Lihat sumber bagi Mao Zedong

{{refimprove|date=November 2018}}
{{Infobox officeholder
| honorific_prefix          = [[Parti Komunis China|Pengerusi]]
| name                      = Mao Zedong
| native_name               = {{nobold|毛泽东|}}
| image                     = Mao Zedong in 1959 (cropped).jpg
| caption                   = Mao pada 1959
| office                    = [[Pengerusi Parti Komunis China]]
| term_start                = 20 Mac 1943
| term_end                  = 9 September 1976
| predecessor               = [[Zhang Wentian]] (sebagai [[Setiausaha Agung Parti Komunis China|Setiausaha Agung]])
| successor                 = [[Hua Guofeng]]
| deputy                    = {{unbulleted list|[[Liu Shaoqi]]|[[Lin Biao]]|[[Zhou Enlai]]|Hua Guofeng}}
| order2                    = Pertama
| office2                   = Presiden Republik Rakyat China
| term_start2               = 27 September 1954
| term_end2                 = 27 April 1959
| premier2                  = Zhou Enlai
| deputy2                   = [[Zhu De]]
| predecessor2              =
| successor2                = Liu Shaoqi
| office3                   = [[Pengerusi Suruhanjaya Ketenteraan Pusat]]
| deputy3                   = {{unbulleted list|Zhu De|Lin Biao|[[Ye Jianying]]}}
| term_start3               = 8 September 1954
| term_end3                 = 9 September 1976
| predecessor3              =
| successor3                = Hua Guofeng
| office4                   = Pengerusi [[Kerajaan Rakyat Pusat Republik Rakyat China (1949–1954)|Kerajaan Rakyat Pusat]]
| term_start4               = 1 Oktober 1949
| term_end4                 = 27 September 1954
| deputy4                   = 
| premier4                  = Zhou Enlai
| predecessor4              = ''Pejabat ditubuhkan''<br>[[Li Zongren]] ''(sebagai [[Presiden Republik Rakyat China]])''
| successor4                = 
| office5                   = [[Pengerusi Persidangan Perundingan Politik Rakyat China]]
| term_start5               = 9 Oktober 1949
| term_end5                 = 25 Disember 1954
| predecessor5              = ''Pejabat ditubuhkan''
| successor5                = Zhou Enlai
| birth_name                =
| birth_date                = {{birth date|1893|12|26|df=y}}
| birth_place               = [[Shaoshan]], Hunan, [[Dinasti Qing]]
| death_date                = {{death date and age|1976|9|9|1893|12|26|df=y}}
| death_place               = [[Beijing]], [[China]]
| resting_place             = [[Dewan Memorial Pengerusi Mao]], Beijing
| party                     = [[Parti Komunis China]] (sejak 1921)
| otherparty                = [[Kuomintang]] (1925–1926)
| spouse                    = {{unbulleted list|{{marriage|[[Luo Yixiu]]|1907|11 Februari 1910|reason=died}}|{{marriage|[[Yang Kaihui]]|December 1920|14 November 1930|reason=died}}|{{marriage|[[He Zizhen]]|1928|1937|reason=divorced}}|{{marriage|[[Jiang Qing]]|20 November 1938}}}}
| children                  = {{Collapsible list|title={{nobold|10, termasuk:}}|[[Mao Anying]]|[[Mao Anqing]]|[[Mao Anlong]]|[[Yang Yuehua]]|[[Li Min (anak perempuan Mao Zedong)|Li Min]]|[[Li Na (anak perempuan Mao Zedong)|Li Na]]}}
| father                    = [[Mao Yichang]]
| mother                    = [[Wen Qimei]]
| alma_mater                = [[Universiti Normal Pertama Hunan]]
| signature                 = Mao Zedong signature.svg
| module2                   = {{Collapsible list
| titlestyle       = background-color:#FCF;text-align:center;
| title            = Keahlian institusi pusat
| bullets          = on
| 1964–1976: Ahli [[Kongres Rakyat Kebangsaan]]
| 1954–1959: Ahli Kongres Rakyat Kebangsaan
| 1938–1976: Ahli Politbiro [[Jawatankuasa Tetap Politbiro Ke-6 Parti Komunis China|ke-6]], [[Sekretariat ke-7 Parti Komunis China|ke-7]], [[Jawatankuasa Tetap Politbiro Ke-8 Parti Komunis China|ke-8]], [[Jawatankuasa Tetap Politbiro Ke-9 Parti Komunis China|ke-9]], [[Jawatankuasa Tetap Politbiro Ke-10 Parti Komunis China|ke-10]]
| 1938–1976: Ahli Jawatankuasa Pusat [[Jawatankuasa Pusat ke-6 Parti Komunis China|ke-6]], [[Jawatankuasa Pusat ke-7 Parti Komunis China|ke-7]], [[Jawatankuasa Pusat ke-8 Parti Komunis China|ke-8]], [[Jawatankuasa Pusat ke-9 Parti Komunis China|ke-9]],[[Jawatankuasa Pusat ke-10 Parti Komunis China|ke-10]]
}}
----
{{Collapsible list
| titlestyle       = background-color:#FCF;text-align:center;
| title            = Pejabat lain yang diadakan
| bullets          = on
| 1954–1959: Pengerusi Republik Rakyat China
| 1954–1976: Pengerusi [[Suruhanjaya Kententeraan Pusat (China)|Suruhanjaya Kententeraan Pusat]]
| 1954–1959: Presiden dan Pengerusi, Majlis Pertahanan Negara
| 1954–1976: Pengerusi Kehormat, [[Jawatankuasa Kebangsaan CPPCC]]
| 1949–1954: Pengerusi Suruhanjaya Ketenteraan Revolusi Rakyat Pusat
| 1949–1954: Pengerusi Jawatankuasa Kebangsaan CPPCC
| 1949–1954: Pengerusi [[Dewan Negara Republik Rakyat China|Kerajaan Rakyat Pusat RRC]]
| 1943–1956: Pengerusi [[Sekretariat Parti Komunis China]]
| 1936–1949: Pengerusi Suruhanjaya Tentera Pusat CPC
}}
| module3           = {{longitem|
'''Pemimpin tertinggi<br>Republik Rakyat China'''}} {{flatlist
|
* (''Pemegang sulung'')
* [[Hua Guofeng]] {{big|'''→'''}}
}}
| module              = {{Infobox Chinese
| pic           = Mao Zedong (Chinese characters).svg
| piccap        = "Mao Zedong" in Simplified (top) and Traditional (bottom) Chinese characters
| picupright    = 0.525
| child         = yes
| s             = 毛泽东
| t             = 毛澤東
| w             = {{tone superscript|Mao2 Tse2-tung1}}
| p             = Máo Zédōng
| tp            = Máo Zé-dong
| bpmf          = ㄇㄠˊ&nbsp;&nbsp;&nbsp;ㄗㄜˊ&nbsp;&nbsp;&nbsp;ㄉㄨㄥ
| gr            = 
| mi            = {{IPAc-cmn|AUD|Zh-Mao_Zedong.ogg|m|ao|2|-|z|e|2|.|d|ong|1}}
| suz           = Máu Zéh-ton
| j             = mou4 zaak6 dung1
| y             = Mòuh Jaahk-dūng
| ci            = [mɔw˩ tsak̚˨ tʊŋ˥]
| poj           = Mô͘ Te̍k-tong
| tl            = Môo Ti̍k-tang
| h             = Mô Chhe̍t-tûng
| order         = st
| altname       = [[Nama kesopanan]]
| t2            = 潤之
| s2            = 润之
| w2            = {{tone superscript|Jun4-chih1}}
| p2            = Rùnzhī
| tp2           = Rùn-jhih
| mi2           = [ɻwə̂n.ʈʂɻ̩́]
| bpmf2         = ㄖㄨㄣˋ&nbsp;&nbsp;&nbsp;ㄓ
| j2            = jeon6 zi1
| ci2           = [jɵn˨ tsi˥]
| poj2          = Lūn-chi
}}
| native_name_lang    = zh
}}

'''Mao Zedong''' ([[26 Disember]] [[1893]] – [[9 September]] [[1976]]) (juga dieja sebagai ''Mao Tse-Tung'' dalam [[transliterasi]] [[Wade-Giles]]) ialah seorang ahli teori [[Marxisme]], [[askar]], [[negarawan]] [[Tionghoa|Cina]], dan [[Ketua Parti Komunis China]], yang mengetuai revolusi [[komunis]] [[China]] selepas [[pendudukan]] asing dan [[perang saudara]] selama berdekad-[[dekad]] pada [[abad ke-20]]. Mao mengumumkan pengasasan [[Republik Rakyat China]] pada [[1 Oktober]] [[1949]] di [[Dataran Tiananmen]], [[Beijing]].

Mao mengejar cita-cita untuk menjadikan China sebagai sebuah negara yang kukuh dan makmur. Bagaimanapun, keputusan rancangan-rancangan sosio-[[politik]] Mao yang utama membawa kecelakaan yang melumpuhkan perkembangan China dan menyebabkan kesusahan [[ekonomi]], kerusuhan sosial dan [[kebuluran]] yang meluas. Antara rancangan-rancangan tersebut termasuk [[Gerakan Anti Puak Kanan|Kempen Anti Puak Kanan]], [[Lompatan Agung ke Depan]], dan [[Revolusi Kebudayaan]].

== Kehidupan awal ==
Dilahirkan di sebuah desa yang dikenali sebagai [[Shaoshan]] di [[Xiangtan|Kaunti Xiangtan]], [[Hunan]], Mao adalah anak sulung kepada sebuah keluarga petani yang agak kaya. Oleh itu, beliau bertutur dalam [[bahasa Xiang]] dan bukannya [[bahasa Mandarin]] sebagai bahasa pertamanya. Nenek moyangnya berhijrah dari provinsi [[Jiangxi]] semasa [[Dinasti Ming]], berkahwin dengan wanita-wanita orang asli, dan menetap di sana sebagai petani. Semasa [[Revolusi 1911]], Mao berkhidmat dengan rejimen tempatan di [[Hunan]]. Bagaimanapun, beliau tidak suka akan perkhidmatan tentera dan kembali ke sekolah di [[Changsha]].

Selepas memperoleh ijazahnya daripada [[Sekolah Biasa Provinsi Pertama Hunan]] pada tahun 
[[1918]], Mao membuat perjalanan dengan Profesor [[Yang Changji]], guru sekolah tinggi serta bakal bapa mertuanya, ke [[Beijing]] semasa [[Gerakan 4 Mei]] pada tahun [[1919]]. Profesor Yang memegang jawatan fakulti di [[Universiti Beijing]] dan disebabkan perakuannya, Mao bertugas sebagai penolong pustakawan di universiti tersebut di bawah [[kurator]] [[Li Dazhao]]. Mao kemudian mendaftarkan diri sebagai pelajar sambilan di Universiti Beijing dan menyertai banyak syarahan dan seminar oleh cendekiawan-cendekiawan, termasuk [[Chen Duxiu]], [[Hu Shi]], dan [[Qian Xuantong]]. Semasa berada di Beijing, beliau membaca sebanyak yang dapat dan ini memperkenalkannya kepada teori-teori [[komunisme]]. Mao berkahwin dengan [[Yang Kaihui]], anak perempuan Profesor Yang serta rakan sekolahnya, walaupun terdapat perkahwinan yang telah diatur oleh ayahnya. Bagaimanapun, Mao tidak pernah mengakui perkahwinan ini.

Mao melepaskan peluang untuk belajar di [[Perancis]], akibat kemiskinan. Beliau kemudian mendakwa bahawa keputusan ini adalah kerana masalah-masalah China hanya boleh dikaji dan diselesaikan di dalam China. Berbeza dengan pemimpin-pemimpin sezaman, Mao menuju ke arah yang bertentangan dan mengkaji petani-petani yang merupakan majoriti penduduk China. Beliau memulakan kerjayanya sebagai seorang ahli revolusi profesional.

Pada [[23 Julai]] [[1921]], Mao yang ketika itu berumur 27 tahun, menghadiri sidang pertama [[Kongres Parti Komunis China]] di [[Shanghai]]. Dua tahun kemudian, beliau dipilih sebagai salah satu daripada lima komisar Jawatankuasa Pusat semasa sidang Kongres ketiga.

Buat satu tempoh yang singkat, Mao duduk di Shanghai, sebuah bandar raya penting yang ditegaskan oleh [[Parti Komunis China]] (CCP) untuk Revolusi. Akan tetapi selepas Parti itu menjadi miskin dan menghadapi kesukaran-kesukaran yang utama dalam pembentukan gerakan-gerakan kesatuan sekerja serta dalam hubungannya dengan [[Kuomintang]], sekutu nasionalisnya, Mao berasa kecewa dengan revolusi itu dan beredar ke Shaoshan. Semasa duduk di rumah, Mao mengobar-ngobarkan semula semangat revolusinya selepas diberitahu tentang pemberontakan 1925 di Shanghai dan Guangzhou. Sebagai pengembalian cita-cita politiknya, beliau kemudian pergi ke Guangdong, pangkalan Kuomintang, dan mengambil bahagian dalam persediaan sidang kedua Kongres Kebangsaan Kuomintang.

Pada awal tahun 1927, Mao kembali ke Hunan dan dalam sebuah mesyuarat segera yang diadakan oleh Parti Komunis, membuat laporan berdasarkan penyelidikannya terhadap pemberontakan-pemberontakan petani di tengah-tengah [[Ekspedisi Utara]]. Ini dianggap merupakan langkah permulaan dan langkah muktamad terhadap penggunaan teori-teori revolusi Mao yang berjaya. 

== Idea-idea politik ==
{{main|Maoisme}}



Mao telah diperkenalkan kepada Marxisme di [[Beijing]] sebelum perkahwinannnya dengan [[Yang Kaihui]]. "Adanya tiga buah buku yang meninggalkan tanggapan yang besar dalam akal saya", Mao mengingat kembali, "Buku-buku itu membantu saya membina kepercayaan yang kukuh terhadap Marxisme". Antara ketiga-tiga buku yang penting itu ialah ''[[Manisfesto Komunis]]''. 

Proses Mao menjadi seorang penyokong [[Marxisme]] adalah beransur-ansur. Dalam tahun 1920 di Hunan, beliau menyumbang sebilangan esei kepada akhbar-akhbar yang menyokong autonomi provinsi Hunan. Beliau mempercayai dengan muktamad bahawa autonomi provinsi adalah prasyarat kepada kemakmuran tempatan dan kemakmuran tempatan akan menyebabkan sebuah China yang lebih kuat dan makmur.

Pada tahun 1920, Mao juga mengembangkan teorinya terhadap revolusi ganas. Teorinya diilhami oleh revolusi Rusia dan mungkin juga dipengaruhi oleh karya-karya kesusasteraan Cina: ''[[Hikayat Pinggir Air]]'' dan ''[[Hikayat Tiga Kerajaan]]''. Mao mencuba mensubversikan perikatan [[imperialisme]] dan [[feudalisme]] di China. Beliau menganggap bahawa penyokong-penyokong Nasionalis adalah mudah terjejas dari segi ekonomi serta politik dan oleh itu, revolusi tidak boleh dipimpin oleh mereka. Mao menyimpul bahawa revolusi ganas harus dijalankan oleh golongan [[proletariat]] di bawah kepimpinan parti Komunis.

Pada sepanjang dekad [[1920-an]], Mao mengetuai beberapa perjuangan buruh, berdasarkan kajian-kajiannya terhadap penyebaran dan pengendalian pergerakan-pergerakan buruh sezaman. Bagaimanapun, perjuangan-perjuangan itu dihancurkan dengan berjaya oleh kerajaan, dan Mao melarikan diri dari [[Changsha]] selepas dilabelkan sebagai seorang ''aktivis radikal''. Beliau berfikir-fikir tentang kegagalan-kegagalan ini dan akhirnya sedar bahawa:  1) pekerja-pekerja tidak berupaya mengetuai revolusi kerana mereka merupakan sebahagian kecil jumlah penduduk China, dan 2) perjuangan-perjuangan buruh tanpa bersenjata tidak dapat mengatasi masalah-masalah penindasan imperialisme dan feudalisme.

Mao mula bergantung kepada petani-petani Cina yang kemudian menjadi penyokong-penyokong kuat teori revolusi ganasnya. Kebergantungan kepada golongan proletariat luar bandar berbanding dengan golongan proletariat bandar untuk memulakan revolusi ganas membezakan Mao daripada pendahulu-pendahulunya dan pemimpin-pemimpin sezaman. Mao pada dirinya berasal daripada keluarga petani dan oleh itu, beliau memupuk reputasinya antara para pekebun dan petani, dan memperkenalkan mereka kepada [[Marxisme]].

== Perang dan Revolusi ==

Pada tahun 1927, Mao memulakan [[Pemberontakan Penuaian Musim Luruh]] yang masyhur di  [[Changsha]], [[Hunan]], sebagai Panglima Agungnya. Angkatan tentera yang diketuai oleh Mao yang dinamakan '''Tentera Pekerja dan Petani Revolusi''' ditewaskan dan diselerak selepas beberapa pertempuran yang garang. Selepas itu, askar-askar yang keletihan itu terpaksa meninggalkan Hunan untuk ke [[Sanwan]], Jiangxi dan di sana, Mao membentuk semula angkatan tentera yang terselerak dan menyusun semula divisyen tenteranya menjadi sebuah rejimen yang lebih kecil. Dan Mao memerintah bahawa setiap kompeni harus mempunyai sebuah pejabat cawangan parti dengan seorang komisar sebagai ketuanya yang memberi arahan politik berdasarkan mandat-mandat orang atasan. Penyusunan semula ketenteraan di Sanwan, Jiangxi, memulakan penguasaan mutlak CCP terhadap angkatan tenteranya dan telah dianggap sebagai mempunyai kesan yang paling asas dan mendalam kepada revolusi Cina. Mereka kemudian bergerak ke [[Gunung-ganang Jinggang]], Jiangxi.

Di gunung-ganang Jinggang, Mao memujuk dua orang ketua pemberontak tempatan berikrar untuk taat setia kepadanya. Di sana, Mao menggabungkan semula angkatan tenteranya dengan angkatan tentera [[Zhu De]] untuk membentuk [[Tentera Merah Pekerja dan Petani China|Barisan Keempat Tentera Merah Pekerja dan Petani China]], atau secara singkat, [[Tentera Merah]].

Dari tahun 1931 hingga 1934, Mao membantu mengasaskan [[Republik China Soviet]] dan dipilih sebagai Pengerusi republik kecil di tengah-tengah kawasan bergunung-ganang di Jiangxi. Di sini, beliau berkahwin dengan [[He Zizhen]]. Isterinya [[Yang Kaihui]] telah dikorbankan dalam revolusi selepas ditangkap dan dihukum mati pada tahun 1930, hanya tiga tahun selepas pemergian mereka.

Di Jiangxi, kuasa Mao, khususnya penguasaan angkatan tenteranya, dicabar oleh cawangan CCP di Jiangxi serta pegawai-pegawai tenteranya. Para penentang menentang reformasi tanah Mao serta cadangan-cadangannya untuk membuat reformasi terhadap cawangan parti dan pimpinan tentera tempatan. Antara penentang-penentang yang termasyhur adalah [[Li Wenlin]], pengasas cawangan CCP dan Tentera Merah di Jiangxi. Mao bergerak balas dengan mula-mulanya menuduh penentang-penentang itu kerana [[oportunisme]] dan [[kulakisme]], dan kemudian memulakan satu siri penumpasan yang sistematik terhadap mereka. Penumpasan-penumpasan itu kemudian menjadi penghapusan fizikal yang berdarah. Bilangan mangsa dianggarkan sebanyak beribu-ribu. Melalui apa yang dipanggil [[terorisme revolusi]] atau [[terorisme merah]], kuasa dan penguasaan Mao di Jiangxi dikekalkan dan terjamin. Bagaimanapun, kejadian ini meninggalkan parut-parut yang tidak dapat dilupakan oleh Mao.

Dengan bantuan [[Zhu De]], Mao membina seangkatan tentera yang sederhana tetapi berkesan, dan menjalankan ujikaji-ujikaji reformasi dan kerajaan luar bandar. Beliau membekalkan perlindungan kepada orang-orang Komunis yang melarikan diri daripada penyingkiran-penyingkiran berhaluan kanan di bandaraya-bandaraya. Kaedahnya biasanya dirujuk sebagai perang gerila; tetapi Mao sendiri membezakan antara [[Perang Gerila]] (''youji zhan'') dengan [[Perang Bergerak]] (''yundong zhan'').

Perang Gerila serta Perang Bergerak Mao berdasarkan kenyataan bahawa persenjataan dan latihan ketenteraan Tentera Merah adalah lemah. Tenteranya terdiri terutamanya daripada petani-petani yang miskin yang didorong oleh keghairahan revolusi serta hasrat untuk mencipta sebuah [[utopia]] komunis.

Pada sekitar tahun 1930, terdapat melebihi sepuluh kawasan yang biasanya dipanggil "[[kawasan soviet]]" di bawah penguasaan CCP, dengan bilangan askar Tentera Merah melebihi seratus ribu orang. Kemakmuran "kawasan-kawasan soviet" memeranjatkan dan membimbangkan [[Chiang Kai-shek]], pengerusi kerajaan Kuomintang (KMT), yang melancarkan lima gelombang kempen pengepungan terhadap "[[kawasan soviet pusat]]". Melebihi sejuta askar Kuomintang terlibat dalam kelima-lima kempen ini, dengan empatnya ditewaskan oleh tentera merah yang diketuai oleh Mao.

Di bawah tekanan-tekanan yang semakin meningkat daripada kempen-kempen pengepungan KMT, terwujudnya perebutan kuasa dalam pimpinan Komunis. Mao disingkirkan daripada semua jawatan penting dan digantikan dengan individu-individu (termasuk [[Zhou Enlai]]) yang taat setia kepada sikap ortodoks yang didukung oleh Moscow dan yang diwakili dalam CCP oleh sekumpulan yang dikenali sebagai [[28 Bolshevik]].

[[Chiang Kai-shek]], yang lebih awal mengambil alih penguasaan China pada nama sahaja disebabkan sebahagian oleh Ekspedisi Utara, berazam untuk menghapuskan pihak Komunis. Menjelang Oktober 1934, beliau berjaya mengepung mereka dan menyebabkan "[[Perjalanan Jauh]]", suatu pengunduran dari Jiangxi di tenggara ke [[Shaanxi]] di barat laut China. Adalah semasa perjalanan 9,600 kilometer (5,965 batu) yang menelan masa setahun bahawa Mao muncul sebagai ketua Komunis, dibantu oleh [[Persidangan Zunyi]] serta pembelotan [[Zhou Enlai]] kepada pihaknya. Di Persidangan ini, Mao memasuki Jawatankuasa Tetap Politburo Parti Komunis China.

Dari pangkalannya di [[Yan'an]], Mao mengetuai tentangan Komunis terhadap pihak Jepun dalam [[Perang China-Jepun Kedua]] (1937-1945). Mao mengukuhkan lagi kuasanya dalam Parti Komunis pada tahun 1942 dengan melancarkan kempen ''[[Cheng Feng]]'', atau "Pembetulan" terhadap pesaing-pesaingnya dalam CCP seperti [[Wang Ming]], [[Wang Shiwei]], dan Ding Ling. Juga semasa di Yan'an, Mao bercerai dengan He Zizhen dan berkahwin dengan seniwati Lan Ping yang kemudian dikenali sebagai [[Jiang Qing]].


Semasa perang China-Jepun, strategi-strategi Mao ditentang oleh kedua-dua Chiang Kai-shek dan Amerika Syarikat. Amerika Syarikat menganggap Chiang sebagai seorang sekutu yang penting kerana berupaya membantu memendekkan perang melalui pertempuran dengan pihak Jepun di China. Chiang, sebaliknya, mencuba membina seangkatan tentera ROC untuk pertempuran yang pasti berlaku dengan angkatan-angkatan tentera komunis Mao selepas keakhiran [[Perang Dunia II]]. Fakta ini tidak difahami oleh Amerika Syarikat, dan peruntukan senjata [[pinjam-sewa]] yang berharga kepada Kuomintang diteruskan. Sebagai balasan, Mao menghabiskan sebahagian masa dalam perang itu (adakah bahagian ini besar atau kecil dipertikaikan) untuk bertempur dengan Kuomintang bagi tujuan menguasai beberapa bahagian yang tertentu di China. Kedua-dua pihak Komunis dan Nasionalis telah dikritik kerana bertempur dengan diri sendiri, dan bukannya bersekutu untuk bertempur dengan Tentera Empayar Jepun.

Pada tahun 1944, Amerika Syarikat menghantar utusan khas yang dipanggil [[Misi Dixie]] untuk bertemu dengan Parti Komunis China. Menurut Edwin Moise dalam karyanya, ''China Moden: Sejarah Edisi Ke-2'':

: ''Kebanyakan orang Amerika berasa tertarik. CCP kelihatan kurang korup, lebih bersatu, dan lebih bersemangat menentang Jepun berbanding dengan [[Kuomintang]]. Selebaran-selebaran yang diturunkan di seluruh China Utara... mengesahkan kepada orang-orang atasan bahawa CCP adalah kuat dan popular di kawasan yang luas. Pada akhirnya, hubungan-hubungan yang dikembangkan oleh Amerika Syarikat dengan CCP tidak menyebabkan sebarang hasil.''



Walaupun demikian, pengulas-pengulas moden menyangkal tuntutan-tuntutan ini. Antaranya, Willy Lam menyatakan bahawa semasa perang dengan Jepun:

: ''Kebanyakan korban perang askar China terdiri daripada anggota-anggota KMT, dan bukannya divisyen-divisyen Komunis. Mao dan banyak pemimpin gerila yang lain memutuskan pada masa itu untuk mengekalkan kekuatan mereka bagi "perjuangan yang lebih besar" untuk mengambil alih seluruh China sebaik sahaja Tentera Empayar Jepun dihapuskan oleh Angkatan Bersekutu yang diketuai oleh Amerika Syarikat.''  <ref>"[http://hnn.us/roundup/entries/13999.html Willy Lam: Revisionisme Sejarah China Sendiri]", Rangkaian Berita Sejarah, 11 Ogos 2005. Dicapai pada 15 Mei 2006.</ref>



Selepas akhir Perang Dunia II, Amerika Syarikat meneruskan sokongannya kepada Chiang Kai-shek, yang kini menentang [[Tentera Pembebasan Rakyat|Tentera Merah]] (yang diketuai oleh Mao Zedong) secara terbuka dalam [[Perang Saudara Cina|perang saudara]] untuk menguasai China. Sokongan Amerika Syarikat adalah selaras dengan tujuannya untuk mengawal dan menewaskan "komunisme dunia". Serupa juga, Kesatuan Soviet memberi sokongan kuasi-terselindung kepada Mao (Rusia lebih bertindak sebagai suatu jiran yang bimbang, berbanding dengan menganggap China sebagai sekutu ketenteraannya, bagi mengelakkan sebarang pertikaian terbuka dengan Amerika Syarikat) dan memberi banyak bekalan senjata kepada Parti Komunis China, walaupun rekod-rekod China yang lebih baru menunjukkan bahawa "bekalan" Soviet tidak sebesar dengan apa yang dahulu dipercayai, dan selalu tidak mencapai jumlah bantuan yang dijanjikan.

Pada [[21 Januari]] [[1949]], angkatan tentera Kuomintang mengalami kekalahan yang amat besar terhadap Tentera Merah Mao. Pada awal pagi [[10 Disember]] [[1949]], askar-askar Tentera Merah mengepung [[Chengdu]], bandar raya terakhir yang diduduki oleh KMT di tanah besar China, dan Chiang Kai-shek memindahkan kerajaannya dari tanah besar ke [[Taiwan]] (Formosa) pada hari yang sama.

== Kematian ==
Mao Zedong meninggal dunia ketika berumur 82 tahun pada pukul 12.10 pagi, [[9 September]] [[1976]] di Beijing. Beliau maut, akibat [[sklerosis lateral amiotrofik]] yang lebih dikenali sebagai [[Penyakit Lou Gehrig]]. Mao telah tidak sihat selama beberapa tahun, dan kesihatannya merosot dengan ketara beberapa bulan sebelum kematiannya. Mayatnya terletak di [[Dewan Besar Rakyat]]. Upacara memperingatinya diadakan di [[Dataran Tiananmen]] pada [[18 September]] [[1976]]. Suatu tafakur selama tiga minit diadakan sebagai pennghormatan semasa upacara tersebut. Mayatnya kemudian diletakkan dalam [[Bangunan Makam Mao Zedong]], walaupun Mao ingin mayatnya dibakar dan merupakan salah satu daripada pegawai-pegawai berpangkat tinggi yang pertama untuk menandatangani "Cadangan bahawa Semua Mayat Pemimpin-pemimpin Pusat Dibakar Selepas Kematian" pada November 1956.

Seperti yang dijangka selepas kematian Mao, perebutan kuasa tercetus untuk menguasai China. Pada satu pihak ialah sayap kiri yang diketuai oleh [[Geng Empat (China)|Geng Empat]] yang hendak meneruskan dasar pengerahan revolusi secara besar-besaran. Pada pihak yang lain ialah sayap kanan yang terdiri daripada dua kumpulan. Salah satunya ialah para penyokong pengembalian yang diketuai oleh [[Hua Guofeng]] yang menyokong pengembalian perancangan pusat berdasarkan model Soviet. Kumpulan yang lain itu adalah para reformis yang diketuai oleh [[Deng Xiaoping]] yang hendak membaik pulih ekonomi Cina berasaskan dasar-dasar berorientasi pasaran dan yang tidak hendak lagi menumpukan perhatian kepada ideologi Maoisme untuk menentukan dasar ekonomi dan politik.

Akhirnya, golongan sederhana memenangi penguasaan kerajaan. Deng Xiaoping yang jelas lebih tua berbanding dengan Hua Guofeng, menewaskan Hua dalam perebutan kuasa tanpa berdarah tidak lama kemudian.

== Rujukan ==
{{reflist}}

== Pautan luar ==
{|align=right
|{{wikiquote}}
|-
|{{commons|Mao Zedong}}
|-
|{{wikisource|Puisi-puisi oleh Mao Zedong}}
|}

* [http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/COLDmao.htm Biografi Mao Zedong] daripada Pendidikan Spartacus
* [http://www.marxists.org/reference/archive/mao/index.htm Arkib Rujukan Mao Zedong di marxists.org]
** [http://www.marxists.org/glossary/people/m/a.htm#mao-tse-tung Ensiklopedia Marxisme] memberikan sudut pandangan [[Trotsky]] terhadap kehidupan Mao. Beberapa bahagian dalam rencana ini berdasarkan makalah itu.
** [http://marxists.org/glossary/terms/m/a.htm#maoism Ensiklopedia Marxisme] memberikan sudut pandangan Trotsky mengenai Pemikiran Mao Zedong.
* [http://www.etext.org/Politics/MIM/classics/mao/index.html Karya-karya terkumpul Mao Zedong di Gerakan Tokoh Antarabangsa Mao] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080304061316/http://www.etext.org/Politics/MIM/classics/mao/index.html |date=2008-03-04 }}
* [http://english.pladaily.com.cn/special/mao/ Portal Mao Zedong] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090304172525/http://english.pladaily.com.cn/special/mao/ |date=2009-03-04 }} daripada Harian PLA; termasuk sebilangan gambar foto dan puisi
* [http://artchina.free.fr/items/creasite.php?params=Mao%20Zedong_CATEGORY_0 Mao Zedong dalam poster-poster propaganda] — Salah satu set lukisan propaganda yang membayangkan Mao Zedong sebagai pemimpin terutama China.
* [http://www.etext.org/Politics/MIM/ MIM] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080304061857/http://www.etext.org/Politics/MIM/ |date=2008-03-04 }} — Gerakan Tokoh Antarabangsa Mao, salah satu puak Maoisme (teori-teori mereka TIDAK sama dengan kebanyakan pengikut Mao)
* [http://www.chinadetail.com/Who/index.php Pemimpin Cina yang lain]
* [http://www.cnn.com/SPECIALS/1999/china.50/inside.china/profiles/mao.tsetung/ Profil CNN]
* [http://marriage.about.com/od/historical/p/mao.htm Perkahwinan-perkahwinan Mao Tse-tung]
* [http://www.harunyahya.com/indo/buku/bencana05.htm Penindasan Rakyat Oleh Mao]
=== Audio dan video ===
* [http://news.bbc.co.uk/media/audio/41246000/rm/_41246539_28.ram Temu Bual Bahagian 1 (RealPlayer)]
* [http://news.bbc.co.uk/media/audio/41246000/rm/_41246435_29.ram Temu Bual Bahagian  2 (RealPlayer)]
* [http://www.chairmanmao.org/gb/yingxiang/shikuang/002.asf Mao mengisytiharkan pengasasan PRC] —  fail [[Format Strim Lanjutan|ASF]] 852 Kb (dalam bahasa Cina dengan sari kata bahasa Cina)

{{Cold War figures}}

[[Kategori:Kelahiran 1893]]
[[Kategori:Kematian 1976]]
[[Kategori:Mao Zedong]]
[[Kategori:Ahli politik China]]
[[Kategori:Diktator]]
[[Kategori:Pemimpin Perang Dingin]]