chudoba
Wygląd
chudoba (język polski)
[edytuj]- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) st.pol. bieda, ubóstwo, niedostatek[1]
- (1.2) przest. pot. mienie osoby ubogiej, skromny dobytek[1] (zwykle w liczbie pojedynczej)
- (1.3) st.pol. ktoś wychudzony[1]
- (1.4) gw. inwentarz żywy[1] (zwykle w liczbie pojedynczej)
- (1.5) gw. bydlę[1]
- (1.6) gw. chuda szkapa[1]
- (1.7) gw. chudość[1]
- (1.8) daw. bud. niepotrzebna chudość rozmiarów budowli[1]
- (1.9) gw. (Bukowina) bydło, dobytek[2]
- odmiana:
- (1.1, 1.7-8)
przypadek liczba pojedyncza mianownik chudoba dopełniacz chudoby celownik chudobie biernik chudobę narzędnik chudobą miejscownik chudobie wołacz chudobo - (1.2-6)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik chudoba chudoby dopełniacz chudoby chudob celownik chudobie chudobom biernik chudobę chudoby narzędnik chudobą chudobami miejscownik chudobie chudobach wołacz chudobo chudoby
- przykłady:
- (1.1) Jakabądź bywa nasza chudoba, / Na pokaz światu, zawsześmy cudzej / Mądrości słudzy. / Prawem są dla nas względy te oba: / — Jeść możesz, jak się tobie podoba — / Lecz się ubieraj tak — jak chcą drudzy[3].
- (1.2) Chwalę szczęście stateczne: / Nie chceli też być wieczne, / Spuszczę, com wziął, a w cnotę własną się ogarnę / I uczciwej chudoby bez posagu pragnę[4].
- (1.2) I po co to kwiecie rośnie, i dla kogo – / Żeby je wróg deptał swą przeklętą nogą? / I po co ta Wisła srebrne toczy fale – / Żeby w niej swe konie pławili Moskale! / Na co się te nasze dziewki wychowały – / Żeby dziś moskiewskie dzieci piastowały! / Oj, bracia Mazury! Krzywda nam się dzieje, / Ojcowską chudobę rozkradli złodzieje[5]
- (1.2,4) Oj ci gospodarze, co gorzałkę lubią, / I siebie i żonę i dzieciny gubią; / Marnieje chudoba, bo nie ma opieki, / Przeklęta gorzałko przepadnij na wieki[6].
- (1.4) Stary sam musiał myśleć o wszystkim teraz. Synowa szalała, syn pił i gdyby nie on, chudoba by wyzdychała i pole zaodłogowało[7].
- składnia:
- synonimy:
- (1.3) chudzielec, chudeusz
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- tłumaczenia:
- (1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: bieda
- (1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: inwentarz żywy
- (1.5) zobacz listę tłumaczeń w haśle: bydlę
- (1.7) zobacz listę tłumaczeń w haśle: chudość
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Hasło „chudoba” w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. I: A-G, Warszawa 1900–1927, s. 306.
- ↑ 2,0 2,1 Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 50; dostęp: 27 października 2018.
- ↑ Felicjan Faleński: Meandry.
- ↑ Jan Kochanowski: Pieśń IX, Księgi Wtóre.
- ↑ Teofil Lenartowicz: Jak to na Mazowszu.
- ↑ Władysław Ludwik Anczyc: Gorzałka.
- ↑ Józef Ignacy Kraszewski: Ulana.
chudoba (język czeski)
[edytuj]- wymowa:
-
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- odmiana:
- (1.1) blm,
przypadek liczba pojedyncza mianownik chudoba dopełniacz chudoby celownik chudobě biernik chudobu wołacz chudobo miejscownik chudobě narzędnik chudobou
- przykłady:
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) chudoba venkovského obyvatelstva • žít na hranici chudoby
- synonimy:
- (1.1) bída
- antonimy:
- (1.1) bohatství
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- chudoba cti netratí
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
chudoba (język dolnołużycki)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) bieda
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- (1.1) chudobnosć
- antonimy:
- (1.1) bogatstwo
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
chudoba (język górnołużycki)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- (1.1) bieda
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- (1.1) bohatstwo
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła:
chudoba (język słowacki)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj żeński
- przykłady:
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) hranica chudoby → granica ubóstwa
- synonimy:
- (1.1) bieda, núdza, nedostatok
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. chudôbka ż, chudobnosť ż
- czas. chudobnieť ndk., schudobnieť dk.
- przym. chudobný
- przysł. chudobne
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- uwagi:
- źródła: