Pergi ke kandungan

Dardanella

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Iklan untuk persembahan Dardanella, 1929

Dardanella ialah sebuah syarikat rombongan teater dari Hindia Timur Belanda (zaman moden Indonesia) yang ditubuhkan oleh Willy A. Piedro pada tahun 1926. Hasil daripada latar belakang teater muzikal, rombongan tertumpu kepada cerita realistik, kedua-dua adaptasi karya asing dan pementasan sandiwara asal tentang kehidupan di Hindia. Dibintangi Dewi Dja 'dan Tan Tjeng Bok, kumpulan itu membuat persembahan karya asal oleh Piedro dan Andjar Asmara. Popular baik di Hindia dan di luar negara, Dardanella dibubarkan semasa lawatan antarabangsa selepas tahun 1936. Beberapa ahli-ahlinya kemudian menceburi bidang perfileman.

Latar belakang

[sunting | sunting sumber]

Pada lewat abad ke-19 dan abad ke-20, teater di Hindia Timur Belanda (kini Indonesia) umumnya menekankan muzik, dengan dialog dinyanyikan. Persembahan awal ini telah diberikan nama yang berbeza bergantung kepada jenis, seperti bangsawan dan komedi stambul. Pada pertengahan 1920an, syarikat di negara ini mula menggunapakai gaya Eropah, dengan penekanan kepada dialog yang diucapkan dan pengurangan dalam jumlah muzik yang digunakan semasa persembahan; rombongan menggunakan format baru ini merujuk kepada genre sebagai toneel, adaptasi daripada perkataan Belanda untuk teater.[1][2]

Kerjaya

[sunting | sunting sumber]
Iklan untuk tayangan Dr Samsi; ia menjadi sandiwara Dardanella paling popular.

Dardanella diasaskan oleh Willy A. Piedro (lahir Willy Klimanoff), seorang pelakon kelahiran Pulau Pinang dari keturunan Rusia. Isterinya yang berketurunan asli, Dewi Dja' (juga dieja Devi), menyertainya sebagi pelakon; satu lagi ahli awal ialah Tan Tjeng Bok, penyanyi keroncong dari keturunan Cina yang terkenal kerana kerja pedangnya, Ferry Kock, dan Astaman;[3][4] kebanyakkan pelakon ini juga telah bersama rombongan lain sebelum ini.[5] Rombongan itu membuat persembahan pertama mereka pada 21 Jun 1926 di Sidoarjo, Jawa Timur.[3] Mereka telah diiklankan sebagai toneel untuk menunjukkan kesetiaan mereka terhadap tradisi pentas Eropah.[2]

Pada awalnya karya rombongan itu ditulis oleh Piedro. Beliau menggunapakai penerbitan Hollywood untuk bebrapa pentas, termasuk The Mark of Zorro (1920), [The Three Musketeers (1921), The Thief of Bagdad (1924), dan Don Q, Son of Zorro (1925). Adaptasi ini umumnya dibintagi oleh Tan Tjeng Bok, yang diberi jolokan "Douglas Fairbanks Jawa" untuk hasil karyanya.[4] Piedro juga menulis sandiwara pentasnya sendiri berdasarkan kehidupan seharian di Hindia Belanda (kebanyakkanya di Jawa), seperti Roos van Serang, Fatima, dan North of Borneo.[4]

Kumpulan ini menarik perhatian pengkritik filem dan pengarah Andjar Asmara pada November 1930; beliau meninggalkan penerbitannya di Doenia Film untuk menyertainya kerana beliau percaya rombongan itu dedikasikan kepada kebijakan toneel sebagai satu bentuk seni dan tidak hanya dimotivasikan oleh dasar kewangan seperti rombongan stambul terawal.[6] Isteri Andjar, iaitu Ratna juga menyertai Dardanella.[3] Beliau telah menulis sandiwara pentas untuk rombongan itu, beberapa kali, umumnya berdepan dengan pelbagai topik serius dan matang dari Piedro; kesemuanya berada dalam bahagian disasarkan kepada populasi asli intelektualisme.[6]

Dardanella telah kehilangan popularitinya pada 1930an.[7] Pada 1936 Dardanella pergi ke India untuk merakamkan adaptasi filem Andjar bertajuk Dr Samsi, yang mengisahkan seorang doktor yang diugut selepas orang Indo tidak bertanggungjawab mendapati dia mempunyai anak luar nikah..[8][9] Perancangan ini tidak mendatangkan hasil, dan selepas itu, Piedro, Dja', dan beberapa yang lain berhijrah ke Amerika Syarikat melalui Mesir dan Eropah, tidak lama lagi dibubarkan.[3][10] Sementara itu, Andjar dan Ratna Asmara kembali ke Hindia Belanda, menubuhkan kumpulan rombongan mereka sendiri sebagi Bollero bersama Bachtiar Effendi, yang telah menyertai Dardanella sebelum pembubarannya.[3][11]

Pada 1940an beberapa bekas pelakon dan kakitangan Dardanella menyertai industri perfileman, termasuk Andjar dan Ratna Asmara,[11] dan juga Ferry Kock dan isterinya Dewi Mada.[12] Bebrapa sandiwara pentas digunakan oleh rombongan itu juga diadaptasikan ke filem, termasuk Rentjong Atjeh (1940),[13] dan Gadis Desa (1949).[14]

Gaya dan penerimaan

[sunting | sunting sumber]

Sandiwara mereka telah dipersembahkan dalam bahasa Melayu dan kerap menggunapakai hasil karya oleh penulis lain.[3] Sesetengah karya, seperti oleh Victor Ido, telah diterjemahkan dari yang asal apabila ia diadaptasikan ke pentas.[3] Dardanella dan pesaing kontemporarinya Miss Riboet's Orion – telah ditubuhkan pada tahun sebelumnya – merupakan sesetengah daripada rombongan jelajah terawal di Hindia untuk menggunakan karya asal; rombongan bangsawan dan stambul terawal telah menggunakan garisan tiada kerja-kerja asing.[15][10] Kedua-duanya menjadi rombongan paling popular di Hindia semasa zaman mereka.[10]

Satu ulasan dalam The Straits Times berikutan persembahan The Worshippers of Papua pada tahun 1935 mendapati persembahan kumpulan ini setanding dengan kegiatan teater Eropah dan menyatakan bahawa khalayak Eropah besar menghadiri persembahan. Pengulas menyifatkan persembahan itu sebagai "menghiburkan [penonton] dengan cara yang mereka tidak pernah dilayan sebelum ini".[16]

Pengkritik budaya Indonesia Hairus Salim HS menyatakan bahawa penggunaan Dardanella terhadap bahasa Melayu semasa peningkatan nasionalisme yang berkhidmat untuk menyatukan orang Nusantara berbeza dengan satu bahasa; beliau juga menyebutkan latar belakang budaya yang pelbagai sandiwara sebagai memberikan identiti tunggal tetapi mengubah kepelbagaian Indonesia.[10]

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Cohen 2003, m/s. 215–217.
  2. ^ a b Cohen 2006, m/s. 338.
  3. ^ a b c d e f g JCG, Dardanella.
  4. ^ a b c Biran 2009, m/s. 14, 17.
  5. ^ Cohen 2006, m/s. 348.
  6. ^ a b Biran 2009, m/s. 6, 14, 20.
  7. ^ Biran 2009, m/s. 24.
  8. ^ Said 1982, m/s. 136–138.
  9. ^ Biran 2009, m/s. 23.
  10. ^ a b c d Salim 2008, Dardanella.
  11. ^ a b Said 1982, m/s. 138.
  12. ^ Biran 2009, m/s. 204.
  13. ^ Biran 2009, m/s. 210.
  14. ^ Encyclopedia of Jakarta, Andjar Asmara.
  15. ^ Biran 2009, m/s. 6.
  16. ^ The Straits Times 1935, Patrons.

Bibliografi

[sunting | sunting sumber]
  • "Andjar Asmara". Encyclopedia of Jakarta. Jakarta City Government. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-08-07. Dicapai pada 7 August 2012. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  • Biran, Misbach Yusa (2009). Sejarah Film 1900–1950: Bikin Film di Jawa. Jakarta: Komunitas Bamboo working with the Jakarta Art Council. ISBN 978-979-3731-58-2.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Cohen, Matthew Isaac (2006). The Komedie Stamboel: Popular Theater in Colonial Indonesia, 1891–1903. Athens: Ohio University Press. ISBN 978-0-89680-246-9.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Cohen, Matthew Isaac (Ogos 2003). Trussler, Simon; Barker, Clive (penyunting). "Look at the Clouds: Migration and West Sumatran 'Popular' Theatre" (PDF). New Theatre Quarterly. Cambridge: Cambridge University Press. 19 (3): 214–229. doi:10.1017/s0266464x03000125. ISSN 0266-464X. Diarkibkan (PDF) daripada yang asal pada 2012-09-02. Dicapai pada 3 September 2012. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)CS1 maint: ref=harv (link)
  • "Dardanella". Encyclopedia of Jakarta. Jakarta City Government. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-04. Dicapai pada 4 September 2012. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  • "Patrons Highly Appreciative". The Straits Times. Singapore. 6 June 1935. m/s. 16. Dicapai pada 5 September 2012.
  • Said, Salim (1982). Profil Dunia Film Indonesia. Jakarta: Grafiti Pers. OCLC 9507803.CS1 maint: ref=harv (link)
  • Salim HS, Hairus (1 November 2008). "Dardanella, Peran yang Diabaikan". Kompas. Jakarta. Diarkibkan daripada yang asal pada 2012-09-05. Dicapai pada 5 September 2012. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Dardanella&oldid=5222929"