Augustyn Wołoszyn

Augustyn Wołoszyn

Data i miejsce urodzenia	17 marca 1874 Kełeczyn
Data i miejsce śmierci	11 lipca 1945 Moskwa
Prezydent Karpato-Ukrainy
Okres	od 15 marca 1939 do 15 marca 1939
Poprzednik	nowy urząd
Następca	urząd zniesiony

{{Polityk infobox}} Nieoczekiwana grafika: "grafika".

Augustyn Wołoszyn (ukr. Авґустин Iванович Волошин, Awgustyn Iwanowycz Wołoszyn, czes. Augustin Vološin; ur. 17 marca 1874 we wsi Kełeczyn (węg. Kelecsény) na Zakarpaciu, zm. 11 lipca 1945 w Moskwie) – ksiądz greckokatolicki, ukraiński działacz społeczny i państwowy na Rusi Zakarpackiej, umiarkowany zwolennik opcji ukraińskiej, polityk międzywojennej Czechosłowacji, nauczyciel.

Życiorys

Ukończył seminarium duchowne w Użhorodzie i wyższą szkołę pedagogiczną w Budapeszcie, po czym prowadził aktywną działalność kulturalną na Rusi Zakarpackiej. W latach 1900–1917 uczył matematyki w seminarium nauczycielskim w Użhorodzie, zaś w okresie 1917–1938 był dyrektorem tego seminarium i napisał dla niego kilka podręczników. W 1924 został szambelanem papieskim.

W 1918 ks. Augustyn Wołoszyn przewodniczył Podkarpackiej Radzie Narodowej, która w 1919 skutecznie postulowała włączenie Rusi Zakarpackiej do Czechosłowacji. W 1923 założył Partię Narodowo-Chrześcijańską, której przewodził i z ramienia której był w latach 1925–1929 posłem do Zgromadzenia Narodowego Czechosłowacji.

26 października 1938 ks. Augustyn Wołoszyn został premierem rządu autonomicznej Ukrainy Karpackiej. Jako szef rządu doprowadził do podziału władzy w kraju między ścierające się stronnictwa proukraińskie (OUN) i rusińskie. Rząd Wołoszyna podpisał umowy handlowe z Niemcami, zajmował się rozwojem kraju (zwłaszcza poprzez rozwój spółdzielczości rolnej) i rusińskiej oświaty, a przede wszystkim utworzył karpackie siły zbrojne – Sicz Karpacką.

15 marca 1939 ks. Augustyn Wołoszyn został (pierwszym i ostatnim) prezydentem Karpato-Ukrainy. Na ten urząd został zaprzysiężony w Chust o godzinie 12. Niemal natychmiast nadeszła wiadomość o wkroczeniu na teren Karpato-Ukrainy wojsk węgierskich. Adolf Hitler mimo iż kilka godzin wcześniej dał przyzwolenie na niepodległość nowego państwa teraz odmówił udzielenia pomocy i wezwał do nie stawiania oporu wkraczającym wojskom węgierskim. Po uzyskaniu odmowy na prośbę o udzielenie pomocy ze strony Rumunii, ok. godziny 18 ks. Wołoszyn wraz z członkami rządu opuścił Chust i schronił się w Rumunii co w praktyce oznaczało koniec pełnienia przezeń funkcji prezydenta

Okres II wojny światowej ks. Augustyn Wołoszyn spędził w Pradze jako dziekan i rektor Uniwersytetu Ukraińskiego. 21 maja 1945 został tam aresztowany przez sowiecką policję polityczną i wywieziony do Moskwy. W lipcu 1945 zamordowany przez NKWD w więzieniu na Butyrkach.

15 marca 2002 odznaczony pośmiertnie przez prezydenta Leonida Kuczmę tytułem Bohatera Ukrainy.

Publikacje

• O pismiennom jazykie podkarpackich Rusinow (1921)
• Azbuka karpato-ruskoho i cerkowno-sławianskoho cztienia (1924)
• Spomyny (1959)

Bibliografia

• Wołodymyr Zadorożnyj, Mykoła Zymomrya – Ks. Augustyn Wołoszyn i jego miejsce w dziejach Zakarpacia [w:] "Biuletyn Ukrainoznawczy". 2000. ISSN 1427-8537
• Roszkowski W., Kofman J. (red.), Słownik biograficzny Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, Warszawa 2005, ISBN 83-7399-084-4

Linki zewnętrzne

• Biografia Augustyna Wołoszyna

{{Kontrola autorytatywna}} Nieznane pola: "VIAF" oraz "LCCN".