Chór

Chór Mariański z Krakowa (2019)

Chór – zespół muzyczny składający się z wokalistów wykonujący utwór jedno- lub wielogłosowy, a cappella bądź z akompaniamentem. Najczęściej prowadzony przez dyrygenta lub chórmistrza (kierownika chóru).

Podział na głosy

Mieszany chór tradycyjnie jest podzielony na 4 głosy − dwa żeńskie (sopran i alt) i dwa męskie (tenor i bas). Każda z partii może śpiewać unisono, jak i być podzielona na kilka samodzielnych partii. I tak Stabat Mater Krzysztofa Pendereckiego został napisany na trzy chóry po 16 partii każdy (razem 48 partii).

Najczęstszy skład chórowych głosów i ich zakresy (różne źródła podają różne skale):

głos	zakres	głos	zakres
pierwszy sopran	$c^{1}$ do $c^{3}$	drugi sopran	$c^{1}$ do $g^{2}$
pierwszy alt	$a$ do $f^{2}$	drugi alt	$g$ do $d^{2}$
pierwszy tenor	$c$ do $b^{1}$	drugi tenor	$B$ do $g^{1}$
baryton	$A$ do $f^{1}$	bas	$F$ do $d^{1}$

Istnieje kilka wariantów rozstawienia zespołu na scenie. Najczęściej chórzyści stoją w dwóch lub więcej rzędach (jeden za drugim):

........tenory........	.........basy..........
.......soprany........	.........alty..........
(dyrygent)

Istnieją też dwa warianty ustawienia tzw. blokowego:

alty I	alty II	barytony	basy
soprany I	soprany II	tenory I	tenory II
(dyrygent)

soprany II	alty II	tenory II	basy
soprany I	alty I	tenory I	barytony
(dyrygent)

Podział chórów

ze względu na płeć (wiek)

• chóry jednorodne − żeńskie, męskie lub dziecięce (gł. chłopięce);
• chóry mieszane.

ze względu na liczbę głosów

• chór jednogłosowy (unison)
• chór dwugłosowy żeński – sopran i alt
• chór dwugłosowy męski – tenor i bas
• chór trzygłosowy żeński – gł. pierwszy (wyższy) sopran, drugi sopran i alt
• chór trzygłosowy mieszany – gł. sopran, alt i tenor lub bas
• chór czterogłosowy żeński – gł. pierwszy sopran, drugi sopran, pierwszy alt i drugi alt
• chór czterogłosowy męski – gł. pierwszy tenor, drugi tenor, pierwszy bas, drugi bas
• chór czterogłosowy mieszany – gł. sopran, alt, tenor i bas.

ze względu na mecenasa

• chóry profesjonalne
  • chór operowy
  • chór operetkowy
  • chór filharmonii;
• chóry amatorskie
  • chór przedszkolny
  • chór szkolny
  • chór gimnazjalny
  • chór akademicki, studencki
  • chór kościelny, katedralny, schola
  • chór rzemieślniczy.
  • chór operetkowy

Chóry bardziej złożone tworzy się przez zwielokrotnienie głosów w poszczególnych rejestrach.

W muzyce popularnej stosuje się cała gamę różnych składów chóralnych − duety wokalne (zwykle kobieta i mężczyzna), chóry trzygłosowe, pięciogłosowe itd. Zobacz boysband i girlsband.

Zobacz też

• skale instrumentów muzycznych

Bibliografia

• Jerzy Habela: Słowniczek muzyczny. Warszawa: PWM, 1968. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).