Romsonden Phoenix
- For andre tydingar av oppslagsordet, sjå Phoenix (fleirtyding).
Phoenix var ein romsonde og del av Mars Scout-programmet til NASA. Han vart skoten opp den 4. august 2007, og landinga nær polområdet i Vastitas Borealis på Mars vart stadfest vellukka den 26. mai 2008.[1] Siste signalet frå Phoenix vart motteke 2. november 2008, og åtte dagar seinare, 10. november, vart sonden erklært tapt av NASA.[2] Då hadde sonden vore operativ på Mars i meir enn fem månader.[2]
Landinga til Phoenix er den sjette vellukka landinga på Mars og var den fyrste marssonden som nytta motorisert nedstiging sidan Viking-sondane tidleg på 1970-talet.
Prosjektet var leitt av Lunar and Planetary Laboratory ved Universitetet i Arizona under styring av NASA. Alt i alt var prosjektet eit samarbeid av universitet frå USA, Canada, Sveits, Danmark og Tyskland, NASA, Den kanadiske romfartsorganisasjonen og private selskap frå luftfartsindustrien.
Vitskaplege mål
[endre | endre wikiteksten]Ferda hadde to mål:
- studera den geologiske historia til vatnet i området, slik at ein kan få informasjon om tidlegare klimaforandringar på Mars
- finna prov for ei eventuell leveleg sone i grensa mellom jord og is der mikrobar kan eksistera.
Instrumentpakka på Phoenix var i stand til å avdekkja informasjon om den geologiske historia til nordpolregionen på Mars, og ei eventuell biologisk historie. Sidan Phoenix var den første ferda til å returnera data frå overflata i polarområda kom Phoenix med eit sterkt bidrag til Mars-strategien hjå NASA: «Fylg vatnet». Marspolane inneheld store mengder vassis.[3][4]
Landar
[endre | endre wikiteksten]Ein valde ein landar i staden for ein marsrover, av di:
- Kostnadene vart reduserte når ein kunne bruka utstyr frå ein romsondeferd som vart avlyst
- Ein trur at området der Phoenix landa er lite variert, difor er det av liten verdi å ha eit mobilt laboratorium.
- Utstyrsvekta som trengst for å gjera Phoenix mobil kan i staden brukast på fleire og betre vitskaplege instrument
Bilete
[endre | endre wikiteksten]-
Dodo-Goldilocks-grøfta vart laga av tre ulike gravingar med den robotiske armen. Gravinga eksponerte eit hardt kvitt stoff som kan vera is.
-
Terningstore klumpar av lyst materiale i Dodo-Goldilocks-grøfta forsvann over fire dagar, noko som leidde forskarane til å konkludera med at klumpane var laga av is som sublimerte.<ref>«Bright Chunks at Phoenix Lander's Mars Site Must Have Been Ice» - Offisiell NASA-pressemelding (19. juni 2008). Vitja 20. juni 2008.
-
Bilete teke av Mars Reconnaissance Orbiter som viser Phoenix svevande framfor krateret Heimdall.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ «NASA's Phoenix Spacecraft Lands At Martian Arctic Site» - Pressemelding på nettsida til Universitet i Arizona
- ↑ 2,0 2,1 «Mars Phoenix Lander Finishes Successful Work on Red Planet» - Pressemelding frå NASA i samband med at Phoenix vart erklært tapt.
- ↑ «Found it! Ice on Mars» Arkivert 2008-05-10 ved Wayback Machine. - Offisiell pressemelding frå NASA (28. mai 2002). Vitja 20. juni 2008.
- ↑ «Mars Express radar gauges water quantity around Mars’ south pole» - Offisiell pressemelding frå ESA (15. mars 2007). Vitja 20. juni 2008.
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Phoenix' heimeside
- Oppsumering av prosjektet Arkivert 2005-04-05 ved Wayback Machine. hos JPL
- Phoenix sin profil Arkivert 2015-10-19 ved Wayback Machine. hos NASAs Solar System Exploration
- Universitetet i Oslo (UiO) si side om Phoenix