Bene Aukara Tuki Pate
| Bene Aukara Tuki Pate | ||||
|---|---|---|---|---|
| Persoonsgegevens | ||||
| Geboren | Paaseiland, 1946 | |||
| Overleden | november, 2022 | |||
| Geboorteland | ||||
| Nationaliteit | Rapa Nui | |||
| Beroep(en) | Beeldhouwer | |||
| ||||
Bene Aukara Tuki Pate (Paaseiland, 1946 – november, 2022) was een beeldhouwer die bekendheid verwierf met zijn traditionele houtsnijwerk en de creatie van het moai-beeld De Dromer van Rapa Nui op Texel.
Carrière
[bewerken | brontekst bewerken]Zijn artistieke carrière begon in 1978 toen hij zijn werk begon tentoon te stellen, aanvankelijk op Paaseiland en later in Chili en internationaal. Zijn kunstwerken maken deel uit van collecties van galerieën, musea en privéverzamelaars en zijn ook gedocumenteerd in boeken en documentaires over Polynesische en Rapa Nui-kunst.[1]
Texel
[bewerken | brontekst bewerken]Een belangrijke mijlpaal in zijn carrière was het maken van een moai-beeld op Texel. De oorsprong van de verbinding tussen Texel en Paaseiland ligt in 1972 toen Paaseiland voorstelde een zusterband met Texel aan te gaan. Hoewel Texel destijds niet op het voorstel inging, hernieuwde de Texelse kunstenaar Niek Welboren in 1990 de interesse door naar Paaseiland te reizen en de zusterband opnieuw te bespreken. Dit leidde ertoe dat Pate, die door de inwoners van Paaseiland werd uitgeroepen tot de beste beeldhouwer van het eiland, in de zomer van 1993 naar Texel reisde. Daar houwde hij in twee maanden tijd het beeld De Dromer van Rapa Nui uit een blok tufsteen van 6000 kilo, afkomstig uit de Duitse Eifel. Dit was zijn eerste grote werk in steen, wat een uitdaging vormde voor de kunstenaar die voornamelijk met hout werkte. Pate beschouwde het maken van het beeld als een eer en zag af van een honorarium; de reis- en verblijfskosten werden gedekt door lokale ondernemers, TESO en de gemeente Texel. Later maakte hij ook stenen beelden in andere landen, zoals Chili, Italië en Japan.[2][3][4][5][6][7]
In 2014 keerde Tuki Pate terug naar Texel tijdens een reis door Europa met zijn kleindochter. Tijdens dit bezoek zochten zij naar sporen van hun voorouders in Europese musea. Deze zoektocht werd vastgelegd in de documentaire Te Kuhane o te Tupuna ("De Geest van de Voorouders").[4][8][9]
Overlijden en nalatenschap
[bewerken | brontekst bewerken]Bene Aukara Tuki Pate overleed in 2022 na een langdurig ziekbed.[4] Zijn kunstwerken zijn tegenwoordig te bezichtigen in het Centro de Arte Y Cultura in Hanga Roa op Paaseiland en in het Museum van Nieuw-Zeeland.[2]
- ↑ (en) Pate, Bene Tuki, Bio Bene Tuki Pate English. www.aukara.com. Aukara Lodge (19 maart 2018). Gearchiveerd op 19 maart 2018. Geraadpleegd op 5 augustus 2024.
- ↑ a b EEN PAASEILANDBEELD OP TEXEL?. www.eilandgalerij.nl. Eiland Galerij. Geraadpleegd op 5 augustus 2024.
- ↑ Band Texel-Paaseiland. www.texel.net. VVV Texel. Geraadpleegd op 5 augustus 2024.
- ↑ a b c IN MEMORIAM BEELDHOUWER BENE TUKI. www.eilandgalerij.nl. Eiland Galerij (9 november 2022). Geraadpleegd op 5 augustus 2024.
- ↑ "Werk aan Moai-beeld feestelijk gestart", Texelsche Courant, 29 juni 1993, p. 5. Geraadpleegd op 5 augustus 2024. – via Kranten Regionaal Archief Alkmaar.
- ↑ Welboren, Niek (1 december 2010). Eierland, vogelpoep en de Stille Oceaan. Uitgave Historische Vereniging Texel 2010 (97)
- ↑ Zwier, Gerrit Jan (20 oktober 2016). De omweg naar Paaseiland. Atlas Contact. ISBN 9789045030876.
- ↑ Cornelissen, Henk, Paaseilanders komen op Texel film vertonen. Texel dit Weekend. Texelse Media (13 juni 2022). Geraadpleegd op 5 augustus 2024.
- ↑ PAASEILANDFILM “TE KUHANE O TE TUPUNA”. www.eilandgalerij.nl. Eiland Galerij (8 juni 2022). Geraadpleegd op 5 augustus 2024.