Przejdź do zawartości

Kapella

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez John Belushi (dyskusja | edycje) o 09:26, 26 sty 2013. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Kapella
α Aurigae
{{{oznaczenie Bayera}}}
Ilustracja
{{{opis grafiki}}}
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Woźnica

Rektascensja

05h 16m 41,36s

Deklinacja

+45° 59′ 52,8″

Paralaksa (π)

{{{paralaksa}}}

Odległość

{{{odległość}}}

Wielkość obserwowana
(pasmo {{{pasmo}}})

{{{wielkość obserwowana}}}

Strumień promieniowania

{{{strumień promieniowania}}}

Rozmiar kątowy

{{{rozmiar kątowy}}}

Ruch własny (RA)

{{{ruch własny RA}}}

Ruch własny (DEC)

{{{ruch własny DEC}}}

Prędkość radialna

{{{prędkość radialna}}}

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

{{{rodzaj gwiazdy}}}

Typ widmowy

{{{typ widmowy}}}

Masa

{{{masa}}}

Promień

{{{promień}}}

Pole powierzchni

{{{pole powierzchni}}}

Objętość

{{{objętość}}}

Gęstość

{{{gęstość}}}

Metaliczność [Fe/H]

{{{metaliczność}}}

Wielkość absolutna

{{{wielkość absolutna}}}

Jasność

{{{jasność}}}

Okres obrotu

{{{okres obrotu}}}

Prędkość obrotu

{{{prędkość obrotu}}}

Inklinacja

{{{inklinacja}}}

Spłaszczenie

{{{spłaszczenie}}}

Przyspieszenie grawitacyjne

{{{przyspieszenie grawitacyjne}}}

Prędkość ucieczki

{{{prędkość ucieczki}}}

Wiek

{{{wiek}}}

Temperatura

{{{temperatura}}}

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

{{{krąży wokół}}}

Półoś wielka

{{{półoś wielka}}}

Okres orbitalny

{{{okres orbitalny}}}

Mimośród

{{{mimośród}}}

Prędkość ruchu

{{{prędkość ruchu}}}

Skład fotosfery
{{{skład}}}
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: {{{Flamsteed}}}
2MASS: {{{2MASS}}}
Bonner Durchmusterung: {{{BD}}}
Cordoba Durchmusterung: {{{CD}}}
Fundamentalny katalog gwiazd: {{{FK5}}}
Boss General Catalogue: {{{GC}}}
Katalog Gliesego: {{{GJ}}}
Katalog Henry’ego Drapera: {{{HD}}}
Katalog Hipparcosa: {{{HIP}}}
Katalog jasnych gwiazd: {{{HR}}}
SAO Star Catalog: {{{SAO}}}
{{{inne nazwy}}}
[[Plik:{{{mapa}}}|240x240px|alt={{{alt mapy}}}|{{{opis mapy}}}]]
{{{opis mapy}}}
Kapella A B
Jasność absolutna 0,14 m 0,29 m
Typ widmowy G8III G0III
Temperatura efektywna 5270K 5900K
Promień (RS) 10,2 8,5
Masa (MS) 2,69 2,56

Kapella (Koza, α Aur/Alfa Aurigae) – najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Woźnicy i zarazem szósta, pod względem jasności, gwiazda na nocnym niebie.

Kapellę tradycyjnie określa się jako tworzącą na niebie lewe ramię woźnicy lub też, jak sama nazwa wskazuje, powożoną przez niego kozę. Jest to najbliższa północnego bieguna niebieskiego z jasnych gwiazd (Gwiazda Polarna jest stosunkowo słaba), przez co odgrywała znaczącą rolę w wielu starożytnych wierzeniach. Pierwsze pisane wzmianki o Kapelli pochodzą z datowanej na ok. 2000 p.n.e. tabliczki. W astrologii, gwiazda ta ma przynosić cywilne i wojskowe zaszczyty oraz bogactwo.

Natomiast z astronomicznego punktu widzenia, Kapella jest interesującym obiektem jako jedna z najlepiej poznanych nie-zaćmieniowych gwiazd spektroskopowo podwójnych. Jej składniki to dwa bardzo podobne żółte olbrzymy typu widmowego G, o jasnościach około 80-krotnie przewyższających Słońce oraz kilka razy większych od niego rozmiarach. Obiegają się w odległości nieco mniejszej od 100 milionów kilometrów z okresem orbitalnym równym 104,02 dnia.

Porównanie wielkości między Słońcem a składowymi systemu gwiezdnego Kapelli

Kapella jest źródłem promieniowania rentgenowskiego, powstającego prawdopodobnie w wyniku aktywności magnetycznej na powierzchni jednej z gwiazd. Kapella była pierwszą gwiazdą sfotografowaną za pomocą wielkobazowego interferometru optycznego, podczas obserwacji prowadzonych przez COAST (Cambridge Optical Aperture Synthesis Telescope) w 1995 roku.

W istocie Kapella jest gwiazdą wielokrotną – główną parę obiega w odległości około jednej szóstej roku świetlnego drugi układ podwójny, złożonych ze słabych czerwonych karłów o jasnościach 10,2m i 13,7m[1].

Capella ma też sześć wizualnych towarzyszy, czyli gwiazd, które wyglądają na położone blisko, ale nie są uważane za fizycznie położone blisko Kapelli[2].

Nazwy gwiazdy w innych cywilizacjach

  • Akadowie: Dil-gan I-ku, "Posłaniec światła", lub Dil-gan Babill, "Opiekuńcza gwiazda Babilonu"
  • Arabowie: Alhajoth, "Koza"
  • Hindusi: Brahma Ridaya, "Serce Brahmy"
  • Inkowie: Colca
  • Rzymianie: Amaltea

Zobacz też

  1. Big and Giant Stars: Capella. Jumk.de. [dostęp 2012-06-27]. (ang.).
  2. Burnham's Celestial Handbook: An Observer's Guide to the Universe Beyond the Solar System, Robert Burnham, Courier Dover Publications, 1978, ISBN 0-486-23567-X; see vol. 1, p. 264.

Linki zewnętrzne

Szablon:Link GA