Turin

Turin Torino
Descobridor o inventaire
Data de descobèrta
Contrari
Color
Simbòl de quantitat
Simbòl d'unitat
Proprietat de
Fondador
Compren
Data de debuta
Data de fin
Precedit per
Seguit per
Coordenadas
.
Bandièra Armas
Geografia fisica
Coordenadas	45° 04′ 00″ N, 7° 42′ 00″ E
Superfícia	130,01 km²
Geografia politica
País	Itàlia
Region	Piemont
Província	Turin
Geografia umana
Populacion (2022)	845 606 ab.
Densitat	6 504,16 ab./km²
Autras informacions
Còde postal	10100
http://www.comune.torino.it/

Turin (Turin en piemontés, Torino en italian) es una vila d'Itàlia e la capitala de la ciutat metropolitana de Turin e de la region de Piemont. A 845 606 abitants e n'i a 1,7 milion dins l'aglomeracion. Sa ciutat metropolitana es una de las mai grandas de l'estat, amb 6 830 km², e tanben una de las mai pobladas, amb 2 199 805 abitants.

Turin foguèt la capitala del Ducat de Savòia tre 1563, del Reialme de Sardenha a partir de 1720, e puèi la primièra capitala d'Itàlia de 1861 a 1865. La vila es un dels centres universitaris, culturals, toristics e scientifics mai importants de l'estat italian.

Lo gentilici es turinés -esa.

Geografia

Confronta las comunas de Venaria Reale, Settimo Torinese, Borgaro Torinese, San Mauro Torinese, Collegno, Rivoli, Baldissero Torinese, Grugliasco, Pino Torinese, Orbassano, Pecetto Torinese, Beinasco, Moncalieri, Nichelino,

Istòria

Las Torres palatinas romanas

Epòca romana

Durant lo primièr sègle abans Crist, probablament en 28 abans Crist, los romans creèron un camp militar (Castra Taurinorum), que foguèt dedicat mai tard a August (Augusta Taurinorum). The typical Roman street grid can still be seen dins la vila modèrna, e d'un biais encara mai precís dins lo neighborhood que se coneis jol nom de Quadrilatero Romano. Via Garibaldi traces la dralha exacta Decumanus de la Ciutat romana que començava a la Porta Decumani which was later incorporated dins lo Castello o Palazzo Madama. La Porta Palatina, a la part septentrionala del districte, es estada preservada fins uèi dins un parc còsta la Catedrala. Turin teniá aperaquí 5.000 abitants en aquel temps, que totes vivián a l'interior de las grandas muralhas.

Edat Mejana

Aprèp la casuda de l’Empèri roman, la ciutat foguèt conquistada pels lombards, puèi pels francs de Carlesmanhe en 773. La Marca de Turin (un comtat) foguèt fondat dins las annadas 940, e foguèt dominat per la dinastia Arduinic fins a 1050. Aprèp lo maridatge d'Adelaïda de Susa amb lo filh d'Humbert Biancamano, Otto, la familha dels Contes de Savòia prenguèt lo contraròtle. While la dignitat de conte was held per l'avesque coma conte de Turin (1092–1130 e 1136–1191) èra regit coma una prince-bishopric pels avesques. En 1230–1235 èra a lordship jos la Marqués de Montferrat, styled Lord de Turin. A la fin del sègle XIII, quand foguèt annexada al Ducat de Savòia, la vila comptava ja 20.000 abitants. Un bèl nombre dels jardins e palaises nasquèron durant lo sègle XV quand la vila foguèt remodelada. L'Universitat de Turin foguèt tanben fondada en aquel periòde.