Santiago Ramón y Cajal
Santiago Ramón y Cajal (Petilla de Aragón, Navarra, lo 1 de mai de 1852 - Madrid, lo 17 d'octobre de 1934) que ho un mètge e un istologista navarrés, d'identitat aragonesa, qui realizè estudis suber las neurònas qui hon fondators per la neurologia e qui'u való l'autrejament de Prèmi Nobel.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Vadut en Navarra, que creishó dens divèrsas vilas d'Aragon per'mor deus son pair qui èra mètge e qui's mudè mantuns còps. Mainatge e adolescent, Santiago Ramón y Cajal que muishé ua grana disposicion peu dessenh e per las activitats fisicas. Qu'anè a l'escòla en çò deus jesuistas puish qu'estudiè la medecina e qu'arrecebó lo títol de mètge a Saragossa en 1870, annada qui avó tanben de servir dens l'armada, en purmèr en Espanha durant las guèrras carlistas puish que ho mandat a Cuba en plea Guèrra deus Dètz Ans on avó de tribalhar com mètge dens la region de Camagüey dens condicions hèra insalubras e, en 1875, que tornè en Espanha malaut deu paludisme.
Qu'ei aquesta annada qui comencè los sons estudis doctoraus e la recèrca. Qu'avó ua cadièra d'istologia a Madrid en 1879 que ho nomat director deu Musèu d'Anatomia de Saragossa e que's maridè dab Silveria Fañanás García dab qui avore sèt mainatges.
Qu'arrecebó d'autas cadièras a Valéncia puish a Barcelona e, en 1888, qu'establí la doctrina de la neuròna qui explica que's tracta de cellulas qui poden transméter impulsions nerviosas electricas. Enter 1897 e 1904 que combiné los sons talents de dessenaire e d'itologista entà publicar Histología del sistema nervioso del hombre y de los vertebrados ("Istologia deu sistema nerviós de l'òmi e deus vertebrats").
Que partatgè lo Prèmi Nobel de Fisiologia o Medecina dab l'istologista italian Camillo Golgi, inventor de la coloracion argentica qui permetó a Ramón y Cajal d'observar e de dessenhar las neurònas.