Hans de Koster
| Hans de Koster | ||||
|---|---|---|---|---|
Hans de Koster in 1975
| ||||
| Algemeen | ||||
| Volledige naam | Henri Johan Koster | |||
| Geboren | 5 november 1914 Leiden (Zuid-Holland) | |||
| Overleden | 24 november 1992 Wassenaar (Zuid-Holland) | |||
| Partij | VVD | |||
| Titulatuur | cand. | |||
| Alma mater | Universiteit van Amsterdam | |||
| Functies | ||||
| 1967 1971 1973 1973–1977 |
Lid Tweede Kamer | |||
| 1967–1971 | Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken | |||
| 1971–1973 | Minister van Defensie | |||
| 1977–1980 | Lid Eerste Kamer | |||
| 1980–1985 | Lid van de Raad van State | |||
| ||||
Henri Johan (Hans) de Koster (Leiden, 5 november 1914 – Wassenaar, 24 november 1992) was een Nederlands ondernemer, bestuurder en politicus voor de VVD. Hij was minister van Defensie in de kabinetten Biesheuvel I en II van 1971 tot 1973 en eerder staatssecretaris van Buitenlandse Zaken in het kabinet De Jong van 1967 tot 1971. Daarvoor was hij voorzitter van het Verbond van Nederlandsche Werkgevers (VNW) van 1961 tot 1967.
Voor de oorlog
[bewerken | brontekst bewerken]Hans de Koster deed eindexamen HBS-b en behaalde zijn kandidaats economie aan de Universiteit van Amsterdam. Daarna vervolgde hij zijn studie in het buitenland.
Oorlogsjaren
[bewerken | brontekst bewerken]Tijdens de Tweede Wereldoorlog leidde Hans de Koster de spionagegroep Peggy. Hij had toen al goede introducties bij de hoge ambtenaren. Van hen moesten de rapporten komen op basis waarvan de Nederlandse regering in Engeland haar voorbereidingen kon treffen voor hulp aan de bevolking en voor herstel van de infrastructuur. Hem werd een eigen agent toegestuurd. Dit was Jhr. mr. Rob de Brauw, schuilnaam Pijpekop. De Brauw had geen marconistenopleiding gedaan, maar hij had wel een S-phone bij zich, waarmee hij verbinding kon maken met een vliegtuig. De bedoeling van een S-phone is dat er geen grondgolf wordt uitgezonden en daardoor niet kan worden gepeild. Toch werd Pijpekop op 14 oktober 1944 gearresteerd. Hij kwam in een concentratiekamp terecht en kwam om het leven toen hij werd geëvacueerd met een Duits schip, dat op 5 mei 1945 op de Oostzee door de Engelsen werd gebombardeerd.
Hans de Koster was bevriend met de koninklijke familie en in het bijzonder met prins Bernhard.
Na de oorlog
[bewerken | brontekst bewerken]Hans de Koster werkte al voor de oorlog bij De Koster & Co in Leiden, een meelfabriek die sinds 1928 N.V. De Sleutels heette.[1] In 1946 werd hij directeur, net als zijn grootvader al was geweest. In 1964 werd De Sleutels overgenomen door Meneba, waarna de Koster nog drie jaar bestuurslid bleef.
In het kabinet-De Jong (1967-1971) was hij staatssecretaris van Buitenlandse Zaken namens de VVD. Daarna was hij minister van Defensie in de kabinetten Biesheuvel I (1971-1972) en Biesheuvel II (1972-1973).
In 1972 was de presentatie van het rapport van de Commissie-Van Rijckevorsel waarin een aantal voorstellen werden gedaan rond het Nederlands leger; sterke inkrimping van de landmacht, overhevelen luchtmachttaken naar Navo-partners, aanleg van een oefenterrein bij Ter Apel en de eerste aanzet voor een 'vrijwilligersleger' (beroepsmacht).
Na zijn periode als minister was hij Tweede Kamerlid en woordvoerder buitenlandse zaken van de VVD-fractie (1973-1977) en van 1977 tot 1980 was hij lid van de Eerste Kamer. In de jaren 1975 en 1976 was hij eveneens voorzitter van het Benelux-parlement. Tussen 1978 tot 1981 was hij voorzitter van de Raadgevende Vergadering van de Raad van Europa.
Uit zijn in 2005 vrijgegeven persoonlijk archief is gebleken dat hij in juni 1975 de vertrouwelijkheid van de besloten vaste Tweede Kamercommissie voor Defensie heeft doorbroken en de prins heeft geïnformeerd over de ontwikkelingen. Ook wist hij door middel van een filibuster tijdens een zitting van de commissie een onderzoek naar de prins te voorkomen.[2]
Privé
[bewerken | brontekst bewerken]Hans de Koster was gehuwd met Dineke Burgersdijk (Leiden 1930 - Wassenaar 2024).[3]
Onderscheidingen
[bewerken | brontekst bewerken]- Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, 29 april 1966
- Grootofficier in de Orde van Oranje-Nassau, 8 juni 1973
- Bronzen Leeuw
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- 2024, Frits van Oosten, De Leidse meelfabriek De Sleutels, Graanhandel en het rijke leven van de familie De Koster, uitgeverij Ginkgo, Leiden, ISBN 978 90 833748 3 3.
- ↑ De naam ‘’De Sleutels’’ was ontleend aan het Wapen van Leiden: ‘’In zilver twee schuingekruiste sleutels van keel …’’, dat zelf verwijst naar de attributen van Sint Petrus, de schutspatroon van Leiden en naamgever van de voornaamste kerk, de Pieterskerk.
- ↑ Briefwisseling Bernhard en oud-minister openbaar NRC.nl, geraadpleegd op 2 februari 2014. Gearchiveerd op 3 februari 2014.
- ↑ Overlijdensadvertentie, NRC, 29 juni 2024.
| Voorganger: Georges Villiers |
Voorzitter van de UNICE 1962 - 1967 |
Opvolger: Fritz Berg |
| Voorganger: L. (Leo) de Block |
Staatssecretaris van Buitenlandse Zaken 1967 – 1971 |
Opvolger: T.E. (Tjerk) Westerterp |
| Voorganger: W. (Willem) den Toom |
Minister van Defensie 1971 – 1973 |
Opvolger: H. (Henk) Vredeling |
| Voorganger: F.J.B. (Ferdinand) Boey |
Voorzitter van het Beneluxparlement 1975 – 1976 |
Opvolger: J. (Jean) Winkin |