Lampedusa

Dit Woort hett noch annere Bedüden: kiek dorför ünner Giuseppe Tomasi di Lampedusa.

De Pelaagsch Eilannen in de Middellannsche See

Lampedusa is de gröttste vun de dree Pelaagsch Eilannen, de twüschen Tunesien un Sizilien in de Middellannsche See leegt.

Geografie

Lampedusa hett en Flach vun ruchweg 20 km². Dat Eiland is bit to negen Kilomter lang un bit to 3 km breet un is in Oost-West-richt orienteert. De hööchste Steed is Albero Sole mit 113 m över NN.

De Küstenlien vun Lampedusa

De Noordküst is prägt vun piele Klinten, wiel sik an de Süüdküst mehrere Buchten mit Sandstrännen finnen laat. 45 Kilometer wieter na Noordoosten liggt dat Eiland Linosa, 17 km na Noordwesten liggt Lampione. All dree tohopen billt de Gemeen Lampedusa e Linosa, de politisch to de italieenschen Provinz Agrigent in de Region Sizilien tellt. Geograafsch höört de Eilannen aver to Afrika.

De Hööftoort vun’t Eiland liggt an de Oostküst un heet ok Lampedusa. 2005 harr dat Eiland üm un bi 4.500 faste Inwahners, man wiel de Hööfttiet to’n Reisen hollt sik tietwies mehr as dubbelt so veel dor op. Dat Klima is hitt mit en dörsnittliche Nedderslagmengde vun ruchweg 300 mm in’t Johr. Bornströöm gifft dat op’t Eiland nich. Dör tosätzlich verkehrt bedrevenen Ackerbo un Roden is dat Binnere vun Lampedusa ööd worrn.

Isola dei Conigli

Vör de Süüdküst liggt dat lütte Eiland Isola dei Conigli. Dor un in de Buchten vun Lampedusa leegt de vör’t Utstarven stahn Karettschildpadden jemehr Eier af. Delen vun Lampedusa un de Isola dei Conigli staht siet 2002 ünner Naturschuul, üm den Bestand vun de Schildpadden to schonen. Dat Rebeet ümfaat ok Delen vun de annern Pelaagschen Eilannen un warrt Riserva Marina Isole Pelagie

Klima

Lampedusa wiest en tyypsch Middellannsch Klima op. Dordör, dat se teemlich wiet af liggt vun’n Kontinent un ok wiet in’n Süüden, hett se mit de hööchste Dörsnitt-temperatur vun de hele Middellannsche See mit 22,3 °C. Sülvst in’n Februar liggt de Temperatur hier in’n Snitt bi 15 °C.

Historie

Dat Eiland Lampedusa wiest histoorsche Sporen op vun olle greeksche, röömsche un araabsche Wahnsteden. In fröhere Tieten hett dat Eiland as Stüttpunkt deent för de Seefohrer in de Middellannsche See. Duersom besiedelt weer dat Eiland 1834, as de Kaptein Bernardo Maria Sanvisente in’n Opdrag vun Ferdinand II. mit 120 Manns- un Fronslüüd an Land güng. Vun dissen Kaptein stammt ok de Naam „Lampedusa“. Dorvör harr dat Eiland ünnerscheedliche Naams.

Wiel den Tweeten Weltkrieg is dat Eiland faken mit Bomben angrepen worrn vun wegen sien strateegsch bedüden Laag. In’t Johr 1986 sünd op Lampedusa twee Scud-Raketen inslahn, de angeevlich vun Libyen afschaten worrn sünd as Antwoort op US-amerikaansche Angrepen in Tripolis in Bengasi. To schaden keen dorbi nümms, man ne’ere Borns twievelt an een Angreep vun Libyen.

Politik

In de letzten Johren is de Tall vun Afrikaners, de jemehr Heimat verlaten hebbt un vun Tunesien oder Libyen ut över Lampedusa un Sizilien na’t europääsche Fastland to kamen versöökt, düchtig stegen. Tomeist drammt sik dorbi veel to vele Lüüd op lütte Bööd oder sogor Slauchbööd. Dorüm is dat ok jümmer wedder to Schippsunfäll kamen, bi de faken ok Mischen doodbleven sünd.

Lampedusa gellt as en Vörposten vun de italieenschen Behörden, to’n Affangen vun Smugglers un Inwannerers, de ahn Verlööf na Europa kamen doot. In’t Johr 2003 sünd 8.000 Minschen op de Flucht faststellt worrn, 2004 weern dat al 13.000 un 2005 weern dat mehr as 20.000 Lüüd, de ahn Verlööf op’t Eiland kamen sünd.en inslüüsten Reporter hett in’n Oktober 2005 vun de unminschlichen Tostännen in de Opfanglagers bericht.

Verkehr un Weertschop

Flaagverbinnen gifft dat jeden Dag vun un na Palermo un Catania. Wiel de Hööftreistiet warrt de Flaaghaven in de Neeg vun den Hööftoort op dat Eiland, ok mehrmols an’n Dag vun annere italieensche Grootstäder ut anflagen. Bito gifft dat jeden Dag en Fährverbinnen vun un na Porto Empedocle bi Agrigent op Sizilien. Na’t Navereiland Linosa pennelt ok mehrmols an’n Dag Draagflögelbööd. in de Sommermaanden föhrt de Eilandbus jede Stünn an de Küstenstraat langs.

De Inwahners leevt vör allen vun’n Tourismus, vun de Fischeree un vun de Produkschoon vun Fischkonserven.

Kultur

Dat bedüdenste Bowark op Lampedusa is en Kark an de Süüdküst mit en Statue vun de Madonna di Porto Salvo, wat de Schuulhillige vun’t Eiland is.

Jeed Johr an’n 24. Augustwarrt op dat eiland en traditschonell Fest afhollen, dat Festa de San Bartolo.

De eerste Först vun’t Eiland weer Guilio Tomasi, de 1630 vun Karl II. den Titel di Lampedusa kregen hett. Een vun sien Nafohren, Giuseppe Tomasi di Lampedusa, hett den weltberopen Roman Il Gattopardo (dt.: Der Leopard) schreven.

2002 is de Film Respiro (dt.: Lampedusa) mit Valeria Golino in de Hööftrull produzeert worrn, de dat Alldagsleven un de Traditschonen vun de Eilandinwahners dorstellt hett. De Film weer uttekent mit den Europääschen Filmpries un mit den César.

Op Lampedusa hett butendem de italiensche Singer un Ledermaker Domenico Modugno (1928-1994) sien Levensavend verbröcht un is dor ok bisett worrn.

Literatur

• Rutvica Andrijasevic: Lampedusa in focus: migrants caught between the Libyan desert and the deep sea. In: Feminist Review. Volume 82, Nummer 1, Februar 2006, pp. 120-125(6) - free in’t Nett

Websteden

Lampedusa. Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons.