Tramlijn 1 (Rotterdam)
Tramlijn 1 van de Rotterdamse RET is op 31 oktober 2005 vernummerd in lijn 21, toen deze was omgebouwd tot een hoogwaardige TramPlus-lijn.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Op 18 september 1905 werd de eerste lijn van de Rotterdamsche Electrische Tramweg Maatschappij, lijn 1, officieel in dienst gesteld - met, ten behoeve van analfabeten (en in Amsterdam nog steeds in gebruik) lijnkleur groen. Het traject liep van de Honingerdijk via Oostzeedijk – Admiraliteitsstraat – Admiraliteitskade – Oostplein – Nieuwe haven – Mosseltrap – Kolkkade – Beursplein – Noordblaak – Zeevischmarkt – Karrensteeg – Van Hogendorpsplein – Schiedamsche Singel – Witte de Withstraat – Eendrachtsweg – Scheepstimmermanslaan – Van Vollenhovenstraat – Westplein – Parklaan naar het Park. In 1927 werd de route via de Parkkade verlengd naar het wagenveer (naar Katendrecht). Van meet af aan werd met een metro-achtige frequentie gereden: eerst om de vijf, later zelfs om de vier minuten.
In 1934 werd het traject Honingerdijk – Beursplein – Aelbrechtsplein en in 1936 Honingerdijk – Nieuwe Binnenweg – Schiedam. Door het bombardement van 14 mei 1940 werd de route gewijzigd en reed lijn 1 vanaf 1 juni van het Oostplein (later weer de Honingerdijk) naar het Aelbrechtsplein. Naar Duitsland afgevoerde tramrijtuigen en verminderde beschikbaarheid van energie noopten in de loop van de oorlog tot beperking van het tramvervoer en het werd op 1 december 1944 geheel gestaakt.
Na de Tweede Wereldoorlog werd het trambedrijf, dat danig gehavend was geraakt, geleidelijk hervat waarbij lijn 1 het min of meer vertrouwde traject Honingerdijk – Aelbrechtsplein ging rijden. De route was nu Honingerdijk – Oostzeedijk – Oostplein – Goudsesingel – Pompenburg – Hofplein – Schiekade – Provenierssingel – Proveniersplein (CS noordzijde) – Stationssingel – Walenburgerweg – Statenweg – Statentunnel – Beukelsdijk – Burgemeester Meineszplein – Beukelsweg – Aelbrechtsplein. De relatief laagfrequente (tien minutendienst) lijn werd gereden met vierassers uit 1931. In het kader van de invoering van de metro werd de westelijke tak van lijn 1 opgeheven op 8 mei 1967 en de passagiers werden verwezen naar de al bestaande buslijn 44 die op 2 september 1967 werd vernummerd in buslijn 38.
Op 2 september 1967 kreeg lijn 1 een nieuwe westelijke tak op de route Schiedam Koemarkt – Marconiplein - Centraal Station en verder via de bestaande route naar de Honingerdijk. Op 20 oktober 1973 bij de omzetting van tramlijn 11 in een spitsuurlijn werd de lijn verlegd van de Mathenesserweg naar de Mathenesserdijk en verdwenen de sporen in de Mathenesserweg. In 1983 kreeg lijn 1 in Schiedam een korte verlenging naar het Stadserf en in 1985 een verdere verlenging naar Woudhoek. Een jaar eerder was de lijn aan de oostkant ingekort tot het Oostplein en werd het traject naar de Honingerdijk overgenomen door de minder frequent rijdende lijn 3, die in 1986 werd verlengd naar de nieuwe wijk De Esch. In 2000 werd het traject Oostplein - Honingerdijk - De Esch weer overgenomen door lijn 1.
In 2005 bereed lijn 1 de route tussen De Esch en (Schiedam) Woudhoek via het Centraal Station en station Schiedam Nieuwland.
Op 18 september 2005 werd het eeuwfeest gevierd. Een maand later werd de lijn hernummerd in lijn 21 en verdween het lijnnummer 1 weer uit Rotterdam.
In juli en augustus 2008 kwam lijn 1 weer tijdelijk terug. Het gold als pendeltram tussen het Centraal Station en het metrostation Wilhelminaplein. De metro reed toen tijdelijk niet tussen deze stations vanwege het vervangen van wissels. De tram reed tot Wilhelminaplein met passagiers om vervolgens leeg naar Maashaven te rijden en dan te keren en de route weer terug te rijden.