Тотем
Тотем (оџибвејски doodem) е духовно суштество, свет објект, или симбол што претставува амлблем на група луѓе, како на приемр на семејство, клан или племе.
Иако зборот тотем доаѓа од јазикот на племето Оџибве, верувањето во заштитници духови и божества не се ограничува само на американските староседелци , туку се среќава кај голем број култури ширум светот, кои имаат посебен збор на својот јазик за ваквите духови заштитници, и не ги нарекуваат со терминот „тотем“.
Во денешно време, оние што ја практикуваат племенската религија (неошаманизам, Њу ејџ и други движења) го користат изразот „тотем“.[1]
Северна Америка
[уреди | уреди извор]Тотемите од тихоокеанскиот северозапад на Северна Америка се столбови на хералдика. Тие имаат различни дизајни, мечки, птици, жаби, луѓе и разни натприродни суштества и водни суштества, кои имаат значење за даденото семејство или племе. Тие раскажуваат приказни за нив, а кои се поврзани со семејството.[2][3] Приказните се читаат од дното на столбот кон врвот.
Антропологија
[уреди | уреди извор]Тотемизмот е верување што се поврзува со анимистичките религии. Најчесто тотемот е животно или друга фигура од природата што духовно ја претставува групата или кланот.
Шкотскиот етнолог Џон Фергусон Макленан, во својата студија Обожување на животни и растенија (1869, 1870) зборува за тотемизмот како широка појава.[4][5] Мекленан не го објаснува потеклото на овој феномен, но се обидел да укаже дека човештвото во античко време поминало низ тотемистичка фаза.[4]
Друг шкоткси научник, Ендрју Ланг, на почетокот на 20 век сметал дека номинализмот е исто што и тотемизам, односно дека групата или кланот што си одбрале тотем од царството на природата, реагирале на потребата да се разликуваат.[6] Преку митовите, животните се сметани за предци, заштитници и роднини на таа група.[6]
Британскиот антрополог Џејмс Џорџ Фрејзер објавил четири книги со наслов Тотемизам и егзогамија во 1910 година, во кои зборува за своите истражувања меѓу домородните племиња во Австралија и Океанија, но и за истражувања кои ги вршеле други научници.[7]
Во 1910 година, етнологот Александар Голденвејзер, тотемизмот го разгледувал со строга критика.[8]
Францускиот социолог Емил Диркем го разгледувал тотемизмот од социолошка и теолошка гледна точка, и сметал дека ги нашол почетоците на религијата во тотемизмот.[9]
Водечкиот британски антрополог, Алфред Ретклиф-Браун, зазел сосема различен став во врска со тотемизмот. Тој бил скептичен околу тоа дека тотемизмот може да се опише на унифициран начин.[10]
Како водечка фигура на структурализмот, францускиот етнолог Клод Леви-Строс и неговото дело Тотемизмот денес (Le Totémisme aujourd'hui, 1958 г.)[11] често е цитиран кога се работи за оваа тема.
Поврзано
[уреди | уреди извор]Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Aldred, Lisa, "Plastic Shamans and Astroturf Sun Dances: New Age Commercialization of Native American Spirituality" in: The American Indian Quarterly 24.3 (2000) pp. 329–352. Lincoln: University of Nebraska Press.
- ↑ Viola E. Garfield and Linn A. Forrest (1961). The Wolf and the Raven: Totem Poles of Southeastern Alaska. Seattle: University of Washington Press. стр. 1. ISBN 0-295-73998-3.
- ↑ Marius Barbeau (1950). „Totem Poles: According to Crests and Topics“. National Museum of Canada Bulletin. Ottawa: Dept. of Resources and Development, National Museum of Canada. 119 (1): 9.
- ↑ 4,0 4,1 MacLennan, J., The worship of animals and plants, Fortnightly Review, vol. 6-7 (1869-1870)
- ↑ Patrick Wolfe (22 December 1998). Settler Colonialism. Continuum International Publishing Group. стр. 111–. ISBN 978-0-304-70340-1. Посетено на 4 December 2012.
- ↑ 6,0 6,1 Andrew Lang A., Method in the Study of Totemism (1911)
- ↑ Totemism and Exogamy. A Treatise on Certain Early Forms of Superstition and Society (1911-1915)
- ↑ Goldenweiser A., Totemism; An analytical study, 1910
- ↑ Durkheim E., Totémisme (1910)
- ↑ Radcliffe-Brown A., Structure and Function in Primitive Society, 1952
- ↑ (Lévi-Strauss C., Le Totémisme aujourd'hui(1958); english trans. as Totemism, by Rodney Needham. Boston: Beacon Press, 1963
| „Тотем“ на Ризницата ? |