تالس
تالس
|
تالس اتا یونانی عالم بییه. وه اولین کسی هسته اِشناسمبی که سعی هاکرده اتفاقاتِ دلیل ره مشاهده جه بفهمه و اینتی علوم و دانش ره په هایته و فلسفه ره بساته. تالس شیش قرن پیش از میلاد، میلیتوس ِشهر دله زندگی کارده.
اتا داستان دره که گانه: تالس ره ونه همشهریون کتره زونه و گاتنه وه تنبلی کانده و جای کار هاکردن، نیشته فکر کانده. وه هم که دییه هر سال چار فصل دارنه و این چار فصل تکرار وانّه، بورده زمستون دله که کسی زراعت نکارده، زارعون ِتموم ابزار ره بخرییه و امبار بزو. همین که زراعت فصل بیّه، کشاورزون بوردنه ونه پلی و ابزارون ره بخاه بیینه و اینتی اتخله پول بجیب بزوئه. وه اینتی اثبات هاکرده که اگه آدم عقلی بائه، دیگه لازم نییه شه زور پشتی پول دربیاره.
تالس بورده مصر و اونجه درس بخوندسته. وه موفق بیّه اهرام ثلاثه ره اندازه بَیره؛ ظهر گادِر بورده آفتاب دله هرستا و بدییه فلان ساعت ونه قدِ بلندی و ونه سایهی قد اتقایده وانه. همین گادِر مثلثات جه هرمِ بلندی ره حیساب هاکرده که دقیق هم جواب ره درست دربیارده.
وه 525 سال پیش از میلاد، اتا کسوف ره پیشبینی هاکرده و اونتی که هرودوت باته، این کسوف زمونی که لیدیا و ماد در-جنگستنه، اتفاق دکته.
تالس چار عنصر ره بشناسییه ولی گاته این چارتا میون ونه اتا عنصر دوو که تموم ِدنیایِ چیزون اونتا جه بساته بوون. وه گاته ئو تمومِ دنیای چیزها ره تشکیل دِنه و اصلی عنصر هسته. وه باور داشته اتجور نظم دنیایِ طبیعت دله وجود دارنه که وه ره گاتنه لوگوس.
منابع
[دچیین]- شاهین نجفی و وریا امیری. «تالس (قسمت ۵)». سوفیا پادکست، دیالوگ مدیا.
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: دانشنامه برخط بریتانیکا. شناسۀ آنلاین دانشنامۀ بریتانیکا: biography/Thales-of-Miletus. هارشیین تاریخ: ۱۷ اکتبر ۲۰۲۱. اثر یا نومِ زوون: انگلیسی.
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: Treccani's Enciclopedia on line. Treccani ID: talete-di-mileto. شهرت: Talète di Mileto. هارشیین تاریخ: ۱۷ اکتبر ۲۰۲۱. نویسنده: Institute of the Italian Encyclopaedia. اثر یا نومِ زوون: ایتالیایی.
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: Treccani Philosophy. Treccani's Dizionario di Filosofia ID: talete-di-mileto. شهرت: Talete di Mileto. هارشیین تاریخ: ۱۷ اکتبر ۲۰۲۱. نویسنده: various authors. ناشر: Institute of the Italian Encyclopaedia. انتشارِ تاریخ: ۲۰۰۹. اثر یا نومِ زوون: ایتالیایی.
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: The Cambridge Companion to Early Greek Philosophy. ناشر: انتشارات دانشگاه کمبریج. اثر یا نومِ زوون: انگلیسی. انتشارِ تاریخ: ۱۹۹۹.
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: متافیزیک. اثر یا نومِ زوون: زبان یونانی باستان. نویسنده: ارسطو.
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: Library of the World's Best Literature. انتشارِ تاریخ: ۱۸۹۷.
- ↑ ونه نوم اینجه بمو: بایگانی تاریخچه ریاضیات مکتیوتر.