп) жапкан соң.
- Адашкандын айыбы жок, кайтып үйүрүн тапкан соң.
- Адашкандын алды жөн.
- Адашкың келбесе — кара, жаңылгың келбесе — сура.
- Адашпаймын деген эр дал түштө адашат.
- Адашсаң атыңа ишен.
- Адашсаң элиң менен (акылдуу менен) адаш.
- Адеби жок жигит жүгөнү жок атка окшош, адеби жок аял кабаанак итке окшош.
- Адеби жоктун, уяты жок.
- Адептүү киши — азаптан алыс.
- Адепсиз бала — таманга жабышкан чыла.
- Адепсизден алыс кач.
- Адепсизден да адептүүлүктү үйрөн.
- Адептүү — алкыш алат, адепсиз — каргыш алат.
- Адептүү бала — абийир, адепсиз бала — жабыр.
- Адептүүлүк— адамдын көркү.
- Ажал айтып келбейт.
- Ажал жетип күн бүтсө, кимди сорбойт кара жер.
- Ажал келсе, алтын тактан пайда жок.
- Ажалдуу карга бүркүт менен ойнойт.
- Аз болсо да, саз болсун.
- Аз көбөйөт, азган оңолот.
- Аза — арыбайт, каада — карыбайт, алтын чирибейт.
- Азаматтын жакшысы азыраак сүйлөп, көп тыңшайт.
- Азганды кууп, тосконго жолукпа.
- Азды аяган, көптөн кур калат.
- Азды жок дебе, барды көп дебе.
- Аздын азанчысы болгончо, көптүн казанчысы бол.
- Азоого — тушоо, күлүкө — чалма
- Ай десе аркы жок, күн десе көркү жок
- Ай караган текедей, күткөн жаман акыйып
- Ай толгонун билбейт, жигит болгонун билбейт
- Ай чырайлуу, бал сөздүү акылман адам элеси
- Айгыр көпсө үйүрүн кажыйт, Хан көпсө элин кажыйт
- Айдаганы бир эчки, ышкырыгы таш жарат
- Айдай чырайыңды иттей кыялың бузат
- Айды этек менен калкалай албайт
- Айдын жарыгында жүргөнчө, күндүн көлөкөсүндө жүр
- Айдын жарымы — жарык, жарымы — караңгы
- Айланайын бакыраң көз сен мага тийбе, мен сага тийбейин
- Айран сураган — аягын жашырбайт
- Айт да болоор, айттын эртеси да болоор
- Айткандын сөзү, ыйлагандын көзү жаман
- Айтпа, айткандан кийин кайтпа
- Айтсам сенден өлөөрмүн, айтпасам сындан өлөөрмүн
- Айтып кылган иштин айыбы жок
- Айылды алалык бузат, достукту каралык бузат
- Айыпсыз аякка тикенек кирбейт
- Ак ийилет, бирок сынбайт
- Ак ит, кара ит — баары бир ит
- Ак көңүлдүн аты арыбайт, тону тозбойт
- Ак төөнүн карды жарылганда
- Аке-уке деген көңүлгө жакшы
- Аккан арыктан суу агат
- Аккан сууда арам жок
- Акма кулакка айтса болбойт, куйма кулакка куйса толбойт
- Акмак достон акылдуу душман жакшы
- Акмак өзүн — эр ойлойт, аңгек өзүн жер ойлойт
- Акмакты өзүнөн түшүнбөй, элден түшүн. Адамды кордобо, акмакты бордобо.
- Ак-Сайдын башы жошо бол, атаң өлүп калыптыр, эмне болсоң ошо бол
- Акыл — баштан, асыл — таштан
- Акыл — тирүүдө урмат, өлгөндө даңк
- Акылдуу менен арбашпа, алдуу менен кармашпа
- Акылдуулар сөз алышат, акылсыздар өч алышат
- Акылсыз — атасын акмалайт
- Акылы аздын азабы көп
- Акылы жетсе, атаны уул билет
- Акыркы ашка каскак түшөт
- Акырын баскан — аксабайт
- Акырын бассаң — аксак, катуу бассаң таскак
- Ала жылкы жоголбойт, арамзаада оңолбойт
- Ала каптын кагынчык, аңдыгандын жаны чык
- Ала карганы атынан чакыр
- Алган эри жарашса, кара катын ак болот
- Алгандын бермейи бар
- Алганы болот бергендин, атканы болот мергендин
- Алдаса болот жаш башты, каргаса болот как башты
- Алдыңа түшсө, атаңдын кунун кеч
- Алдыңкы көч кайда барса, кийинки көч да ошол жакка барат
- Алдыңкы көчтүн адашканын кийинки көч билет
- Алдыраар күнү — жаздыраар
- Алма быш — оозума түш
- Алма сабагынан алыс түшпөйт
- Алтымыш менен жетимиш абышканын курагы
- Алтымышта атаңдын, алдап-соолап күчүн ал
- Алтын дат болбойт, жакшы жат болбойт
- Алтын жерден чыгат, баатыр элден чыгат
- Алтынды чыккан жеринен каз
- Алы жетпеген акыретчи
- Алыбек алына жараша
- Алыстагы душмандан, аңдып жүргөн дос жаман
- Амалкөйдү ашынам дебе, ач көз байды кошунам дебе
- Аңгектен качсаң — дөңгөккө, дөңгөккө качсаң — сөңгөккө
- Аңдабаган төө көрбөйт
- Аңдышкан айыл конбойт, эсептешкен дос болбойт
- Аңкоонун эч нерседен кабары жок, жалкоонун эч нерсени табаары жок
- Ар ким өз көмөчүнө күл тартат
- Ар кимдики өзүнө, ай көрүнөт көзүнө
- Ар нерсе өз чегинен чыкса, арты өкүнүчтүү болот
- Аракет кылсаң — берекет
- Арам тамак аш болбойт
- Арамзаанын куйругу бир тутам
- Араң турган көз эле, чыгып кетти өзү эле, айтылбай турган сөз эле, айтылып кетти өзү эле
- Арачыга алты таяк
- Арбашкан — лышат, кагышкан — кармашат
- Арзан бекен мал тапмак, оңой бекен жан бакмак
- Арзандын тузу татыбайт
- Аркандын узуну жакшы, сөздүн кыскасы жакшы
- Арпа сеппе таш жерге, айыл конбо кас элге
- Артык дөөлөт баш жарбайт
- Артык кылам деп тыртык кылды
- Арык -семирет, ач — тоюнат
- Арык уйга жоон мүйүздүн кереги эмне
- Асманда жүргөн кыраан да түнөгүн көксөйт
- Асылган оору алмайынча тынбайт, асылган ууру алмайынча койбойт
- Асылуу казан — бышылуу аш
- Ат — мингендики, тон — кийгендики, аял — тийгендики, эр — элдики
- Ат адамдын канаты
- Ат арытмак арзан, журт арытмак кымбат
- Ат аяган арыбайт, аш аяган жарыбайт
- Ат баспаган жерди тай басат
- Ат баспайм деген жерин үч басат
- Ат башына күн түшсө ооздугу менен суу ичет, эр башына күн түшсө өтүгү менен суу кечет
- Ат жалына казан ас
- Ат мүдүрүлбөй жер тааныбайт, эр мүдүрүлбөй эл тааныбайт
- Ат оонаган жерде түк калат, айран төгүлгөн жерде жук калат
- Ат сактаган ат минет, тон сактаган тон киет
- Ат сийген жерге чөп чыкпайт
- Ат тойгон жерине качат, эр туулган жерине шашат
- Ат чабышта ат өлөт, эр сайышта эр өлөт
- Ата даңкы, эне баркы — балага дем
- Атада алтоо болсо, ар жалгыздык башта бар
- Атадан калган мал барбы, аяна турган жан барбы
- Атадан таяк жеген — балдар жакшы, энеден тил укпаган — кыздар жакшы
- Аталуу жетим — арсыз жетим, энелүү жетим — эрке жетим
- Атам өлсө өлсүн, атамды көргөн өлбөсүн, энем өлсө өлсүн, энемди көргөн өлбөсүн
- Атам, энем бар болсун, оозу мурду жок болсун
- Атан төө мас болсо, тайлак төө менен дос болот
- Атаны көрүп уул өсөт, энени көрүп кыз өсөт
- Атанын көөнү балада, баланын көөнү талаада
- Атаң барда эл тааны, атың барда жер тааны
- Атаңды өлтүргөнгө энеңди алып бер
- Атка бергис кунан бар, кызга бергис жубан бар
- Атка жеңил, тайга чак
- Аттан түшсөң да ээрден түшпө
- Аттанганда эле көчүгү кыйшык эле
- Атты чапсаң алыска чап, чыкпай калса бактыңан тап
- Аттын баары тулпар болбойт, куштун баары шумкар болбойт
- Аттын сыры ээсине маалым, кыздын сыры төркүнгө маалым
- Атын атаса куту сүйүнөт
- Атына жараша — заты
- Атың чыкпаса, жер өрттө
- Ач — кекиртет, ток — секиртет
- Ач иттин артын сук ит жалайт
- Ач кадырын ток билбейт
- Ач кулактан тынч кулак
- Ачка киши — урушчаак, арык киши — тырышчаак
- Ачка отурганча айранга нан тийгизип жеген жакшы
- Ачканын аңы жүрбөйт
- Ачуу — душман, акыл — дос
- Ачуулуунун астынан чыкпа
- Ачууну акыл жеңет
- Ачууну ачуу басат
- Ачуунун да таттуусу бар, таттуунун да ачуусу бар
- Ачуусу чукул — айыпка жыгылат
- Ачылбаган сандыкта, бычылбаган кундуз бар
- Ачылган кабак жакшылык табат, бүркөлгөн кабак бир балээге калат
- Аш көп болсо, каада көп
- Ашаарын ашаган, жашаарын жашаган
- Ашка жүк, башка жүк
- Ашуудан ат алмаштырбайт
- Ашуусу болбой тоо болбойт, аркары болбой зоо болбойт
- Ашыкпаган араба менен коёнго жетет
- Ашына жараша табагы, ишине жараша тамагы
- Ашың калса калсын, ишиң калбасын
- Аял болбосо ашкана жетимсирейт
- Аял жакшы — эр жакшы
- Аял жакшы — эр жакшы, вазир жакшы — хан жакшы.
- Аял жакшысын — эри сүйөт, эр жакшысын эли сүйөт
- Аялың мыкты болсо — бактың, аялың кыйды болсо — каттың плпопшроло
Б
[түзөтүү]- «Балам бар» деп мактанба, топто бирөө жок болсо, «атам бар» деп мактанба, атаң санда жок болсо.
- «Балам бар» деп, мактанба, топто бирөө жок болсо.
- «Бар» таттуу сөз, «жок» — ачуу сөз.
- «Билбейм» деген бир сөз, «билем» деген миң сөз, «көрбөдүм» деген бир сөз, «көрдүм» деген көп (миң) сөз.
- «Билем — билем» дей бербе, билгендерди көргөндө.
- «Болду» дегенден «болот — болот» деген кызык.
- Баардык жигит кыз тандайт, бактылуу жигит уз тандайт.
- Баары (бардыгы) бирөө үчүн, бирөө баары (бардыгы) үчүн.
- Баары шумдук баладан чыгат.
- Баары эле пайда дейт, зыянды кандай шордуу көрөт?
- Баарына бар назир.
- Баарынан — нан улук.
- Баарынан качып кутулат, өлүмдөн качып кутула албайт.
- Баарынан өкүнүч жаман.
- Баатыр — баатырды көзүнөн тааныйт, чечен — чеченди сөзүнөн тааныйт.
- Баатыр — бир октук, бай бир жуттук.
- Баатыр — маңдайлаш, чечен — таңдайлаш
- Баатыр — орток, кут — жалгыз.
- Баатыр — согушта, акыл —ачуу келгенде, дос — зарылдыкта сыналат.
- Баатыр (барман) табат, батман ичет.
- Баатыр (эр жигит, жакшы) өлсө бир өлөт. Коркок (эселек, жаман) өлсө миң өлөт.
- Баатыр баатыр эмес, мал баккан баатыр.
- Баатыр баатырды көзүнөн тааныйт, чечен чеченди сөзүнөн тааныйт
- Баатыр бир өлөт, коркок миң өлөт.
- Баатыр болмок — маңдайдан, чечен болмок — таңдайдан.
- Баатыр болсоң — душмандан качпа.
- Баатыр болсоң — шер бол, коркок болсоң — жер бол.
- Баатыр болуп бай болсоң — бүрдөп турган терексиң, баатыр болуп жок болсоң — үрүп чыккан серексиң.
- Баатыр жарасыз болбойт.
- Баатыр жол баштайт, чечен сөз баштайт.
- Баатыр жоо барында сыйлуу, бий доо барында сыйлуу.
- Баатыр жоодо мактанат, коркок үйдө мактанат.
- Баатыр жоодо таанылат, чечен доодо таанылат.
- Баатыр намыс үчүн туулуп, намыс үчүн өлөт.
- Баатыр өлсө аты (наамы) калат, коркок (жанбагар) өлсө эмнеси калат.
- Баатыр өлсө аты калат, коркок өлсө эмнеси калат
- Баатыр өлсө да куралын таштабайт.
- Баатыр өлүмү марадан.
- Баатыр табат, батман жейт.
- Баатыр табат, батман ичет.
- Баатыр туулса — эл ырысы, жамгыр жааса — жер ырысы.
- Баатыр чөлдө өлбөйт, балык көлдө өлбөйт.
- Баатыр чын айтат, коркок калп айтат.
- Баатыр элден өсөт, акмак элден безет.
- Баатыр элден чыгат, байлык жерден чыгат.
- Баатырга (эрге) да жан керек, бакырга да жан керек.
- Баатырга да жан керек, каапырга да жан керек.
- Баатырга таяк да жарак.
- Баатырга таяк да жарак. Баатырдыкка даба жок.
- Баатырга тийген жары эрте тул болот.
- Баатырды — жоону жеңгенден кийин макта, тамакты бойго сиңгенден кийин макта.
- Баатырды көрсөң кыдыр тут, букара көрсөң кадыр тут.
- Баатырдык билекте эмес, жүрөктө.
- Баатырдыкка даба жок.
- Баатырдын (эрдин, жакшынын) атын (даңкын) алыстан ук, (эрдин өзүн көрбө, даңкын ук), жанына барсаң бир киши.
- Баатырдын алдынан түлкү чыкса кылактап — олжо болот, аял чыкса булактап — жолтоо болот.
- Баатырдын атын алыстан ук, жанына барсаң бир киши.
- Баатырдын баш ийгени — өлгөнү.
- Баатырдын жоодон өлгөнү — элине шыпаа.
- Баатырдын көркү — маңдайда, чечендин көркү — таңдайда.
- Баатырдын көркү — эрдикте
- Баатырдын өзү өлсө да, сөзү өлбөйт.
- Баатырдын өмүрү кыска, даңкы узун.
- Баатырлар маңдайлашып, чечендер таңдайлашып.
- Баатырсынган жигитти жоо келгенде көрөбүз.
- Багы ачыктын маңдайы жарык.
- Багы бар, багы барга дагы бар, багы жок, багы жокко дагы жок.
- Багы бардын ташы да өйдө кулайт.
- Багы башынан качкандан адам да качат.
- Багы жокко дагы жок
- Багыштын богун жеген ит кутурат.
- Багыштын кызы баймалуу (кийиз өтүктүү), багалеги саймалуу.
- Бадалдуу жерде сайгак көп, балалуу үйдө айгак көп.
- Бадачы сайгактан коркот.
- Бажа бажаны көргөндө башы кычышат, балдыз жездени көргөндө төшү кычышат.
- Бажа бажаны көрсө башы кычышат.
- Базар — бай, барган — кедей.
- Базар барга — таттуу, жокко — ачуу.
- Базар ичи байыбайт.
- Базар көркү — бакал, эр көркү — сакал.
- Базарга бар, бактыңан көр.
- Базарга барат Карыбай, жатып келет жарым ай.
- Базарда баары бар, издегенди таба албайсың.
- Базарда миң киши бар, ар кими сүйгөнүнө салам берет.
- Базардын алысы жок сатаары болсо, падышанын калысы жок таажысы болсо.
- Базарлуу жоо менен байкуш уул кармашат.
- Базары жакын байыбайт
- Базары жакын байыбайт, калп айткан киши жарыбайт.
- Базары жакын байыбайт, соодагер жакыны жарыбайт, мазары жакын тынбайт.
- Бай — байга куят, сай — сайга куят.
- Бай — байга куят, суу — сайга куят
- Бай — балпаң, жок — жалтаң.
- Бай — барман менен, жок — дарман менен.
- Бай баарын киет, жок барын киет.
- Бай байбиче куймакта, кул менен күң көмөчтө
- Бай —байлашып ыйлоого, бай Тейиттей эл керек.
- Бай байлыгын беш жыл эстейт
- Бай байлыгын, кул чарыгын салат.
- Бай баласы кубанаар койдон тууган эгизге, арамзалар көз салаар—жылкыдагы семизге.
- Бай баласы сүйлөсө, төө, тайлакты кеп салат. Чач Тарачтын баласы, устара, кайрак кеп салат.
- Бай балтаң, кедей жалтаң.
- Бай барынча, жок алынча.
- Бай билгенди кул билет, айтайын десе эрки жок.
- Бай болбогон бай болсо — отоого чөп койбойт, бий болбогон бий болсо — сүйлөөгө сөз койбойт.
- Бай болбогон бай болсо, корубаган жер калбайт.
- Бай болбоочу жигитке, өлөсөл мал жолугат. Куу баш болчу жигитке, туубас катын жолугат.
- Бай болгон адам ток болот, мас болгон адам шок болот.
- Бай болом деп шашылганың — кедейликке ашыкканың.
- Бай болсоң — магдыраба, жарды болсоң — мөгдүрөбө.
- Бай болуп көргөн жокмун, байкуш болуп өлгөн жокмун.
- Бай болуп көргөнүм жок, жакыр болуп өлгөнүм жок.
- Бай болуп көргөнүм жок, жарды болуп өлгөнүм жок.
- Бай болуучу жигитке өлбөгөн мал жолугат.
- Бай боорун тааныбас, соода жокко карабас.
- Бай даңкы менен, кедей күчү менен жашайт.
- Бай жандаган кедей оңбос, кербен жандаган малай оңбос.
- Бай жарды болсо, үч жылы байлыгын коё бербейт, жарды бай болсо, үч жылы жардылыгын коё бербейт.
- Бай жегени уча менен куймулчак, кедейдики өпкө менен кекиртек, шыйрак менен шыймылчак.
- Бай караган марыбайт, жалчы жүргөн жарыбайт.
- Бай кийсе, «куттуу болсун!» дейт, кедей кийсе, «кайдан алдың?» дейт.
- Бай көргөндү мен көрөм, тартайын десем күчүм жок.
- Бай мактанса бир жуттук, эр мактанса бир октук.
- Бай мактанса табылат, кедей мактанса чабылат.
- Бай малын айтат, кедей несин айтат.
- Бай малын жейт, кедей жанын жейт, уятсыз арын жейт.
- Бай менен байбиче урушса, кул менен күн — куймакта.
- Бай менен байбиче урушта болсо, кул менен күң куймакта
- Бай менен кедей баш кошпойт.
- Бай менен куда болсоң — чиренет, жарды менен куда болсоң — тиленет.
- Бай өлгөн аттын такасын издеп, алты ай жер казыптыр.
- Бай салык салса, кул чарык салат.
- Бай сотко барса — барпаңдайт, кедей сотко барса — калтаңдайт.
- Бай союуга козу таппай, жардынын жалгыз козусун сураптыр.
- Бай тойгонунан ыткытат, кедей ачкасынан ыткытат.
- Бай уулунун назары ач, ыймандуу киши андан кач.
- Байбиченин амалы кырк эшекке жүк.
- Байбиченин бардыгы — төөдөй кара сандыгы.
- Байбиченин түлкүсү түштө улуйт.
- Байга бар дүйнө, жокко тар дүйнө.
- Байга жагынам деген жардынын жалгыз эчкиси чыгым болуптур.
- Байга жанашсаң, башың торго чалынат,
- Байга кийиз мүлк эмес.
- Байга күндө майрам, күндө той, кедейге күндө кайгы, күндө ой.
- Байгамбар – кудай эмес, кудайдан жуда эмес.
- Байгамбар барына азыр (ыраазы), жогуна кайыл.
- Байгамбар жашка барганда сууктан кач, ысыкка шаш.
- Байге аты — караандаш. Байталым, жаның үчүн жорголоорсуң.
- Байге аты каралдаш (же караандаш).
- Байге бербес күлүктүн жүрүшүнөн байкалат, ашык болгон жигиттин күлүшүнөн байкалат.
- Байдан май чыкса, кедейден туз чыгат.
- Байдан чай ичкенче, жоктон суу ич, бийден эт жегиче, байкуштан чай ич.
- Байдан чай ичкенче, жоктон суу ич.
- Байдан эт жегиче, байкуштан чай ич.
- Байды байыткан — кулу.
- Байды балакет басса, жортуул баштайт. Бээни балакет басса, кулун таштайт.
- Байды кудай урарда — байталын сатып ат кылат, жакшыны кудай урарда — жакынын сатып жаткылат.
- Байды кудай урарда конок келсе жашынат, атты кудай урарда аягынан басынат.
- Байды кул десе күлкүсү келет, кулду бай десе, өлгүсү келет.
- Байды мактаба, кедейди жектебе.
- Байды мээнет чырмаса, ашканага жашынат.
- Байды тууп алат, байбичени сатып алат.
- Байды чоң сүйлөткөн, короодогу койлору.
- Байды ээрчиген жарды өлөт.
- Байдыкы барымта, кедейдики сыйрымта.
- Байдын ашын байкуш аяйт, байдын ашын Байдөбөт кызганат.
- Байдын ашын байкуш аяйт.
- Байдын байлыгы кедейдин көз жашынан жаралат.
- Байдын башы кычышат, кедейдин курсагы ачышат.
- Байдын баянасы жугат, жоктун жоорутмасы жугат.
- Байдын иши барман менен, кедейдин иши арман менен.
- Байдын казаны тегин жерден кайнабайт, дасторкону тегин жерден жайнабайт.
- Байдын карманары малы, кедейдин карманары жаны.
- Байдын катыны өлсө, төшөгү жаңырат, жардынын катыны өлсө, башы каңгырайт.
- Байдын көп малы көзгө көрүнбөйт, кембагалдын жалгыз эчкиси көрүнөт.
- Байдын кулу коломтонун кулу.
- Байдын малы кадырлуу, жардынын жаны кадырлуу.
- Байдын малын аяба, кете берсин талаага.
- Байдын малын аяба, суктун чайын аяба.
- Байдын нээти кара — колу ак, кедейдин колу кара —нээти ак.
- Байдын тамыры көп, бийдин кулагы көп.
- Байдын түбү — уурулук.
- Байдын уулу айраның, айраның болбосо, чыгараар эле ойронуң.
- Байдын уулу калаада, байкуштун уулу талаада.
- Байдын уулу назары ач, ыймандуу киши, андан кач.
- Байдын уулу сүйлөсүн, мурду бучук болсо да.
- Байкабай туруп баспа, билбей туруп шашпа.
- Байкуш эңсейт — байлыкты, карыя эңсейт — жаштыкты.
- Байлаганды билсең, чечкенди да бил.
- Байлыгың болбосо да баркың болсун.
- Байлык — байлык эмес, бирдик — байлык.
- Байлык — куушурат, жоктук — бышырат.
- Байлык — мурат эмес, жоктук — уят эмес.
- Байлык адамды эсиртет, эсирген адамдын кесири көпкө тиет.
- Байлык бакыт эмес.
- Байлык бирөөнүн маңдайына бүтсө, бирөөнүн таңдайына бүтөт.
- Байлык жерде, күч элде.
- Байлык колдун кириндей, бирде келет, бирде кетет, жукса турат, жууса кетет.
- Байлык мактантат, кедейлик сактантат.
- Байлык менен бийлик колдун кири, жууса кетет, өлсө калат.
- Байлык мурат эмес, жоктук уят эмес.
- Байлык мүлктө эмес — талантта.
- Байлык не дедирбейт, жоктук не жедирбейт.
- Байлык өтөт, кедейлик кетет.
- Байлык эмне дегизбейт, жоктук эмне жегизбейт
- Байлыксыз эл болбойт, пайгамбарсыз дин болбойт.
- Байлыктан көрө биримдик артык.
- Байлыктуу — баатыр, байлыксыз — жалтак.
- Байлыкты бөлүм түгөтөт, ооруну өлүм түгөтөт.
- Байлыкты сүйгөн намысты билбейт.
- Байлыкты эл жаратат, басынткан жер каратат.
- Байлыкты эмгектен изде, теңдикти күрөштөн изде.
- Байлыктын атасы — эмгек, энеси — жер.
- Байлыктын баарысы жакшы, барктуусу билим.
- Баймын деп, мактанба, жокмун деп, суктанба.
- Байтал жүгүрүп байге албайт.
- Байтал күлүк баркта жок, катын чечен наркта жок.
- Байтал минсе, кул жок, саамал ичсе, кымыз жок.
- Байталга күнүң түшсө да, байга күнүң түшпөсүн.
- Байталым, жаның үчүн жорголоорсуң.
- Байы өлгөн кул дардактайт.
- Байы чоңдун кулу чоң.
- Байыганда досуң көп, жакырлансаң доочу көп.
- Байыдым деп сүйүнбө, ийгилигиңе сүйүн.
- Байыркынын жомогу, баштаса келер оролу.
- Бак башыңа консо, колуңа тынарың коноор.
- Бак карабай кыдыр да даарыбайт.
- Бак коноор адамдын уулу эптүү, кызы көрктүү болот.
- Бака баштуу эркекке алтын баштуу ургаачы эби менен тең болот.
- Бака жеген көлгө кирет, жылан жеген ийинге (чөлгө) кирет.
- Бака майрыгын билбей, жылаанды ийри — дейт
- Бака сийсе — көлгө сеп, жамгыр жааса — жерге сеп.
- Бака сийсе, көлгө сеп.
- Бакага балыр көл жакшы. Балыкка терең суу жакшы. Жигитке өскөн эл жакшы.
- Баканы алтын такка отургузсаң да, баткакты көрсө ыргып түшөт.
- Баканын басканын көрсөң, желгенин сурап нетесиң!
- Баканын басыгын көрүп, желгенин сураба.
- Баканын өзү чөлдө болсо да, көзү көлдө.
- Бакасыз көл болбойт, катасыз киши болбойт.
- Бакача чардаган, жыланча арбайт.
- Бакка келет бир кезек, бакка кезек келгенде башында булбул куш сайрайт.
- Баккан ээси жарашса, кара күчүк сак болот.
- Баккан ээси жарашса, күйпүл күчүк сак болот. Алган эри жарашса, кара катын ак болот.
- Баккан ээсине жараша малы семиз, төлү эгиз.
- Бакпаганды балам дебе, келбегенди өзүм дебе.
- Бакпаганды балам дебе.
- Бакпай балааңдан, жаппай жалааңдан сакта,
- Бакпаса мал кетет, карабаса катын кетет.
- Бактылуу — эмгегинде зор, бактысыз — ооруда, кор.
- Бактылуу адам кааласа, муз үстүндө от жанаар.
- Бактылуу аталган байда да арман болот.
- Бактылуу болом десең, башкага көз артпа.
- Бактылуу болуш мүнөздөн, баатыр болуш күрөштөн.
- Бактылуу менен байлашпа, таалайлуу менен талашпа
- Бактылуу эмгегинде зор.
- Бактылууга эки дос келет, бактысызга эки ууру келет.
- Бактылууну бак карайт да, кыдыр даарыйт.
- Бактылуунуку маңдайга жазылуу.
- Бактылуунун касы өлөт, бактысыздын досу өлөт.
- Бактың ашкан убакта карганы салсаң каз алат.
- Бактың ашкан убакта, карганы (жапалак) салсаң каз алат. Бактың качкан убакта, шумкар салсаң аз алат.
- Бактың качкан убакта шумкарды салсаң аз алат.
- Бактысы ачылар жерине кыз ыйлап барат.
- Бактысы жоктун эгерим сөзү эм болбойт.
- Бактысыз адам кааласа, кургак үйдөн суу чыгаар.
- Бактысыз жокко көнөт, барга көнбөйт.
- Бактысыз таалайынан көрөт.
- Бактысыздык өзүңдөн, багынбайт ага түшүнгөн.
- Бакча баксаң — макта, акча тапсаң — сакта.
- Бакшы багамын дейт, төшүңө тумар тагамын дейт.
- Бакшы жакшы болобу, жакшы бакшы болобу.
- Бакылдаган (бак —бак эткен) текени, суу кечкенде көрөбүз. Шакылдаган катынды, кыз бергенде көрөрбүз. Такылдаган (так —так эткен) келинди, үй чечкенде (эл көчкөндө) көрөрбүз.
- Бакылдаган (кээде бапылдаган) текени суу кечкенде көрөрбүз, шакылдаган келинди (же такылдаган катынды) үй чечкенде көрөрбүз, менменсинген жигитти жоо келгенде көрөрбүз, чеченсинген жигитти доо келгенде көрөрбүз.
- Бакылдаган текени суу кечкенде көрөбүз, шакылдаган жеңени үй чечкенде көрөбүз
- Бакылдаган текени суу кечкенде көрөрмүн, такылдаган катынды үй чечкенде көрөрмүн.
- Бакылдын багы көгөрбөйт, көгөрсө да көбөйбөйт.
- Бакыр алдуу, Кой шыйрактуу.
- Бакыр болсоң, макмал кий.
- Бакыр киши паанада, сокур киши шоолада.
- Бакыргандан коркпо, тымызындан корк.
- Бакыргандын баары эле баатыр эмес, балкайгандын баары эле балбан эмес.
- Бакырчаак төөнүн бары ийги.
- Бакыт деген сымап, кырсык деген уйгак.
- Бакыт деген тоголок, аны токтотууга эп керек, мээнет деген жалпак аны көтөрүүгө күч керек.
- Бакыт жерде, эринбей эңкейип ал.
- Бакыт кетсе намыяны кошо кетет.
- Бакыт менен кайгы үзөңгүлөш.
- Бакыт оросо, дос торойт.
- Бакыт сандыкта, ачкычы асманда.
- Бакыт эмгектен жаралат.
- Бала — баладай, башы көзү чарадай.
- Бала — биздики, акылы — өзүнүкү.
- Бала адамдын канаты.
- Бала баккандыкы.
- Бала бар үйдө калп сүйлөбө.
- Бала билет, билбесе неге күлөт.
- Бала болсоң шок бол, шок болбосоң жок бол
- Бала боор эт менен тең.
- Бала жакшысы атанын даңкы, кыз жакшысы эненин даңкы.
- Бала жетиге чыкканча, жерден таяк жейт
- Бала калса — мал табат, катын калса — бай табат.
- Бала калса мал (эл) табат, катын калса бай (эр) табат. Чымын жаның чыркырап, кайда барып жай табат.
- Бала калса эл табат, катын калса эр табат.
- Бала көргөнүн кылат, көсөө түрткөнүн кылат.
- Бала күлкүгө тойбойт, жалкоо уйкуга тойбойт.
- Бала оюнга тойбойт, жалкоо уйкуга тойбойт.
- Бала оюнга тойбос, жаман уктаганын койбос.
- Бала падышадан кудуреттүү.
- Бала суу төксө, андан чоң тайып жыгылар.
- Бала тапкандыкы эмес, баккандыкы.
- Бала таттууга өч.
- Бала чуркаса, чалдын буту зыркырайт.
- Бала ыйлабай эмчек кайда?
- Бала ыйламайынча эмчек жок.
- Бала ыйламайынча эмчек кайда?
- Бала, баланын иши чала.
- Балаадан — машаяк да качыптыр.
- Балага — атасы сынчы. (Ата балага сынчы).
- Балага ойлоп айтсаң угат, ойлобой айтсаң отко жыгат.
- Баладан да пайгамбардык сөз чыгат.
- Балакет — аяк астында.
- Балакет кылбаган балакетке жолукпайт
- Балалуу болбогон, — кубанганды көрбөгөн (билбеген), баласы өлбөгөн — күйүттү көрбөгөн (билбеген).
- Балалуу каргага бок артпайт.
- Балалуу каргага бок тийбейт (артпайт).
- Балалуу өрдөк талпынса, балалары чуу болот.
- Балалуу үй — базар, баласыз үй — мазар.
- Балалуу үй — бактылуу үй.
- Балалуу үй — гүлүстөн, баласыз үй — көрүстөн.
- Балалуу үй — күлкүнүн куту, баласыз үй — кубанычтын жуту.
- Балалуу үй — падышалуу үй.
- Балалуу үйдө — сыр жок, оорулуу үйдө — ыр жок.
- Балалуунун багы бар, баласыздын жүрөгүндө муңу бар.
- Балалуунун баласын алганча, колунан ишин ал.
- Балалуунун бели тынат, баласыздын бели сынат.
- Балалык — падышалык, карылык — катуулук.
- Балалык кишиге эки келет: бири карыганда, бири жашында.
- Балалыктын өмүрү сууда.
- Балам, балалуу болгондо билерсиң.
- Баланы — жашынан, катынды — башынан.
- Баланы бак, жоону чап.
- Баланы жакшылыкка жетелеп жанаштыр, жамандыктан кубалап адаштыр.
- Баланы жашынан, катынды башынан
- Баланы кебезге ороп бага албайсың.
- Баланы мээнет чырмаса, саргара түшүп таз болот.
- Баланы тарбиялоо — ташты кемиргенге тете.
- Баланы таяк менен урба, сөз менен ур.
- Баланы таяк менен эмес, акыл менен тарбияла.
- Баланы чыйрак өстүр, жоодо сына.
- Баланын балакайы да бар, калакайы да бар.
- Баланын жогу да балээ, бары да балээ.
- Баланын өзүн төрөйт, кыял —жоругун (кошо) төрөбөйт.
- Баланын сегизинде тиши түшөт, сексенинде эрдин эрге иши түшөт.
- Баланын тарбиясы жашынан, баланын тентек болмогу үйүнөн, эрдин тентек болмогу бийинен.
- Баланын тентек болмогу үйүнөн.
- Баланын тентек болушу үйдөн, таалим — тарбиядан.
- Баланын тили «апа» деп чыкса да, атанын тарбиясын алат.
- Баланын туулганына кубанба (же сүйүнбө), тураарына кубан (же сүйүн).
- Баланын үйү — бапанын алачыгы.
- Баланын ырайына жараша ат кой.
- Балаң жакшы болсо өргө чыгарат, балаң жаман болсо, көргө тыгат.
- Балаң мыкты болсо даңкың.
- Балаң пайдалуу болсо, аштыгың айдалуу. Катының жакшы болсо, малың байлануу.
- Балаңдан бөлүп кутуласың, небереңден өлүп кутуласың.
- Балаңды жашынан тарбияла.
- Балаңды элиң мактаса, андан ашкан бакыт жок.
- Балапандарды күзүндө санайт.
- Баласы баатырдын, атасы ардактуу.
- Баласы жоктун — ырысы жок.
- Баласыз — бир азап, балалуу — миң азап.
- Баласыз өрдөк талпынса, жез канаты куу болот.
- Баласыз үй — бактысыз.
- Баласынан намыс кетет, катыны айыңчы, келини ууру болот.
- Балбан (күчтүү) менен күрөшпө, түптүү менен тирешпе, шамал менен жарышпа.
- Балбан менен күрөшпө, түптүү менен тирешпе, шамал менен жарышпа.
- Балдар эмне дедирбейт, ачкалык эмне жедирбейт.
- Балдардын буламыгын жеп койду деп, акмак аялын күнөөлөйт.
- Балдарыбыз — биздин келечегибиз.
- Балды сүйсөң, аарынын ачуусуна чыда.
- Балдыз күйөөнүн кулагын чоет, жылкычы ышкырып коет.
- Балдыздары келгенде, күйөөнүн чери жазылат.
- Балкачынын миң урганы — барсканчынын бир урганы.
- Балта көтөргөнчө, дөңгөч эс алат.
- Балталууга отун жокпу, байталдууга катын жокпу.
- Балтасыз бай болбойт, калтасыз кайырчы болбойт.
- Балтасын сууга түшүргөн орустай болуп.
- Балчы менен төлгөчүдөн, өз аялың артык айтат.
- Балык башынан сасыйт
- Балык жеген багышпайт, пейили кеткен бекишпейт.
- Балык жеген байыбайт, бейли кеткен беришпейт.
- Балык иримчил, кары ырымчыл, жаман арызчыл.
- Балык менен акындын, ойноок мүнөзү окшош.
- Балыкка тил, дөңгөчкө жан киргизгенди сыйкырчы дейт.
- Балыкты сууга салып коркутпа.
- Балыктын күнү – көл менен, жигиттин күнү — эл менен.
- Балыктын өз майы менен өзүн эмде.
- Балыктын өмүрү сууда.
- Балыктын суусуз күнү жок, «Күнүм жок» дешке үнү жок.
- Балыктын тирилиги суу менен, эрдин тирилиги элменен.
- Балыктын тиричилиги суу менен.
- Балыкчыны балыкчы, алыстан тааныйт.
- Балыкчынын аты чөлдөп өлөт.
- Балырлуу жерде бака бар, тулпар атта така бар.
- Балээ кетсе, бакыт келет.
- Бар — балтаң, жок — калтаң.
- Бар — барын айтат, жок — зарын айтат.
- Бар — батаң, жок — катаң.
- Бар — шаттантат, жок — какшантат.
- Бар барын жейт, уятсыз арын жейт.
- Бар болбой малың чачылбайт, жок болбой жолуң ачылбайт. Башыңа мүшкүл иш түшпөй, малың арзан сатылбайт.
- Бар болсо — айымчылык, жок болсо — кайырчылык.
- Бар болсо — көрө албайт, жок болсо — бере албайт.
- Бар болсо — ташыба, жок болсо — шашпа.
- Бар болсо — чачпа, жок болсо — шашпа.
- Бар болсо бакмагы кыйын, жок болсо тапмагы кыйын.
- Бар карындаш батууда болсун, жок карындаш жолдо болбосун.
- Бар качаган кутулбас, жок качаган тутулбас.
- Бар мактанса табылаар, жок мактанса чабылаар.
- Бар не дедирбейт, жок не жедирбейт.
- Бар окшотот, жок какшытат.
- Бара турган жериңе какырба да түкүрбө.
- Бараар жери жоктун, басаар тоосу жок, барбага жерде жыргал көп, барсаң аны таппайсың.
- Баракелде көзөлүм, чаап алган өз элин.
- Барбаган жери жоктун, баспаган жолу жок, кечпеген суусу жоктун, ашпаган ашуусу жок.
- Барбаймын десе эрки жок, башына тиет керки чот.
- Барга — бар, жокко — жок.
- Барга — майрам, жокко — ойрон.
- Барга бар дүйнө, кедейге кем дүйнө.
- Барга канаат, жокко сабыр.
- Барга көппө, жокко чөкпө.
- Барга майрам, жокко ойрон.
- Барга мактанба, жокко кайгырба.
- Барган жериң от болсун, балакети жок болсун.
- Барда аябаган жокко тойбойт.
- Бардар киши байлыкка мас, акылга пас, кедей киши акылга мас, байлыкка кас.
- Бардар менен дос болсоң, каалаганың аласың, жаман менен дос болсоң, кара өзгөй — доого каласың.
- Барды аябаган, жокко тойбойт.
- Барды аяган, жокко тойбойт
- Барды көрө албайт, жокко бере албайт.
- Барды сурабайт, жокту тилебейт
- Бардыгын турмуш өзгөртөт, байкагын өмүр, күч кетет.
- Бардык жарашып турат, жоктук талашып турат
- Бардын акыры — ада, алп акыры — кор.
- Бардын иши барман менен, жоктун иши арман менен.
- Бардын малын чачам, жоктун уятын ачам.
- Баркыңды билбегенге барба.
- Бармак басты, көз кысты.
- Барса — базар, келсе — кербен.
- Барчылык — жарашып турат, жокчулук — талашып турат.
- Барыктаса, башка чыгат.
- Барына шүгүр, жогуна тобо.
- Баскандан эринген, бир кезекте жүгүрөөр.
- Баскандан эринсең жүгүрөрсүң.
- Басмайылдын батканын ээси билбей ат билет, эр жигиттин кадырын агайын билбей жат билет.
- Баспаган атка «чу» деген сөз дем берет.
- Баспас ат, өтпөгөн бычак эрди тез карытат.
- Бассаң бутуңа этият бол, сүйлөсөң тилиңе сак бол.
- Бастырган – бараар, чапкан калаар.
- Бастырганды билбеген жолду бузат, башкарганды билбеген элди бузат.
- Басыгын бузган ат аксайт, алкымын бузган эр аксайт.
- Бата менен эр көгөрөт, жамгыр менен жер көгөрөт.
- Батар күндүн атар таңы бар.
- Батмандап кирген оору маскалдап чыгат.
- Бахылдын (сараңдын) багы көгөрбөйт, көгөрсө да, көбөйбөйт.
- Баш — акыл үчүн, акылман — эл үчүн.
- Баш — акылдын кабы, көз — жандын айнеги
- Баш айрылса — бөрк ичинде, кол сынса — жең ичинде.
- Баш айрылса, бөрк ичинде.
- Баш аман (соо) болсо — бөрк табылат.
- Баш аманда мал таттуу, баш ооруса жан таттуу.
- Баш болуу оңой, баштап кетүү кыйын.
- Баш жарылса — бөрк ичинде, кол сынса — жең ичинде.
- Баш иштебесе бутка күч келет.
- Баш иштебесе буттун шору
- Баш канжыгада, кан — көөкөрдө.
- Баш кесмек бар, тил кесмек жок
- Баш көбөйсө — ырыс, кас көбөйсө — уруш.
- Баш көйрөң — тузчу, орто көйрөң — отунчу, аяккы көйрөң — уйчу.
- Баш куйрукту күтпөйт.
- Баш мээси менен, мал ээси менен.
- Баш соо болсо, бөрк табылат.
- Баш экөө бөлбөй, мал экөө болбойт.
- Баш эсен болсо, топу табылат.
- Башка бирөө менен дешпе, дешсең башканы аралаштырып жешпе.
- Башка жерден көк асманды көргөнчө, өз жериңде кара булутту көр.
- Башка иш тушсө, байтал жорго болот, мата торко болот.
- Башка келген балаага, кулак —мурун садага.
- Башка келгенде — көз көрөр.
- Башка келсе (же чапса), байтал жорго болот, мата торко болот.
- Башка түшкөндү көз көрөөр.
- Башка түшсө — байтал жорго болот.
- Башка түшсө, бала да көнөт.
- Башка элге барып султан болгуча, өз элиңде ултан бол.
- Башкага жасаганың да өзүңө пайда.
- Башканы танса да, токочту танбайт.
- Башканын кайгысына кубанба, бактысына кубан.
- Башта уткан — байыбайт, кийин уткан — кейибейт (же кемибейт).
- Баштагы болбой мал болбойт, башчысы болбой эл болбойт
- Баштагы болбой, мал болбойт, башчысы болбой, эл болбойт. Какаары болбой, кыш болбойт, катыны болбой, эр болбойт.
- Баштагынын жашы болсоң, эмикинин карысы болоорсуң.
- Башталганча мактанбай, бүткөндө мактан.
- Баштан ашкан убара.
- Баштоочу болсо, коштоочу табылат.
- Баштуу тойдун ыры көп, башсыз тойдун чыры көп.
- Башты — балта бузат, жылкыны — маңка бузат.
- Башты асыраган — эки кол.
- Башты балта чабат, жылкыны маңка бузат.
- Башты башкара билген башкага үлгү.
- Баштык ичпейт, баш ичет.
- Баштыктагы түгөнгүчө баш аман болсун.
- Башчы дурус болбосо — журт бузулат, соода дурус болбосо — нарк бузулат.
- Башчы экөө болсо акыл — жалгыз
- Башчысы болбой марыбайт, башаламан жарыбайт.
- Башы — бапан, аягы — сапан.
- Башы барга май токтойт.
- Башы батпагандын балтыры сыйат.
- Башы бүтүн аман жүрөт.
- Башы бүтүн, боору аман — адам жок.
- Башы жок бака, көзү жок көгөн.
- Башы катуунун, аягы таттуу.
- Башы оорубаган кишинин — кудай менен иши жок.
- Башы оорубагандын кудай менен иши жок.
- Башы оорубастын башка менен иши жок.
- Башы ооруган бакшыга барат, дөөлөтү ашкан жакшыга барат.
- Башы ооруп, балтыры сыздабагандын эчтеме менен иши жок.
- Башы тоголоктун бардыгы адам боло бербейт
- Башым канжыгада, каным көөкөрдө.
- Башымдан өтпөгөнгө баламын, башың өткөн жерден өзүң өтөсүң.
- Башын аманда малың түгөлдө.
- Башын баштайт, аягын таштайт.
- Башына тартса — аягына жетпейт, аягына тартса, башына жетпейт.
- Башынан багы качкандан — адам да качат.
- Башың аманында малыңды түгөлдө.
- Башың баш, багалчагың кара таш.
- Башың ооруса бакшы изде, жаның ооруса жакшы изде.
- Башыңа иш түшкөндө жакшы кейип өтөт, жаман күлүп өтөт.
- Башыңа иш түшсө, төбөң менен кудук казаарсың.
- Башыңа күч келсе, башмандак атасың.
- Башыңа тоо түшсө да чымындай көр.
- Башыңа төө түшсө, чымындай көр, чымын консо төөдөй көр.
- Башыңдан ким сыласа, машаягың ошо, жаныңда ким отурса, сулууң ошо.
- Башыңы ким сыласа машаягың ошо, маңдайыңда (жаныңда) ким отурса, сүйгөнүң да (же сулууң да) ошол.
- Баягы, баягы — Байкожонун таягы.
- Бегиңе жеткиче белиңди сындырам.
- Бедели жок жигиттен, белес жорткон жел артык.
- Бедери жок торкодон бек токуган бөз жакшы.
- Бейжай аял белгисиз ыйлайт.
- Бейишти бөтөн жерден эмес, киндик каның тамган жерден изде!
- Бейиштин ашын көрмөк бар, жемек жок.
- Бейкайратка бейиш жок.
- Беймаал конок душмандан жаман.
- Беймаал кыйкырган короздун, башын жулуш керек (кесмек парыс).
- Бейтаалай эрдин башына, бэйжай аял жолугат.
- Бек байлагын атыңды, жайына кое бербегин, эси жок эсер катынды.
- Бек зикир чалса, бек эместер бакшы болот.
- Бекем катсаң, оңой табасың.
- Бекер алгандын берекеси болбойт.
- Бекер жерден мышык аптапка чыкпайт.
- Бекер жүргөнчө, бекер оку.
- Бекер ичкен — бей таалай, таап ичкен — чоң таалай.
- Бекер ичкен бей таалай, таап ичкен чоң таалай.
- Бекер киши таз болбойт.
- Бекер турганча, бекер иште.
- Бекерден кепин табылса, чулганып алып өлүш керек.
- Бекерден теңирим безер.
- Бекердин атасы өлүптүр.
- Бекердин чолоосу жок, устанын тогоосу жок.
- Бекеринен кепин табылса өлүш керек.
- Бекеринен мал тапсаң, берекеси жок болот.
- Бекерчиден безе кач, өнөрлүүгө өтө кач.
- Бекерчиден безе кач, ушакчыдан көчө кач, жатакчыдан алыс кач.
- Бекерчиден безе кач, ушакчыдан көчө кач.
- Бекке жанашсаң, белчеңден азапка батасың.
- Бел бекчейсе, көз чекчеет
- Бел кырчоодон сарала.
- Белден күч кеткенде, колдон иш кетет.
- Белек баалуу эмес, сый баалуу.
- Бели ооруп көрбөгөн киши, бекерликти жакшы көрөт. Колу жоорубаган киши, кошоматчылыкты жакшы көрөт.
- Бер десең — үтүрөйөт, ал десең — жылмаят.
- Бербеген кудайга чоң дооң барбы.
- Бербегенди берип уялт, келбегенди барып уялт.
- Бербегенди берип уялт.
- Бербес жерде буюм бар, жакпас жерде отун бар.
- Бербес кыздын салыгы оор.
- Бербесең — алышпайсың, келбесең — алыстайсың.
- Бербеске эртең менен саамал, берерге бешимде кымыз.
- Бербестин ашы бышпас, бышса да казандан түшпөс.
- Бербестин ашы бышпас, бышса да очок башынан түшпөс.
- Бербестин ашы бышпас.
- Бербестин шылтоосу көп.
- Берген алат, эккен — орот.
- Берген баатыр эмес, алган баатыр.
- Берген жоомарт эмес, алган жоомарт.
- Берген колум алаган, майлуу колум жалагам.
- Берген кудайына жагат.
- Берген март эмес, алган март.
- Бергенге беш да көп, алганга алтымыш да аз.
- Бергенге бир да көп, алганга жүз да аз.
- Бергенин алган — жамандын иши, ичкенин кускан — чабалдын иши.
- Береген колум алаган.
- Береке байда эмес — элде, кетмендеп иштелген жерде.
- Берекенин баары жерде калган эмеспи, жер дүйнөнүн туткасы элде калган эмеспи.
- Берекесин маа берсин, көлөкөсүн саа берсин.
- Берерге бешимде — кымыз, бербеске шашкеде — саамал.
- Берерге бешөө чыкпаса, аларга алтоо чыгат.
- Бересеге бешөө көп, аласага алтоо аз.
- Берешен колум алаган.
- Берешенден бешиктеги бала да үмүт кылат.
- Бери болуп төрдө жок, ары болуп көрдө жок.
- Бери карап күлүп, ары карап ыйлаган жаман.
- Берип берен болгончо, бербей сараң бол. Берип сараң (суу) болгуча, бербей уят бол. Берип эки жаман көрүнгөнчө, бербей бир жаман көрүн.
- Берип берен болгуча, бербей сараң бол.
- Берип жаман көрүнгөнчө, бербей жаман көрүн.
- Берип жаман көрүнгүчө бербей жаман көрүн
- Берсе — ал, урса — кач.
- Берсе да бай жакшы, бербесе да бай жакшы, жесе да май жакшы, жебесе да май жакшы.
- Берсен — аларсын, эксең — орорсун.
- Берсең — ичем, урсаң — өлөм.
- Берсең — ичпейт, бекитсең — койбойт.
- Берээрге акчаң болбосо, молдо үйүңө да кирбейт.
- Берээрге бешимде кымыз, бербеске эртең менен саамал жок.
- Бетеге кетет, бел калат.
- Бетеге кетип бел калат, бектер кетип эл калат.
- Бетеге өзүн бий ойлойт, караган өзүн кан ойлойт.
- Бети башы терден арылбагандын колу, буту чордон арылбайт.
- Бети бетиме тийген тууганыма баркым жок, эти этиме тийген катыныма баркым жок.
- Бети бетиме тийген тууганыма баркым жок.
- Бети жокко безетки чыгат.
- Бетим жаман болсо да, ниетим жакшы.
- Бетинен бедер кеткен соң, кымкап да болсо бөзгө тең. Кадырман болсо зайыбың, картайса да кызга тең.
- Бетке (көзгө) айткан сөздүн заары жок.
- Бетке айткандын — заары жок.
- Бетке айткандын жүзү жарык.
- Бетке чабар терс кыял, бөөдө кырсык тарттырар.
- Беттешүүдө өзүн жоготкон адам жетелеме болот.
- Бечарага тумоонун кереги не.
- Бечел турса (басса), жер өрттөйт.
- Бечелге жөтөл үйүр (же бечелден жөтөл кетпейт).
- Бечелге жөтөлдүн кереги жок.
- Бечелге көк жөтөлдүн кереги эмне.
- Бечелди бекер көрбө (ойлобо), мүмкүн арстандай мыкты чыгар.
- Беш кол оозго батпайт.
- Беш кол тең эмес.
- Беш колду оозго салса береке кетет.
- Беш тогоол болбой (өтпөй) бел чечпейт.
- Беш тогоол өтпөй бел чечпейт.
- Бешик баласы беш түлөйт.
- Бешиктеги баланын Бек болоорун ким билет, карындагы баланын Хан болоорун ким билет.
- Бешиктеги баланын ким болорун ким билет?
- Бешиктен чыгып, тешикке киргенче.
- Бешимде туруп кеп айтсаң, беш күнгө чейин оолугат.
- Бешимден кийин тийген күн жылуу болбойт.
- Бешимден кийин тийген күндүн жылуулугу болбой койбойт.
- Биз да катын болорбуз, капка таруу саларбыз.
- Биз да киши болорбуз, атка кишен саларбыз.
- Биз жакка дагы күн чыгаар
- Биз тирүүлөй бир дөбөдөбүз, өлгөндө бир көрдөбүз.
- Биздин көчөдө да майрам болоор.
- Бий экөө болсо, доо төртөө болот.
- Бийди кул десе күлкүсү келет, кулду кул десе өлгүсү келет.
- Бийдин максаты — бийлик кылуу, бай максаты — байлык жыйноо.
- Бийик дөбөгө (же тоого) чыксаң — көзүң ачылат. Жакшы менен сүйлөшсөң — көңүлүң ачылат.
- Бийик тоону жанынан көр, башына чыкпа. Жакшы кишини алыстан ук, жанына барба.
- Бийик тоону көрөмүн десең, башына чыкпа.
- Бийик тоонун чокусуна, бир күндө басып — чыгам дебе.
- Бийикке чыксаң көзүң ачылат, билимдүүгө жолуксаң көңүлүң ачылат.
- Бийиктен кулаган катуу тиет, бийликтен кулаган кара киет,
- Бийиң кылаң болсо, журтуң ылаң болор.
- Бийлик бар жерде зордук бар, зордук бар жерде кордук бар.
- Бийлик бар жерде кулдук бар.
- Бийлик жаратканда андан кийин элде.
- Билбеген — уят эмес, билгиси келбеген — уят.
- Билбеген киши жылкыда бөйрөк жок дейт.
- Билбеген уу ичет.
- Билбегенге уруят, билгендерге уят.
- Билбегенди бил, билимдүү —пир.
- Билбегенди эшитсең билги болосуң.
- Билбес кудайды билбейт.
- Билбеске айтпа, толбоско куйба, тойбоско бербе.
- Билген жолуңду атаңа бербе.
- Билген миң балаадан кутулат, билбеген миң балаага тутулат.
- Билген миңди башкарат.
- Билген суу ичет, билбеген уу ичет.
- Билген таап айтат, билбеген каап айтат.
- Билгенге бата аяк, билбегенге ант аяк
- Билгенден биле элегиң көп, көргөндөн көрө элегиң көп.
- Билгенди айтуудан тартынба.
- Билгениң бир тогуз, билбегениң токсон тогуз.
- Билгениңе кеңеш аяк, билбегениңе ажыраш аяк.
- Билеги жоон бирди жыгат, билими зор миңди жыгат.
- Билеги күчтүү бирди жыгат, билими күчтүү (же толук) миңди жыгат.
- Билек — бир, бармак (же манжа) — башка.
- Билек бирге болсо да, манча (же бармак) башка, тилек бирге болсо да, жүрөк башка.
- Билек жирей албаганды — билим жирейт.
- Билем десең миң сөз, билбейм десең бир сөз
- Билемин десен тутулдуң, билбеймин десең кутулдуң.
- Билерман болсо иниси, бийлейт экен агасын.
- Билиги жок чырак жарылбайт, иштегиси жок жигит жарыбайт.
- Билим — адамдын канаты.
- Билим — деңиз, акыл — кайык.
- Билим — жанып турган чырак.
- Билим — жашоо чырагы, өнөр — элдин курамы.
- Билим — карыбас, өнөр — арыбас.
- Билим — кенч, эмгек анын ачкычы.
- Билим — мейман, акыл — ээ.
- Билим — оошот, ырыс — жугушат.
- Билим — өнөр азыгы, өнөр — эрик казыгы.
- Билим — ырыс азыгы
- Билим — элге, суу — жерге.
- Билим алуу — ийне менен кудук казгандай
- Билим алууну бешиктен башта.
- Билим болбой, илим болбойт.
- Билим издеген өсөөр, бүлүк издеген өчөөр.
- Билим көптүк кылбайт, өнөр аздык кылбайт.
- Билимден өткөн досуң жок, оорудан өткөн касың жок.
- Билимди сатып албайт, аны казып алат.
- Билимди элден изде, алтынды жерден изде.
- Билимдин кени китепте.
- Билимдин күчтүүсү — адамдык.
- Билимдүү баарына түшүнөт, билимсиз өз ишине күтүлөт.
- Билимдүү билимин берет, акылдуу акылын берет.
- Билимдүү билсе да сурайт, билимсиз билбесе да сурабайт.
- Билимдүү болсоң озорсуң, билимсиз болсоң осолсуң.
- Билимдүү бөлмөк — оңой, адам болмок — кыйын,
- Билимдүү зор, билими жок кор.
- Билимдүү көп, билген аз
- Билимдүү көп, билген аз, күйүмдүү көп, күйгөн аз.
- Билимдүү миңди жыгат, билимсиз бирди жыгат.
- Билимдүү молдо пиво сатат.
- Билимдүү мээге салат, билимсиз мээден алат.
- Билимдүү өлсө кагазда каты калат, уста өлсө балтасы менен чоту калат.
- Билимдүүгө дүйнө — жарык, билим өмүр азыгы
- Билимдүүгө дүйнө жарык.
- Билимдүүдө бедер бар, билимсизде нелер бар.
- Билимдүүдөн акыл сура.
- Билимдүүнүн — билими жугат, билимсиздин — ириңи жугат.
- Билимдүүнүн белгиси, билгенин келет бергиси, акылдуунун белгиси, акылын келет бергиси.
- Билимдүүнүн билими жугат, билимсиздин кири жугат.
- Билимдүүнүн сөзү өткүр, мергенчинин көзү өткүр.
- Билимдүүнүн түнү — күн, билимсиздин күнү — түн.
- Билими бар — ар балаадан кутулат, билими жок — миң балаага тутулат.
- Билими жокко күн да түн.
- Билими күчтүү миңди жыгат, билеги күчтүү бирди жыгат.
- Билимиңди элге бере албасаң бекерсиң.
- Билимсиз бирди көрсө, билимдүү миңди көрөт.
- Билинбей туруп адамга бир ооз сөз адамды дарылайт.
- Билинбей туруп адамга, бир ооз сөз оору дарылайт.
- Бир агарган сакалың, кайрадан чыгып карарбас.
- Бир ай минбей атыңды мактаба.
- Бир айткан сөздү кабыл алганды падыша де.
- Бир айтканын эки айткан, төп айтпай сөзүн чеки айтат.
- Бир акмак атасы өлгөндө көбөт, бир акмак катын алганда көбөт.
- Бир акмак сууга таш ыргытса, жүз акылдуу ала албайт.
- Бир амал менен, эки алдай албайсың.
- Бир ата — эне отуз уулду багат, отуз уул бир ата — энени бага албайт.
- Бир ата он баланы багаар, он бала бир атаны талаар.
- Бир аял — аял, эки аял — базар, үч аял кошулса жарманке.
- Бир баатыр—согушта, акыл — ачуу келгенде, дос — зарылдыкта (сыналат).
- Бир байдын журтун эки чычкан талашат.
- Бир барган жериңе миң жолу салам айт.
- Бир баш — миң ой.
- Бир башта миң үмүт.
- Бир буту — көрдө, бир буту — жерде.
- Бир бээнин эки эмчеги, бири кетсе, экинчисинин сүтү жок, бир төөнүн эки өркөчү, бири кетсе, экинчисинин күчү жок.
- Бир дарак бакча эмес, бир таш дубал эмес.
- Бир жакшы — бар журттун камын жейт, бир жаман — бар малын жейт.
- Бир жакшы бар — журттун камын жейт, бир жаман бар — журттун малын жейт. Эр жигит элдин камын жейт, эселек элдин малын жейт.
- Бир жакшы бар журттун камын жээр, бир «жакшы» бар айылдын малын жээр.
- Бир жакшылык, бир жамандык унутулбайт.
- Бир жамандык бир жакшы — эгиз болуп келет, бир караңгы бир жарык — түндөн кийин күн келет.
- Бир жамандык, бир жакшылык — эгиз болуп, бир келет.
- Бир жеңден кол, бир жакадан баш чыгарылды.
- Бир жеңден кол, бир жакадан баш, бир ооздон сөз чыгарсаң жоого алдырбайсың.
- Бир жерде чеки иш кылган ар жерде кепке кемтик, сөзгө сөлтүк.
- Бир жердин ала каргасы бир жерге келип телик куш болот.
- Бир жигиттин атагы көп жигитке даңк берет.
- Бир жолу калп айтсаң, ишенимден ажырайсың.
- Бир жолу калпың билинсе, сөзгө алгысыз болорсуң.
- Бир жолу калпың чыкса, сөзгө алгысыз болосуң.
- Бир ирет даам таткан жериңе миң ирет салам бер.
- Бир ит көрүп үрөт, бир ит көрбөй үрөт.
- Бир казан сүттү иритиш үчүн, бир тамчы айран жетиштүү.
- Бир казанда эки кочкордун башы кайнабайт.
- Бир кайгы бир кайгыны унуттурат.
- Бир караңгы, бир жарык — түндөн кийин күн келет.
- Бир карасаң — камчы сап, бир карасаң — ийнелик.
- Бир карын майды бир кумалак чиритет.
- Бир катындын мекери — кырк эшекке жүк деген.
- Бир кезде биз да бөрү элек, тайлак басып жээр элек.
- Бир кемпир бир кемпирди «кыз» деп тергептир.
- Бир киши арык казса, миң киши суу ичет.
- Бир кишиге бир киши, аздык кылбайт, алдырбайт.
- Бир кишинин арыгы, миң кишиге суу берет.
- Бир кишинин дөөлөтүнө миң киши мас болот.
- Бир койлууга миң койлуунун иши түшөт.
- Бир колуңду ачсаң, бир колуңду жум.
- Бир конгон конок кут, эки конгон конок жут, үч конгон конок курут.
- Бир коркоктун кесири миңге тиет.
- Бир көргөн — билиш, эки көргөн — тааныш, үч көргөн — алыш.
- Бир көргөн — билиш, эки көргөн — тааныш, үчүнчү көргөн — тууган.
- Бир көргөн — билиш, эки көргөн — тааныш.
- Бир көргөн билиш, эки көргөн тааныш, үч көргөн алыш
- Бир көргөн кишиңе, миң салам бер.
- Бир көргөндө — тон сыйлуу, таанышканда — бой сыйлуу.
- Бир кумалак бир карын майды чиритет
- Бир күн болсо да, күн көргөн жакшы.
- Бир күн кетмен чапкан нандын даамын билет.
- Бир күн туз таткан жериңе миң күнү салам бер.
- Бир күн укмуш укпаса, кулак керең болот.
- Бир күндө эки шашкени көрбөйсүң, бир жылда эки жазды көрбөйсүң.
- Бир күндүк өмүрүң болсо — түштүгүнө жорго мин.
- Бир күнкү таанышка, миң күнү салам бер.
- Бир күнү калпың билинсе, сөзгө алгысыз болорсуң.
- Бир күнү тузун татсаң, кырк күнү таазим кыл.
- Бир күнү уруш болгон үйдөн, кырк күнү береке кетет.
- Бир күнү шумдук укпаса, кулак дүлөй болот.
- Бир мунарага жеталбай атып, бир мунарага бутун арткан.
- Бир мыскал дөөлөттү көтөрүш үчүн, миң мыскал токтоолук керек.
- Бир ок менен эки коён атам дебе.
- Бир ок менен эки коёнду аткан
- Бир ок менен эки коёнду атыш өтө оор.
- Бир ооз сөз абийир каралайт, бир ооз сөз жүрөк жаралайт.
- Бир ооз сөз жүрөк жаралайт, бир ооз сөз абийиркаралайт.
- Бир ооздон чыккан сөз миң оозго жайылат.
- Бир өзөктөн күйгөн өрт жаман, өздөн чыккан жат жаман.
- Бир сап ырдан бир кап чыр да чыгат.
- Бир сөз — оозго алгыс, бир сөз — издесе тапкыс.
- Бир сөз бар — кут, бир сөз бар — жут.
- Бир сүйлө, эки ук.
- Бир тамчы суу — кумурскага дарыя көрүнөт.
- Бир тамчы таш жарат, бир сөз баш жарат.
- Бир таш тоо эмес, бир баш эл эмес.
- Бир тентек—бала, бир тентек — кан.
- Бир теңге (тыйын) берип айттыра албаганды, миң теңге (тыйын) берип койдура албайсың.
- Бир тойдо эки жар болбойт.
- Бир тоодон бир тоого арзыган кийик ачтан өлүптүр.
- Бир тоокко да жем керек.
- Бир төөнүн эки өркөчү, бири кетсе экинчисинин күчү жок.
- Бир тыйын берип айттыра албаганды, миң тыйын берип койдура албайсың
- Бир уйдун мүйүзү сынса, миң уйдун мүйүзү зыркырайт.
- Бир урууда бир жинди болот.
- Бир уядан — бир сасык.
- Бир уядан бир сасыткы чыгат.
- Бир үйдүн ашы бир үйгө сонун.
- Бир үйдүн жарыгы бир үйгө тийбейт, бирөөнүн көрүнө бирөө кирбейт.
- Бир үйдүн жарыгы экинчи үйгө тийбейт.
- Бир чайнасаң — май чайна, былчылдасын оозуңда.
- Бир чайнасаң май чайна, былчылдасын (чылпылдасын) оозуңда. Бирди минсең жорго мин, кылтылдасын астыңда.
- Бир чөптүн гүлүнөн аары бал соруп алса, жылан уу — оруп алат.
- Бир чыбык менен миң кой айдалат.
- Бир чымчымдан көңүл алат, бир чымчымдан көңүл калат.
- Бир эрден чыккан жакшыраак, эки эрден чыккан как шыйрак, үч эрден чыккан катындан жолдо турган жоор инек жакшыраак.
- Бир этегин жаза баскан, бир этегин үзө басат.
- Бир этегин үзө баскан, бир этегин жаза басат.
- Бирге билиш болгуча, миңге тааныш бол.
- Бирге болсо тебишет, ажырашса кишинешет.
- Бирге жүрмөк бар, бирге өлмөк жок.
- Бирге тааныш болгончо, миңге билиш бол.
- Бирде жигит жөө жүрөт, бирде жигит төө минет.
- Бирде жигит төө минет, бирде жигит жөө жүрөт.
- Бирде манап, бирде кул — пикири жок бир эргул.
- Бирди аяган миңден кур калат.
- Бирди аяган миңдин убалына калат.
- Бирди бакпасаң, жокко зар болосуң.
- Бирди билгенче, миң менен тааныш бол.
- Бирди жеп уятың чыкканча, миңди жеп атың чыксын.
- Бирди капа кылган, миңге чуу түшүрөт.
- Бирди кессең — онду тик.
- Бирди минсең жорго мин, кылтылдасын астыңда.
- Бирди тапсаң, кийип өт, бирди тапсаң, ичип өт.
- Бирдик болбой тирдик болбойт.
- Бирдик болгон жерде — тирдик.
- Бирдик жок жерде тирдик жок.
- Бирдики — миңге, көптүкү — түмөнгө.
- Бирдиктүү болбой дөөлөттүү болбойт.
- Бирдиктүү эл — кебелбес аскадай.
- Бирдин билгени — сыңар эмчектин сүтү, көптүн билгени — ташып аккан дайра.
- Бирдин катасы миңди азапка салат.
- Бирдин кесепети — миңге, миңдики — түмөнгө.
- Бирдин кесепети миңге тиет.
- Бири кетсе экинчисинин сүтү жок.
- Бири кетти, неси калды?
- Бири тентек чыкса, бири жөнтөк болот.
- Биригишсе тиштешкен, ажырашса кишинешет
- Бириктирбейт жек көрүү, бел сындырат бөксөрүү.
- Бирин эки кылып, битин сирке кылып.
- Биринчи байлык — ден соолук, экинчи байлык — ак жоолук, үчүнчү байлык — жүз соолук.
- Бирлик бар жерде тирлик бар.
- Бирөө алдында жатып, «турсам өлөсүң» дептир.
- Бирөө ашы менен кыйын, бирөө башы менен кыйын.
- Бирөө билбегенди бирөө билээр, бирөө ыйлай турганга бирөө күлөөр.
- Бирөө билбегенди, бирөө билет.
- Бирөө бузуп айтат, бирөө түзөп айтат.
- Бирөө десем миң экен, жалгыз десем сан экен.
- Бирөө жашаш үчүн иштейт, бирөө жеш үчүн жашайт.
- Бирөө жете албай жүрсө, бирөө кете албай жүрөт, бирөө өлүп жатса, бирөө күлүп жатат.
- Бирөө жете албай жүрсө, бирөө кете албай жүрөт.
- Бирөө кечээрге кечүү таппай жүрсө, бирөө ичээрге суу таппай жүрөт.
- Бирөө менен дешпе, дешсең бок жешпе.
- Бирөө өлмөйүнчө, бирөө күн көрбөйт.
- Бирөө өлүп жатса, бирөө күлүп жатат.
- Бирөө утулмайынча, бирөө куталбайт.
- Бирөө эрте, бирөө кеч, барабыз кербен жолуна.
- Бирөөгө бак, бирөөгө баш берет.
- Бирөөгө бергис өгөө бар, экөөнө бергис бирөө бар.
- Бирөөгө жамандык кылсаң өз башыңа тиерин унутпа.
- Бирөөгө кор бала, бирөөгө зар бала.
- Бирөөгө көр казсаң, кенен каз, өзүң барып түшөсүң.
- Бирөөгө күлөм деп, өзүң күлкүгө калба.
- Бирөөгө күлсөң өзүң ыйлайсың.
- Бирөөгө нан кайгы, бирөөгө жан кайгы.
- Бирөөгө ор казсаң тайыз каз, өзүң секирип чыгарга.
- Бирөөгө ор казсаң, өзүң түшөсүң.
- Бирөөгө таш ыргытсаң, ал сага ок атат.
- Бирөөлөргө нан кайгы, бирөөлөргө жан кайгы.
- Бирөөнө жамандык кылсаң, өз башыңа (түшөөрүн) тийерин унутпа.
- Бирөөнү эки кылган — эпчил.
- Бирөөнүкүнө көз артсаң, өзүңкүнөн кол жууйсуң.
- Бирөөнүн — өзү баатыр, бирөөнүн — сөзү баатыр.
- Бирөөнүн — өзү сыйлуу, бирөөнүн — сөзү сыйлуу.
- Бирөөнүн (душманыңдын) өлүмүн тилегенче, өзүңдүн өмүрүңдү тиле.
- Бирөөнүн (жамандын) өзү (өңү) суук, бирөөнүн (өзүнөн да) сөзү суук.
- Бирөөнүн ажалы оттон, бирөөнүн ажалы топтон, бирөөнүн ажалы уудан, бирөөнүн ажалы суудан.
- Бирөөнүн айдап жүргөн малы бар; бирөөнүн ат көтөргүс даны бар.
- Бирөөнүн арканы менен үңкүргө түшпө.
- Бирөөнүн ат көтөргүс бөзү бар, бирөөнүн ат көтөргүс сөзү бар.
- Бирөөнүн ат көтөргүс даңкы бар, миңге бергис баркы бар.
- Бирөөнүн аты терчил, бирөөнүн кийими кирчил.
- Бирөөнүн ашына — мойнуңду созбо.
- Бирөөнүн бетине түкүрсөң, өз көзүңө тыпын түшөт.
- Бирөөнүн жакшы жаманы кирип чыкканча билинет, өз жаманы өмүр өткөнчө билинбейт.
- Бирөөнүн жарчысын коюп, өз жарчыңды жарып ал.
- Бирөөнүн ичи — деңиз, бирөөнүн ичи — коңуз.
- Бирөөнүн катыны, бирөөгө кыз көрүнөт.
- Бирөөнүн кеңешин ук, бирок өз күчүңө ишен.
- Бирөөнүн колу менен от кармаба.
- Бирөөнүн көзүнөн, бирөөнүн сөзүнөн.
- Бирөөнүн көрүнө бирөө жатпайт.
- Бирөөнүн кызматына көз артканча, өз мээнетиңе ишенгениң дурус.
- Бирөөнүн өзү баатыр, бирөөнүн сөзү баатыр.
- Бирөөнүн өзү сыйлуу, бирөөнүн сөзү сыйлуу.
- Бирөөнүн өлүмүн тилегиче, өз өмүрүңдү тиле.
- Бирөөнүн өңү суук, бирөөнүн сөзү суук.
- Бирөөнүн өрдөгүн жесең, каз байла.
- Бирөөнүн тоогун жесең, каз байла; малын жесең, кыз байла.
- Бирөөнүн убалына калгыча, экөөнүн сообуна кал.
- Бирөөнүн үйүн чечмек бар, тикмек жок.
- Бирөөнүн элинде Султан болгуча, өз элиңде ултан бол.
- Битке ачууланып, тонуңду отко жакпа.
- Битке өчөшүп көйнөгүңдү отко салба.
- Биттейде бириктик, бармактайда баш коштук.
- Биттин ачуусун сиркеден алат.
- Биттин ичегисине кан куйган эпчил.
- Биттин өчүн сиркеден алба.
- Биттүү конок батат, иттүү конок батпайт.
- Боёкчуну боёкчу десе, атасынын сакалын боёптур.
- Боз койдон жоош (же момун), ак койдон аңкоо (же маңоо).
- Боздоп улуйт тууган жердин шамалы, боор толгоп учуп — күйүп жаналы.
- Боздукта (жашында) бенде өлбөсүн, боз топурак көрбөсүн.
- Бозмаштуу жерде бото өлбөйт, аңыздуу жерде ат өлбөйт.
- Бозмоштуу жерде бото өлбөйт.
- Бозо — болгондуку, токоч — тойгондуку.
- Бозодогу сөз бокко жарабайт.
- Бозодогу сөз бокко өтпөйт
- Бозойдун мыйыгынан күлгөнү — селкинин оюн билгени.
- Бозоң бозоруп болбогон тамак, ичсе — тойбогон тамак.
- Бозочу — боорукер болбос, борукчу — кайрыкер болбос.
- Бозочунун үйү кыйкырык менен өкүрүк, өтүкчүнүн үйү апырык менен сапырык, насбайчынын үйү какырык менен түкүрүк.
- Бозынач болсо, ботом өлөт беле?
- Бой көтөргөн суук көрүнөт, орой сүйлөгөн жек көрүнөт.
- Бойлукта байлык жок.
- Бок жесең, жүрөгүңдү байлана жүр.
- Бокко тийбе — сасыйт
- Бокту баспа — сасыйт.
- Бокту чапса бетке чачырайт.
- Болбогонго болушпа, какаганды бек мушта.
- Болбогондо болушпайт (болбогонго болушпа).
- Болбой турган уулуңду, коё бергин казанга.
- Болгон сайын болгусу келет, толгон сайын толгусу келет.
- Болгонуңда болуп өт, боз жоргодой желип өт.
- Боло турган азамат болоттон кылыч байланат.
- Боло турган уулуңду, жибербегин базарга.
- Болоор бала богунан.
- Болоор иш болду, боёсу канды.
- Болоор кулун желеде жулкунат, болоор бала бешикте булкунат.
- Болоору болду, боёсу канды.
- Болооруңа келгенде боз жоргоңду такала, болбосуңа келгенде болгон эрди жакала (жака —белинде жүр).
- Болооруңда болуп өт, боз жоргодой желип өт.
- Болор — болбос өлүптүр, ат чаптырып коюптур.
- Болор бала бешикте булкунат, болор кулун желеде жулкунат.
- Болор бала богунан.
- Болор кулун — желеде булкуйт, болор бала — бешикте булкуйт.
- Болор музоо богунан.
- Болору болду, боёсу канды.
- Болот (кылыч) кында жатпайт.
- Болот бычак кынсыз калбайт, болот ийилбейт, чорт сынат.
- Болот ийилбейт, чорт сынат.
- Болот кылыч кында жатпайт.
- Болот отто чыңалат, адам иште чыңалат.
- Болот сынат, бирок ийилбейт.
- Болоюн деген балаңды жибербегин базарга, болбоюн деген балаңды коё бергин казанга.
- Болоюн деген уул бар, болтурбайм деген кудай бар.
- Болсоң болоттой бол.
- Боор ооруган бозорот, табаалаган тамылжыйт.
- Боор ооруса, боорго тебет.
- Боор оорусу — киндик толгойт.
- Боору бүтүн, башы эсен адам болбойт.
- Боору ооруган бозорот, табалаган тамылжыйт.
- Боорукер жардамга келет, боору таш өлгөнгө күлөт.
- Борбаш канчалык кыраан болсо да, боз торгойчолук алы жок.
- Бороонду тоотпой боорун тоспогон муздак желден коркот.
- Бороонду тоотпой боорун тоспогон, болбогон муздак желден коркот.
- Бороондуу күндө бок кычайт.
- Бороондуу күнү бок кычайт, болжолдуу күнү жок кычайт.
- Босогодон мүдүрүлсөң, төрдө эмне бар!
- Ботко майдан бузулбайт.
- Бош кап тикесинен турбайт.
- Бош челек катуу калдырайт.
- Бош челек катуу калдырайт. Бою пекененин — үнү бийик.
- Бою бир карыш сакалы миң карыш.
- Бою карыш, ою жапыс.
- Бою келтенин ою келте.
- Бою пакененин ою бийик.
- Боюна бүткөндөн кийин төрөбөй койбойт.
- Боюнун узунун кантейин, акылынын кыскасын кантейин.
- Боюңа карап тон быч.
- Боюңа мактанба, оюңа мактан.
- Боюңдай бой табылса да, оюңдай ой табылбайт.
- Бөдөнө бөлтөйүп, кыргый кымпыйып, тоодак томпоюп мындай жаткыла, эки сартка бир тартар, бир саны бизге артар.
- Бөдөнө жеп тарууну, чымчык калат балаага.
- Бөдөнөнү кыргыйга, жем жараткан — сен дүйнө, эки эгиздин бирөөнү, кем жараткан — сен дүйнө.
- Бөдөнөнү сойсо да касапчы сойсун.
- Бөдөнөнүн жатагын көр да, этине таарынба.
- Бөдөнөнүн үйү жок, кайда барса «бытпылдык».
- Бөздүн көркү менен мата өтөт.
- Бөзчү белбоого жарыбайт, темирчи такага жарыбайт.
- Бөзчү бөзгө жалчылбайт.
- Бөйрөктөн шыйрак чыгарат, бөдөнөдөн куйрук чыгарат.
- Бөйрөктөн шыйрак чыгарат.
- Бөйрөктөн шыйрак чыгарган, бүргөдөн май сызгыргысы келет.
- Бөйрөктөн шыйрак, жумурткадан кыр чыгарып.
- Бөкөндү минсе ат болбойт, тууган менен үч бөлүнсө жат болбойт.
- Бөксө чайнек бат кайнайт.
- Бөксө чайнек катуу кайнайт. Бөөдө аракет бел сындырат.
- Бөксөсүндө — бөрү, түзүндө — түлкү.
- Бөлөм, бөлөм үчүн өлөм.
- Бөлтүрүктү ит деп бакпагын, иттей болбойт кыялы, душманга өйдө караба, тийбей койбойт зыяны!
- Бөлтүрүктү ит деп бакпагын, иттей болбойт кыялы.
- Бөлүнгөндү бөрү жейт
- Бөөдө аракет бел сындырат.
- Бөөдө каргыш бөрүгө жетпейт.
- Бөөдө каргыш өзүңө тиет.
- Бөөдө чыгым баш жарат.
- Бөөдө чыгым бөлөккө жетпес.
- Бөрк ал десе — баш алган.
- Бөрк алдында не болбойт.
- Бөрк алмак бар, баш алмак жок.
- Бөрк алып кел десе, баш кескен.
- Бөрк астында — бөрү жок дебе, ээк астында — жоо жок дебе.
- Бөрк кийгендин тамагы бир, жол жүргөндүн тилеги бир.
- Бөрү — жарды, кузгун — тойду.
- Бөрү — койго тойбойт, кулак — сөзгө тойбойт, көңүл — ойго тойбойт, көз — көргөнгө тойбойт, жер — жутканга тойбойт, куш — учканга тойбойт.
- Бөрү азыгы — жолдон.
- Бөрү азыгы менен эр азыгы жолдон.
- Бөрү арыгын билгизбей, итке жүнүн үрпөйтөт.
- Бөрү атар жигиттин бөркүнөн тааны.
- Бөрү атар уулду бөркүнөн тааны, журт баштаар уулду сөзүнөн тааны.
- Бөрү ачыкпай, жортуулга чыкпайт, тойгон бөрү, ууга чыкпайт.
- Бөрү баласы — ит болбойт.
- Бөрү баласы ит болбойт, бөтөн бала өз болбойт.
- Бөрү баласына баш тоголотот.
- Бөрү бөрк астында же бөрк астында бөрү бар.
- Бөрү жарды кузгун тойду.
- Бөрү жебесе да күнөөлүү.
- Бөрү жегенге маш, молдо алдаганга маш.
- Бөрү жок десе бөрк астында, ууру жок десе жер алдында.
- Бөрү жыргаганга маш, молдо алганга маш.
- Бөрү каргышы койго жетпейт.
- Бөрү карыса — чычканчыл болот.
- Бөрү карыса да, бир койлук алы бар.
- Бөрү карыса, итке күлкү болот.
- Бөрү карысын жектейт.
- Бөрү сууну шалпылдатып, кой кечкен суу экен дептир.
- Бөрү түндө күч, жоо камсыз кезде чабат.
- Бөрү этектен, жоо жакадан алат.
- Бөрүгө кой кайтартпа.
- Бөрүдөн бөлтүрүк гана туулат.
- Бөрүнү аясаң, өзүңдү жарат.
- Бөрүнүкү тең орток, кузгундуку куркулдайдын башында.
- Бөрүнүн ажалы көтү күйүк иттен.
- Бөрүнүн жолу миң, мергенчинин жолу бир.
- Бөрүнүн кулагы (эки көзү) ууда, баланын кулагы чууда.
- Бөрүнүн күчү — тишинде, кишинин күчү — ишинде.
- Бөрүнүн тоюна барсаң, бөрүбасарыңды ала бар.
- Бөрүнүн эки көзү ууда.
- Бөрүчү бүркүт өлүүчү.
- Бөтөлкө менен достошкон, өмүрү менен коштошот.
- Бу да болсо пайда, мунун түбү кайда.
- Бу дүйнөдө не карып? Замандашы болбосо карыя болор тез карып. Кадырын жеңе билбесе, бойго жеткен кыз карып.
- Бу дүйнөдөн үмүтүн үзгөн акыретинин камын көрөт.
- Бу тоодон бу тоого арзыбаган кийик ачка өлүптүр.
- Бузук бар жерде кусур бар.
- Бузуку ажо — жолдо турган дөңгөч.
- Бузуку киши оңолбойт, калыстык наам жоголбойт.
- Бузуку менен муңдашпа, типтүү менен тирешпе.
- Бузукунун үйү күйсүн.
- Бузулаар үйдөн ырк кетет, атасынан адилдик кетет.
- Бузулган элге бучуктан молдо (же улук).
- Бузулмак оңой, түзөлмөк кыйын.
- Бузулуп калган ашка, ачка болсоң да караба.
- Буйга минген төөсү бар, чабаганчы жөөсү бар.
- Буйругу жок ашка тиш тийбейт.
- Бука жокто — торпок бий.
- Бука мүйүздүү уйдун сүтү болбойт, уй мүйүздүү буканын күчү болбойт.
- Бука мүйүздүү уйдун сүтү болбойт, уй мүйүздүү.
- Бука өлбөгүдөй, инек соолбогондой болсун.
- Букада кайын жок, уйда төркүн жок.
- Буканы кутурткан эки энек.
- Буканы өкүрткөн эки энек.
- Буканын жаманы музоого теңтуш.
- Буканын күчү болбойт.
- Буканын мурду карыбайт, эрдин көөнү карыбайт.
- Буканын өзү карыса да, мурду карыбайт.
- Букарда пулу бардын көөнү ток.
- Бул жөргөмүштүн жөтөлгөнүн билген неме, бул
- Бул түбү жок жыртык дүйнөнүн түбүнө ким жеткен.
- Булак өзүн көлмүн дейт.
- Булакты жыйсаң көл болот, майданы жыйсаң эл болот.
- Буламыктан — тиш сынат, кыламыктан — бут сынат.
- Буламыкты да жасаган катын жасайт.
- Булбул багына конот, падыша такка конот.
- Булбул түндө сайрап, күн чыкканда эс алат.
- Булбулдан чечен бир куш жок, тырмактай — ак карасы.
- Булбулдун доошун эшитпей, буралып талаа ачылбайт.
- Булбулдун мукам үнү бар, тайлактын таза жүнү бар, боло турган азамат, болоттон кылыч байланып, жоого тийсе сүрү бар.
- Булбулдун мукам үнү бар, торгойдун жумшак тили бар.
- Булбулдун унун укпай, жайкы талаа ачылбайт.
- Булбулдун ырын карга кайдан түшүнсүн.
- Булду берсең, сүткө бер.
- Булдурсун камчы тийсе да, баатырдын жүзү түктөйбөс.
- Булут ала — жер чоло.
- Булут минип, муз бүркүп, сен да өтөрсүң дүйнөдөн. Илкий — силкий жөө жүрүп, мен да өтөрмүн дүйнөдөн.
- Булут шамалга каршы жылбайт.
- Булуттан чыккан — күн ачуу, жамандан чыккан — сөз ачуу.
- Булуттун кадыры жок — ай жанында.
- Булуттун көркү жери менен, буудайдын көркү тери менен.
- Бура сүйлөгөн сөз күлөөргө жакшы.
- Бура сүйлөнүлгөн сөз күлөргө жакшы, булкунган ат минерге жакшы.
- Буран, белдин кайгыга батканы — бозойдун кабарсыз жатканы.
- Буран, иштин — арты ылаң.
- Бурган сөз — урган сөз.
- Бут — басар, кол — табар.
- Бут серпкенге ал келбейт, ажал жетип күн бүтсө.
- Бутагың сынса сынсын, бирок тамырың соолубасын.
- Буту менен басып, мурду менен тынгандын баары адам атала бербейт.
- Буту сынган — жатып алып семирет, колу сынган — басып жүрүп арыктайт.
- Буту сынган — жатып семирет, колу сынган — басып арыктайт
- Бутунан кулаган турат, оозунан кулаган турбайт.
- Бутунан мүдүрүлгөн турат, оозунан мүдүрүлгөн турбайт.
- Буудай наның болбосо да, буудайдай сөзүң жокпу.
- Буудай сепкен таалайсыздын, аңызына арпа чыгат.
- Буудай сепсең, бузуп арпа айдаба.
- Буудай токочуңду бербесең да, буудайдай сөзүңдү аяба.
- Буудайдын барар жери — тегирмен, кыздын барар жери — күйөө.
- Буудайдын барар жери — тегирмен.
- Буурусун чийген чийин жок, суур казган ийин.
- Бучук мурдун жашырбайт, сыпайы сырын жашырбайт.
- Буюкканга жылдыз — от.
- Буюм керек учурунда жакшы.
- Буюмду адам жаратат, адамды кудай жаратат.
- Буюмдун кирин самын жууйт, көңүлдүн кирин акыл жууйт.
- Буюрбаган ашка мурун канайт.
- Буюрбаган аштан үмүт этпе.
- Буюрбаган ашыңа, жөө конок келсин кашыңа.
- Буюрса — Букардан аш келет.
- Бүгүн — пэшэ (бай), эртең — гэдэ (кедей).
- Бүгүн бар да, эртең жок, атаңдын көрү дүйнө бок.
- Бүгүн бүтүрүүчү ишти эртеңкиге калтырба, өз колуңдан келүүчү ишти бирөөгө тапшырба.
- Бүгүн конок — эртең жомок.
- Бүгүн көргөн — эртең жок, бүгүнкү ач — эртең ток, тоюнганда топук күт, толгоп салар дүнүйө шок.
- Бүгүн көргөн — эртең жок, ушундай белең (же атаны кайран) дүйнө бок.
- Бүгүн көргөн эртең жок.
- Бүгүн чачылсаң, эртеңден үмүт үзбө.
- Бүгүнкү ачууну эртеңкиге кой.
- Бүгүнкү ачууңду эртеңкиге калтыр.
- Бүгүнкү көргөн эртең жок, атаңдын көрү дүйнө бок.
- Бүгүнкү мээнетиң — эртеңки дөөлөтүң.
- Бүгүнкүнү көргөн да бар, көрбөгөн да бар.
- Бүгүнкүнүн эртеңи бар, кечээгиңди бүгүндөн издебе.
- Бүгүнкүнүн эртеңкиси (же эртеси) бар.
- Бүгүнкүңдү эртеңкиге калтырба.
- Бүкүлүү жебей этке тойбойт, коно жатпай кепке тойбойт.
- Бүлдүргө болор жип, бүлкүлдөп үрөр ит жок.
- Бүлөөгө бергис өгөө бар, экөөнө бергис бирөө бар.
- Бүлүнгөндөн бүлдүргү алба.
- бүргөнү такалап минген неме.
- Бүркүт алжыса кулаалы менен дос болот.
- Бүркүт картайса, чычкан уулайт.
- Бүркүт карыса чычканчыл болот, каракчы карыса алдамчы болот.
- Бүркүт салсаң, алтайдын кызыл түлкүсүн киесиң.
- Бүркүттүн ээси болсо, түлкүнүн кудайы бар.
- Бүткөн ишке сынчы көп, бышкан ашка жечү көп.
- Бүтпөгөн иш сыртта болсо кар басат, үйдө болсо чаң басат.
- Былтыркыдан калган иш жок.
- Бысмылданын ашын шайтан түгөтөт.
- Бычагы курч байыбайт.
- Бычагыңды чыны менен бер, чыны менен берсең, кыны менен бер.
- Бычак берсең — кындап бер, кындап берсең — чындап бер.
- Бычак жарасы айыгат, сөз жарасы айыкпайт.
- Бычак канча өткүр болсо да, өз сабын жонбойт.
- Бычакты өзүңө ур, оорубаса бирөөгө ур.
- Бычактын көркү — курчунда, суусардын көркү — сыртында.
- Бычмачынын күчүгүндөй шыпылдап.
- Бышаарына күйүп, чыгараарына күйбөйсүңбү?
- Бышкан жемиш сабагында турбайт, бышыксынган адамдар бересеге чалынат.
- Бышкан жемиш сабагында турбайт.
- Бышпастан мурда бышырдың, күйбөйстөн мурда күйгүздүң.
- Бышты, ат башына чычты.
- Бышык болом деп жатып, жек — жаатыңдан кол үзбө.
- Бышыксынган адамдар бересеге чалынат.
- Бышылуу тамактын күйүтү жаман.
- Бээ баласын чапчыса да, берт кылбайт.
- Бээ десе — төө дейт
- Бээ десең төөгө кетет (же төө дейт).
- Бээ карыса чөл, сыйыр карыса көл.
- Бээ кулунун катуу тепсе да, мерт кылбайт.
- Бээ туугуча — байтал, катын төрөгүчө — келин.
- Бээ туумайынча байтал аты калбайт, катын төрөмөйүнчө келин аты калбайт.
- Бээ туумайынча байтал аты калбайт, катын төрөмөйүнчө келин аты өчпөйт.
А==
- Вазир жакшы — хан жакшы. Аял жакшы — эр жакшы.
Д
[түзөтүү]- Дарак бир жерде көгөрөт
- Дартты жөн койсо жайылат, дарыласаң айыгат
- Дат темирди жейт, дарт өмүрдү жейт
- Доону төлөбөгөн төлөйт, ооруну кенебеген өлөт
- Дос айрылат, сөөк кайрылат
- Дос деген ыйык нерсе, эгер аны баалай билсе
- Дос күйдүрүп сүйлөйт, душман сүйдүрүп сүйлөйт
- Дос сыйлайт, душман кыйнайт
- Дос сыртыңдан мактайт, душман көзүңчө мактайт
- Дос таарынса, бергенин алат
- Дос-жолдошуң бир жылдык, куда — сөөгүң миң жылдык
- Досум дос элек — коон үзгөндө, тескери карап калыпсың — бозо сүзгөндө
- Досуң баягыдай эмес, баягыдай болсо эч нерсесин аягыдай эмес
- Досуң миң болсо да, аздык кылат, душ — маның бирөө болсо да көптүк кылат
- Досуңдун бергенинин тишин ачпа
- Дөөлөт тоголок, мээнет жалпак
- Дөөлөттөн артык мээнет бар
- Дубана таарынса ачка калат
- Думанадан айбашы үмүт өтүптүр
- Душман сүйдүрүп айтат, тууган күйдүрүп айтат
- Душмандашкан киши оңолбойт
- Душмандын биринчи кадамы, жылмалап айткан саламы
- Душмандын сырты жылма, ичи кара
- Душмандын чырагына май тамызба
- Дүйнөгө түркүк болгон адам жок
- Дүлөй укканын койбойт, сокур көргөнүн койбойт
- Дүнүйө — бир тыйындан курулат
Ж
[түзөтүү]- Жабагы жалдуу экен деп сатып алба, жаманды малдуу экен деп жакын кылба
- Жабылган аяк, жабылган бойдон калсын
- Жаз жарыш, күз күрөш
- Жазгы суук жандан өтөт
- Жаздыктан өлгөн жаманат, жоодон өлгөн салтанат
- Жай кийгенин кыш кийген жарды кайдан байысын
- Жайыл дасторкон — марттыктын белгиси
- Жайын билбей — жер тандаган кызык, алын билбей — эр тандаган бузук
- Жакасы жок тон болбойт, жабуусу жок үй болбойт
- Жакшы — сөздү таап сүйлөйт, жаман — каап сүйлөйт
- Жакшы — эл камын ойлойт, жаман өз камын ойлойт
- Жакшы атанын кашыктап чогултканын, жаман уул чөмүчтөп чачат
- Жакшы атка — бир камчы, жаман атка — миң камчы
- Жакшы бала баарына үлгү, жаман бала баарына күлкү
- Жакшы бала элпек, жаман бала тентек
- Жакшы болсо катының, табыла берет акылың
- Жакшы жигит сыртта мырза, үйдө кул, жаман жигит үйдө мырза, сыртта кул
- Жакшы жигит элин өргө сүйрөйт, жаман жигит элин көргө сүйрөйт
- Жакшы жүрмөк бар, жакшы өлмөк жок
- Жакшы ит өлүгүн көрсөтпөйт
- Жакшы ишке келет, жаман ашка келет
- Жакшы катын жарым ырыс, жаман катын күндө уруш
- Жакшы көргөн досунан мал аяган жигитпи, Эл четине жоо келсе жан аяган жигитпи
- Жакшы малдын тишин ачпа, жакшы адамдын жашын сураба
- Жакшы менен бир жүрсөн жетесиң муратка, жаман мен
ен бир жүрсөң каласың уятка
- Жакшы менен тоого чыксаң кудаалашып түшөсүң, жаман менен тоого чыксаң кубалашып түшөсүң
- Жакшы сөз — жан эритет, жаман сөз — жан кейитет
- Жакшы тамак калганча, жаман курсак айрылсын
- Жакшы тилек — жарым ырыскы
- Жакшы уул эл ишине жарайт, жаман уул колуңду карайт
- Жакшыга бир сөз, жаманга миң сөз
- Жакшыдан башчы койсоң, элди түзөтөөр, жамандан башчы койсоң, элди жүдөтөөр
- Жакшыдан жаман туулса чыгаша, жамандан жакшы туулса киреше
- Жакшылык жан эритет, жамандык жан кейитет
- Жакшылык кылсаң бирөөгө бир жамандык ойлонот, жамандык кылсаң бирөөгө тагдырым – деп тим болот
- Жакшылыкты унуткан, жамандыкка жолугат
- Жакшыны жатым дебе, жаманды өзүм дебе
- Жакшынын — шарапаты, жамандын — кесепети
- Жакшынын өзү өлсө да, сөзү өлбөйт
- Жакыныңа жат болбо, өз элиңе кас болбо
- Жалгыз бээлүү жан сактайт, эки бээлүү эл сактайт
- Жалгыз дарак токой болбойт
- Жалгыз жүргөн жарыбайт, жарыса да марыбайт
- Жалгыз иттин үргөнү билинбейт, жалгыз кишинин жүргөнү билинбейт
- Жалгыз таруу ботко болбойт, жалгыз адам тутка болбойт
- Жалкоонун жаны таттуу, эмгекчилдин наны таттуу.
- Жалтанбаган жоону жеңет, жадабаган тоону жеңет
- Жалындуу жаштык кезинде, жазгы суудай ташкында
- Жаман айгыр үйүрүнө тап
- Жаман айтпай жакшы жок
- Жаман атты жал басат
- Жаман аял белгиси, казаны калат жуулбай, кабы калат буулбай
- Жаман болсо катының, ичтен жеген митедей
- Жаман болуу бир паста, жакшы болуу аста аста
- Жаман жигит жан сактайт, жакшы жигит эл сактайт
- Жаман иттин аты ‘’Бөрүбасар’’
- Жаман көргөндүн бөркү казанбактай
- Жаман көрсө жармасын бербей койсун
- Жаман малын катат, жакшы ашын койот
- Жаман уй жайытын бир күндө түгөтөт
- Жаман үйдүн коногу бийлейт
- Жаманга сый жарашпайт
- Жамандан жарты кашык аш калат
- Жаманды төө үстүнөн ит кабат
- Жамандыгы болбосо жаштыгы калган жок
- Жамандыкты көрбөгөн, жакшылыктын баркын билбейт
- Жамандыкты унуткан жакшы, жакшылыкты унуткан жаман
- Жамандын барынан жогу
- Жамандын бир өнөрү артык
- Жамандын жакшысы болгончо, жакшынын жаманы бол
- Жамандын жолдошу көп, жанына пайдасы жок
- Жамандын миң сөзү, жакшынын бир сөзүнө татыбайт
- Жамандын өзү коркок, сөзү чоркок
- Жаманчылыкты аманчылык жеңет
- Жан бар жерде өлүм бар
- Жаны бардын жели бар
- Жанын баккан жарыбайт да марыбайт, элин баккан карыбайт да арыбайт
- Жаңдооч кийик аттырат
- Жаңылбас жаак мүдүрүлбөс туяк болбойт
- Жара айыкса так калат, жаман сөздөн кек калат
- Жаргылчактуу катын жакшы катын, электүү катын эрке катын
- Жарды байыйт, жаш чоңоёт
- Жата берсе ат арыйт, жүрө берсе жол арбыйт
- Жатаар курсак жармадан айлансын
- Жаткан оору эмес, баккан оору
- Жатып ичеер жигиттен, сарамжалдуу чал жакшы
- Жатып өлгүчө, атып өл
- Жаш — күчү менен, кары — кеңеши менен
- Жаш курдаш эмес, заман курдаш
- Жаш чыбыктын ийилгени — сынганы, жаш жигиттин уялганы — өлгөнү
- Жашка — кызмат, карыга — урмат
- Жашоо ырахаты — ден-соолук
- Жаштардын басканы — жыргал, карылардын — жатканы жыргал
- Жаштык бар жерде жалын бар
- Жаштык бар жерде шаттык бар
- Жаштык жашынып кетет, карылык камынтпай келет
- Жаштык кезиң мастык кез
- Жаштын кайраты бар, карынын айбаты бар
- Жаштын тилегин берет
- Жашында мылжың болсо, карыганда кылжың болот
- Жашыңда берсин мээнетти, карыганда берсин дөөлөттү
- Жашыңдан жаман жолго баспаганың, адамдык сапатыңды сактаганың
- Жегенде тойбогон жалаганда тоймок беле
- Жегендин — кусмайы бар
- Жел жүрбөсө, чөптүн башы кыймылдабайт
- Жел чыкпаса, жан чыгат
- Желеде кулун жетилсе, аргымак күлүк ат болот
- Желмогуздун эң кичинекейи кыйын
- Жеңилди жерден, оорду колдон алат
- Жерде жаткан жумуртка асманда учкан куш болот
- Жери байдын, эли бай
- Жети күндүк жаандан, желип өткөн суу жакшы
- Жети күндүн бири өлүм
- Жети өлчөп бир кес
- Жетим жүрүп жетилет
- Жигит өлөр жерине күлүп барат
- Жигитке жетимиш өнөр аздык кылат
- Жигиттин өзүнө караба, сөзүнө кара
- Жигиттин сөзү өлгөнчө, өзү өлсүн
- Житкен окту аткан ок табат
- Жогологон бычактын сабы алтын
- Жокко суу да жок
- Жоктун бир арманы бар, бардын миң арманы бар
- Жоктун жону катуу, өгүздүн мойну катуу
- Жол азабы, көр азабы
- Жол бирге болсо да, тагдыр башка
- Жолдун тегизин бил, (сөздүн негизин бил)?
- Жолоочу болсо атын ал, тоноочу болсо башын ал
- Жолоочунун жолдогусу жакшы, жолдо болбосо — үйдөгүсү жакшы
- Жолуң шыдыр жолдошуң кыдыр болсун
- Жоо кеткен соң, кылычыңды ташка чап
- Жоого барсаң баарың бар, доого барсаң бириң бар
- Жоону сайса эр сайды аты калды Манаска
- Жоор семирсе баш бербейт, жаман сөз бербейт
- Жооштон жоон чыгат
- Жорго минген жолдошунан айрылат, көп жашаган курдашынан айрылат
- Жоргодон жорго чыкса төрт аягы тыбырайт, чеченден чечен чыкса оозу-мурду кыбырайт
- Жоргонун тери, эркенин жашы кургабайт
- Жөжөнү күзүндө санайт
- Жөө жүргөнчө, төө минген жакшы
- Журт мазар, журттан чыккан азар
- Жуткан жутабайт
- Жуурат төгүлсө жугу калат
- Жүгүргөн албай — буюрган алат
- Жүз дос — аз, бир кас — көп
- Жүз жолу айткандан, бир жолу көргөзгөн жакшы
- Жыгылган күрөшкө тойбойт
- Жыгылган оогонго күлөт
- Жыгылсаң төөдөн жыгыл, буйласын кармай жыгыл
- Жылаандын куйругун баспа
- Жылкыңа ченеп ышкыр, алыңа ченеп бышкыр
- Жылуу сүйлөсө жыла-жыла жылаан ийинден чыгат
- Жылуулук от бар жерде, сулуулук кал бар жерде
- Жылуу сөз жыланды да ийинден чыгарат
- Жыя албаган жыйынга шүмшүк, асырай албаган айылга шүмшүк
- Жээн эл болбойт, желке тон болбойт
- Жакшыга жанаш ,жамандан адаш
Асыл ташка ,салт болуп жасалат.
[түзөтүү]- Заман өзгөрсө, салт өзгөрөт
- Заманы жакшы болсо, карысы жаш болот
- Заманына карай — күлкү, тоосуна карай — түлкү
- Зер кадырын зергер билет, жез кадырын жезчи билет
- Зордукчуга мал жокпу
- Зордун түбү кор болот, байдын түбү ачка өлөт
- Зээндүү бала сүйүнтөт, кежир бала күйүнтөт
И
[түзөтүү]- Ийгиликтин кечи жок
- Ийлеп — ийлеп итке салба
- Ийне көзүнөн сынат, чечен сөзүнөн сынат
- Ийри отурсаң да, түз сүйлө
- Билим алуу — ийне менен кудук казгандай
- Ириген ооздон чириген сөз чыгат
- Ит итти жумшайт, ит куйругун жумшайт
- Ит итти көрүп үрөт
- Ит иттигин кылат
- Ит кабышып өлөт, наадан чабышып өлөт
- Ит күлүгүн түлкү сүйбөйт, ичи ооруган күлкү сүйбөйт
- Ит менен дос болсоң сөөк талашасын
- Ит үрөт — кербен жүрөт
- Ит эле болду Сарбагыш
- Итенген сайын бир боорсок
- Итке темирдин кереги эмне
- Итти каппайт дебе, атты теппейт дебе
- Ичи тар итине бок бербейт
- Ичиң күйсө туз жала
- Ичип арактын көөнүн алган, кусуп жердин көөнүн алат
- Ички ооруну табуу кыйын - карт адамды багуу кыйын
- Ичкилик арты — өкүнүч
- Ичтен чыккан ийри жылаан
- Ишенген кожом сен болсоң, кепшеген оозуңду урайын
- Ишенген кожоң сууга акса, алды — алдынан тал карма
- Иши оңолордун ити чөп жейт
- Иштеген киши карыбайт, карыса да арыбайт
- Иштеген — тиштейт, иштебеген — тиштебейт
К
[түзөтүү]- "Кулоо кулоо, тубуно жетет.
- "Көңүлүмө жагат" деп көрүнгөн менен дос болбо
- "Көрдүм" деген көп сөз, "Көрбөдүм" деген бир сө
- ‘’Кел" демек бар, "кет" демек жок
- Кагаз жазып колу жоорубагандын, иштеп бели да оорубайт
- Казды туурап карганын буту сыныптыр
- Казына — казына эмес, эл — казына
- Кайгы жокто кайын энем өлүп кайгыртты
- Кайгыдан адам картаят, шаттыктан адам жашарат
- Кайгысы жок кара сууга семирет
- Кайгысызга уйку таттуу
- Кайда барсаң да, казандын кулагы төртөө
- Кайда барсаң Мамайдын көрү
- Кайнага калтайбаса, келин келтейбейт
- Кайраттуу — карыса да жаштай, кайратсыз жаш болсо да карыдай
- Кайрылгандан — айрылба
- Калк айтса — калп айтпайт
- Калп — ырыс кесет, кайгы — өмүр кесет
- Калп айткан киши жарыбайт
- Калптын казаны кайнабайт
- Калптын сөзү суу кечпейт
- Калптын сөзү ушак, чындын сөзү тузак
- Калыс арыбайт, калпычы жарыбайт
- Каман өлсө тиши калат, адам өлсө иши калат
- Канаттууга кактырбай, тумшуктууга чокутпай
- Кандан ажырасаң да, калктан ажыраба
- Кандан, Бектен кайра тартпаган
- Кандын да бир татым тузу кемиптир
- Кара далы — эр тандабайт, өлөөр адам — жер тандабайт
- Кара жерди жамандаба, башка кайда барасың, Калың элди жамандаба, каргышына каласың
- Кара жылды как жарган — калыс
- Кара кыздын агынан эмес, багынан
- Кара эчкиге жан кайгы, касапчыга мал кайгы
- Карга баласын аппагым дейт
- Карга карганын мээсин чокубайт
- Каргайын десем — жалгызсың, каргабайын десем — байкушсуң
- Каргыш албай, алкыш ал
- Карды тойгон канга салам бербейт
- Картаңдан ыйман кетсе, жаштардан уят кетет
- Кары адам үйдүн куту
- Кары алжыса — баладай
- Кары келсе — ашка, жаш келсе — ишке
- Карыганда жан таттуу, жандан дагы мал таттуу
- Карылыктын алды, жаштыктын арты
- Карын ачты, кайрат качты
- Карыны токтун кайгысы жок
- Карынын кебин капка сал
- Карысы бардын ырысы бар
- Карыш — карыш, сөөм — сөөм
- Кастын ою бөлөк, достун ою жөлөк
- Катуудан тиш оору кыйын, жумшактан ич оору кыйын
- Катын албай кайын ал
- Катын алсаң отун ал, бир кучагын ашык ал
- Катын жакшы — эр жакшы
- Катын өлсө камчы сап
- Катының долу болсо, замандын тынчтыгынан не пайда
- Качан көрсөм тойдон көрөм
- Качкан да кудай дейт, кууган да кудай дейт
- Каш коём деп, көзүн чукуп алыптыр
- Кашыктап чогултканды, чөмүчтөп чачпа
- Каяшачыл карыш узабайт
- Кедей байга жетейин, бай кудайга жетейин дейт
- Кедейди көчкөндө көрөсүң
- Кедейдин бир тойгону орто байыганы
- Кедейлик кемтик эмес
- Кежир жек көрүнөт, элпек эп көрүнөт
- Келин жаман эмес, келген жер жаман
- Келме кезек — терме тезек
- Кембагал болсоң көчүп көр!
- Кемчилигин моюнга албаган, келечегин оюна албайт
- Кеңешип кескен бармак оорубайт
- Кеп чынынан бузулбайт
- Керегем сага айтам, келиним сен ук. Уугум сага айтам, уулум сен ук
- Керектүү таштын оору жок
- Керкисинде да бар, кемигинде да бар
- Кетмен чаппай нан кайда, чеке терсиз мал кайда?!
- Кечтим байдын кызынан
- Кечээ көргөн бүгүн жок, ушундай экен дүйнө шок
- Кимди ким көрдү Баржыбайды там басты
- Кимдин жерин жердесең, ошонун ырын ырдайсың
- Кичүү болгуча иттин күчүгү бол
- Киши дүйнөгө түркүк болбойт
- Киши жаманы кирип чыкканча билинет, өз жаманың өлгөнчө билинбейт
- Коён өз көлөкөсүнөн коркот
- Коёнду камыш, эрди намыс өлтүрөт
- Коёндун териси бир жыл чарыкка чыдаптыр
- Кожонун өзү тойсо да көзү тойбойт
- Койчу көп болсо, кой арам өлөт
- Койчунун кызы кой келгенде жумуш жасайт
- Кол ийрисине тартат
- Кол кудайдын мөөрү
- Колдо бар алтындын баркы жок
- Колу менен жасаган, мойну менен тартат
- Колунда талканы бар бала — сүйгүнчүктүү
- Колуңдан келбес жумушту, оюң менен бүтүрбө
- Конок айтып келбейт, өлүм сурап келбейт
- Конок койдон жоош, май берсе жейт, суу берсе ичет
- Конокко аш кой эки колун бош кой
- Коңшу жакшы болсо, сокур кыз эр табат
- Коркконго кош көрүнөт
- Коркок жанын сактайт, чоркок малын бакпайт
- Корксо да кой өлөт, коркпосо да кой өлөт
- Котур ташы койнунда
- Кошоматка кой соёт
- Кошунаң көр болсо көзүңү кысып өт
- Көз жетпеген жерге сөз жетет
- Көз коркок, кол баатыр
- Көздүн курчу болот, сөздүн мурчу болот
- Көзүнө чөп салган, душмандыктын белгиси
- Көйнөктүн кирин жууса кетет, көңүлдүн кири айтса кетет
- Көк итти көп ит талаптыр
- Көктөн тилегеним жерден табылды
- Көлөкөгө тон бычкан
- Көмүскө достон көрүнөө душман артык
- Көңүл ооруткан — наадандык, көңүл көтөргөн — адамдык
- Көөдөнү жукадан, чөнтөгү жука артык
- Көп байкаган көсөм, сөз байкаган чечен
- Көп баскан аяк бок басат
- Көп жашаган билбейт, көптү көргөн билет
- Көп жойлогон түлкү ачтан өлөт
- Көп түкүрсө көл болот, көл толкуса сел болот
- Көп уктаган көптөн кур калат
- Көп үйлөсө жел болот, көп ыйласа сел болот
- Көпкөндүн көчүгүнөн чыгат
- Көптөн көп акыл чыгат
- Көптү көрбөй көсөм болбойт, көп сүйлөбөй чечен болбойт
- Көптүн көзү көрөгөч
- Көрбөйт деп ууру кылба, укпайт деп ушак айтпа
- Көргөнүңдөн — көрө элегиң көп, укканыңдан уга элегиң көп
- Көрө-көрө көсөм болот, сүйлөй-сүйлөй чечен болот
- Көрөөр күнү бардын, ичеер суусу болот
- Көрүнгөн тоонун ыраагы жок
- Көсөөнүн акылы түштөн кийин
- Көч жүрө-жүрө түзүлөт
- Көчкөн журттун баркын, конгон журтуңда билесиң
- Көчүктү кыскан бай болот
- Кудай деген кул өлбөйт
- Кудай кошкон куда болот, пайгамбар кошкон дос болот
- Кудай кылса, кубаарыңдын акысы барбы
- Кудайдын кулагы сүйүнсүн
- Кул кутурса, өтүгү менен төргө өтөт
- Кулда кулак жок
- Кулдай иштеп — хандай жаша
- Кунаажын көзүн сүзбөсө, бука мурунтугун үзбөйт
- Курсак ток-кайгы жок
- Куру аякка бата жүрбөйт
- Куру кайрат баш жарат, куркыйкырык таш жарат
- Кутту үйдөн кур чыкпа
- Куурайды бирден сындырган оңой, тобу менен сындырмак кыйын
- Куш жаңылса торго түшөт, эр жаңылса колго түшөт
- Куш канаты менен учуп, куйругу менен конот
- Куюшканга кыпчылган боктой
- Күйөө карыса — жээн
- Күлгөндүн билгени бар
- Күлкү ден соолуктун — мүлкү
- Күлүктөн күлүк өтөт, күйүкпөгөнү марага жетет
- Күлүктү табына келтирген — саяпкер, кушту кыраан кылган — мүнүшкөр
- Күлүктү таптайт саяпкер, сүрөөгө алат талапкер
- Күн караган — суукка тоңот, бай караган — ачтан өлөт
- Күн тийген жердин күкүгү
- Күн тийип туруп жааган күндөн түңүл, күнгүрөнүп сүйлөгөн кишиден түңүл
- Күндө келген күл ууртайт, айда келген май ууртайт
- Күрүчтүн арты менен күрмөк суу ичет
- Күч атасын тааныбайт
- Күч бербеген тулпардан, сүтүн берген уй жакшы
- Күч биримдикте
- Күчтүү болсоң жердей бол — баарын чыдап көтөргөн. Таза болсоң суудай бол — баарын жууп кетирген
- Кыз боосуп энесин коркутат
- Кыз жыргаар жерине ыйлап барат
- Кыздын көзү кызылда
- Кыздын кыздай, кыштын кыштай болгону жакшы
- Кыздуу үйдө - кыңыр сүйлөбө, уулдуу үйдө - узун сүйлөбө.
- Кыздын кырк чачы улуу
- Кызга кырк үйдөн тыюу
- Кызмат — колдун кири
- Кызы бар үйдө кыл жатпайт
- Кызыл кекиртек, кыйла жерге секиртет
- Кылгылыкты кылып коюп, кымызга сууну куюп коюп, кыл жип менен бууп коюп
- Кыңыр иш — кырк жылдан кийин билинет
- Кыргыз акам тандап жейт, анан баарын жейт
- Кыргыз байыса катын алат, өзбек байыса там салат
- Кырсык — каш-кабактын ортосунда
- Кысаз кыяматка кетпейт
- Кысыр уй мөөрөк болот
- Кыялаган кырга чыгат
- Кыян өзүн сел ойлойт, коркок өзүн эр ойлойт
М
[түзөтүү]- Май жок, ун болсо, казан сурап келип куймак куюп берет элем
- Май кармаган бармагын жалайт
- Макал атасы — сөз, мата атасы — бөз
- Макал ыр эмес жаттап алгандай, керегинде өзү келет күтүп тургандай
- Макоодон макул деп кутул
- Максат менен соккон жүрөк, бакыт менен өмүр сүрөт
- Мактаган кыз тойдо осурат
- Мактап койсо мардаюу
- Мал — ээсин тартпаса, арам өлөт
- Мал арыгын сактасаң ооз майлайт, киши арыгын сактасаң төбө кандайт
- Малдын ээси болсо, карышкырдын кудайы бар
- Манастан Чубак кем бекен
- Мартчылык ар кимде болбойт, сараңдын капшыты толбойт
- Мастан — жинди качып кутулуптур
- Меймандын өзүн бакпай, атын бак
- Мекениңдин кадыры, башка жакта билинет
- Менин колума да карга чычаар
- Мергендин дарты кийикте, бүркүттүн дарты бийикте
- Миң кишинин атын билгиче, бир кишинин сырын бил
- Миң койду бир серке башкарат
- Миң уккандан бир көргөн жакшы
- Миң чеченди бир тантык жеңиптир
- Мойнунан байлаган ит ууга жарабайт
- Мокок бычак кол кесет, чоркок сөз тил кесет
- Молдонун айтканын ук, кылганын кылба
- Мурун уткан буудай чычат
- Мурун чыккан кулактан, кийин чыккан мүйүз ашат
- Мурунку конок кийинки конокту сүйбөйт
- Мууздап бергенди — жиреш оңой
- Мүйүздүү болом деп, кулагынан айрылыптыр
- Мышык майга жетпей, сасык дептир
- Мышыкка — оюн, чычканга — өлүм
Н
[түзөтүү]- Нан болсо ыр да болот
- Нааданга айткан кайран сөз, өлгөнгө ыйлаган кайран көз
- Нандан улуу тамак жок
- Насыя боордон нак өпкө артык
- Нысапсызга кашык салса беш ууртайт Намыс
О
[түзөтүү]- Ой жеткен менен кол жетпейт
- Ойлогон ойду кыстаган турмуш жеңет
- Ойноонун да ыгы бар, ойлоонун да сыры бар
- Ойноп сүйлөсөң да, ойлоп сүйлө
- Окуган кыз оордун табат
- Он эки пайгамбардан, бир кудай улуу
- Оң колуңдун ачуусун, сол колуң менен бас
- Оозу күйгөн — айранды үйлөп ичет
- Оозу кыйшык болсо да, байдын уулу сүйлөсүн
- Оозунан ак ит кирип кара ит чыккан, эртеңкини эмес, эмикини унуткан
- Оор иштен коркпо, оор сөздөн корк
- Оору кадырын соо билбейт
- Оору кайда болсо, жан ошол жерде
- Ооруну жашырсаң, өлүм ашкерелейт
- Оро албаган орок тандайт
- Ороктон качкан ыраак чычат
- Орус менен дос болсоң айбалтаңды ала жүр
- Осмо кетер каш калаар, суулар кетер таш калаар
- От жаккандыкы, тон кийгендики
- От чаласынан, сөз чаласы жаман
- Отту көөлөсөң өчөт, кошунаңды көөлөсөң көчөт
- Отун албаганга от жактырба
- Оюндан от чыгат
Ө
[түзөтүү]- "Өлтүрөм" дегенден коркпо, "өлөм" дегенден корк
- Өгөй — өөнчүл, жетим кекчил
- Өжөр өлбөйт, өлсө да эч нерсеге көнбөйт
- Өз агасын агалай албаган бирөөнүн эшигин сагалайт
- Өз башындагы төөнү көрбөй, бирөөнүн башындагы чөптү көрөт
- Өз күчүңдүн өлчөөсүн, өзүң билбей ким билет
- Өз өзүнө, өзгө жатка тартат
- Өз элине батпаган, душманына кор болот
- Өзгө өздөй, жатка жаттай
- Өзөктөн чыккан өрт жаман, өздөн чыккан жат жаман
- Өзүмдүкү дегенде өгүздөй кара күчүм бар
- Өзүн өзү билген, өтүгүн төргө илген
- Өзүңдү эр ойлосоң, өзгөнү шер ойло
- Өлбөгөн жанга бир оокат
- Өлгөндүн артынан өлмөк жок
- Өлгөндүн үстүнө көмгөн кылба
- Өлө албай жатып өлөң айтат
- Өлөйүн десе жан таттуу, кирейин десе жер катуу
- Өлөөр эчки койчунун таягына сыйпанат
- Өлүм — бардын малын чачат, жоктун абийирин ачат
- Өлүм адамды коркутат, үмүт намысты курчутат
- Өлүм өксүтөт, оору кор кылат
- Өлүмдөн башканын эртеси жакшы
- Өнөр алды кызыл тил
- Өнөрүң болсо ичиңе катпа, жаман кыялыңды өзүң ташта
- Өнөрүң болсо өргө чап, кор кылбай алтын жанды бак
- Өңдү көрсө жүз таят
- Өрдөк берген, каз алат
- Өрдөк жокто чулдук бий
- Өсөөр элдин балдары бири-бирине дос болот, Өспөс элдин балдары бири-бирине кас болот
- Өткөн ишке айла жок, өкүнгөн менен пайда жок
- Өткөн ишке өкүнбө
- Өткөн өмүр качкан куш, үндөсөң келбейт кайрылып
- Өткөндөрдү эстеген жаман болбойт, мурдагыны кектеген жакшы болбойт
П
[түзөтүү]- Падыша куда эмес, кудадан жудаа эмес.
- Пайгамбар баарына асыр
- Пайгамбар да күйөө баласын сыйлаптыр
- Пайдасыз билим — жаансыз булут.
- Пейли жакшы кем болбойт
- Пейли тар адам кең идиштен аш иче албайт.
- Пенде болмок бир жылда, ажы болмок кырк жылда.
- Пенденин оозунан чыкса, Периштенин кулагына аян болот.
- Пулуң болсо кулуңмун
С
[түзөтүү]- Сен деген сенек сөз — сиз деген сылык сөз
- Сабырдын түбү — сары алтын
- Сагызган сактыгынан өлбөй, суктугунан өлөт
- Сакадай бою сары алтын
- Сакалдан айрылсаң, мурут койбо
- Сактыкта кордук жок
- Санаа тарткандын ичкени — ирим, жегени — желим
- Санаасы жок сары сууга семирет
- Санабай туруп түгөл дебе
- Саны бар сапаты жок
- Саргара жортсоң — кызара бөртөсүң
- Сарт үйүн көргөндө чабат
- Саяк жүрсөң таяк жейсиң
- Сиркеси суу көтөрбөйт
- Соко бир кишини багат, соода миң кишини багат
- Сокур атка котур ат үйүр
- Сокур намыс баш жарат
- Сокурдан күзөтчүң болсо, элиңди жоого алдырат
- Сокурдун тилегени — эки көз
- Соодада достук жок
- Соргоктун көөнү казанда, сопунун көөнү азанда
- Союл камдаганга — токмок көтөр
- Сөз — жип, кандай созсо кете берет
- Сөз баштаган, эл баштайт
- Сөз билгич адамдын, ар сөзүндө бир тузак
- Сөз доодон да куткарат, жоодон да куткарат
- Сөз сай сөөктөн өтөт, чучукка жетет
- Сөздү билген таап айтат, сөздү билбеген каап айтат
- Сөздү убагында айтпаса — атасы өлөт
- Сөздү уккан жерге айт, сууну сиңген жерге сеп
- Сөздүн атасы — ыр, сөздүн катасы – чыр
- Сөзү экинин — иши да чеки
- Сөзүң менен орок орбо, көзүң менен машак тербе
- Сөөктүн эң жаманы суу кечирет
- Суктан сураба, сараңга бербе
- Сулуу сулуу эмес, сүйгөнүң сулуу
- Сулуулугунан — жылуулугу артык
- Сулуулуктан — жылуулук
- Сулуунун этеги кургабайт
- Сунган башты суурган кылыч кеспейт
- Сунган колду сындырба
- Сураган жеңил, жооп бериш оор
- Сурай — сурай мекеге барат
- Сурап бергиче, уруп бер
- Суу — жашоонун булагы
- Суу ичкен кудугуңа — түкүрбө
- Суудан өткөнчө энемди берейин, суудан өткөндөн кийин энегимди берейин
- Сууну көп кечсең — балчык, сөздү көп айтсаң — тантык
- Суюктун баары cорпо болбойт, теринин баары көрпө болбойт
- Сүйбөгөнгө — сүйкөнбө
- Сүйлөй-сүйлөй чечен болот, көрө-көрө көсөн болот
- Сүйүнгөндөн маңдай айрылып, корккондон жүрөк жарылып кетпес
- Сүйүү менен жаша, күрөш менен өл
- Сүткө түшкөн чычкандай
- Сый — сыйга жарашат, сый билбеген адашат
- Сыйга — сый, сыр аякка — бал
- Сыйлаганды билбеген, сыйпалаган көр сокур
- Сыйлаганды күтө бил, кыйнаганды түтө бил
- Сыналбаган атка сын салба
- Сынчынын сыңар өтүгү майрык
- Сыр аяктын сыры кетсе да, сыны кетпейт
- Сырты жылтырак, ичи кылтырак
- Сырыңды айтсаң бирөөгө, каласың катуу күнөөгө
Т
[түзөтүү]- Таза аба жуткуң келсе — эрте тур, таза өмүр сүргүң келсе — эмгек кыл.
- Таза болсоң — суудай бол, баарын жууп кетирген.
- Таш кетилет жаш жетилет
- Тааныбасты сыйлабас
- Таз кыздын көңүлү болбосо да, таза кыздын көңүлү
- Таз таранганча — той таркаптыр
- Такыры жок жер болбойт, жакыры жок эл болбойт
- Тамаксоонун табагы толбойт, топуктуунун жаманы болбойт
- Тамакты таттуу кылган — туз, алысты жакын кылган — кыз
- Тамашага — тамаша, каяшага — каяша
- Тандаган тазга жолугат
- Тапкан сүйүнөт, тааныган алат
- Таппасаң сыйпалап кал
- Тар жерде аш жегиче, кең жерде муш же
- Тарс эткендин баары тамаша, карс эткендин баары күлкү
- Тартып ичкен тай ашырат, аяп ичкен ат ашырат
- Таш менен урганды аш менен ур
- Таш түш, таалайыңан көр
- Таш түшкөн жеринде оор
- Тегинен эмес, кебинен
- Текин болсо, туз жутам
- Темене берип, төө алат
- Темирди кызуусунда сок
- Тең — теңи менен, тезек — кабы менен
- Тең жегенди Теңирим сүйүптүр
- Теңирим бир жааса, терегим эки жаайт
- Теңчилик жоголду, темингендер оңолду
- Теректей бой бергиче, теменедей акыл бер
- Тиги дүйнөнүн бейишинен, бул дүйнөнүн кейиши артык
- Тизелеп жашаганча, тик туруп өлгөн жакшы
- Тилден бал да тамат, уу да тамат
- Тилиң тишиңе күбө
- Тилиңе — тибиртке
- Тилиңе тыйын чычкан чычкыр
- Тиш өтпөгөнгө, тил өтөт
- Тиши чыккан балага, чайнап берген аш болбойт
- Тишиң барда таш чайна
- Тойго барсаң тоюп бар, ашка барсаң ачка бар
- Ток бала ач балага карабайт
- Токмогу күчтүү.
- Тил-жүрөктүн ачкычы болсо, кийиз казык жерге кирет
- Токой тоонун көркү, эр элдин көркү
- Токол уйду чапсаң, мүйүздүүгө доо кетет
- Токтогулдай ырчы бол, Толубайдай сынчы бол
- Тондууга тондуудай, тону жокко тону жоктой суук
- Төгүлгөн аяк кайра толбойт
- Төө көрдүңбү? — жок, бээ көрдүңбү? — жок
- Төө кыядан өткөн сөң, "оо" — дегениң курусун
- Төрдө орун болсо, улагага отурба
- Төркүнү жакындын төшөгү жыйылбайт
- Тумшугу байланган ит көчүгү менен үрөт
- Тууган издеп, достон кетпе
- Туулган жердин топурагы алтын, эли мазар
- Туулганына сүйүнбөй, тураарына сүйүн
- Туура бийде тууган жок, туугандуу бийде ыйман жок
- Туура сөз кылычтан өткүр
- Туягы бүтүн тулпар жок, канаты бүтүн шумкар жок
- Түйшүгү жок жан болбойт
- Түтүнү бөлөктүн түйшүгү бөлөк
- Т
У
[түзөтүү]- Уй мүйүзүнөн сынат, адам сөзүнөн сынат
- Уйга жүгөн салабы, үйрөнгөн адат калабы
- Улук болсоң, кичик бол
- Улуу сөздө уят жок
- Улууга урмат, кичүүгө ызат
- Улууну урматта, кичүүнү ызатта
- Улуунун сөзүн ук, кичүүнүкүн ойлон
- Урматтан узарат, уяты чыккан кызарат
- Урушкандын оозу жаман, ыйлагандын көзү жаман
- Урушта — туруш жок
- Уруштун башы "бок" жебе
- Устадан шакирти өтөт
- Устанын тогоосу жок
- Устукан мүлжүбөй этке тойбойт, коно жатпай кепке тойбойт
- Уулдун уулу мекен коргойт, душмандын астын торгойт
- Уунун сырын мерген билет, жоонун сырын жеңген билет
- Ууру күч болсо, ээси айыпка жыгылат
- Ууру тойгончо жеп, өлгөнчө карганат
- Ууруну каракчы урат
- Уурунун көчүгү кууш
- Ушакчы — ушакчы эмес, ушакты уккан — ушакчы
- Уядан эмне көрсө, учканда ошону алат
- Уялбагандан өзүң уял
- Уят — өлүмдөн катуу
Ү
[түзөтүү]- Үйдө баатыр, жоодо жок
- Үйдө ыркы жоктун, талаада сыйы жок
- Үйдүн жакшы жаманы кыш түшкөндө билинет, достун жакшы — жаманы иш түшкөндө билинет
- Үйрөнгөн адат калабы, уйга жүгөн салабы
- Үйрөнгөн жоо атышаарга жакшы
- Үйү жакын иттин куйругу узун
- Үн жетпегенге, сөз да өтпөйт
- Үндөбөгөн — үйдөй балаадан кутулат
Ч
[түзөтүү]- Чаап айтканча таап айт
- Чаба албаган, чалгы тандайт
- Чабал өрдөк мурда учат
- Чайкап сүйлөгөнчө, байкап сүйлө
- Чакырганга келбеген, ымдаганга зар болот
- Чакыргандан калба, өзүң басып барба
- Чакырылбаган конок, татардан жаман
- Чала молдо дин бузат
- Чала өлтүргөн жыландай
- Чапанчага камчы чапса, көйнөкчөнгө доо кетет
- Чапкан сайын көз чыкпайт, айткан сайын кеп өтпөйт
- Чаппаса билекте калат, айтпаса жүрөктө калат
- Чапчаң ат арышын таштайт, баары бир күлүктөн ашпайт
- Чатак сүйлөп чычаалак — чыр адамдын мүнөзү, токтоо сүйлөп жай айткан — сабырдуунун мүнөзү
- Чатактын түбүн калыс айткан сөз чечет
- Чептен эрдин күчү бек
- Чечен — сөздүн эбин табат, дайым кептин кемин табат
- Чечен алжыса, атагын жейт
- Чечендин — сөзү алтын, устанын — колу алтын
- Чиелешкен түйүндү чечиш кыйын, уюлушкан душмандан кетиш кыйын
- Чийки бышып даамына келет, жаш чоңоюп алына келет
- Чоң үйдөгү күлсө, кичи үйдөгү ырсаят
- Чөбү жок деп жерден түңүлбө, малы жок деп элден түңүлбө
- Чөп жыйнаган малын багат, мал жыйнаган жанын багат
- Чөп көп жерде бука семирет
- Чөп ширеси мал семиртет, кеп ширеси жан сергитет
- Чыгаша чыкпай, киреше кирбейт
- Чыккан кыз — чийден тышкары
- Чыккан мээнет — кирген дөөлөт
- Чыккан тооң бийик болсо, ыргыт канташың ыраак түшөт
- Чымчык өзүн жан ойлойт, чырпык өзүн тал ойлойт
- Чын жакшынын ачуусу бар, кеги жок
- Чын чычалайт, калп каткырат
- Чынын айткан чырдан алыс, калпты айткан болбойт калыс
- Чыр аялдын күйөөсү эрте карыйт
- Чырайлуу көзүнөн эмес сөзүнөн
- Чычкан көчүгүн көрүп аксайт
- чимкириктин мурду акса бок-мурун болгон болот :).
Ш
[түзөтүү]- Шагылы болбой зоо болбойт, шайыры болбой эл болбойт
- Шак мөмөлөгөн сайын ийилет
- Шакылдаган жеңени үй чечкенде көрөбүз, такылдаган эчкини суу кечкенде көрөбүз
- Шамал жерди кургатат, байлык элди жыргатат
- Шамал жерди кургатат, жамгыр жерди жыргатат
- Шарыят буйлалаган төө, кайда жетелесең кете берет
- Шашкан коён, аңга батпайт
- Шашкан шайтандын иши
- Шашылган кыз эрге жетпейт, этеги жерге жетпейт
- Шеги бар — шектенет
- Шодокондун бүркүтүндөй жутунбай
- Шыбыр — кеп болбойт, шыйрак — эт болбойт
Ы
[түзөтүү]- Ыйдын түбү — ый, сыйдын түбү — сый
- Ыйлар бала атасынын сакалына асылат
- Ынтымак бар жерде — ырыс бар
- Ыраактагы туугандан, жакындагы дос өйдө
- Ырайына жараша ыйманы
- Ырдаган ырым, бүтпөгөн чырым
- Ырынан чыры көп
- Ырыс алды — ынтымак
- Ыштанын булгаган — колун аябайт
Э
[түзөтүү]- Эбин тапкан эки ичет
- Эгин эгип мал бакпаган, эптеп-септеп жан сактаган
А
- Эжем эрге тийди, эскиси мага тийди
- Эки доо бир келсе амалыңдын кеткени, Эки оору бир келсе ажалыңдын жеткени
- Эки жакшы коңшу болсо, кудалашып түшөт, Эки жаман коңшу болсо, кубалашып түшөт
- Эки кочкордун башы бир казанда кайнабайт
- Эки нар жөөлөшсө, ортосунда кара чымын кырылат
- Эки текем бир букача жок бекен
- Эки тизгин бир чылбыр эптүү киши колунда
- Эки тоо кошулбайт, эки эл кошулат
- Эки тоонун чөбүн самаган кийик ач калат
- Эл — көл, элди билбес чөл
- Эл — эне, жер — ата
- Эл байынан жер байы артык
- Эл башына түшкөн күн, эр башына түшкөн түн
- Эл дарбыса, эшек кошо дарбыйт
- Эл деген Эл, аста бассаң аксак, тез бассаң таскак дейт
- Эл ичи — алтын бешик
- Эл ичи — өнөр кенчи
- Эл мазар, элден безген — азар
- Эл оозунда элек жок
- Эл сагынбас эр болбос, үйүрүн сагынбас жылкы болбос
- Элге берген куруттан, мага бербей куруттуң
- Элге бергениң текке кетпейт
- Элге кийим тиккен ийненин өзү жылаңач
- Элге кылган жакшылык жерде калбайт
- Элге эл кошулган — дөөлөт, элден эл бөлүнгөн — мээнет
- Элдин иши эрдин мойнунда, эрдин иши элдин мойнунда
- Элдин кичиги болгуча иттин күчүгү бол
- Элдин эки тиреги бар, биринчиси — акылман, экинчиси — баатыр
- Элин коргоп жоо сайган — баатыр атка конот
- Элиңди жаман көрсөң элге кан тип батасың, Жериңди жаман көрсөң көргө кантип батасың
- Элчиге өлүм жок
- Эмгектин наны таттуу, жалкоонун жаны татту
- Эмгекчилдин оозу ... Тиер, бекерчинин оозу...тиер
- Эне тилин билбеген элин сүйүп жарытпайт, Эне тилин сүйбөгөн, эси жогун аныктайт
- Энеси болушчаактын баласы ыйлаак болот
- Энесин Үч-Коргондон таанытам
- Эң ачуу да тил, эң таттуу да тил
- Эңкейгенге эңкейгин башың жерге тийгенче, какайганга какайгын — төбөң көккө жеткенче
- Эр ачтан өлбөйт, ардан өлөт
- Эр башына күн түшсө өтүк менен суу кечет, ат башына күн түшсө ооздук менен суу ичет
- Эр болсоң көк бол, айткан сөзгө бек бол
- Эр достугу — эгиз, эл достугу — деңиз
- Эр жигит күрөшпөгүн балбан менен, балбанды жыга албайсың чалган менен
- Эр жигит менен бөрү азыгы — жолдо
- Эр жигит эл четинде, жоо бетинде
- Эр жигиттин башына нелер келип, нелер кетпейт
- Эр кайраты бир күндүк, эл кайраты миң күндүк
- Эр намысы — эл намысы
- Эр ортону — элүү
- Эр чекишпей бекишпейт
- Эр эмгегин жер жебейт
- Эрден ашмак бар, элден ашмак жок
- Эрдигиң бар, эсиң жок
- Эрдик билекте эмес, жүрөктө
- Эрдик кылып кой сойсоң, иттик кылып төш тартпа
- Эрди-катын урушат, эси кеткен болушат
- Эрдин өзүн көрбө, даңкын ук
- Эрегиштен эр өлөт
- Эришине жараша — аркагы, эшегине жараша — тушагы
- Эркек бала шок болсун, шок болбосо жок болсун
- Эркек болбосо, үй жетимсирейт
- Эркектин кой сойгону, аялдын сайма сайганы менен тең
- Эркенин жашы кургабайт
- Эрте жатып, кеч турган эринчээктин белгиси
- Эрте турган — сергек, ырыскыга – теңдеш
- Эртеңки куйруктан бүгүнкү өпкө артык
- Эсеп билбес — чот билбес, жыйганынан айрылат
- Эсеп, эсеп билбеген — эшек
- Эсеп-чоттун тагы жакшы, эмгегиңдин агы жакшы
- Эсери болбой эл болбойт
- Эсиң барда — этегиңди жап
- Эсиң болсо эчки бак, эчки тууйт үч улак
- Эски — жаңыга аралжы, аз — көпкө аралжы
- Эски дос эстен кетпейт, жаңы дос кадырга жетпейт
- Эски көч кайда барса, жаңы көч ошого барат
- Эскини жаңыртпа, жаңыны эскиртпе
- Эскини эптей кий, жаңыны сактай кий
- Эстүүгө эки ооз сөз жетет
- Эт — этке, шорпо — бетке
- Эт жебесем таш жейин, этегиң жапчы кудагый
- Эт жеген да ууру, сорпо ичкен да ууру
- Эти тургай табагыңды таап ал
- Эттен өткөн таяктан, сөөктөн өткөн сөз жаман
- Эчки тууй албай жатып, койго аначы болуптур
- Эшегине жараша чому, төөсүнө жараша кому
- Эшек минген ат сурабайт, балык жеген эт сурабайт
- Эшекти көп урсаң, сырыңды билип алат
- Эшекти отко айдаса, бокко качат
- Эшектин жүгү жеңил болсо, жаталак болот
- Эшектин күчү — адал, сүтү — арам
- Эшигин көрүп төргө өт, энесин көрүп кызын ал
- Эшикке чыксам эчки каапыр тебелейт, үйгө кирсем кайын энем каапыр жемелейт
- Эшиктен келип төр меники дейт
- Ээси келсе бээсин бер
- Ээсин сыйласаң итине сөөк сал