Shojo
| Onderdeel van een serie over Anime en manga | ||
|---|---|---|
| Anime | ||
| Manga | ||
| Algemeen | ||
| Demografische groepen | ||
| Genres | ||
| Fandom | ||
Shojo (少女, letterlijk vertaald "meisje" of "jonge vrouw") is een stroming of genre binnen manga en anime dat gericht is op meisjes, dit als tegenhanger van het genre shonen dat zich meer op jongens richt.[1]
Shojo bevat, in vergelijking met shonen, minder actie en focust meer op het verhaal. Het genre is onderverdeeld in verschillende andere algemene genres zoals komedie, fantasie, romantiek, historische drama en schoolverhalen. Verder zijn er ook typisch Japanse genres, zoals magical girls (魔法少女, maho shojo).[2][3]
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Japanse tijdschriften die op meisjes gericht waren, ook bekend als shojomagazines, verschenen voor het eerst in 1903 met Girls' World (少女界, Shōjo kai). Later kwamen Girls' World (少女世界, Shōjo Sekai) (1906) en Girls' Friend (少女の友, Shōjo no tomo) (1908).[4][5]
De roots van de grote ogen die typisch zijn voor shojomanga gaan terug tot illustraties van Yumeji Takehisa en Jun'ichi Nakahara, gepubliceerd in shojomagazines aan het begin van de 20ste eeuw. Zij oefenden een grote invloed uit op mangaka die shojowerken tekenden. Bekende voorbeelden zijn Makoto Takahashi en Riyoko Ikeda.[6]
In 1910 waren de meeste shojomanga eenvoudige verhalen die slechts uit een pagina bestonden. Tegen 1930 evolueerden deze tot complexere humoristische strips.[7] Tijdens Wereldoorlog II werden strips als frivool gezien en verdwenen ze langzaamaan.[8]
Na de oorlog volgden shojomanga doorgaans dezelfde patronen die het genre vertoonden voor de oorlog. Een voorbeeld hiervan is Shosuke Kurakane's Anmitsu Hime.[9] Osamu Tezuka bracht hier verandering in met zijn bijzonder populaire Ribon no Kishi (リボンの騎士 Princess Knight). Hij zorgde voor intens drama en volwassen thema's in kindermanga.[8] De anime Sally the Witch kan gezien worden als de eerste shojoanime én de eerste magical girl-anime.
Tot 1965 werden de meeste shojomanga getekend door mannen. Bekende vrouwen die tegen deze trend ingingen, zijn Toshiko Ueda, Hideko Mizuno, Masako Watanabe en Miyako Maki.[10] Ze deden dit vaak als beginnelingen om later over te schakelen naar shonen als ze meer ervaren waren. Deze vroege shojoverhalen gingen vaak over jonge tienermeisjes. Romantische liefde was doorgaans taboe, tenzij het verhaal plaatsvond in een fantasiewereld of in een verre plaats of historische periode. Hier bracht de vrouwelijke mangaka Yoshiko Nishitani verandering in. Rond 1965 begon zij met het tekenen van liefdesverhalen tussen hedendaagse Japanse tieners.[11][12] Dit kwam mogelijk doordat de babyboomer-generatie tieners werden. De industrie wilde hen namelijk als klant houden.[13]
Tussen 1920 en 1969 groeide het publiek voor manga enorm in Japan. De twee grootste genres waren shojo voor meisjes en shonen voor jongens.[1][14] De typische romantische komedies in het shojogenre vonden hun inspiratie in Amerikaanse televisiedrama's van toen.[15] Door het succes van de Olympische Spelen van 1964 te Tokio nam de interesse in sportmanga voor meisjes, zoals Attack No. 1, sterk toe. In mei 1967 verscheen de eerste shojomanga in een tankōbon.[16]
Van 1969 tot 1971 transformeerden een groep jonge vrouwelijke mangaka het shojogenre. Een aantal van hen, zoals Hagio Moto, Yumiko Oshima en Keiko Takemiya, werden bekend als de Jaar 24 Groep (24年組, Nijūyo-nen Gumi). Deze groep experimenteerde met inhoud en vorm en vonden onder meer het genre yaoi uit. Andere dames zoals Riyoko Ikeda, Yukari Ichijo en Sumika Yamamoto kenden een groot succes met titels als De Roos van Versailles (ベルサイユのばら, Berusaiyu no bara), Ontwerper (デザイナー, Dezainaa) en Eesu wo nerae! (エースをねらえ!, "Aim for the Ace!").[1][4][11][12][14][17][18]
Vanaf 1975 groeide shojomanga zowel qua stijl als aantal nieuwe subgenres.[19] Manga in de jaren 1990 gingen vaak over zelfontwikkeling, de sterkte van de emotionele band tussen vrouwen, en over vrouwelijke strijders die het lot van de maatschappij beschermden.[20] Veel voorkomende subgenres waren romantiek, sciencefiction, fantasy, magical girl, yaoi en josei.[21][22]
Shojo-magazines in Japan
[bewerken | brontekst bewerken]In strikte zin zijn shojomanga reeksen die worden gepubliceerd in shojomagazines, tijdschriften gericht op meisjes en jonge vrouwen. Dergelijke magazines verschijnen tweewekelijks (Margaret, Hana to Yume, Shōjo Comic), maandelijks (Ribon, Bessatsu Margaret, Bessatsu Friend, LaLa), tweemaandelijks (Deluxe Margaret, LaLa DX, The Dessert) en driemaandelijks (Cookie BOX, Unpoko). Wekelijkse shojomagazines kwamen in de jaren zestig en zeventig vaak voor, maar verdwenen in de jaren tachtig.
Voorbeelden
[bewerken | brontekst bewerken]Voorbeelden van shojomanga en -anime zijn:
Bronvermelding
[bewerken | brontekst bewerken]- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Shōjo manga op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ a b c Toku, Masami, editor. 2005. "Shojo Manga: Girl Power!" Chico, CA: Flume Press/California State University Press. ISBN 1-886226-10-5
- ↑ Thorn, Matt (2001) "Shôjo Manga—Something for the Girls", The Japan Quarterly, Vol. 48, No. 3
- ↑ Thorn, Matt (2004) What Shôjo Manga Are and Are Not: A Quick Guide for the Confused, 18 december 2006
- ↑ a b Thorn, Matt (Juli–September 2001). Shôjo Manga—Something for the Girls. The Japan Quarterly 48. Gearchiveerd van origineel op 9 juli 2016. Geraadpleegd op 22 september 2009.
- ↑ The Kikuyō Town Library 菊陽町図書館 ({{{2}}})
- ↑ (en) Nozomi Masuda (5 juni 2015). International Perspectives on Shojo and Shojo Manga: The Influence of Girl Culture. Routledge, "Shojo Manga and Its Acceptance", p. 24. ISBN 9781317610762.
- ↑ Thorn, Matt (2006) "Pre-World War II Shōjo Manga and Illustrations" matt-thorn.com
- ↑ a b Schodt, Frederik L. (1983) Manga! Manga! The World of Japanese Comics, Kodansha International
- ↑ Yonezawa, Yoshihiro, uitg. (1991)Kodomo no Shōwa-shi: Shōjo manga no sekai I, Shōwa 20 nen – 37 nen (子供の昭和史──少女マンガの世界 I 昭和20年〜37年 "A Children's History of Showa-Era Japan: The World of Shōjo Manga I, 1945–1962") Bessatsu Taiyō series. Tokyo: Heibonsha
- ↑ Thorn, Matt (2005) "The Moto Hagio Interview" The Comics Journal #269.
- ↑ a b Yonezawa, Yoshihiro, ed. (1991)Kodomo no Shōwa-shi: Shōjo manga no sekai II, Shōwa 38 nen – 64 nen (子供の昭和史──少女マンガの世界 II 昭和38年〜64年 "A Children's History of Showa-Era Japan: The World of Shōjo Manga II, 1963–1989") Bessatsu Taiyō series. Tokyo: Heibonsha
- ↑ a b Thorn, Matt (2005) "The Magnificent Forty-Niners" The Comics Journal #269.
- ↑ The Magnificent Forty-Niners. matt-thorns-blog. Gearchiveerd op 5 juni 2017. Geraadpleegd op 5 juni 2017.
- ↑ a b Schodt, Frederik L. 1986. Manga! Manga! The World of Japanese Comics. Tokyo: Kodansha. ISBN 978-0-87011-752-7.
- ↑ SAITO, K. Desire in Subtext: Gender, Fandom, and Women's Male-Male Homoerotic Parodies in Contemporary Japan. Mechademia. 6, 173, Nov. 2011. ISSN 1934-2489.
- ↑ The missing link of shōjo manga history, kyoto-seika.ac.jp (via Wayback Machine)
- ↑ Gravett, Paul. 2004. Manga: Sixty Years of Japanese Comics, pp. 78–80. New York: Harper Design. ISBN 1-85669-391-0.
- ↑ Lent, 2001, op. cit., pp. 9–10.
- ↑ Ōgi, Fusami 2004. "Female subjectivity and shōjo (girls) manga (Japanese comics): shōjo in Ladies' Comics and Young Ladies' Comics". Journal of Popular Culture, 36(4):780–803.
- ↑ Fujimoto, Yukari. "Japanese Contemporary Manga (Number 1): Shōjo (Girls Manga)," Japanese Book News #56 (Zomer 2008), p. 12.
- ↑ Gravett, Paul. 2004. Manga: Sixty Years of Japanese Comics. NY: Harper Design. ISBN 1-85669-391-0. p. 8.
- ↑ Schodt, Frederik L. 1996. Dreamland Japan: Writings on Modern Manga. Berkeley, CA: Stone Bridge Press. ISBN 978-1-880656-23-5.
- Ultimate Manga Guide (zip), versie 13.6, 31 jumi 2004
- Shojo Anime List, 14 februari 1995
- Napier, Susan J., Anime from Akira to Princess Mononoke: Experiencing Contemporary Japanese Animation