Karnmelk
Karnmelk, Karmelk, Kernmelk oder Bottermelk, is en Melkprodukt to’n drinken, dat suur smeckt un wenig Fett bargt.
Naams
[ännern | Bornkood ännern]As in anner Taalen gifft in Plattdüütsch twee Naams för de Drunk: Kar(n)melk en Bottermelk. Beid Naams hangt tohoop mit dat Bottern oder Karmen, wo de Karm – de Botter – ut de Melk ruutholt warrt.
Produkschoon
[ännern | Bornkood ännern]Fröher würr Karnmelk maakt dör’t Karnen van versüürten Rahm. För‘t Karnen geev dat fröher en sünnere Reedschop, de Karn(tünn). Dat is en hooch Küpp. Dör de Melk, de dor binnen weer, wüür de so nöömt Ruusch – dat is en rund Brett mit Löcker binnen un en Stock an – up un nedder stött. In de Rahm bröken de Fettmembranen un dat Melkfett klünter tosamen. To’n Sluss keem dat Fett bavenup as Botter to swemmen. De Botter würr afschepelt. Ünnen bleev suur Fletigkeit na, neemlich de Karnmelk.
Hütigendaags warrt Karnmelk meist in Molkereen maakt. To magere Melk warrt Melksüürbakterien todaan. De Bakterien sett den Melksucker üm in Melksüür un dorut warrt de Bottermelk. Dat de Melk nich so suur smeckt, warrt denn noch Sucker todaan.