10.000 meter (atletiek)
De 10.000 meter is in de atletiek het langste loopnummer op de atletiekbaan dat een vast onderdeel is van alle nationale en internationale kampioenschaptoernooien. Dat wil niet zeggen dat er op de atletiekbaan in wedstrijdverband geen langere afstanden worden gelopen. Op incidentele basis worden soms ook nummers als de 20.000 m en de uurloop bij vooraanstaande baanatletiekwedstrijden verwerkt. Over het algemeen worden deze nummers in de wedstrijdprogramma’s opgenomen om atleten de gelegenheid te geven om bestaande nationale en/of wereldrecords aan te vallen.
De 10.000 meter dient in exact 25 ronden te worden gelopen; de standaardlengte van een atletiekbaan bedraagt namelijk 400 meter. Start en finish van dit atletiekonderdeel vinden dus op de finishlijn plaats.
Aangezien er ook op de weg veel wedstrijden worden georganiseerd met afstanden variërend van 10 km t/m de marathon en de nationale en internationale atletiekorganisaties hier ook officiële records in erkennen, wordt in de recordlijsten onderscheid gemaakt tussen gevestigde records op de baan en op de weg door baanrecords in meters weer te geven (bijvoorbeeld 20.000 m) en wegrecords in kilometers (bijvoorbeeld 20 km).
Bij de Olympische Spelen staat het nummer bij de mannen sinds 1912 op het programma, bij de vrouwen sinds 1988.
Top tien aller tijden
[bewerken | brontekst bewerken]Mannen
[bewerken | brontekst bewerken]Rang | Tijd | Atleet | Land | Datum | Plaats |
---|---|---|---|---|---|
1. | 26.11,00 | Joshua Cheptegei | 7 oktober 2020 | Valencia | |
2. | 26.17,53 | Kenenisa Bekele | 26 augustus 2005 | Brussel | |
3. | 26.22,75 | Haile Gebrselassie | 1 juni 1998 | Hengelo | |
4. | 26.27,85 | Paul Tergat | 22 augustus 1997 | Brussel | |
5. | 26.30,03 | Nicolas Kemboi | 5 september 2003 | Brussel | |
6. | 26.30,74 | Abebe Dinkesa | 29 mei 2005 | Hengelo | |
7. | 26.31,01 | Yomif Kejelcha | 14 juni 2024 | Nerja | |
8. | 26.31,13 | Berihu Aregawi | 14 juni 2024 | Nerja | |
9. | 26.33,84 | Grant Fisher | 6 maart 2022 | San Juan Capistrano | |
10. | 26.33,93 | Jacob Kiplimo | 19 maart 2021 | Ostrava |
Bijgewerkt: 31 juli 2024
Vrouwen
[bewerken | brontekst bewerken]Rang | Tijd | Atleet | Land | Datum | Plaats |
---|---|---|---|---|---|
1. | 28.54,14 | Beatrice Chebet | 25 mei 2024 | Eugene | |
2. | 29.01,03 | Letesenbet Gidey | 8 juni 2021 | Hengelo | |
3. | 29.05,92 | Gudaf Tsegay | 25 mei 2024 | Eugene | |
4. | 29.06,82 | Sifan Hassan | 6 juni 2021 | Hengelo | |
5. | 29.17,45 | Almaz Ayana | 12 augustus 2016 | Rio de Janeiro | |
6. | 29.26,89 | Lilian Kasait Rengeruk | 25 mei 2024 | Eugene | |
7. | 29.27,59 | Margaret Chelimo Kipkemboi | 25 mei 2024 | Eugene | |
8. | 29.31,78 | Wang Junxia | 8 september 1993 | Peking | |
9. | 29.32,53 | Vivian Cheruiyot | 12 augustus 2016 | Rio de Janeiro | |
10. | 29.42,56 | Tirunesh Dibaba | 12 augustus 2016 | Rio de Janeiro |
Bijgewerkt: 25 mei 2024
Continentale records (outdoor)
[bewerken | brontekst bewerken]Continent | Geslacht | Prestatie | Atleet | Land | Datum | Plaats |
---|---|---|---|---|---|---|
Afrika | M | 26.11,00 (WR) | Joshua Cheptegei | 7 oktober 2020 | Valencia | |
V | 28.54,14 (WR) | Beatrice Chebet | 25 mei 2024 | Eugene | ||
Noord- en Midden-Amerika |
M | 26.33,84 | Grant Fisher | 6 maart 2022 | San Juan Capistrano | |
V | 30.03,82 | Alicia Monson | 4 maart 2023 | San Juan Capistrano | ||
Zuid-Amerika | M | 27.28,12 | Marilson dos Santos | 2 juni 2007 | Neerpelt | |
V | 31.47,76 | Carmen de Oliveira | 21 augustus 1993 | Stuttgart | ||
Azië | M | 26.38,76 | Ahmad Hassan Abdullah | 5 september 2003 | Brussel | |
V | 29.31,78 | Wang Junxia | 8 september 1993 | Peking | ||
Europa | M | 26.46,57 | Mo Farah | 3 juni 2011 | Eugene | |
V | 29.06,82 | Sifan Hassan | 6 juni 2021 | Hengelo | ||
Oceanië | M | 27.15,35 | Jack Rayner | 6 maart 2022 | San Juan Capistrano | |
V | 30.35,54 | Kim Smith | 4 mei 2008 | Palo Alto |
Bijgewerkt: 26 mei 2024
Wereldrecordontwikkeling
[bewerken | brontekst bewerken]Mannen
[bewerken | brontekst bewerken]Tijd | Atleet | Nationaliteit | Plaats | Datum |
---|---|---|---|---|
30.58,8 | Jean Bouin | Parijs | 16 november 1911 | |
30.40,2 | Paavo Nurmi | Stockholm | 22 juni 1921 | |
30.35,4 | Ville Ritola | Helsinki | 25 mei 1924 | |
30.23,2 | Ville Ritola | Colombes | 6 juli 1924 | |
30.06.2 | Paavo Nurmi | Kuopio | 31 augustus 1924 | |
30.05,5 | Ilmari Salminen | Kouvola | 18 juli 1937 | |
30.02,0 | Taisto Mäki | Tampere | 29 september 1938 | |
29.52,6 | Taisto Mäki | Helsinki | 17 september 1939 | |
29.35,4 | Viljo Heino | Helsinki | 22 augustus 1944 | |
29.28,2 | Emil Zátopek | Ostrava | 11 juni 1949 | |
29.27,2 | Viljo Heino | Kouvola | 1 september 1949 | |
29.21,2 | Emil Zátopek | Ostrava | 22 oktober 1949 | |
29.02,6 | Emil Zátopek | Turku | 4 augustus 1950 | |
29.01,6 | Emil Zátopek | Stara Boleslav | 25 mei 1953 | |
28.54,2 | Emil Zátopek | Brussel | 1 juni 1954 | |
28.42,8 | Sandor Iharos | Boedapest | 15 juli 1956 | |
28.30,4 | Vladimir Koets | Moskou | 11 september 1956 | |
28.18,8 | Pjotr Bolotnikov | Kiev | 5 oktober 1960 | |
28.18,2 | Pjotr Bolotnikov | Moskou | 11 augustus 1962 | |
28.15,6 | Ron Clarke | Melbourne | 18 december 1963 | |
27.39,4 | Ron Clarke | Oslo | 14 juli 1965 | |
27.38,4 | Lasse Virén | München | 3 augustus 1972 | |
27.30,8 | David Bedford | Londen | 13 juli 1973 | |
27.30,5 | Samson Kimobwa | Helsinki | 30 juni 1977 | |
27.22,4 | Henry Rono | Wenen | 11 juni 1978 | |
27.13,81 | Fernando Mamede | Stockholm | 2 juli 1984 | |
27.08,23 | Arturo Barrios | Berlijn | 18 augustus 1989 | |
27.07,91 | Richard Chelimo | Stockholm | 5 juli 1993 | |
26.58,38 | Yobes Ondieki | Oslo | 10 juli 1993 | |
26.52,23 | William Sigei | Oslo | 22 juli 1994 | |
26.43,53 | Haile Gebrselassie | Hengelo | 5 juni 1995 | |
26.38,08 | Salah Hissou | Brussel | 23 augustus 1996 | |
26.31,32 | Haile Gebrselassie | Oslo | 4 augustus 1997 | |
26.27,85 | Paul Tergat | Brussel | 22 augustus 1997 | |
26.22,75 | Haile Gebrselassie | Hengelo | 1 juni 1998 | |
26.20,31 | Kenenisa Bekele | Ostrava | 8 juni 2004 | |
26.17,53 | Kenenisa Bekele | Brussel | 26 augustus 2005 | |
26.11,00 | Joshua Cheptegei | Valencia | 7 oktober 2020 |
Vrouwen
[bewerken | brontekst bewerken]Tijd | Atleet | Nationaliteit | Plaats | Datum |
---|---|---|---|---|
32.17,20 | Jelena Sipatowa | Moskou | 19 oktober 1981 | |
31.35,3 | Mary Decker | Eugene | 16 juli 1982 | |
31.35,01 | Ljoedmila Baranova | Krasnodar | 29 mei 1983 | |
31.27,58 | Raisa Sadrejdinova | Odessa | 7 september 1983 | |
31.13,78 | Olga Bondarenko | Kiev | 24 juni 1984 | |
30.59,42 | Ingrid Kristiansen | Oslo | 27 juli 1985 | |
30.13,74 | Ingrid Kristiansen | Oslo | 5 juli 1986 | |
29.31,78 | Wang Junxia | Peking | 8 september 1993 | |
29.17,45 | Almaz Ayana | Rio de Janeiro | 12 augustus 2016 | |
29.06,82 | Sifan Hassan | Hengelo | 6 juni 2021 | |
29.01,03 | Letesenbet Gidey | Hengelo | 8 juni 2021 | |
28.54,14 | Beatrice Chebet | Eugene | 25 mei 2024 |
Medaillewinnaars op de Olympische Spelen
[bewerken | brontekst bewerken]Mannen
[bewerken | brontekst bewerken]Jaar | Goud | Zilver | Brons |
---|---|---|---|
1912 | Hannes Kolehmainen |
Lewis Tewanima |
Albin Stenroos |
1920 | Paavo Nurmi |
Joseph Guillemot |
James Wilson |
1924 | Ville Ritola |
Edvin Wide |
Eero Berg |
1928 | Paavo Nurmi |
Ville Ritola |
Edvin Wide |
1932 | Janusz Kusociński |
Volmari Iso-Hollo |
Lasse Virtanen |
1936 | Ilmari Salminen |
Arvo Askola |
Volmari Iso-Hollo |
1948 | Emil Zátopek |
Alain Mimoun |
Bertil Albertsson |
1952 | Emil Zátopek |
Alain Mimoun |
Alexandr Anufrijev |
1956 | Vladimir Koets |
József Kovács |
Allan Lawrence |
1960 | Pjotr Bolotnikov |
Hans Grodotzki |
Dave Power |
1964 | Billy Mills |
Mohammed Gammoudi |
Ron Clarke |
1968 | Naftali Temu |
Mamo Wolde |
Mohammed Gammoudi |
1972 | Lasse Virén |
Miel Puttemans |
Miruts Yifter |
1976 | Lasse Virén |
Carlos Lopes |
Brendan Foster |
1980 | Miruts Yifter |
Kaarlo Maaninka |
Mohammed Kedir |
1984 | Alberto Cova |
Michael McLeod |
Mike Musyoki |
1988 | Brahim Boutayeb |
Salvatore Antibo |
Kipkemboi Kimeli |
1992 | Khalid Skah |
Richard Chelimo |
Addis Abebe |
1996 | Haile Gebrselassie |
Paul Tergat |
Salah Hissou |
2000 | Haile Gebrselassie |
Paul Tergat |
Assefa Mezgebu |
2004 | Kenenisa Bekele |
Sileshi Sihine |
Zersenay Tadese |
2008 | Kenenisa Bekele |
Sileshi Sihine |
Micah Kogo |
2012 | Mo Farah |
Galen Rupp |
Tariku Bekele |
2016 | Mo Farah |
Paul Tanui |
Tamirat Tola |
2020 | Selemon Barega |
Joshua Cheptegei |
Jacob Kiplimo |
2024 | Joshua Cheptegei |
Berihu Aregawi |
Grant Fisher |
Vrouwen
[bewerken | brontekst bewerken]Jaar | Goud | Zilver | Brons |
---|---|---|---|
1988 | Olga Bondarenko |
Liz McColgan |
Jelena Zjoepijova |
1992 | Derartu Tulu |
Elana Meyer |
Lynn Jennings |
1996 | Fernanda Ribeiro |
Wang Junxia |
Gete Wami |
2000 | Derartu Tulu |
Gete Wami |
Fernanda Ribeiro |
2004 | Xing Huina |
Ejegayehu Dibaba |
Derartu Tulu |
2008 | Tirunesh Dibaba |
Elvan Abeylegesse |
Shalane Flanagan |
2012 | Tirunesh Dibaba |
Sally Kipyego |
Vivian Cheruiyot |
2016 | Almaz Ayana |
Vivian Cheruiyot |
Tirunesh Dibaba |
2020 | Sifan Hassan |
Kalkidan Gezahegne |
Letesenbet Gidey |