Mogholsk

	Mogholsk; Mogholi
Klassifisering	Altaisk; Mongolsk
	Bruk
Mogholsktalande i alt	200 (2003)
	Språkkodar
ISO 639-3	mhj
Glottolog	mogh1245

Mogholsk er eit mongolsk språk som tidlegare vart snakka i Herat i Afghanistan, i landsbyane Kundur og Karez-i-Mulla. Mogholsk vart snakka av folkegruppa mogholar, som bestod av 3 000 medlemmar i 1970-åra. Dei nedstamma frå restane av den mongolske hæren til Dsjengis Khan, som hadde tilhald i Afghanistan på 1200-talet.^[2]

På 1970-talet gjorde den tyske språkforskaren Michael Weiers eit feltarbeid på språket. Få personar snakka det, dei fleste av dei passivt og dei fleste var eldre enn 40 år. Det er uvisst om det enno er attlevande talarar av språket.^[3]

Språket har hatt mykje påverknad frå persisk med omsyn til fonologi, morfologi og syntaks, noko som fekk Weiers til å seia at det gav inntrykk av å vera eit sentralasiatisk kreolspråk.^[3]

Skrift

Historisk blei mogholsk skrive med arabisk skrift. Moghollitteratur ein kjenner til omfattar muslimske tekstar, poesi, mogholsk-persiske ordlister og mogholske grammatikkar.^[4]

Døme

Weiers skreiv ned det følgjande dikte av mogholdiktaren Abd Al-Qadir.

Weiers' Moghol text:

Dotanamni dog baina

Hawoi ukini aimag baina

Nesoni ugunambi agar toni baiji

Mota giri qara qurgani baina.

Ekimni dard kina halmini geibe

Bemoor boljambi kam khormini geibe

Bemoor boljambi kam khormini khodai jaan

Ena bemoreztu parwoimini geibe.

Engelsk omsetjing frå Weier si tyske:

Inside my heart there is a wound

The girl I search and long for is of the Aimaq tribe

One sign I give you, if near her you happen to be

Know that in her ger (yurt) there is a black lamb

My head hurts, my condition is bad

I'm sick and do not care

I'm sick, but my concern is the love of God

This disease I give (therefore) no attention.

Kjelder

↑ «UNESCO Atlas of the World's Languages in danger». www.unesco.org (på engelsk). UNESCO. Henta 1. januar 2018.
↑ «Archived copy». Arkivert frå originalen 31. mai 2019. Henta 12. april 2014.
↑ ^3,0 ^3,1 * Michael Weiers. 2003. "Moghol," The Mongolic Languages. Red. Juha Janhunen. Routledge Language Family Series 5. London: Routledge. Pages 248–264.
↑ Sanders, Alan J. K. (2017). Historical Dictionary of Mongolia. Rowman & Littlefield. s. 530. ISBN 978-1-5381-0227-5.

Denne artikkelen bygger på «Mogholsk» frå Wikipedia på bokmål, den 17. mai 2019.

Denne artikkelen bygger på «Moghol language» frå Wikipedia på engelsk, den 7. september 2021.

Litteratur

Michael Weiers: Die Sprache der Moghol der Provinz Herat in Afghanistan (Sprachmaterial, Grammatik, Wörterliste), Westdeutscher Verlag, Opladen 1972, ISBN 3531090496
Michael Weiers. 2003. "Moghol," The Mongolic Languages. Red. Juha Janhunen. Routledge Language Family Series 5. London: Routledge. Pages 248–264.
Denne språkartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.

[1] «UNESCO Atlas of the World's Languages in danger». www.unesco.org (på engelsk). UNESCO. Henta 1. januar 2018.

[2] «Archived copy». Arkivert frå originalen 31. mai 2019. Henta 12. april 2014.

[Weiers-3] 3,0 ^3,1 * Michael Weiers. 2003. "Moghol," The Mongolic Languages. Red. Juha Janhunen. Routledge Language Family Series 5. London: Routledge. Pages 248–264.

[4] Sanders, Alan J. K. (2017). Historical Dictionary of Mongolia. Rowman & Littlefield. s. 530. ISBN 978-1-5381-0227-5.

[1]

[2]

[3]

[4]

Mogholsk Mogholi
Klassifisering	Altaisk Mongolsk
Bruk
Mogholsktalande i alt	200 (2003^[1])
Språkkodar
ISO 639-3	mhj
Glottolog	`mogh1245`