Autor:Adam Naruszewicz

Adam Naruszewicz

* 20 października 1733

† 8 lipca 1796,  Janów Podlaski

Polski historyk i poeta, biskup smoleński i od 1790 łucki, jezuita, senator.

Teksty autora: 42

Alfabetyczny spis tekstów tego autora

Wikipedia: Biogram Wikicytaty: Cytaty Commons: Galeria

AQ350504B

Teksty

Wybór poezyj

• Liryków księga pierwsza

Bezżeństwo. Do Antoniego Korwina Kossakowskiego, Sekretarza Jego Królewskiej Mości • Bukiet na imieniny Księżniczki Elżbiety Lubomirskiéj, Marszałkówny Koronnéj, 1768 • Do Antoniego Okęckiego Biskupa Chełmskiego • Do Fortuny • Do Ignacego Potockiego, Pisarza W. W. X. Lit. • Do księcia Adama Czartoryskiego, Generała Ziem Podolskich • Do księcia Augusta Aleksandra Czartoryskiego, Wojewody-Generała Ziem Ruskich • Do malarstwa • Do ojczyzny • Do Stanisława Augusta, Króla Polskiego, W. Książęcia Lit. • Do Stanisława Augusta, Króla Polskiego, W. Książęcia Lit. etc. • Do Stanisława Augusta Króla Polskiego, W. Książęcia Lit. • Do Woltera • Duma do słowika • Hymn do Słońca • Na akt weselny Józefa Niesiołowskiego, Kasztelana Nowogrodzkiego, z Katarzyną Massalską, Kasztelanką Wileńską i Hetmanówną W. X. Litewskiego • Na obrazy Polaków starożytnych z rozkazu J. K. Mości Stanisława Augusta do Biblioteki Zamkowéj zebrane • Na powrót senatorów • Na Sanie Izabelli Czartoryskiéj Generałowéj Ziem Podolskich • Na śmierć Augusta III, Króla Polskiego, W. Książęcia Litewskiego i Elektora Saskiego, w r. 1763 • Na urodzenie Książęcia Adama Sapiehy Wojewodzica Połockiego, Hetmanica Polnego Litewskiego • Namiętności • Nic nadto • Piosnka pastusza • Podziękowanie Królowi Jegomości za dane Numisma pańskim portretem ozdobione • Zabawa moja

• Liryków księga druga

Do Jana Du-Ponta Medycyny doktora • Do Karoliny Dziekońskiéj, Strażnikowéj Polnéj W. Ks. Lit. • Do Księcia Adama Czartoryskiego • Do Księdza Stefana Łuskiny, Soc. Jesu Prokuratora Prow. • Do Muz zamilkłych • Do przyjaciela smutnego • Do Stanisława Augusta Króla Polskiego W. Książęcia Lit. • Do Stanisława Augusta, Króla Polskiego, W. Książęcia Lit., nauk i uczących się Ojca • Do J. K. Mości od Coll. Nob. Warsz. • Do Stanisława Piory Starosty Rumszyskiego • Do Teresy Humieckiéj, Stolnikowy Koronnéj • Do W. Księstwa Litewskiego • Dziecięciu nowourodzonemu • Hymn do Boga • Na Akt Weselny Józefa Radzickiego Cześnika Zakroczymskiego, z Teresą Krajewską Instygatorką Koronną • Na akt weselny Książęcia Michała Radziwiłła, Miecznika W. Ks. Lit., z Heleną Przezdziecką, Podkanclerzanką Lit. • Na pożar, wszczęty w Warszawie na Nowym-Mieście, którym część Collegii Nobilium S. Jesu w perzynę poszła dnia 19 kwietnia 1773 roku • Na rychły odjazd Elżbiety z książąt Poniatowskich Branickiéj Kasztelanowy Krakowskiéj Hetmanowy W. Koronnéj • O małżeństwie • Odpis z puszczy, czyli rekolekcyi ośmiodniowéj • Pieśń Ciarlatańska na Jarmarku • Powinszowanie Księżnie Elżbiecie z Branickich Sapieżynéj szczęśliwego do zdrowia powrócenia • Przedsięwzięcie miłości • Suplika do Jego Królewskiéj Mości • W dzień konsekracyi Książęcia Michała Jerzego Poniatowskiego, Biskupa Płockiego etc. etc. • Wiersz radosny, czyli dytyramb • Wyprawa armaty moskiewskiéj na arcypelag • Zegarek

• Liryków księga trzecia

Adieu kochanym Jezuitom • Do Ignacego Witosławskiego, Oboźnego Polnego Koronnego • Do obłoków • Do Pijaków • Do poety starego • Do Stanisława Augusta, Króla Polskiego, Wielkiego Książęcia Litewskiego • Do Stanisława Augusta, Króla Polskiego, W. Książęcia Lit. (W dzień doroczny szczęśliwéj koronacyi) • Do Stanisława Augusta Króla Polskiego W. Książęcia Lit. (W dzień doroczny urodzenia) • Do Stanisława Augusta, Króla Polskiego, W. Książęcia Lit. (Z okazyi otrzymanego swego zdrowia) • Do wina • Do Wojciecha Jakubowskiego, Brygadyera wojsk Francuskich • Do Zazdrości • Hymn do czasu • Hymn do przyjaźni • Kolej życia ludzkiego • Na spodziewane zamęście Księżniczki Doroty Jabłonowskiéj, Wojewodzanki Poznańskiéj, z Fr. Ksawierem Branickim, Hetmanem W. Koronnym • Niemenczyn • O powinności człowieka w towarzystwie ludzkim • Oda na pokój marmurowy portretami Królów Polskich z rozkazu J. K. Mości Stanisława Augusta nowo przyozdobiony 1771 • Pieśń doroczna na dzień ocalenia życia i zdrowia J. K. Mości • Pociecha cnoty • Podziękowanie za zegarek wzięty z rąk J. K. Mości • Powązki, folwark księżny Izabeli Czartoryskiéj • Prognostyk na rok Pański MDCCLXXV • Staruszek • Szczęśliwość • Warszawa do J. K. Mci w czasie oddalenia się jego do Wolborza

• Liryków księga czwarta

Bukiet na imieniny pewnéj damy • Consulite vobis, prospicite Patriae • Cztery części roku • Do bizuna • Do Franciszka Branickiego Hetmana W. Koronnego • Do Jutrzenki • Do Kazimierza Naruszewicza, Rektora Coll. Nob. wileńskiego • Do Księcia Prymasa, będącego w Łowiczu • Do Mądrości • Do Potwarców • Do sprawiedliwości • Do Stanisława Augusta, Króla Polskiego, Wielkiego Książęcia Litewskiego (Przy oddaniu Numizma Królowéj Jadwigi) • Do Stanisława Augusta, Króla Polskiego, W. Książęcia Lit. (W dzień dorocznéj koronacyi) • Do Stanisława Augusta, Króla Polskiego, Wielkiego Książęcia Litewskiego (Z okazyi otrzymanego orderu św. Stanisława) • Do strumienia • Dyament • Fajerwerk z ludzi • Filżanka • Fircyk • Głos umarłych • Kałamarz Jego Królewskiéj Mości ofiarowany • Kościół Śmierci • Moc piękności • Na powszechną radość z oddanéj buławy mniejszéj koronnéj J. W. Rzewuskiemu, Staroście Dolińskiemu • Na wesele Księcia de Nassau z Księżną z Gozdzkich Sanguszkową • Naczynie do kwiatów, w dzień imienin J. K. Mci dane • Obraz miłości • Odpis od Dzieduszyckiego Karpińskiemu • Pieniądze • Piesek • Po rozstaniu się • Podróż królewska do Wiśniowca, dnia 9 października zaczęta, a dnia 8 grudnia zakończona r. p. 1781 • Powitanie Franciszka Ksaw. Branickiego, Het. W. Kor., w czwartkowym posiedzeniu u Jego Królewskiéj Mości • Pszczółka • Różność nasza • Vanitas Vanitatum

• Sielanki

Ad Adamum Narusevicium • Do Ignatka • Do Księcia Adama Czartoryskiego (Lubo cię dobroć boska...) • Do Poezyi • Małżeństwo Szczęśliwe • Na akt weselny Ignacego Potockiego, Generałowicza Artyleryi W. Ks. Lit., z Księżniczką Elżbietą Lubomirską, Marszałkówną Wielką koronną • Oczekiwanie na towarzyszów • Smutek (Do księcia Adama Czartoryskiego, Generała Ziem Podolskich)

• Satyry

Chudy literat • Głupstwo • Małżeństwo • O prawdziwym szlachectwie. (Szlachetność) • Pochlebstwo. (Pałac pochlebstwa) • Reduty • Sekret • Wiek zepsuty

• Na ruinę Jezuitów
• Bajki

Celestyn Kapucyn • Dwa drzewa • Gil i Słowik • Kanarki • Kot stary • Rada zwierząt • Towarzysz

• Epigramata

Do Augusta Moszyńskiego, stolnika koronnego • Do przyjaźni • Do wina • Do X. Karola Wyrwicza, Rektora Coll. Nobil. • Do zmarłéj księżny • Fragment • Kolos nad Niemnem, z wybranych z téjże rzeki skał wystawiony roku 1767 • Na fajerwerk, który dawał pod Młocinami August Graf Moszyński, Stolnik Koronny, z okazyi elekcyi zgodnéj J. K. Mci. • Na téjże zejście • Nagrobek pijanicy • Napis grobowca • O téjże zejściu • O téjże (Tak-li twych wdzięcznych oczu...) • O téjże (Życie śmiercią dobroci...) • O tymże • O tymże zejściu • Pobożność u grobu • Pochwała • Polacy do zmarłéj księżny • Równość po śmierci • Z téjże okoliczności • Z téjże okoliczności • Zagadka na imieniny Celestyna Czaplica, Łowczego Wielkiego Koronnego • Zmarła księżna do Polaków

• Dodatek. Pisma prozą i listy

Przedmowa do tłomaczenia Tacyta
Memoryał względem pisania Historyi Narodowéj
Głos Adama Naruszewicza, biskupa łuckiego i brzeskiego, przy założeniu pierwszego kamienia na kościół Opatrzności Boskiéj r. 1792 dnia 3 maja na placu Ujazdowskim miany
Listy Adama Naruszewicza do króla i innych osób pisane od roku 1776 do roku 1793

Pozostałe teksty

• Arkadia
• Do astronoma
• Historia narodu polskiego
  • Wyciąg z Historyi polskiéj Naruszewicza T. V. kar. 170 — 1283—1292
• Oda balon — utwór, którego autorstwo przypisywane jest także Stanisławowi Trembeckiemu
• ze zbioru Antologia bajki polskiej (1915)

Dwa drzewa • Gil i słowik • Wyprawa na wojnę • Kanarki • Szczur na pustyni

• ze zbioru Biernata z Lublina Ezop (1910)
  • Jaskółka
• w antologii Klejnoty poezji staropolskiej (1919)

Bankrut (z satyry „Reduty“) • Chudy literat (satyra) • Głos umarłych • Z satyry „Sekret“

Przekłady

• Dafne – wiersz Salomona Gessnera
• Do gminu – wiersz P. Thomasa
• Dziecię poprawione – wiersz Guillaume-Antoine Lemonniera
• Folwark. Do książęcia Adama Czartoryskiego, Generała Ziem Podolskich – wiersz Salomona Gessnera
• Germania – utwór Tacyta
• Jaskółka – bajka Jeana de La Fontaine’a
• Kolej w miłości – wiersz Terencjusza
• Mirtyl – wiersz Salomona Gessnera
• Na pochwałę Hierona, króla miasta Etny w Sycylii, który wozem zawodniczym zwycięstwo otrzymał – wiersz Pindara
• Na pogrzeb Księżny Zofii Czartoryskiéj Wojewodziny Ruskiéj z łacińskich wierszy Duriniego – wiersz Angelo Marii Duriniego
• Na Pogrzebie Księżny Zofii Czartoryskiéj Wojewodziny Ruskiéj – wiersz Angelo Marii Duriniego
• Na powrót Józefa Załuskiego, Biskupa Kijowskiego – wiersz Angelo Marii Duriniego
• Narcys – wiersz Sautela
• Pacierz staruszka – wiersz Salomona Gessnera
• Przemiana Dafny – wiersz Owidiusza
• Przymierze śmierci z miłością – wiersz Sautela
• Różnica wieku ludzkiego – wiersz Horacego
• Sakwy – bajka Jeana de La Fontaine’a
• Strumień – wiersz Antoinette Des Houlières
• Szczur na pustyni – bajka Jeana de La Fontaine’a
• Wiosna – wiersz Salomona Gessnera
• Wyprawa na wojnę – bajka Jeana de La Fontaine’a
• Z Sarbiewskiego – wiersz Macieja Kazimierza Sarbiewskiego
• Z téjże okoliczności (Na akt weselny Książęcia Michała Radziwiłła...) – wiersz Angelo Marii Duriniego

Zobacz też

• notka biograficzna w dodatku Krótkie życiorysy polskich bajkopisarzów
• notka o twórczości w Antologii bajki polskiej Juliana Ejsmonda
• Adam Naruszewicz – notka biograficzna w Albumie pisarzy polskich
• Naruszewicz jako Poeta – artykuł Józefa Ignacego Kraszewskiego w zbiorze Nowe studja literackie. Tom II

Tekst lub tłumaczenie polskie tego autora (tłumacza) jest własnością publiczną (public domain),
ponieważ prawa autorskie do tekstów wygasły (expired copyright).