Peter Carl Fabergé

Peter Carl Fabergé
Ħajja
Twelid	San Pietruburgu, 30 Mejju 1846
Nazzjonalità	Imperu Russu
Mewt	Pully, 24 Settembru 1920
Post tad-dfin	Cimetière du Grand Jas
Familja
Missier	Gustav Fabergé
Omm	Charlotte Maria Fabergé
Konjuga/i	Augusta Julia Fabergé (en)
Ulied	uri Eugène Fabergé (en) ; Agathon Fabergé (en) ; Alexander Julius Fabergé (en) ;
Aħwa	uri Agathon Fabergé (en) ;
Edukazzjoni
Alma mater	Saint Peter's School (en) ; Annenschule (en)
Lingwi	Russu
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	ġojjellier; inventur; arġentier (tad-deheb)
Post tax-xogħol	San Pietruburgu
Xogħlijiet importanti	Faberge Egg
Premjijiet	List Order of Saint Anna, 2nd class (1892) ; Order of Saint Stanislaus, 3rd class (1889) ; Honorary Citizen of the Russian Empire ; Kavallier tal-Leġjun tal-Unur (1900) ; Order of Civil Merit (1902) ; Order of Saint Stanislaus, 2nd class (1896) ;

Peter Carl Fabergé jew Karl Gustavovich Fabergé (bir-Russu: Петер Карл Густавович Фаберже, b'ittri Rumani: Peter Karl Gustavovich Faberzhe; twieled fit-30 ta' Mejju [skont sorsi oħra fit-18 ta' Mejju] 1846 – miet fl-24 ta' Settembru 1920) kien arġentier (tad-deheb) u ġojjellier Russu.^[1] Huwa magħruf l-iktar għall-ħolqien tal-bajd ta' Fabergé bl-istil ta' bajd tal-Għid ġenwin, iżda bl-użu ta' metalli u ħaġar prezzjużi minflok materjali komuni. Huwa kien wieħed mill-ulied subien ta' Gustav Fabergé, il-fundatur tad-ditta tal-familja Fabergé.

Ħajja bikrija u edukazzjoni

Peter Carl Fabergé twieled fit-30 ta' Mejju [skont sorsi oħra fit-18 ta' Mejju] 1846 f'San Pietruburgu, ir-Russja, fil-familja tal-ġojjellier Baltiku-Ġermaniż ta' dixxendenza Huguenot, Gustav Fabergé, u ta' martu Charlotte Jungstedt, bint il-pittur Daniż Karl Jungstedt.^[2] L-antenati min-naħa ta' missier Gustav Fabergé kienu Huguenot, oriġinarjament minn La Bouteille, Picardie, li ħarbu minn Franza wara r-revoka tal-Editt ta' Nantes, l-ewwel lejn il-Ġermanja qrib Berlin, u mbagħad fl-1800 lejn il-kontea ta' Pernau (illum Pärnu), il-Governorat tal-Livonja, li dak iż-żmien kienet parti mir-Russja, u issa tagħmel parti mill-Estonja.

Missieru rtira min-negozju tiegħu tal-ġojjellerija fl-1860 u mar jgħix flimkien mal-familja tiegħu f'Dresden, il-belt kapitali tas-Sassonja; huwa ħalla l-familja Fabergé f'San Pietruburgu f'idejn is-sieħeb tan-negozju tiegħu, Hiskias Pendin. Carl inkiteb fil-Handelsschule (skola tas-sengħa) ta' Dresden, post fejn l-ulied subien tal-merkanti Sassoni kienu jistudjaw l-affarijiet bażiċi tal-amministrazzjoni tan-negozju.^[3] Fl-1862, Agathon Fabergé twieled f'Dresden, u mar l-iskola hemmhekk ukoll.^[4]

Carl intbagħat lejn l-Ingilterra biex jitgħallem l-Ingliż u kompla bil-Vjaġġ Grandjuż tiegħu tal-Ewropa. Huwa ngħata t-taħriġ minn arġentiera rispettati fil-Ġermanja, fi Franza u fl-Ingilterra, attenda kors fil-Kulleġġ Kummerċjali ta' Schloss f'Pariġi, u ra l-oġġetti fil-galleriji tal-mużewijiet ewlenin tal-Ewropa. Huwa kien l-apprendist ukoll tal-ġojjellier Josef Friedman minn Frankfurt-am-Main, li kien rinomat ħafna għall-ġojjelli tiegħu fil-prinċipalitajiet Ġermaniżi.^[5] Fabergé rritorna lejn San Pietruburgu fl-1864 u daħal jaħdem fid-ditta ta' missieru.^[6] Għalkemm kellu 18-il sena biss, huwa kompla bl-edukazzjoni tiegħu taħt is-superviżjoni ta' Hiskias Pendin. Huwa żviluppa wkoll ħbiberiji ma' membri tad-direttorat tal-Mużew tal-Hermitage u beda jaħdem hemm bla ħlas fl-1867.

Karriera

Kap tan-negozju tal-familja

Peter Carl Fabergé waqt biċċa xogħol għall-ħabta tal-1900.

Fl-20 ta' Novembru [skont sorsi oħra fit-8 ta' Novembru] 1872, huwa żżewweġ lil Augusta Julia Jacobs, bint l-artiġjan tal-għamara Gotlieb Jacobs. Fl-istess sena huwa ħa f'idejh id-ditta ta' missieru. L-ewwel wild tiegħu, Eugène Fabergé, twieldet fl-1874, u sentejn wara twieled Agathon Fabergé; Alessandru u Nikola Fabergé twieldu fl-1877 u fl-1884 rispettivament. Il-kumpanija kienet involuta wkoll bil-katalogar, bit-tiswija u bir-restawr tal-oġġetti fil-Mużew tal-Hermitage matul is-snin 70 tas-seklu 19. Fl-1881, in-negozju ġie ttrasferit lejn stabbilimenti ikbar fil-livell tat-triq f'Bolshaya Morskaya. Fabergé beda jagħmel xi bidliet ukoll biex jittrasforma d-ditta minn dak li ibnu Eugène sejjaħ "negozjant tal-ġojjellerija u tan-nuċċalijiet". Iż-żmien li qatta' fl-Ewropa kien ispirah biex jipproduċi oġġetti uniċi. Iktar 'il quddiem iddeskriva fi kliemu: "L-oġġetti għaljin ma tantx jinteressawni jekk il-valur huwa sempliċement mehmuż mal-bosta djamanti jew ġawhar".^[3]

Sal-1881, Carl kien sar magħruf biżżejjed fost il-pari tiegħu, tant li nħatar bħala "mastru tat-Tieni Xirka", u b'hekk sar magħruf bħala merkant jew bejjiegħ bl-imnut iktar milli artiġjan. Dan kien ifisser ukoll li ma kellux jibgħat l-oġġetti tiegħu għall-ittestjar uffiċjali meta kien juża t-timbru tiegħu u dik tad-ditta tiegħu. Mal-mewt ta' Hiskias Pendin, Carl Fabergé ħa r-responsabbiltà waħdu għat-tmexxija tal-kumpanija u ġie rrikonoxxut formalment bħala l-kap tad-ditta. Dak iż-żmien, id-ditta kienet timpjega madwar 20 ruħ.

L-ewwel żvolta ewlenija tad-ditta seħħet fl-1882, meta Carl u Agathon Fabergé għamlu suċċess fil-Wirja Pan-Russa tal-Industrija u tal-Arti f'Moska. Carl ingħata medalja tad-deheb. Minħabba x-xogħol tiegħu fil-Hermitage, li kien jinkludi ġojjellerija Griega u Xitjana mis-seklu 4 li hu kien għen fir-restawr tagħha, Fabergé kien ġie mistieden biex jieħu sehem fil-wirja; Fabergé ngħata wkoll il-permess biex jikkopja u jinkorpora d-disinni ta' dawk l-oġġetti, u dan sar l-enfasi tal-oġġetti għall-wiri tiegħu. Ir-rivista Niva kitbet f'artiklu: "Is-Sur Fabergé jiftaħ era ġdida fl-arti tal-ġojjellerija... Il-Maestà Tagħha onorat lil Fabergé billi xtrat par pulzieri bi xbihat ta' wrieżaq, li skont it-twemmin Grieg tal-Qedem, iġibu xorti tajba". Għalkemm kiseb ir-rikonoxximent tal-familja imperjali, Fabergé kien wieħed biss mill-bosta ġojjelliera li kienu jaqdu l-qorti Russa; fil-kontijiet Imperjali għall-1883 jissemmew mill-inqas ħames ditti, u 6,400 rublu tħallsu lil Fabergé, li kien bil-bosta l-iżgħar ammont.

Il-produzzjoni ta' Fabergé tal-ewwel hekk imsejħa bajda ta' Fabergé, il-Bajda tat-Tiġieġa, mogħtija bħala rigal mill-imperatur lil martu Marija nhar l-Għid Ortodoss fl-24 ta' Marzu 1885, u tant għoġbitha li fl-1 ta' Mejju, Alessandru III sar patrun tad-ditta u taha t-titlu ta' Fornitur tal-Qorti Imperjali. Dan kien ifisser li Fabergé mbagħad kellu aċċess personali sħiħ għall-kollezzjoni importanti tal-Hermitage, fejn seta' jistudja u jsib l-ispirazzjoni għall-iżvilupp tal-ħajja personali unika tiegħu. Influwenzat mill-bukketti bil-ġojjelli maħluqa mill-arġentiera (tad-deheb) tas-seklu 18 Jean-Jacques Duval u Jérémie Pauzié, Fabergé rrivoluzzjona l-ideat tagħhom mill-ġdid flimkien mal-osservazzjonijiet bir-reqqa tiegħu u l-imħabba tiegħu għall-arti Ġappuniża.

Dan irriżulta f'rinaxximent tal-arti mitlufa tax-xogħol bl-iżmalt (bl-Ingliż: enamel) u f'enfasi fuq it-tqegħid ta' kull ħaġra prezzjuża unika f'oġġett li jwassal għall-aqwa apprezzament viżiv tiegħu. Tabilħaqq, ma kinitx l-ewwel darba li Agathon kien jagħmel għaxar mudelli jew iktar tax-xama' biex b'hekk jitqiesu l-possibbiltajiet kollha qabel ma tittieħed deċiżjoni dwar id-disinn aħħari. Ftit wara li Agathon ingħaqad mad-ditta, id-ditta introduċiet objects deluxe: oġġetti tad-deheb bil-ġojjelli mżejna bl-iżmalt, li kienu jvarjaw minn qniepen elettriċi għal reċipjenti tas-sigaretti, inkluż objects de fantaisie.

Bajd tal-Għid

Id-ditta ta' Fabergé f'Moska tul Kuznetsky Most, 1893.

Fid-dawl tar-rispons tal-imperatriċi malli rċeviet waħda mill-bajdiet ta' Fabergé fl-Għid, l-imperatur f'qasir żmien ikkummissjona l-kumpanija biex tipproduċi bajda tal-Għid bħala rigal għaliha kull sena. L-imperatur għamel ordni għal bajda oħra s-sena ta' wara. Mill-1887, l-imperatur milli jidher ta lil Carl Fabergé libertà sħiħa fir-rigward tad-disinni tal-bajdiet, li mbagħad kulma jmur saru dejjem iktar elaborati. Skont it-tradizzjoni tal-familja Fabergé, lanqas l-imperatur innifsu ma kien ikun jaf kif kienu se jkunu — l-unika stipulazzjoni kienet li kull waħda kellha tkun unika u kull waħda kellha jkollha sorpriża ġo fiha. Alessandru III ikkollabora ma' Fabergé fir-rigward ta' xi disinni.

Mal-mewt ta' Alessandru III, ibnu, l-imperatur ta' warajh, Nikola II, kompla din it-tradizzjoni u kabbarha billi talab li jiġu prodotti żewġ bajdiet kull sena, waħda għal ommu (li eventwalment ingħatat total ta' 30 bajda ta' Fabergé) u waħda għal martu, Alessandra (li rċeviet 20 bajda oħra). Din is-sensiela ta' bajdiet tal-Għid bħala rigali llum il-ġurnata huma distinti mill-bajdiet l-oħra ta' Fabergé prodotti permezz tad-deżinjazzjoni tagħhom bħala Bajd tal-Għid Imperjali. It-tradizzjoni tkompliet sar-Rivoluzzjoni ta' Ottubru, meta d-dinastija Romanov kollha u l-bajdiet u bosta teżori oħra ġew ikkonfiskati mill-gvern temporanju. Iż-żewġ bajdiet finali qatt ma ngħataw u qatt ma tħallsu.

Arloġġ-Bukkett tal-Ġilji, magħmul fl-1899 għal Alessandra Feodorovna bħala rigal mingħand Nikola II.

Għalkemm illum il-ġurnata d-ditta ta' Fabergé hija rinomata għall-Bajd tal-Għid Imperjali, ipproduċiet bosta oġġetti oħra li jvarjaw minn pożati tal-fidda għal ġojjellerija fina ta' kwalità u ta' sbuħija eċċezzjonali wkoll, u sat-tluq tagħha mir-Russja matul ir-rivoluzzjoni, il-kumpanija ta' Fabergé saret l-ikbar negozju tal-ġojjellerija fil-pajjiż. Il-fergħa ta' San Pietruburgu kienet magħmula minn diversi ħwienet tal-produzzjoni bir-responsabbiltà li jissorveljaw kull oġġett mid-disinn tiegħu sal-istadji kollha tal-manifattura. Il-fergħa ta' Moska kienet immexxija minn ċentru kummerċjali. Ġew stabbiliti fergħat oħra wkoll f'Odessa (1890), f'Londra (1903) u fi Kiev (1905). Total ta' madwar 500 ruħ ħadmu mad-ditta u pproduċiet mill-inqas 150,000 oġġett tal-ġojjellerija, tal-fidda u oġġetti oħra tal-fantażija, jew saħansitra sa 200,000 oġġett mill-1882 sal-1917.

Ix-xogħol ta' Fabergé rrappreżenta lir-Russja fil-Fiera Dinjija tal-1900 f'Pariġi. Peress li Carl Fabergé kien membru tal-ġurija, id-ditta ta' Fabergé kellha oġġetti għall-wiri hors concours (mingħajr ma ħadet sehem f'xi kompetizzjoni). Minkejja dan, id-ditta ngħatat medalja tad-deheb u l-ġojjelliera tal-belt onoraw lil Carl Fabergé bħala maître (mastru). Barra minn hekk, Franza tat lil Carl Fabergé wieħed mill-iżjed premjijiet Franċiżi prestiġjużi, u ħatritu kavallier tal-Leġjun tal-Unur. Tnejn mill-ulied subien ta' Carl u l-kap tal-ħaddiema tad-ditta tiegħu ngħataw unuri wkoll. Kummerċjalment, il-wirja kienet suċċess kbir u d-ditta kisbet bosta ordnijiet u klijenti.

Tmiem id-ditta tal-familja Fabergé

Il-ħanut prinċipali tad-ditta Fabergé f'San Pietruburgu uffiċjalment sar jismu Yakhont (Rubin) u għadu magħruf bħala l-ħanut ta' Fabergé.

Wara li faqqgħet il-gwerra fl-1914, id-ditta ressqet proposti għall-produzzjoni ta' żmien il-gwerra u ngħatat rispons is-sena ta' wara, meta mbagħad il-produzzjoni bdiet fuq ordnijiet militari, xi ħaġa li kompliet sar-Rivoluzzjoni ta' Ottubru fl-1917. Fl-1916, id-ditta ta' Fabergé saret kumpanija b'ishma konġunti taħt l-isem C. Fabergé, b'kapital fiss ta' tliet miljun rublu.

Bħala riżultat tar-rivoluzzjoni, in-negozju tmexxa minn Kumitat ta' Impjegati, li ħadu ħsieb il-ġestjoni tad-ditta sal-1918, meta l-ħwienet tal-produzzjoni ngħalqu minn Fabergé, li mbagħad telaq mill-pajjiż wara li l-uffiċjali tal-gvern il-ġdid talbuh jagħlaq in-negozju. Jingħad li Fabergé staqsa għal għaxar minuti biex jiġbor l-affarijiet tiegħu qabel jitlaq. Il-maġġoranza l-kbira tal-ġojjelli nqerdu wara r-rivoluzzjoni.

Fabergé miet fil-lukanda Hotel Bellevue f'Lausanne, l-Iżvizzera, fl-24 ta' Settembru 1920. Huwa ħarab lejn ir-Russja f'Settembru 1918 taparsi kurrier mal-legazzjoni Brittanika. Il-familja tiegħu ħasbet li kien miet b'qalb maqsuma. Martu, Augusta, mietet fl-1925. It-tnejn tpoġġew ħdejn xulxin fl-1929 meta Eugène Fabergé ħa l-fdalijiet ta' missieru minn Lausanne u difinhom fil-qabar ta' ommu fiċ-Cimetière du Grand Jas f'Cannes, Franza.

Ħajja personali

Augusta Julia Jacobs għall-ħabta tal-1872.

Henry Bainbridge, maniġer tal-fergħa ta' Londra tad-ditta tal-familja ta' Fabergé, irreġistra l-punti ewlenin tal-laqgħat tiegħu mal-impjegatur tiegħu fl-awtobijografija tiegħu, kif ukoll fil-ktieb li kiteb dwar Fabergé. L-awtobijografija tirreġistra wkoll il-memorji ta' François Birbaum, artiġjan ewlieni ta' Fabergé mill-1893 sa tmiem id-ditta tal-familja.

Familja

Fabergé kellu ħames ulied subien ma' Augusta Julia Jacobs, u żżewġu fl-1872. Erba' mis-subien tiegħu baqgħu ħajjin sa ma saru adulti: Eugène (Evgeny; 1874–1960), Agathon (1876–1951), Alessandru (1877–1952) u Nikola (Nikolai) Leopold (1884–1939). Iben ieħor, Nikolai (1881–1883), miet meta kien għadu tarbija.

Legat

Bainbridge jsostni li meta Fabergé ħa f'idejh id-ditta fl-1872, ma kellha "l-ebda importanza speċjali mehmuża magħha", għalkemm kienet negozju sod, iżda maż-żmien, huwa għolla l-arti tagħha għal livell ferm ogħla, bil-pedamenti tad-ditta li kienu jikkonsistu mis-sempliċità u mill-eleganza fid-disinn, meta Fabergé beda joħloq oġġett tal-fantażija apparti l-ġojjellerija.

Ġieħ

Fit-30 ta' Mejju 2012, Google ċċelebrat il-166 anniversarju tat-twelid ta' Peter Carl Fabergé b'doodle.

Biblijografija

Faber, Toby (2009). Faberge's Eggs: One Man's Masterpieces and the End of an Empire. Pan Macmillan. ISBN 978-0-330-44024-0.

Fabergé, Tatiana; Proler, Lynekmkmtte G.; Skurlov, Valentin V. (1997). The Fabergé Imperial Easter Eggs. Londra. Christie's. ISBN 0-297-83565-3.

Fabergé; Skurlov (1992). The History of the House of Fabergé according to the recollections of the senior master craftsman of the firm, Franz P. Birbaum. San Pietruburgu.

Bainbridge, Henry Charles (1979). Peter Carl Fabergé – Goldsmith and Jeweller to the Russian Imperial Court – His Life and Work. Londra. Batsfords – edizzjonijiet oħra disponibbli wkoll bħal ta' New York, Crescent Books.

Snowman, Kenneth (1964). The Art of Carl Fabergé. Londra. Faber & Faber. ISBN 0-571-05113-8.

von Habsburg, Geza (1987). Fabergé. Ġinevra. Habsburg. Feldman Editions. ISBN 0-571-15384-4.

von Solodkoff, Alexander (1984). Masterpieces from the House of Fabergé. New York. Harry N Abrams. ISBN 0-8109-0933-2.

von Habsburg, Géza (2004). Fabergé Treasures of Imperial Russia. Link tat-Times Foundation. ISBN 5-9900284-1-5.

Faber, Toby (2008). Faberge's Eggs: The Extraordinary Story of the Masterpieces That Outlived an Empire. New York. Random House. ISBN 978-1-4000-6550-9.

Hill, Gerald (2007). Faberge and the Russian Master Goldsmiths. New York. Universe. ISBN 978-0-7893-9970-0.

Snowman, Kenneth (1988). Carl Fabergé: Goldsmith to the Imperial Court of Russia. Random House. ISBN 0-517-40502-4.

Lowes, Will; McCanless, Christel Ludewig (2001). Fabergé Eggs: A Retrospective Encyclopedia. Scarecrow Press. pp. 196–198. ISBN 978-0-8108-3946-5.

Referenzi

^ Campbell, Gordon (9 November 2006). The Grove Encyclopedia of Decorative Arts: Two-volume Set. Oxford University Press, l-Istati Uniti. pp. 362–363. ISBN 978-0-19-518948-3.
^ Habsburg, Dr Geza Von; Solodkoff, A. von (September 2000). Faberge: Imperial Craftsman and His World. Harry N. Abrams. p. 21. ISBN 978-1-86154-164-2.
^ ^a ^b Faber, Toby (2009). Faberge's Eggs: One Man's Masterpieces and the End of an Empire. Pan Macmillan. ISBN 978-0-330-44024-0. pp. 7-10.
^ "Mitten in Dresden. Zaren-Juweliere: Geheim-Grab der Fabergé-Familie entdeckt". bild.de (bil-Ġermaniż). 2014-05-04. Miġbur 2024-05-30.
^ Keefe, John Webster; Art, New Orleans Museum of (1993). Masterpieces of Fabergé: The Matilda Geddings Gray Foundation Collection. New Orleans Museum of Art. p. 11. ISBN 978-0-89494-041-5.
^ Lowes, Will; McCanless, Christel Ludewig (2001). Fabergé Eggs: A Retrospective Encyclopedia. Scarecrow Press. pp. 196–198. ISBN 978-0-8108-3946-5. p. 196.

[1] Campbell, Gordon (9 November 2006). The Grove Encyclopedia of Decorative Arts: Two-volume Set. Oxford University Press, l-Istati Uniti. pp. 362–363. ISBN 978-0-19-518948-3.

[2] Habsburg, Dr Geza Von; Solodkoff, A. von (September 2000). Faberge: Imperial Craftsman and His World. Harry N. Abrams. p. 21. ISBN 978-1-86154-164-2.

[:0-3] Faber, Toby (2009). Faberge's Eggs: One Man's Masterpieces and the End of an Empire. Pan Macmillan. ISBN 978-0-330-44024-0. pp. 7-10.

[4] "Mitten in Dresden. Zaren-Juweliere: Geheim-Grab der Fabergé-Familie entdeckt". bild.de (bil-Ġermaniż). 2014-05-04. Miġbur 2024-05-30.

[5] Keefe, John Webster; Art, New Orleans Museum of (1993). Masterpieces of Fabergé: The Matilda Geddings Gray Foundation Collection. New Orleans Museum of Art. p. 11. ISBN 978-0-89494-041-5.

[6] Lowes, Will; McCanless, Christel Ludewig (2001). Fabergé Eggs: A Retrospective Encyclopedia. Scarecrow Press. pp. 196–198. ISBN 978-0-8108-3946-5. p. 196.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]