Spoorbrug
Een spoorbrug is een brug waar een spoorweg over een verkeersweg, een andere spoorweg of een waterweg heen gaat.
Speciale eisen
[bewerken | brontekst bewerken]Aan een spoorbrug worden ten opzichte van een verkeersbrug diverse speciale eisen gesteld. Door het grote gewicht van een trein moet een spoorbrug zeer sterk zijn. Daarom wordt vaak voor een speciale constructie gekozen, zoals een vakwerkconstructie, of een boogbrug. Een lichte constructie zoals een hangbrug is als spoorbrug minder geschikt.
Verder mag de hellingshoek van een spoorbrug, net zoals voor een spoorlijn, niet al te groot zijn. Daarom zijn er vaak aanbruggen nodig, waar de spoorlijn al op een hoger niveau wordt gebracht. Het talud van de spoorlijn zal kilometers voor de spoorbrug al op een hoger niveau boven maaiveld komen te liggen.
De geluidsproductie van met name een stalen spoorbrug kan een probleem vormen. Het rolgeluid van de trein wordt versterkt met het geluid van de brug zelf, die door de wielen van de trein wordt aangestoten. Bij een betonnen spoorbrug speelt dit veel minder.
Beweegbaarheid
[bewerken | brontekst bewerken]Sommige spoorbruggen zijn beweegbaar: ze kunnen open om het scheepvaartverkeer door te laten. Ze spelen een rol bij de dienstregeling/planning van zowel het trein- als het scheepvaartverkeer. Anno 2013 zijn er nog 56 beweegbare spoorbruggen in Nederland. Bediening en onderhoud zijn de verantwoordelijkheid van ProRail. De bedieningstijden worden echter vastgesteld door de Inspectie Leefomgeving en Transport.[1] Boven de bruggen is meestal op de veilige doorvaarthoogte een bord aangebracht met de waarschuwing: "AANRAKEN DRADEN LEVENSGEVAARLIJK".
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]In de eerste kwart eeuw van de spoorwegen werden alleen enkele kleinere bruggen over kleinere wateren gebouwd. De bouw van spoorbruggen in Nederland begon eigenlijk pas nadat er spoorlijnen werden aangelegd die de grote rivieren gingen kruisen. Dit vond plaats na de spoorwegwet van 1860, waarbij de Staat der Nederlanden spoorwegen ging aanleggen. Voordien had het particuliere initiatief de grote investeringen in grote bruggen nog niet ondernomen.
Spoorbruggen in Nederland
[bewerken | brontekst bewerken]Zie ook: Lijst van spoorbruggen in Nederland
Spoorbruggen over de grote rivieren
[bewerken | brontekst bewerken]Overzicht van grote spoorbruggen over de grote rivieren van Nederland (cursief: voormalig):
- Westervoortsebrug bij Westervoort
- IJsselspoorbrug bij Zutphen
- IJsselspoorbrug bij Deventer
- Hanzeboog bij Zwolle
- Spoorbrug Oosterbeek bij Arnhem
- Rijnbrug bij Rhenen (gesloopt)
- Kuilenburgse spoorbrug bij Culemborg
Maas:
- Spoorbrug Maastricht in Maastricht
- Spoorbrug Buggenum bij Roermond
- Spoorbrug Venlo in Venlo
- Maasbrug bij Gennep (gesloopt)
- Spoorbrug Mook bij Mook
- Edithbrug bij Ravenstein
- Hedelse spoorbrug bij Hedel
- Willemsspoorbrug in Rotterdam (gesloopt; vervangen door de Willemsspoortunnel)
- De Hef in Rotterdam (buiten gebruik; vervangen door de Willemsspoortunnel)
- Spoorbrug Dordrecht bij Zwijndrecht
- Botlekbrug bij Hoogvliet
Waal en Beneden Merwede:
- Spoorbrug Nijmegen bij Nijmegen
- Dr. W. Hupkesbrug bij Zaltbommel
- Baanhoekbrug bij Sliedrecht
- Moerdijkspoorbrug bij Moerdijk
- Brug Hollandsch Diep bij Moerdijk
Spoorbruggen over kanalen en andere wateren
[bewerken | brontekst bewerken]Overzicht van grote spoorbruggen over grote kanalen of ander water in Nederland (cursief: voormalig):
- Walfridusbrug bij Groningen
- Bert Swartbrug bij Zuidhorn
- Spoorbrug van Harinxmakanaal bij Leeuwarden (spoorlijn naar Meppel)
- Spoorbrug van Harinxmakanaal bij Leeuwarden (spoorlijn naar Harlingen en Stavoren)
- Spoorbrug Grou bij Grouw
- Spoorboog Coevorden bij Coevorden
- Spoorbrug Coevorden (Spoorlijn Zwolle - Emmen) in Coevorden
- Spoorbrug Coevorden (Spoorlijn Coevorden - Gronau) in Coevorden
- Spoorbrug bij De Haandrik bij De Haandrik
- Spoorbrug over de Vecht bij Zwolle
- Spoorbrug over het Zwolle-IJsselkanaal bij Zwolle
- Spoorbrug Twentekanaal bij Zutphen
- Spoorbrug bij Wiene bij Delden
- Spoorbrug Twentekanaal bij Almelo
- Spoorbrug Twentekanaal bij Wierden
- Muiderspoorbrug bij Weesp
- Demka-spoorbrug bij Utrecht
- Werkspoorbrug bij Utrecht
- Vleutensespoorbrug bij Utrecht
- Schalkwijkse spoorbrug bij Houten
- Spoorbrug Tiel (Betuweroute) bij Tiel
- Spoorbrug Tiel (Betuwelijn) bij Tiel
- Schinkelbrug in Amsterdam
- Houtmanspoorbrug in Amsterdam
- Hembrug (gesloopt; vervangen door Hemtunnel)
- Velserbrug (gesloopt; vervangen door Velsertunnel)
- Koegrasbrug bij De Kooy
- Spoorbrug over het Noordhollandsch Kanaal bij Alkmaar
- Spoorbrug Purmerend in Purmerend
Ringvaart van de Haarlemmermeerpolder
- Ringvaartspoorbrug bij Sassenheim
- Spoorbrug bij Badhoevedorp
In Noord-Holland over diverse kanalen en ander water:
- Spoorbrug Schagen bij Schagen
- Spoorbrug Sint Pancras bij Sint Pancras
- Spoorbrug over de Zaan in Zaandam
- Wherebrug in Purmerend
- Hollandse Brug bij Muiderberg
In Zuid-Holland over diverse kanalen en ander water:
- Spoorbrug De Vink in Leiden over de Oude Rijn
- Spoorbrug Kethel bij Schiedam
- Spoorbrug Delfshavense Schie in Rotterdam
- Spoorbrug Maassluis in Maassluis
In de Haven van Rotterdam over diverse kanalen:
In Zeeland over diverse kanalen:
- Kreekrakspoorbrug bij Rilland
- Vlakebrug bij Hansweert
- Spoorbrug Arnemuiden bij Arnemuiden
- Draaibrug Sluiskil bij Sluiskil
In Noord-Brabant:
- Spoorbrug over de Dieze bij 's-Hertogenbosch
- Moerputtenbrug bij 's-Hertogenbosch (buiten gebruik)
In Limburg:
- Spoorbrug Weert bij Weert
Andere spoorbruggen en -viaducten
[bewerken | brontekst bewerken]- Zandhazenbrug bij Muiderberg
- Hemboog bij Amsterdam
- Utrechtboog bij Amsterdam
- Marianneviaduct in Voorburg
- Nootdorpboog bij Nootdorp
- Spoorviaduct Delft in Delft (gesloopt; vervangen door Willem van Oranjetunnel)
- Hofpleinlijnviaduct in Rotterdam (buiten gebruik)
- Luchtspoor in Rotterdam (gesloopt; vervangen door Willemsspoortunnel)
- Mallardviaduct bij Lewedorp
Spoorbruggen in België
[bewerken | brontekst bewerken]- Albertbrug
- Asselsbrug
- Berendrechtbrug
- Boudewijnbrug (Antwerpen)
- Droogdokbrug
- Farnesebrug
- Frederik Hendrikbrug
- Kruisschansbrug
- Lillobrug
- Luikbrug
- Meestoofbrug
- Melselebrug
- Mexicobrug
- Viaduct van Moresnet
- Noordkasteelbrug
- Noordlandbrug
- Oosterweelbrug
- Oudendijkbrug
- Petroleumbrug
- Viaduct van Remersdaal
- Viaduct van Sint-Martens-Voeren
- Spletterenbrug
- Van Cauwelaertbrug
- Wiedauwkaaibrug
- Wilmarsdonkbrug
- Zandvlietbrug
Diverse grote spoorbruggen in andere landen
[bewerken | brontekst bewerken]- Brug over de rivier de Kwai
- Chabarovskbrug
- Dom Luis I-brug
- Forth Bridge
- Hell Gate Bridge
- Maria Pia-brug
- Összekötő Vasútibrug
- Rockville Bridge
- Sontbrug
- Sydney Harbour Bridge
- Trisannabrug
- ↑ ANWB Waterkampioen 03.2013 pag. 78