Objekt vun planetare Masse
En Objekt vun planetare Masse (engelsch: planetary-mass object, PMO oder Planemo) is en Sammelbeteken för astronoomsche Objekten mit en Masse, de na Definitschoon in’t Rebeet vun de Planeten fallt.
Översicht
[ännern | Bornkood ännern]De ünnere Grenz warrt normalerwies an’t hydrostaatsche Gliekgewicht fastmaakt, wiel de bövere Grenz dör en Masse vun ruchweg 13 Jupitermassen defineert is – dat is de Masse, de en Objekt tomindst hebben mutt, üm en Deuteriumfusion ingang to setten. De beteken warrt aver normalerwies nich för de Planeten in’t Sünnsystem oder för Exoplaneten bruukt, man för Objekten, de gravitatib nich an gröttere Objekten bunnen sünd (d. h. de üm en Steern kreisen doot). Dör’t Obdecken vun disse Oort vun Objekten is de eendüdige Definitschoon vun den Begreep „Planet“ ok problemaatsch worrn.[1] En eenheitlich Definitschoon hett sik in de Forschung bit nu noch nich dörsett. Objekten, de dör den gravitativen Kollaps vun en Wulk entstahn sünd, warrt mitünner ok as Sub-brown dwarfs betekent.[2]
Planemos, de sik free bewegt, sünd vergliekswies swoor to finnen. Mit Hülp vun Infrarootteleskopen sünd vun disse Oort aver en poor möögliche Kannedaten in de Galaxie opdeckt worrn vunwegen jemehr egen Warmsstrahlen. Man geiht dorüm vundaag dorvun ut, dat in uns Galaxie villicht dubbelt so veel fre’e Planeten rümfleegt as dat Steerns gifft.[3]
Bispelen för Objekten vun planetare Masse
[ännern | Bornkood ännern]Bekannte Bispelen för Planemos sünd S Ori 68, S Ori 70 un Cha 110913-773444. Dat letzte vun disse Objekten hett bi sien Opdecken wegen de unklore Inorden as Steern oder as Planet de Diskusschoon ingang bröcht, ut de an’t Enn de Beteken „Planemo“ rutkamen is.
Cha 110913-773444 is vun en Stoffschiev ümgeven un weer mit dat Spitzer-Weltruumteleskop opdeckt. De US-amerikaansche Astronom Kevin Luhman harr vör’t Opdecken vun Cha 110913-773444 al 2004 den dormols lüttsten Brunen Dwarg opdeckt, de ok vun en protoplanetaarsche Schiev ümgeven is. Man, dat Objekt OTS 44 wiest föffteihn Jupitermassen op un fallt dormit jüst noch in dat Rebeet vun de Brunen Dwargsteerns. Cha 110913-773444 hett mit jüst mol 8 Jupitermassen aver blots half so veel Masse.
As Planemo, de an’n neegsten an de Eer is, warrt opstunns CFBDSIR 2149 ansehn.[4][5]
Utwahl vun möögliche Planemos
[ännern | Bornkood ännern]| Objekt | Rektaszension | Deklinatschoon | Masse in MJ |
Radius in RJ |
Afstand vun de Sünn in Lj |
opdeckt | Referenzen |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Cha 110913-773444 | 11h 9m 13,63s | −77° 34′ 44,6″ | 8 | 1,8 | 500 | 2005 | EPE |
| S Ori 68 | 5h 38m 39,1s | −2° 28′ 5″ | 5 | ? | 1400 | 2000 | EPE |
| S Ori 70 | 5h 38m 10s | −2° 36′ 26″ | 3 | 1,6 | 1400 | 2002 | EPE, Luhman |
| CFBDSIR 2149-0403 | 21h 49m 47,2s | −4° 3′ 9″ | 4 bis 7? | ? | 130±13 (?) | 2012 | [5] |
Kiek ok
[ännern | Bornkood ännern]Borns
[ännern | Bornkood ännern]- ↑ Martin Ratcliffe: State of the Universe 2008: New Images, Discoveries, and Events. Praxis Publishing Ltd., New York 2008, ISBN 978-0-387-73998-4, S. 21.
- ↑ S. Soter: What is a Planet? In: The Astronomical Journal. Band 132, S. 2513, IOP Publishing, 2006 (pdf)
- ↑ DOI: 10.1038/nature10092
- ↑ „Geisterplanet rast allein durchs All“ op Spiegel-Online 14. November 2012; afropen an’n 14. November 2012
- ↑ a b P. Delorme et al.: CFBDSIR2149-0403: a 4-7 Jupiter-mass free-floating planet in the young moving group AB Doradus? Astronomy & Astrophysics, 2012, afropen an’n 14. November 2012