Pergi ke kandungan

Pengharuan

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.
Jangan dikelirukan dengan Haruan.
Undang-undang jenayah
Unsur-unsur
Skop liabiliti jenayah
Keterukan kesalahan
Kesalahan inkoat
Kesalahan terhadap orang
Kesalahan seksual
Jenayah terhadap harta benda
Jenayah terhadap keadilan
Jenayah terhadap khalayak
Jenayah terhadap haiwan
Jenayah terhadap negara
Pembelaan kepada liabiliti
Hal undang-undang lazim (common law) lain
Portal

Pengharuan (Jawi: ‏ڤڠهاروان‎‎), juga haruan atau gangguan, adalah tingkah laku yang mengganggu orang lain. Ia biasanya difahami sebagai perbuatan merendahkan, memalukan dan menakut-nakutkan seseorang, yang dalam mata masyarakat dan moral dianggap tidak patut berlaku. Dari segi undang-undang, ia kelakuan yang kelihatan mengacau, mengganggu fikiran atau mengancam. Dahulu, ia timbul kerana diskriminasi, dan kelakuan begini merampas hak seseorang atau menyukarkan mereka untuk menikmati hak mereka.[perlu rujukan] Apabila kelakuan begini berulang, ia dipanggil buli. Aspek keberulangan dan penyebab rasa cemas, takut atau terancam boleh membezakannya daripada penghinaan.

Jenis

[sunting | sunting sumber]

Elektronik

[sunting | sunting sumber]

Pengharuan elektronik ialah kepercayaan yang tidak terbukti yang mana gelombang elektromagnet digunakan untuk mengharukan mangsa. Pakar psikologi telah menemui bukti-bukti halusinasi pendengaran, kecelaruan delusi[1] atau gangguan mental lain dalam komuniti dalam talian yang menyokong mangsa-mangsa yang mendakwa menjadi sasaran.[2][3]

Siber

[sunting | sunting sumber]

Pengharuan ialah berulang kali mengatakan perkara-perkara yang keji dan menyakitkan hati kepada seseorang kerana bangsa, agama, jantina, kewarganegaraan, kecacatan atau orientasi seksual mereka. Ini sering berlaku dalam bilik sembang siber, grup dalam talian, dan e-mel benci. Ia juga boleh melibatkan mengambil gambar seseorang dan mengubahsuainya dengan cara yang menyakitkan hati sebelum ia dikongsikan di media sosial untuk menyebabkan tekanan emosi terhadap mereka (lihat buli siber, hendap siber, jenayah benci, pemangsa dalam talian, Keganasan Berasaskan Jantina Dalam Talian, dan penghendapan).

Psikologi

[sunting | sunting sumber]

Pengharuan psikologi ialah tingkah laku yang memalukan, menakutkan atau kesat yang selalunya sukar dikesan, tidak meninggalkan bukti selain laporan atau aduan mangsa. Ia merendahkan harga diri seseorang atau menyebabkan seseorang itu amat terseksa.[4] Ini boleh bermakna komen-komen lisan, sengaja menakutkan orang, tindakan agresif berulang kali melakukan pergerakan tertentu. Ini termasuk apabila orang di tempat kerja mengganggu seseorang dengan sengaja, sama ada bersendirian atau secara berkumpulan.

Gangguan psikologi berkomuniti ialah apabila sekumpulan[5] orang menghendap seseorang dan asyik mengganggu individu dengan perkara yang orang itu sensitif pada. Beberapa media yang melaporkan sebuah kumpulan yang bekerjasama untuk menghendap individu, seperti dalam sebuah temu bual akhbar yang diberikan oleh seorang leftenan polis, telah menggelarkan pengharuan berkomuniti ini penghendapan berkumpulan.[6][7]

Perkauman

[sunting | sunting sumber]
Notis kepada penumpang yang diletakkan di belakang pemandu bas, dalam bahasa Ibrani: "Semua penumpang boleh duduk di mana-mana mereka pilih (kecuali tempat yang ditandakan untuk orang kurang upaya); mengharukan penumpang dalam hal ini boleh menjadi satu jenayah".

Menyasarkan individu kerana bangsa atau kaum mereka. Gangguan itu merangkumi kata-kata, perbuatan dan tindakan yang dilakukan khusus untuk membuat mangsa berasa hina kerana bangsa atau kaum sendiri.

Agama

[sunting | sunting sumber]
Simei mengutuk Daud, 1860 potongan kayu oleh Julius Schnorr von Karolsfeld

Pengharuan lisan, psikologi atau fizikal terhadap mangsa kerana mereka menganut agama tertentu. Gangguan keagamaan juga boleh termasuk penukaran agama secara paksa dan tidak sukarela.[8]

Seksual

[sunting | sunting sumber]
Rencana utama: Gangguan seksual

Gangguan seksual ialah kelakuan yang menyinggung perasaan atau memalukan kerana jantina seseorang. Ia boleh jadi tidak ketara atau terang-terangan (gangguan seksual,[9][10] cth. mengurat, membuat komen seksual, dsb.) yang menimbulkan salah atau silap faham, syarat-syarat seksual yang tersirat untuk dapat bekerja (paksaan seksual, dan lain-lain). Ini boleh berlaku melalui kata-kata, mimik muka, simbol, tindakan atau kelakuan seksual dan membuatkan mangsa berasa tidak selesa. Ini juga termasuk memandang atau membuat komen tidak senonoh, merenung tubuh seseorang atau menunjukkan foto-foto yang lucah.[11] Ia boleh berlaku di mana-mana sahaja, tetapi ia paling kerap berlaku di tempat kerja, sekolah dan dalam tentera. Pada masa lalu, terdapat norma tatasusila tetapi semakin budaya berubah, timbul keperluan untuk dasar-dasar baharu dibuat bagi mengelakkan kesilapan yang disengajakan jantina yang berlainan mahupun sama. Wanita lebih berkemungkinan menjadi mangsa berbanding lelaki.[12][13] Walaupun terdapat fokus untuk melindungi wanita daripada masalah ini, kini orang ramai lebih sedar tentang perlunya golongan LGBTQ (demi hak untuk mengekspresikan jantina) dan transgender turut dilindungi.

Tempat kerja

[sunting | sunting sumber]

Pengharuan di tempat kerja ialah kelakuan yang menyinggung, merendahkan atau mengancam terhadap seorang atau sekumpulan pekerja.[14] Gangguan di tempat kerja boleh berbentuk lisan, fizikal, seksual, perkauman atau buli.[15]

Zaman kebelakangan ini, pengharuan di tempat kerja telah menjadi kebimbangan besar bagi orang yang mengkaji dan menyelidik cara yang berkesan untuk mengurus tempat kerja. Di sesetengah negara Asia Timur, penyelidik dan kerajaan telah memberi perhatian kepada isu ini sejak tahun 1980-an kerana ia menyebabkan banyak tekanan kepada pekerja.[16] Di bawah undang-undang kesihatan dan keselamatan pekerjaan di seluruh dunia,[17] gangguan dan buli di tempat kerja diiktiraf sebagai risiko kesihatan mental yang serius.[18]

Rujukan

[sunting | sunting sumber]
  1. ^ Monroe, Angela (November 12, 2012). "Electronic Harassment: Voices in My Mind". KMIR News. Diarkibkan daripada yang asal pada February 13, 2014. Dicapai pada 2014-02-25.
  2. ^ Weinberger, Sharon (January 14, 2007). "Mind Games". Washington Post. Dicapai pada 12 January 2014.
  3. ^ Olga Pochechueva. EMR Deliberately Directed At You — Moscow: LOOM Publishing, 2015 (in Russian). — 30 p. — ISBN 978-5-906072-09-2
  4. ^ Annette B. Roter (26 June 2017). Understanding and Recognizing Dysfunctional Leadership: The Impact of Dysfunctional Leadership on Organizations and Followers. Taylor & Francis. m/s. 161. ISBN 978-1-317-00517-9.
  5. ^ Office of Justice Programs, F.O.I.A. No. 10-000169, Source: Office of the General Counsel, Office of Justice Programs, U.S. Department of Justice: DOJ F.O.I.A. Document 1, DOJ F.O.I.A. Document 2, DOJ F.O.I.A. Document 3
  6. ^ Candice Nguyen, Central Coast News (29 January 2011). "Gang Stalking, "Bullying on Steroids"". Central Coast News, KION 46, FOX 35, California. Diarkibkan daripada yang asal pada 15 August 2011. Dicapai pada 13 October 2011.
  7. ^ Joe Conger (17 February 2010). "Stalked, drugged and raped: Is it happening in San Antonio?". KENS 5, San Antonio, TX. Diarkibkan daripada yang asal pada 21 January 2012. Dicapai pada 13 October 2011.
  8. ^ Religious terrorism
  9. ^ D., Woods, James (1993). The corporate closet : the professional lives of gay men in America. The Free Press. m/s. 33+. ISBN 0-02-935603-2. OCLC 28183364.
  10. ^ Hearn, Jeff; Parkin, Wendy (1995). Sex at Work: The Power and Paradox of Organisation Sexuality (dalam bahasa Inggeris). New York: St. Martin's Press. m/s. 42+. ISBN 978-0-312-12957-6.
  11. ^ Kahsay, Woldegebriel Gebregziabher; Negarandeh, Reza; Dehghan Nayeri, Nahid; Hasanpour, Marzieh (2020-07-13). "Sexual harassment against female nurses: a systematic review". BMC Nursing. 19 (1): 58. doi:10.1186/s12912-020-00450-w. ISSN 1472-6955. PMC 7324991. PMID 32612455.
  12. ^ Maeve Duggan. PEW Research Center. 2014. "Online Harassment". "http://www.pewinternet.org/2014/10/22/online-harassment/".
  13. ^ "EEOC Home Page". www.eeoc.gov. Dicapai pada 29 April 2016.
  14. ^ "Maintaining a harassment-free workplace". Diarkibkan daripada yang asal pada 28 March 2012. Dicapai pada 14 April 2014.
  15. ^ Harthi, Moussa; Olayan, Mohammed; Abugad, Hassan; Abdel Wahab, Moataza (2020-12-01). "Workplace violence among health-care workers in emergency departments of public hospitals in Dammam, Saudi Arabia". Eastern Mediterranean Health Journal. 26 (12): 1473–1481. doi:10.26719/emhj.20.069. ISSN 1020-3397. PMID 33355386.
  16. ^ Tehrani, N. (2004), Bullying: A source of chronic post traumatic stress? British Journal of Guidance and Counseling, 32 (3), 357- 366
  17. ^ Concha-Barrientos, M., Imel, N.D., Driscoll, T., Steenland, N.K., Punnett, L., Fingerhut, M.A., Prüss-Üstün, A., Leigh, J., Tak, S.W., Corvalàn, C. (2004). Selected occupational risk factors. In M. Ezzati, A.D. Lopez, A. Rodgers & C.J.L. Murray (Eds.), Comparative Quantification of Health Risks. Geneva: World Health Organization.
  18. ^ "11. Psychosocial hazards" (PDF). Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 7 March 2014. Dicapai pada 7 March 2014.
Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Pengharuan&oldid=6135660"