Sjå kjelda til Erna Solberg

{{Infoboks politikar
| bilete = Erna Solberg Norges Bank Årstale (191341).jpg
| bilettekst = Erna Solberg i 2016 {{foto|Tore Sætre}}
| parti = [[Høgre]]
| verv =  [[Norske statsministrar|Statsminister i Noreg]]
| periode = 16. oktober 2013–14. oktober 2021
| regjering = [[Regjeringa Solberg|Solberg]]
| føregangar = [[Jens Stoltenberg]]
| verv2 = [[Høgre|Parlamentarisk leiar for Høgre]]
| periode2 = 9. oktober 2005–30. september 2013
| føregangar2 = [[Oddvard Nilsen]]
| etterfylgjar2 = [[Trond Helleland]]
| verv3 = [[Høgre|Leiar for Høgre]]
| periode3 = 9. mai 2004–
| føregangar3 = [[Jan Petersen]]
| verv4 = [[Norske kommunalministrar|Kommunal- og regionalminister]]
| periode4 = 19. oktober 2001–17. oktober 2005
| regjering4 = [[Regjeringa Bondevik II|Bondevik II]]
| føregangar4 = [[Sylvia Brustad]]
| etterfylgjar4 = [[Åslaug Haga]]
| verv5 = [[Høgre|Kvinnepolitisk leiar i Høgre]]
| periode5 = 10. april 1994–29. mars 1998
| etterfylgjar5 = [[Sonja Sjøli]]
| verv6 = [[Høyrekvinners Landsforbund|Leiar i Høyrekvinners Landsforbund]]
| periode6 = 7. mars 1993–4. juni 1994
| føregangar6 = [[Siri Frost Sterri]]
| verv7 = [[Stortingsrepresentant]]
| valkrins7 = [[Hordaland]]
| periode7 = 2. oktober 1989–
}}
'''Erna Solberg''' ({{fødd|24. februar|1961|Solberg, Erna}}) er ein norsk politikar for [[Høgre]]. Ho var statsminister i Noreg frå 2013 til 2021. Solberg har vore [[partileiar]] i Høgre sidan 2004, og vart vald inn på Stortinget frå [[Hordaland]] sidan 1989. I 2005 vart ho òg parlamentarisk leiar. Solberg var leiar i Høgrekvinner sitt Landsforbund 1993–1994, kvinnepolitisk leiar i Høgre 1994–1998, [[Norske kommunalministrar|kommunal- og regionalminister]] 2001–2005 og første nestleiar i Høgre 2002–2004.

==Liv og virke==
=== Bakgrunn ===
Erna Solberg vart fødd i [[Arna]]<ref>{{Kjelde www|url=https://www.bt.no/nyheter/lokalt/i/BarQE/Sjampanjen-lot-vente-pa-seg-pa-Arna-stasjon|tittel=Sjampanjen lot vente på seg på Arna stasjon|forfattar=|utgjeve=|språk=|utgjevar=|vitja=}}</ref>, som den gong var ein del av [[Haus]] kommune, i 1961 som dotter av konsulent Asbjørn Solberg (1925–1989) og kontorfullmektig Inger Wenche Torgersen (1926–). Faren var tilsett i [[Bergen Sporvei]], og Erna Solberg voks opp som den mellomste av tre søstrer.<ref name="stjerneklart">{{Kjelde www|url=http://www.nrk.no/programmer/radio/stjerneklart/1.6473179|tittel=Stjerneklart. Erna Solberg|utgjevar=NRK|dato=9. februar 2009|forfattar=Johansen, Per Kristian|vitja=11. september 2012}}</ref> Ho var først elev ved [[Nygård skule]]. Med [[dysleksi]] var ikkje skulegangen utan vanskar,<ref name="hjemmesjef">{{Kjelde www|url=http://www.aftenposten.no/nyheter/iriks/article724604.ece|tittel=Solbergs hjemmesjef|verk=Aftenposten|forfattar=Solvoll, Einar|dato=6. februar 2004|vitja=11. september 2012}}</ref> men ho fekk først påvist diagnosen som 16-åring, og naut godt av sterke muntlege evner.<ref>{{Kjelde www|url=http://www.aftenbladet.no/nyheter/politikk/Solberg-vil-gi-dyslektikere-tilbake-fri-PC-3026552.html|tittel=Solberg vil gi dyslektikere tilbake fri PC|forfattar=NTB|verk=Stavanger Aftenblad|dato=8. september 2012|vitja=11. september 2012}}</ref> På fritida var ho skulemusikant og aktiv [[speidarrørsla|speidar]] i [[Noregs KFUK-KFUM|KFUK]], og tok [[piano]]timar.<ref name="stjerneklart" />

Solberg har studiekompetanse frå [[Langhaugen vidaregåande skule]] frå 1979. Ho er utdanna [[cand. mag.]] med [[mellomfag]] i [[sosiologi]], mellomfag i [[samanliknande politikk]], kurs i statistikk, mellomfag i [[sosialøkonomi]] og [[hovudfag]]skurs i [[statsvitskap]] frå [[Universitetet i Bergen]] frå 1986. Ho har òg deleksamen frå hovudfag i sosialøkonomi frå same universitet frå 1988.

Erna Solberg har vore gift med [[siviløkonom]] Sindre Finnes (1964–) sidan 1996, som tidlegare har vore både tilsett og tillitsvald i Høgre, og saman har dei to born.<ref name="hjemmesjef" /><ref name="finnes">{{Kjelde www|url=http://www.bt.no/nyheter/innenriks/Det-star-alltid-en-mann-bak-2445321.html|tittel=«Det står alltid en mann bak»|verk=Bergens Tidende|forfattar=Kvalheim, Svein|dato=4. februar 2004|vitja=11. september 2012}}</ref> For sitt bidrag i heimen vart Finnes kåra til «Årets mann» av Høgres Kvinneforum i 2002.<ref name="finnes" /> Familien har vore busett både i [[Rådal (Bergen)|Rådal]] i Bergen og i [[Oslo]].<ref name="stjerneklart" /><ref name="finnes" /> 

===Karriere===
====Lokalpolitikar====
Allereie som gymnasiast tok ho på seg verv som medlem av arbeidsutvalet i Bergens [[Unge Høgre]] 1978–1979, leiar for [[Operasjon Dagsverk]] i 1979, medlem av sentralstyret i [[Norges Gymnasiastsamband]] 1979–1980 og elevrepresentant i Rådet for vidaregåande opplæring 1979–1980. Solberg var seinare lønna sekretær i Operasjon Dagsverk 1983–1985.

I studietida hadde Solberg ei rekkje tillitsverv som varamedlem av Bergen bystyre 1980–1983, medlem av Bergen skulestyre 1980–1983, formann i Bergen Unge Høgre 1980–1982, nestformann i Hordaland Unge Høgre 1980–1981, formann i Bergen Konservative Studenterforening 1985–1986, formann 1985–1987 og nestformann 1987–1989 i [[Sandviken]] Høgre, medlem av arbeidsutvalet i [[Bergen Høgre]] 1986–1988 og valkampleiar i Bergen Høgre framom bystyrevalet i 1987. Etter valet tok ho sete som medlem av bystyret og varamedlem av formannskapet fram til 1989, da ho vart friteken frå verva.

====Stortingsrepresentant====
Som kommunal- og regionalminister arbeidde ho særleg for eit styrkt velferdstilbod innanfor ei ramme av færre og sterkare kommunar, i tillegg til regionalt samarbeid på tvers av fylkeskommunane.<ref name="nbl">{{Kjelde www|url=http://nbl.snl.no/Erna_Solberg|forfattar=Hellberg, Lars|tittel=Erna Solberg|verk=Norsk biografisk leksikon|vitja=11. september 2012}}</ref> Ho reformerte òg den norske [[asylsøkjar|asyl]]-, flyktning- og innvandringspolitikken, og etablerte ein fungerande praksis for rask behandling av asylsøknader utan grunnlag.<ref name="nbl" /> Sidan ho tiltredde som partileiar i 2004, har Solberg særleg vektlagt den sosiale delen av – og det verdimessige grunnlaget for – Høgre sin politikk. Partiet har òg teke ei meir utprega pragmatisk retning.<ref name="dalbanen">{{Kjelde artikkel|forfattar=Alstadheim, Kjetil B.|dato=22. desember 2012|tittel=Solberg-og-dal-banen|publikasjon=Dagens Næringsliv|side=2}}</ref>

Etter [[stortingsvalet 2009|stortingsvalet i 2009]] steig oppslutninga rundt Høgre som parti og Solberg som statsministerkandidat mykje på meiningsmålingane.<ref name="dalbanen" /> [[Kommunestyre- og fylkestingsvalet 2011|Kommunestyre- og fylkestingsvalet i 2011]] vart Høgre sitt beste sidan 1979. Framom [[stortingsvalet 2013|stortingsvalet i 2013]] var det eit uttalt mål for Høgre å danne ei [[koalisjonsregjering]] mellom Høgre, [[Framstegspartiet]], [[Kristeleg Folkeparti]] og [[Venstre]] med Solberg som statsminister.<ref>{{Kjelde www|url=http://www.tv2.no/nyheter/politisk/slik-vil-de-borgerlige-styre-norge-3958734.html|tittel=Slik vil de borgerlige styre Norge|utgjevar=[[TV 2]]|dato=6. januar 2013|vitja=7. januar 2013|forfattar=Krüger, Robin|forfattar2= Løset, Kjetil}}</ref> Resultatet vart ei [[Regjeringa Solberg|regjering med Frp og Høgre]] som hadde ein avtale med Venstre og Krf i Stortinget.<ref>http://www.regjeringen.no/nb/dokumentarkiv/stoltenberg-ii/smk/Nyheter-og-pressemeldinger/pressemeldinger/2013/erna-solbergs-regjering-utnevnt.html?id=742867</ref> Etter Stortingsvalet 2017 hadde Solberg framleis det parlamentariske grunnlaget for regjeringa si, og Venstre vart del av regjeringa i byrjinga av 2017. Hausten 2018 vedtok Kristeleg Folkeparti å forhandle om å gå inn i regjeringa dei med.

====Skandalar====
Hausten 2023 vekte ektefellen hennar, Sindre Finnes, åtgaum etter at det vart kjent at han hadde utført 3&nbsp;643 aksjetransaksjonar medan Solberg var statsminister; dette medførte at Solberg var inhabil i somme saker medan ho var statsminister<!--, i tillegg vart det reist spørsmål om innsidehandel-->.<ref>{{Citation|title=Erna Solberg fikk liste med ukjente aksjehandler uken før valget|url=https://www.vg.no/i/15pVzl|website=www.vg.no|date=2023-09-17|accessdate=2023-09-18|language=nb}}</ref><ref>{{Kjelde www|url=https://e24.no/norsk-oekonomi/i/Q7kJ2P/oekokrim-vurderer-etterforskning-dette-avgjoer-om-handelen-var-ulovlig|tittel=Økokrim vurderer etterforskning – dette avgjør om handelen var ulovlig|forfattar=Mathias Ogre; Ragnhild Vartdal; Jørgen Indrøy Strømsnes; Pål A. Solheimsnes; Balder Haarklou Jensen & Erik Tangen|språk=nb|utgjevar=e24|vitja=2023-09-18}}</ref> Sentralstyret til Høgre har uttrykt sin tillit til Erna Solberg.<ref>{{Kilde www|url=https://www.dagsavisen.no/nyheter/innenriks/2023/09/15/hoyres-sentralstyre-har-full-tillit-til-partileder-erna-solberg/|tittel=Høyres sentralstyre har full tillit til partileder Erna Solberg|besøksdato=2023-09-17|dato=2023-09-15|språk=no|verk=Dagsavisen}}</ref>

== Utmerkingar ==
I 2005 vart Solberg utnemnd til kommandør av [[St. Olavs Orden]].

== Kjelder ==
{{fotnoteliste}}

== Bakgrunnsstoff ==
{{wikiquote|språk=no}}
{{commonskat}}
*{{offisiell nettstad|http://www.erna.no/}}
*{{stortingetbio|ES}}
*{{NBL|Erna_Solberg}}
{{Navboks
|namn = Erna Solberg
|navbar = plain
|tittel = Relaterte artiklar
|listestil       = padding:0px;font-size:111%;
|listepadding    = 0px;
|liste1 = 
{{Norske statsministrar etter 1945}}
{{norske kommunalministrar}}
{{stortingsrep 2005-2009}}
{{stortingsrep 2009-2013}}
{{stortingsrep 2013-2017}}
{{Stortingsrep 2017-2021}}
{{Stortingsrep 2021-2025}}
{{Leiarar for Høgre}}
}}

{{Autoritetsdata}}

[[Kategori:Regjeringa Solberg]]
[[Kategori:Norske statsministrar]]
[[Kategori:Norske kommunalministrar]]
[[Kategori:Statsrådar i Regjeringa Bondevik II]]
[[Kategori:Høgrestatsrådar]]
[[Kategori:Leiarar for Høgre]]
[[Kategori:St. Olavs Orden]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar frå Høgre]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar for Hordaland]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar 1989-1993]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar 1993-1997]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar 1997-2001]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar 2001-2005]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar 2005-2009]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar 2009-2013]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar 2013-2017]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar 2017-2021]]
[[Kategori:Stortingsrepresentantar 2021-2025]]
[[Kategori:Folk frå Bergen]]