Fontem paginae Cornelius Schonaeus inspicere

{{Pagina non annexa}}
{{Vicificanda}}
{{Capsa hominis Vicidata}}

'''Cornelius Schonaeus''' ([[Lingua Batava|Nederlandice]] Cornelis Schoon, [[Guda]]e natus anno [[1540]], [[Harlemum|Harlemi]] mortuus die [[23 Novembris]] anno [[1611]]) magister fuit et ludi rector et fabularum scriptor [[Nederlandia|nederlandensis]]. Notissimus est ob suos de [[Biblia|Biblicis]] locis [[Ludus scaenicus|ludos]].

== Vita ==
Schonaeus natus est primogenitus structoris Adriaen Corneliszoon Schoon et Machtelt Claesdatter. Primam institutionem accipit in schola latina Gudae ac fortasse postea, teste biographo Van der Venne, [[Traiectum ad Rhenum|Traiecti ad Rhenum]]<ref>H. van der Venne, "Cornelius Schonaeus (1540-1611)", in: Jan Bloemendal et Chris Heesakkers (eds.), ''Bio-bibliografie van Nederland Humanisten''. Digitale uitgave DWC / Huygens Institut KNAW (Haga, anno 2009).</ref>, ulteriorem in universitate [[Lovanium|Lovanii]]. A Cornelio Valerio [[Flandria|Flandrico]] philologo inspiratus, epigrammata et elegia Latine scribit. Diploma studiorum suorum non comprobatur.

Post tempus, quo paedagogus privatus laborat, nominatur magister ludi Latini Harlemi, forsitan anno [[1564]]. Anno [[1565]] vel [[1566]] in matrimonium ducit Weyntgen Jacobsdatter (van) Blyenburg, quae Gudae quoque nata erat, habebuntque saltem septem filios. Exemplis priscorum [[Titus Maccius Plautus|Plauti]] [[Publius Terentius Afer|Terentiique]] inspiratus, fabulas morales argumentorum biblicorum contexit, quamvis sine multa contentione theatrali, quas in suo ludo exhibet, primum ''Tobaeum'' anno [[1568]]. Adiciendum est, quamvis de locis biblicis scripserit, non ponendum esse eum habuisse Plauti Terentiique fabulas pravas vitiosasque.<ref>Michiel Verweij, "The Terentius Christianus at work. Cornelius Schonaeus as a Playwright", in: Philip Ford et Andrew Taylor (eds.), ''The Early Modern Cultures of Neo-Latin Drama'', pag. 96.</ref>

Anno [[1572]] praefectus est rector ludi [[Haga]]e. Posthac, anno [[1574]], Harlemum redit rector ludi sui veteris, successor Cornelis Jacobs Ketel, et anno [[1576]], novam ludi regulam edidit (''Leges scholasticae''). [[Civitates Hollandiae]] eum commendant ad grammaticam latinam scribendam, quam anno [[1580]] edidit. Anno [[1609]] labore rectoris abdicat, mortuusque est Harlemi [[23 Novembris]] anno [[1611]].

== Fortuna ==
Cornelius Schonaeus famam magni magistri et auctoris vivus consecutus est, ''Terentius Christianus'' nuncupatus propter opera fabulis Plauti Terentiique inspirata. Tempore eius fuerunt pictores ut [[Hendricus Goltius]], [[Petrus de Jode I]] et [[Johannes Saenredam]] qui scaenas Schonaei fabularum propagavere in imaginibus delineatis et pictis et impressis. Schonaei opera imprimuntur usque ad saeculum XVIII.

Posteriores autem minus delectavit lectores. E.g. Alexander von Weilen, historicus Viennensis, Schonaeum in ''Allgemeine Deutsche Biographie'' in fine saeculi XIX eum commemorans ait, "Historiae litterarum nihil opus est conservare Schonaei, contra debet eam admirationem reprimere quam Terentius Christianus accepit inter homines suae aetatis" (versum e lingua Germanica).

Opera Schonaei in linguas [[Lingua Anglica|Anglicam]], [[Lingua Danica|Danicam]], [[Lingua Germanica|Germanicam]] et [[Lingua Polonica|Polonicam]] versa sunt.<ref>Jan Bloemendal, ''Spiegel van het dagelijks leven? Latijnse school en toneel in de noordelijke Nederlanden in de zestiende en zeventiende eeuw'', paginae 61-62.</ref>

== Opera ==
=== Dramata ===
==== Vetus Testamentum ====
* ''Tobaeus'', super librum Tobaei
* ''Nehemias''
* ''De instauratione Hierosolymae comoedia sacra''
* ''Naaman'', super ducem Aramaicum [[Naaman]]
* ''Josephus'', de patriarcha Joseph libri Genesis
* ''Juditha''
* ''Daniel''
* ''Susanna''

==== Novum Testamentum ====
* ''Saulus conversus''
* ''Triumphus Christi''
* ''Typhlus'', de sanatione caeci
* ''Pentecoste''
* ''Ananias'', de Anania [[Damascus|Damascensis]]
* ''Baptistes'', de Johanne Baptista

=== Farces{{dubsig}} ===
* ''Pseudostratiotae'' ("falsi milites")
* ''Cunae''
* ''Vitulus''
* ''Dyscoli'', quae in scaena accommodat ''Rebelles'', opus [[Georgius Macropedius|Georgii Marcopedii]]

=== Alia ===

* ''Leges scholasticae'', regula ludi
* Catalogus librorum
* Ars grammatica latina
* ''Liber elegiarum'', appendix ''Tobaei'' anno 1570 editi
* ''Liber epigrammatum''
* ''Fabula comica'', novissimum opus scriptum et Latine et Batavice

== Notae ==
<references/>

== Bibliographia ==
* Venne, Hans van de, ''Cornelius Schonaeus Goudanus (1540-1611)''. Deel 1: ''Leven en werk van de christelijke Terentius. Nieuwe bijdragen tot de geschiedenis van de Latijnse scholen van Gouda, ’s-Gravenhage en Haarlem'' (Voorthuizen: Florivallis, 2001)
* Venne, Hans van de, ''Cornelius Schonaeus Goudanus (1540-1611)''. Deel 2: ''De vriendenkring: gedichten van en aan zijn vrienden'' (Voorthuizen: Florivallis 2002)
* Venne, Hans van de, ''Bibliographia Schonaeana (1569-1964). A bibliography of the printed works of Cornelius Schonaeus Goudanus'' (Voorthuizen: Florivallis, 2003)
* Venne, Hans van de, "Cornelius Schonaeus Goudanus en zijn contacten met het Antwerpse boekbedrijf, inzonderheid de Officina Plantiniana 1568/69-1610", ''De Gulden Passer'' '''74''' (1996), págs. 307–342
* Garrer, A.H., ''Schonaeus''. ''Bijdrage tot de geschiedenis der Latijnsche School te Haarlem. Aan het Haarlemsche Gymnasium bij de herdenking van zijn 500jarig bestaan opgedragen'' (Haarlem: Erven F. Bohn, 1889)

== Nexus externi ==
* [https://www.let.leidenuniv.nl/Dutch/Ceneton/ Census Nederlands Toneel], facsimiles et opera electronica auctorum nederlandensium ante annum [[1803]], incl. Cornelio Schonaeo.

[[Categoria:Auctores Neolatini]]
[[Categoria:Scriptores Nederlandiae]]
[[Categoria:Nati saeculo 16]]
[[Categoria:Mortui saeculo 17]]