Naar inhoud springen

Praseodymium

Koppelingen bewerken
Zoek dit woord op in WikiWoordenboek
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Praseodymium
1 18
1 H 2 Periodiek systeem 13 14 15 16 17 He
2 Li Be B C N O F Ne
3 Na Mg 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Al Si P S Cl Ar
4 K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
5 Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
6 Cs Ba ↓ Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
7 Fr Ra ↓↓ Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
 
Lanthaniden La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
Actiniden Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Praseodymium
Praseodymium
Algemeen
Naam Praseodymium
Symbool Pr
Atoomnummer 59
Groep Scandiumgroep
Periode Periode 6
Blok F-blok
Reeks Lanthaniden
Kleur Zilverwitgelig
Chemische eigenschappen
Atoommassa (u) 140,9077
Elektronenconfiguratie [Xe]4f3 6s2
Oxidatietoestanden +3
Elektronegativiteit (Pauling) 1,13
Atoomstraal (pm) 182
1e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1) 527,20
2e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1) 1017,93
3e ionisatiepotentiaal (kJ·mol−1) 2086,41
Fysische eigenschappen
Dichtheid (kg·m−3) 6773
Smeltpunt (K) 1204
Kookpunt (K) 3790
Aggregatietoestand Vast
Smeltwarmte (kJ·mol−1) 11,3
Verdampingswarmte (kJ·mol−1) 332,6
Kristalstructuur Hex
Molair volume (m3·mol−1) 20,80 · 10−6
Specifieke warmte (J·kg−1·K−1) 190
Elektrische weerstand (μΩ·cm) 68
Warmtegeleiding (W·m−1·K−1) 12,5
SI-eenheden en standaardtemperatuur en -druk worden gebruikt,
tenzij anders aangegeven
Portaal  Portaalicoon   Scheikunde

Praseodymium is een scheikundig element met symbool Pr en atoomnummer 59. Het is een zilverwit lanthanide.

Ontdekking

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1841 veronderstelde de Zweedse chemicus Carl Gustaf Mosander dat hij het element didymium had ontdekt. Paul Émile Lecoq de Boisbaudran toonde in 1879 aan dat Mosanders didymium een combinatie van samarium en een ander onbekend element was, door het samarium er uit te isoleren. Dat het residu opzichzelf ook weer een mengsel van twee andere elementen was, bewees Carl Auer von Welsbach in 1885 door het te scheiden in neodymium en praseodymium.

De naam praseodymium is een samentrekking van de Griekse woorden prasios (groen) en didymos (tweeling). In 1994 is er voorgesteld om het element Berzelium te noemen om verwarring te voorkomen. Tot op heden wordt echter de oude naam praseodymium gehanteerd.

Toepassingen

[bewerken | brontekst bewerken]

Praseodymium wordt in beperkte mate voor industriële toepassingen gebruikt:

Opmerkelijke eigenschappen

[bewerken | brontekst bewerken]

Praseodymium is een zacht metaal. Hoewel het minder corrosiegevoelig is dan sommige andere lanthaniden, ontstaat er bij blootstelling aan de lucht spoedig een groene oxidelaag. Om deze reden moet praseodymium worden opgeslagen onder olie of luchtdicht verpakt in glas of plastic.

Verschijning

[bewerken | brontekst bewerken]

Praseodymium wordt aangetroffen in de mineralen monaziet en bastnäsiet en kan hieruit worden geïsoleerd met behulp van ionenwisselaars.

Isotopen

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Isotopen van praseodymium voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Stabielste isotopen
Iso RA (%) Halveringstijd VV VE (MeV) VP
141Pr 100 stabiel met 82 neutronen
142Pr syn 19,12 u β− 2,162 142Nd
143Pr syn 13,57 d β− 1,462 143Nd

In de natuur wordt er slechts één stabiele praseodymium isotoop (141Pr ) aangetroffen. Er zijn 38 radioactieve isotopen bekend waarvan 143Pr met een halveringstijd van ruim 13 dagen het meest stabiel is.

Toxicologie en veiligheid

[bewerken | brontekst bewerken]

Over de eventuele schadelijke gevolgen van praseodymium is weinig bekend.

[bewerken | brontekst bewerken]
Zie de categorie Praseodymium van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Praseodymium&oldid=62658909"