Mauna Kea
| Gunung Berapi Mauna Kea ݢونوڠ براڤي ماونا كيا | |
|---|---|
Mauna Kea dengan salji di puncaknya | |
| Titik tertinggi | |
| Ketinggian | 4,205 m (13,796 ka) |
| Tonjolan | 4,205 m (13,796 ka) |
| Pengasingan | 3,947 kilometer (2,453 bt) |
| Geografi | |
Mauna Kea Kedudukan Mauna Kea di Hawaii | |
| Lokasi | Hawaii, |
| Induk banjaran | Kepulauan Hawaii |
| Geologi | |
| Usia batuan | Oldest dated rock: 237,000 ± 31,000 BP |
| Jenis gunung | Perisai, titik panas |
| Lengkok/Lingkaran gunung berapi | Rantaian Gunung Bawah Laut Hawaii-Emperor |
| Letusan terakhir | 6,000 hingga 4,000 tahun dahulu |
| Pendakian | |
| Pendakian pertama | Recorded: Goodrich (1823) |
| Laluan paling mudah | Denai Mauna Kea |
Mauna Kea[1] [mau.na ké.a, ماونا كيا] merupakan sebuah gunung berapi yang terletak di pulau utama negeri Hawaii, Amerika Syarikat. Dengan ketinggian 4,205 meter (13,796 kaki) dari aras laut, gunung berapi ini adalah titik tertinggi di kawasan kepulauan Hawaii. Kebanyakkan bahagian gunung ini berada di bawah laut. Apabila dikira daripada dasar lautan, Mauna Kea adalah setinggi 10,200 m (33,500 kaki) di mana secara ia jauh lebih tinggi berbanding Gunung Everest di atas aras laut. Kali terakhir gunung ini meletus ialah pada 4,000 hingga 6,000 tahun dahulu. Menurut Pemantauan Geologi Amerika Syarikat (USGS), sehingga Januari 2012, tahap amaran gunung berapi bagi Mauna Kea ialah "normal".[2]
"Mauna Kea" datang daripada istilah Mauna a Wākea[3] yang bermaksud "gunung putih" dengan adanya puncak dilitupi salji dalam musim-musim tertentu.[4] Gunung ini puncak paling terutama antara lima gunung berapi yang dianggap suci bagi masyarakat peribumi Hawaii[5][6] kerana ia dianggap tempat dewa-dewi;[7] maka gunung ini dikenakan kemasukan berpantang larang kepada golongan pembesar masyarakat tersebut.
Galeri
[sunting | sunting sumber]-
Mauna Kea dari Balai Cerap Mauna Loa.
-
Gunung Mauna Kea di kiri manakala Mauna Loa di kanan.
-
Mauna Kea yang dilihat dari Jalan Saddle (Laluan 200 Hawaii).
Iklim
[sunting | sunting sumber]| Data iklim untuk Balai Cerap Mauna Kea, Dongakan: 13,800 kaki (4,205 meter) | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bulan | Jan | Feb | Mac | Apr | Mei | Jun | Jul | Ogo | Sep | Okt | Nov | Dis | Tahun |
| Rekod tinggi suhu, °F (°C) | 55 (13) |
56 (13) |
54 (12) |
55 (13) |
59 (15) |
58 (14) |
75 (24) |
57 (14) |
60 (16) |
59 (15) |
54 (12) |
55 (13) |
75 (24) |
| Purata maksimum suhu harian, °F (°C) | 42.0 (5.6) |
42.5 (5.8) |
40.3 (4.6) |
41.4 (5.2) |
47.5 (8.6) |
49.3 (9.6) |
50.9 (10.5) |
49.9 (9.9) |
50.5 (10.3) |
43.8 (6.6) |
45.1 (7.3) |
42.7 (5.9) |
46.0 (7.8) |
| Purata minimum suhu harian, °F (°C) | 26.3 (−3.2) |
26.1 (−3.3) |
24.9 (−3.9) |
26.2 (−3.2) |
29.0 (−1.7) |
29.4 (−1.4) |
30.3 (−0.9) |
30.9 (−0.6) |
31.3 (−0.4) |
29.5 (−1.4) |
27.8 (−2.3) |
27.6 (−2.4) |
28.4 (−2.0) |
| Rekod rendah suhu, °F (°C) | 19 (−7) |
12 (−11) |
18 (−8) |
18 (−8) |
12 (−11) |
23 (−5) |
22 (−6) |
17 (−8) |
23 (−5) |
20 (−7) |
20 (−7) |
17 (−8) |
12 (−11) |
| Purata kerpasan, inci (mm) | 0.80 (20) |
0.24 (6.1) |
1.05 (27) |
0.50 (13) |
0.92 (23) |
0.14 (3.6) |
0.29 (7.4) |
0.77 (20) |
0.51 (13) |
0.58 (15) |
1.04 (26) |
0.52 (13) |
7.36 (187) |
| Sumber: http://www.wrcc.dri.edu/ [8] | |||||||||||||
Rujukan
[sunting | sunting sumber]- ^ "Volcano Hazards Program: Mauna Kea". Hawaiian Volcano Observatory. Pemantauan Geologi Amerika Syarikat. Dicapai pada 4 Ogos 2020.
- ^ "Volcano Information – Mauna Kea". USGS. Dicapai pada 2012-12-14.
- ^ Christine Hit: The Sacred History of Maunakea, in: Honolulu Magazine, August 5, 2019, http://www.honolulumagazine.com/Honolulu-Magazine/August-2019/The-Sacred-History-of-Mauna-Kea/.
- ^ Pukui, Mary Kawena; Elbert, Samuel H. (1986). Hawaiian dictionary. University of Hawaii Press. m/s. 242. ISBN 0-8248-0703-0.
- ^ Martin Gray; Graham Hancock (2007). Sacred Earth: Places of Peace and Power. Sterling Pub.Company. m/s. 254. ISBN 978-1-4027-4737-3.
- ^ Luci Yamamoto; Alan Tarbell (2005). Hawai'i: The Big Island. Lonely Planet. m/s. 137. ISBN 978-1-74059-691-6.
- ^ Ralat petik: Tag
<ref>tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernamahaw-culture - ^ WRCC. "Western U.S. Climate Historical Summaries Weather". Western Regional Climate Center. Dicapai pada 2010-11-04.
Pautan luar
[sunting | sunting sumber]- USGS: Mauna Kea Volcano, Hawai`i - "Pengenalan"
- Geologi
- Ringkasan Mauna Kea Summary - Program Vulkanisme Sejagat.
- Mauna Kea - Balai Cerap Gunung Berapi Hawaii.
- Astronomi dan budaya
- Balai Cerap Mauna Kea - Kemudahan di Mauna Kea.
- Maklumat pelawat Mauna Kea
- "Mauna-a-Wakea" Diarkibkan 2017-03-29 di Wayback Machine - Laman maklumat budaya
- Ekologi dan pengurusan
- Pejabat Pengurusan Mauna Kea - Rancangan pengurusan tanah.
- Rizab Zaman Ais Mauna Kea - Jabatan Tanah dan Sumber Asli.
| Umum | |
|---|---|
| Perpustakaan negara | |
| Lain-lain | |