Portaal:Feminisme
|
bewerk
IntroductieFeminisme – van de Latijnse woordstam femina = vrouw – is de verzameling maatschappelijke en politieke stromingen of bewegingen die ongelijke (machts-)verhoudingen tussen mannen en vrouwen kritisch analyseren en vrouwenemancipatie nastreven. Het feminisme komt op voor vrouwenbelangen, streeft juridische en feitelijke opheffing na van ongelijkheden tussen mannen en vrouwen, ijvert voor lichamelijke autonomie voor vrouwen en het op een gelijkwaardige en evenwichtige manier onder de aandacht brengen van onderwerpen die belangrijk zijn voor vrouwen en strijdt tegen huiselijk en seksueel geweld. Het feminisme kent vele stromingen die op elkaar bouwen en ook stromingen met tegengestelde visie, hoewel men het over de grote lijn wel eens is. Vrouwen zijn eeuwenlang op een andere manier gewaardeerd, beoordeeld en behandeld dan mannen, bijvoorbeeld op het gebied van onderwijs, vergoeding voor werk, eigendom, vererving, seksualiteit, deelname aan het openbare leven en kiesrecht. Het mannelijk denken en doen stond centraal. Het gedachtegoed dat overheerste was dat vrouwen "anders" waren en op grond daarvan een andere bestemming, rol en plaats in de maatschappij hadden dan mannen. Tussen mannen onderling bestonden ook grote verschillen op basis van eigendom, seculiere of religieuze macht en afkomst, deze verschillen werden kritisch geanalyseerd en bestreden door bewegingen als het communisme, socialisme en anarchisme. In het feminisme gaat het om alle vormen van onderscheid tussen mannen en vrouwen als bevolkingsgroep. In de jaren zeventig van de negentiende eeuw was Aletta Jacobs de eerste vrouw in Nederland die een Hoogere Burgerschool bezocht, studeerde en zich als arts vestigde (1878). In kranten werd ze grof bespot en een van haar broers verklaarde haar voor dood. In België werd het vanaf 1880 voor vrouwen mogelijk om te studeren en Marie Popelin was hier de eerste vrouw met een academische graad. Popelin werd echter geweigerd als advocaat. Tot het begin van de twintigste eeuw waren vrouwen (net als de meerderheid van mannen) uitgesloten van het kiesrecht, in sommige landen nog langer. Tot in de jaren zestig van de twintigste eeuw was het in Nederland gebruikelijk dat vrouwen automatisch hun baan verloren zodra ze in het huwelijk traden, voor vrouwelijke ambtenaren was dit wettelijk vastgelegd. Gehuwde vrouwen waren tot die tijd juridisch handelingsonbekwaam. Tot in de jaren tachtig van de twintigste eeuw hadden gehuwde vrouwen in Europa aanzienlijk minder rechten in de sociale zekerheid, was een gewelddaad zoals verkrachting niet strafbaar wanneer dit door de echtgenoot gebeurde en bestond er voor vrouwen geen recht op gelijk loon. De feministische theologie is ontstaan rond 1975. Deze theologie verzet zich in de eerste plaats tegen de gangbare theologie omdat deze mannelijk is. De feministische theologie een alternatief brengen in de vorm van vrouwelijke Godsbeelden: God als vrouwelijk verzorgend en troostend wezen, of als bron van inspiratie naar meer harmonie. Volgens de feministische theologie is het gangbare godsbeeld een mannelijk machtswezen dat middels het gebruik van de Bijbel mannen aan posities helpt. Feministische theologie wordt vaker in gender studies ingebonden dan aan theologische faculteiten onderwezen. Feministische theologen gaan ervan uit dat God niet in een naam of beeld is te vangen. Zij ontwerpen nieuwe beelden van God waarin God niet langer een (mans)persoon is, maar aangeduid wordt als een bron van inspiratie, een bron van zijn, een macht in relaties. Door deze ontpersoonlijking van God wordt de feministische theologie in verband gebracht met stromingen zoals de newagebeweging of de psychologische theologie van Drewermann. In Nederland is Catharina Halkes een gematigd vertegenwoordigster van de feministische theologie. Zij experimenteerde met name met "vrouwvriendelijke liturgie" en zette zich ten tijde van de Tweede beeldenstorm in voor toelating van vrouwen tot het priesterambt, afschaffing van het celibaat, de Huub Oosterhuis-liturgie, een opwaardering van de pastoraal werker en degradatie van de paus. Een centraal punt van alle feministische theologie is de wens dat ook vrouwen priester c.q. predikant kunnen worden. In verschillende kerken is dit inmiddels mogelijk, maar met name in de Oosters-orthodoxe en Rooms-katholieke Kerk komen vrouwelijke priesters niet voor. Vaak wordt door het niet toelaten van de vrouw tot dit priesterambt de algemene positie van de vrouw in kerk en samenleving als onderdrukking bekritiseerd. De laatste decennia zijn er ook niet-westerse vormen van feministische theologie opgekomen. In Afrika bestaat bijvoorbeeld een sterke beweging van Afrikaanse vrouwelijke theologen, georganiseerd in The Circle of Concerned African Women Theologians. Oprichtster hiervan is Mercy Amba Oduyoye (Ghana). Hoewel zij huiverig zijn om zichzelf 'feministisch' te noemen omdat dat te westers klinkt, verzetten ze zich tegen de patriarchale tradities in de culturen, religies en kerken in Afrika en tegen de uitsluiting van vrouwen. > Lees verder bewerk
Belangrijke artikelenbewerk
Wist je dat...Wist je dat ...
bewerk
Dit kan beterDeze artikelen over feminisme en feministen kunnen wel wat verbetering of actualisering gebruiken.
Anita Sarkeesian (Canada, 1984) is een Canadees-Amerikaans vlogger, mediacriticus en feministe. Ze is de oprichtster van de blog Feminist Frequency waarin ze artikelen en video's plaatst over vrouwen in games en films. Aan het eind van haar studie in 2009 plaatste Sarkeesian de eerste video's op YouTube met een feministische kritiek op de weergave van vrouwen in populaire cultuur. Dit was het begin van haar YouTube-kanaal Feminist Frequency. Als onderdeel van dit kanaal maakte ze in 2011 een serie zes video's onder de titel Tropes vs women. In deze videoserie beschreef ze zes archetypes van vrouwenstereotypes in films en stripverhalen. In 2012 maakte ze een vervolg op deze serie onder de titel "Tropes vs women in videogames". Op 4 juni 2012 lanceerde ze een kickstarter-campagne om de productie van deze videoserie te financieren. Binnen een aantal dagen na de start van het kickstarter-project begon een online treitercampagne en ontving Sarkeesian doodsbedreigingen en haatmails. Een aantal videogameliefhebbers vond de analyses van misogynie in de Tropes vs Women in videogames video's onterecht en onnodig. In augustus 2014 werden gamedevelopers Zoë Quinn en Brianna Wu het doelwit van online seksistische aanvallen en doodsbedreigingen. Onder de hashtag #Gamergate werden beiden vrouwen online lastiggevallen. Toen Sarkeesian tijdens deze online treitercampagnes en bedreigingen een nieuwe Tropes vs Women in videogames-video online plaatste, werd ook zij een doelwit van Gamergate. Op 8 maart 2016 startte Sarkeesian een nieuwe crowdfundingcampagne om haar nieuwe videodocumentaires Ordinary women te financieren. In deze serie verbeeldt Sarkeesian de verhalen van zes verschillende geëmancipeerde historische vrouwen, zoals Emma Goldman, Ada Lovelace en Ida Wells. bewerk
Gewenste artikelenDe volgende artikelen ontbreken nog op wikipedia. Maak jij ze aan?
|