Przejdź do zawartości

chudoba

Z Wikisłownika – wolnego słownika wielojęzycznego
Podobna pisownia Podobna pisownia: Chudoba
chudoba (1.6)
wymowa:
IPA[xuˈdɔba], AS[χudoba]
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) st.pol. bieda, ubóstwo, niedostatek[1]
(1.2) przest. pot. mienie osoby ubogiej, skromny dobytek[1] (zwykle w liczbie pojedynczej)
(1.3) st.pol. ktoś wychudzony[1]
(1.4) gw. inwentarz żywy[1] (zwykle w liczbie pojedynczej)
(1.5) gw. bydlę[1]
(1.6) gw. chuda szkapa[1]
(1.7) gw. chudość[1]
(1.8) daw. bud. niepotrzebna chudość rozmiarów budowli[1]
(1.9) gw. (Bukowina) bydło, dobytek[2]
odmiana:
(1.1, 1.7-8)
(1.2-6)
przykłady:
(1.1) Jakabądź bywa nasza chudoba, / Na pokaz światu, zawsześmy cudzej / Mądrości słudzy. / Prawem dla nas względy te oba: / — Jeść możesz, jak się tobie podoba — / Lecz się ubieraj takjak chcą drudzy[3].
(1.2) Chwalę szczęście stateczne: / Nie chceli też być wieczne, / Spuszczę, com wziął, a w cnotę własną się ogarnę / I uczciwej chudoby bez posagu pragnę[4].
(1.2) I po co to kwiecie rośnie, i dla kogo – / Żeby je wróg deptał swą przeklętą nogą? / I po co ta Wisła srebrne toczy fale – / Żeby w niej swe konie pławili Moskale! / Na co się te nasze dziewki wychowały – / Żeby dziś moskiewskie dzieci piastowały! / Oj, bracia Mazury! Krzywda nam się dzieje, / Ojcowską chudobę rozkradli złodzieje[5]
(1.2,4) Oj ci gospodarze, co gorzałkę lubią, / I siebie i żonę i dzieciny gubią; / Marnieje chudoba, bo nie ma opieki, / Przeklęta gorzałko przepadnij na wieki[6].
(1.4) Stary sam musiał myśleć o wszystkim teraz. Synowa szalała, syn pił i gdyby nie on, chudoba by wyzdychała i pole zaodłogowało[7].
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.3) chudzielec, chudeusz
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz.
zdrobn. gw. chudóbka, gw. chudobina
przym. daw. chudobny
przysł. daw. chudobnie, daw. chudobno
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.9) por. ukr. худоба[2]
uwagi:
(1.2) por. dobytek • inwentarz • majątek
tłumaczenia:
(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: bieda
(1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: inwentarz żywy
(1.5) zobacz listę tłumaczeń w haśle: bydlę
(1.7) zobacz listę tłumaczeń w haśle: chudość
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło „chudoba” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. I: A-G, Warszawa 1900–1927, s. 306.
  2. 2,0 2,1 Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 50; dostęp: 27 października 2018.
  3. Felicjan Faleński: Meandry.
  4. Jan Kochanowski: Pieśń IX, Księgi Wtóre.
  5. Teofil Lenartowicz: Jak to na Mazowszu.
  6. Władysław Ludwik Anczyc: Gorzałka.
  7. Józef Ignacy Kraszewski: Ulana.
wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bieda, nędza, ubóstwo
odmiana:
(1.1) blm,
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) chudoba venkovského obyvatelstvažít na hranici chudoby
synonimy:
(1.1) bída
antonimy:
(1.1) bohatství
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. chudačka ż, chudák m, chudobka ż
czas. chudnout
przym. chudý
związki frazeologiczne:
chudoba cti netratí
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bieda
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) chudobnosć
antonimy:
(1.1) bogatstwo
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. chudy
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bieda
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
(1.1) bohatstwo
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. chudy
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:
wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bieda, nędza, ubóstwo
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) hranica chudobygranica ubóstwa
synonimy:
(1.1) bieda, núdza, nedostatok
antonimy:
(1.1) bohatstvo, majetok, zámožnosť
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. chudôbka ż, chudobnosť ż
czas. chudobnieť ndk., schudobnieť dk.
przym. chudobný
przysł. chudobne
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: