Irminsul
De Irminsul waren vrogger belangryke heiligdommen van de olde sassen up de achtse eywe, med een groute symboliske waerde. De sassen waren een germaansk volk dat up et noorden van et hüdige Düütskland en et ousten van et hüdige Neaderland leavden, van ongeveyr den Yssel töt de Elve.
Et waren slim höyge pöäle, sulen of mangs ouk wel eyns ofebeyled as heyle dikke boumen. Der wörd vergelyking emaakt med de boum Yggdrasil üüt de noordske mytology, den wearldboum. Denne hevt syn wörtels üütsteaken in de underwearld en syn takken holdet et dak van de wearld oaverende. De name van Irminsûl, wat oldsassisk is, müt vertaald wörden as ´al-suul´ so as et latynske universalis columna , ümdat hee 'as et wåre alles understütten'. Et oldgermaansk hevt et woord ermanuz, wat 'grouts, verheaven, wyds' beteykend, dårümme wörd esegt dat Ermensuul al-suul beteykend. So as et oldengelsk et wöördty eormengrund hevt en et noorsk Jörmungrund, wat beiden een dichterlike name is vöär de aerde. Mar der is ouk wel wear een verband elegged med de (uns neet heylemåle bekenden) germaanske god, Hirmin of Irmin.
Wat de plaatse angeyt wår as he stån solden künnen hebben wörd vake Eresbörg enömed, mar et Teutobörger Wold wörd ouk wel eyns anehaald.
Karel n Groten lööt hüm neyr halen en ofbrekken up et jår 772 tydens syn oorlogn teagen de sassen. Op disse wyse wold hee de sassen låten seen dat synen (christliken) god vöäle starker was as ear (germaanske) goden, med de hoape dat de sassen bedretten solden wörden, mar de sassen hebt nådeen noch so 30 jår in upstand ewessed teagen Karel den Groten en sien nye religy. As wrake hebt de sassen de eyrste karke van Deaventer in etsülvde jår plat ebrand. Ouk wörd esegd dat se een karke in Swolle plat ebrand hebbet, wat nu de Grote of Sunte-Michaëlskarke is.
Kykt ouk by:
| Dit artikel is eskreaven in et sallandske dialekt van Haddenbarreg. |