1984

1984 (MCMLXXXIV) waor e sjrikkeljaor wat begós op 'ne zoondag op de Gregoriaanse kalender.

Gebäörtenisse

19 - De Franstalige börgemeister van de Nederlandstalige Limburgse gemeinte Voere, José Happart, wirt gesjors ómdat hae weigert ein taalexame aaf te lègke.
24 - De eësjte Apple Macintosh-computer wirt gekoch.

15 - 't Awtste bekènde berich op Usenet mèt ein Nederlandstalige zin d'r in. Google Groups: "Oftewel je gaat je gang maar broer."

1 - Amerikaanse soulzenger Marvin Gaye wirt op de daag veur ziene verjaordaag doadgesjaote door ziene eige vader nao 'ne ruzie.
5 - Sjportversjlaaggaever Theo Koomen veróngelök mèt ziene auto op de trukwaeg van de voetbalwedsjtried FC Twente-MVV.
21 - Jacques Hanegraaf wint de neugetieënde editie van Nederlands wielerklassieker de Amstel Gold Race.

11 - Op 11 mei deeg de aarde-euvergank, gezeen vanaaf Mars, zich veur 't lèts veur tot 11 november 2084.

Indiase troepe besjtörme de Gouwe Tempel in Amritsar, 't centrum van de Sikh-separatiste.
Nao de moord op zien moder Indira Gandhi door Sikh-liefwachte wirt Rajiv Gandhi gekaoze tot premier van India.
Aanhangers van de Congress Party van Indira Gandhi doaje ca. 2000 Sikhs in Delhi, India.
27 - Gastandj Frankriek wint in Paries 't EK voetbal door Sjpanje in de finale mèt 2-0 te versjlaon.

10 – De Nedelandse dameshockeyploog wint goud biej de Olympische Sjpele in Los Angeles.

7 - De Nederlandse aafdeling van Artsen Zonder Grenzen wirt opgerich.
29 - Groat-Brittannië en de Volksrepubliek China kómme euverein dat Hong Kong per 1 juli 1997 zal waere euvergedrage aan China.

1 - Abortus weurt gelegaliseerd in Nederland, door 't aonnumme vaan de Wèt aofbreking zwangersjap en 't Besluit aofbreking zwangersjap.
6 - Veurmalig filmacteur Ronald Reagan herkaoze es president van de Verenigde Sjtate

3 - Giframp Bhopal, India óngeveër 8.000 luuj kómme óm 't laeve. Later zal ’t aantal doaje oploupe tot 20.000.

Natuurkunde: Carlo Rubbia en Simon van der Meer "um hun sleutelbijdrage aon 't groet projek wat heet geleid tot de oontdèkking vaan de W- en Z-bosone, euverbringers vaan de zwake interactie."
Sjemie: Robert Bruce Merrifield "um zien oontwikkeling vaan 'n methodologie veur sjemische synthees op 'ne vaste matrix."
Geneeskunde: Niels Jerne, Georges Köhler en César Milstein "veur theorieë umtrint de geriechheid in oontwikkeling en controle vaan 't immuumsysteem en de oontdèkking vaan 't princiep veur de oontwikkeling vaan monokloon antiliechaamkes."
Literatuur: Jaroslav Seifert "veur zien poëzie die, veurzeen vaan frisheid en vindingriekheid e bevrijend beeld vaan de oonblösbare en wendbare minseleke geis gief."
Vrei: Desmond Tutu "es vereinegde leierfiguur in de campagne um 't apartheidsprobleem in Zuid-Afrika te verhelpe. (...) Mèt 't touwkinne vaan de Vreidespries wèlt 't Comité dit jaor direk de aondach vestege op de geweldloeze strijd veur bevrijing boetouw Desmond Tutu huurt, e gevech boe-in zwarte en blaanke Zuid-Afrikaone ziech vereinegde um hun land oet 't conflik en de crisis te hole."
Economie: Richard Stone "um 't doen vaan fundamenteel bijdrage aon de oontwikkeling vaan systeme vaan nationaol rekeninge en 't daodoor hendeg verbetere vaan de basis veur empirische economische analyse."

20 - Johnny Weissmuller (79), Amerikaanse acteur, zjwömmer en olympisch kampioen
24 februari - Frans Halsema (44), Nederlandse cabaretier
4 maart - Oleg Antonov (78), Sovjet-Russische vleegtuugboewer
1 april - Marvin Gaye (44), Amerikaanse soulzanger
3 april - Jack Middelburg (31), Nederlandse motorcoureur (Jumping Jack)
5 april - Theo Koomen (54), Nederlandse sjportversjlaaggaever
15 april - Tommy Cooper (63), Britse komiek
28 april - Piet Kraak (56), Nederlandse voetbalkeeper
5 mei - Just Göbel (92), Nederlandse voetbalkeeper van Indonesische aafkóms
13 mei - Joop Geesink (71), Nederlandse filmproducent
21 juli - Jan Cottaar (69), Nederlandse sjportversjlaaggaever
5 augustus - Richard Burton (58), Britse acteur
7 augustus - Ann Christy (38), Vlaamse zangeres
14 augustus - J.B. Priestley, Èngelsje sjriever
17 augustus - Jan Retèl (66), Nederlandse acteur
25 augustus - Truman Capote (59), Amerikaanse sjriever
29 september - Marnix Gijsen (94), Belsje sjriever ("Joachim van Babylon")
31 oktober - Indira Gandhi (66), Indiase premier
18 december - Puck van Heel (80), Nederlands voetballer

Bès verkochde singles in Nederlandj:

Bès verkochde albums in Nederlandj: