Christa Wolf

Christa Wolf
	; Christa Wolf (2007)
Data i miejsce urodzenia	18 marca 1929 ; Gorzów Wielkopolski
Data i miejsce śmierci	1 grudnia 2011 ; Berlin
Narodowość	niemiecka
Język	niemiecki
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Christa Wolf przemawia na manifestacji na Alexanderplatz 4 listopada 1989

Christa Wolf (ur. 18 marca 1929 w Gorzowie Wielkopolskim, zm. 1 grudnia 2011 w Berlinie^[1]) – niemiecka pisarka, czołowa postać literatury NRD.

Życiorys

Urodziła się jako córka kupca Otto Ihlenfelda i uczęszczała do szkoły w Gorzowie Wielkopolskim (do 1945 miasto nosiło nazwę Landsberg an der Warthe). Uciekając przed nadciągającymi wojskami radzieckimi znalazła się w Meklemburgii. Znalazła pracę jako pomoc kancelaryjna w zarządzie wsi Gammelin koło Schwerina. Maturę zdała w 1949 w Bad Frankenhausen/Kyffhäuser i została członkiem Socjalistycznej Partii Jedności Niemiec.

W latach 1949–1953 studiowała germanistykę na uniwersytetach w Jenie i Lipsku. Jej praca dyplomowa, napisana pod kierunkiem literaturoznawcy, Hansa Mayera(inne języki), dotyczyła realizmu w dziełach niemieckiego autora Hansa Fallady. W 1951 roku poślubiła pisarza Gerharda Wolfa(inne języki). W 1952 roku urodziła córkę Annettę Simon, która później wyszła za mąż za czeskiego pisarza i tłumacza Jana Faktora. Wolf była zatrudniona jako pracownik naukowy w Niemieckim Związku Literatów i jako lektorka w kilku wydawnictwach.

W 1961 wydała pierwsze opowiadanie Moskauer Novelle o miłości między lekarką z Berlina Wschodniego i rosyjskim tłumaczem. Od roku 1962 publikowała jako niezależny literat. W latach 1963–1967 kandydowała na członka Komitetu Centralnego SED. W 1963 została laureatką Nagrody Heinricha Manna^[2].

Była najwybitniejszą pisarką NRD, szanowaną przez władze i cieszącą się przywilejami. Mimo tego, w 1976 r. podpisała list otwarty w głośnym proteście przeciwko pozbawieniu obywatelstwa wschodnioniemieckiego dysydenta Wolfa Biermanna, wskutek czego została usunięta z zarządu berlińskiego oddziału Związku Literatów NRD.

W 1980 zdobyła nagrodę im. Georga Büchnera. W 1984 została członkiem Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk Pięknych w Paryżu, a w 1986 Wolnej Akademii Sztuk w Hamburgu.

4 listopada 1989 wygłosiła przemówienie na manifestacji na Alexanderplatz w Berlinie. Wciąż wierzyła w możliwość dalszego trwania NRD w zreformowanej, demokratycznej postaci i opowiedziała się przeciw zjednoczeniu Niemiec^[3]. W latach 1992–1993 przebywała w USA, gdzie otrzymała doktorat honorowy Uniwersytetu Stanu Ohio.

W 1993 na łamach „Berliner Zeitung” ujawniła, że w latach 1959–1962 współpracowała ze Stasi, lecz w trzech meldunkach nie obciążyła nikogo i od 1968 sama stała się przedmiotem zainteresowania służb specjalnych NRD.

Skandal literacki

Jej nowela Co pozostanie (Was bleibt) wywołała latem 1990 jeden z największych skandali w historii powojennej literatury niemieckiej.

Wolf ukazała w niej postać pisarki szpiegowanej przez Stasi i żyjącej w nieustannym strachu, bazując na swoich własnych doświadczeniach. Nowelę tę napisała w 1979, a z jej wydaniem – jak twierdziła – musiała się wstrzymać.

Gdyby utwór ujrzał światło dzienne przed upadkiem muru berlińskiego, Wolf okrzyknięto by oskarżycielką reżimu. Tymczasem w 1990 oskarżono ją o niemoralność i brak wyczucia wobec prześladowanych przez Stasi^[4]. Dziennikarze Ulrich Greiner, Frank Schirrmacher(inne języki) i Marcel Reich-Ranicki ostro i zaciekle atakowali pisarkę na łamach prasy. W jej obronie stanęli nieliczni lewicowi intelektualiści, m.in. Günter Grass i Wolf Biermann.

Christa Wolf całą tę kampanię oszczerstw i próbę zniesławienia bardzo przeżyła.

Twórczość

Moskauer Novelle, 1961
Der geteilte Himmel. Erzählung, 1963^[5]
Nachdenken über Christa T., 1968
Lesen und Schreiben. Aufsätze und Betrachtungen, 1972
Till Eulenspiegel, 1972
Unter den Linden. Drei unwahrscheinliche Geschichten, 1974
Kindheitsmuster, 1976
Kein Ort Nirgends, 1979
Fortgesetzter Versuch. Aufsätze, Gespräche, Essays; 1979
Geschlechtertausch. Drei Erzählungen, zus. m. Sarah Kirsch und Irmtraud Morgner, 1980
Lesen und Schreiben. Neue Sammlung, 1980
Kassandra. Erzählung, 1983
Voraussetzungen einer Erzählung: Kassandra. Frankfurter Poetik-Vorlesungen, 1983
Ins Ungebundene gehet eine Sehnsucht. Gesprächsraum Romantik. Prosa. Essays, razem z Gerhardem Wolfem, 1985
Die Dimension des Autors. Essays und Aufsätze, Reden und Gespräche. 1959 – 1985, 1986
Störfall. Nachrichten eines Tages, 1987
Ansprachen, 1988
Sommerstück, 1989
Was bleibt. Erzählung, 1990
Reden im Herbst, 1990
Sei gegrüßt und lebe. Eine Freundschaft in Briefen, 1964-1973. Christa Wolf und Brigitte Reimann, hg. v. A. Drescher, 1993
Auf dem Weg nach Tabou. Texte 1990–1994, 1994
Christa Wolf und Franz Fühmann. Monsieur – wir finden uns wieder. Briefe 1968–1984, hg. v. A. Drescher, 1995
Medea: Stimmen, 1996
Hierzulande Andernorts. Erzählungen und andere Texte 1994–1998, 1999
Leibhaftig. Erzählung, 2002
Ein Tag im Jahr. 1960-2000, 2003
Mit anderem Blick, 2005

W polskich przekładach

Aż do trzewi, przeł. Sławomir Błaut, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 2006, ISBN 83-07-03058-7.
Kota Maksymiliana nowe poglądy na życie: wybór opowiadań, przeł. Stefan H. Kaszyński, Maria Szematowicz, Janina Wieczerska, Poznań: Wyd. Poznańskie, 1976.
Ni miejsca na ziemi, przeł. Sławomir Błaut, Poznań: Wyd. Poznańskie, 1982, ISBN 83-210-0361-3.
Niebo podzielone, przeł. Zofia Rybicka, Poznań: Wyd. Poznańskie, 1980, ISBN 83-210-0041-X.
Rozmyślania nad Christą T., przeł. Teresa Jętkiewicz, posłowie – Hubert Orłowski, Poznań: Wyd. Poznańskie, 1986, ISBN 83-210-0562-4.
Wzorce dzieciństwa, przeł. Sławomir Błaut, Warszawa: „Czytelnik”, 1981, ISBN 83-07-00068-8.

Przypisy

↑ Schriftstellerin Christa Wolf ist tot. „Der Tagesspiegel”, 2011-12-01. [dostęp 2011-12-04]. (niem.).
↑ Heinrich Mann Prize. adk.de. [dostęp 2019-09-29]. (niem.).
↑ Zmarła Christa Wolf, [w:] „Gazeta Wyborcza”, 2.12.2011, s. 15.
↑ Günter Grass: Christa Wolf: Co pozostanie, [w:] „Gazeta Wyborcza”, 20.12.2011, s. 15.
↑ Fausto Cercignani, Existenz und Heldentum bei Christa Wolf. „Der geteilte Himmel” und „Kassandra”, Würzburg, Königshausen & Neumann, 1988.

Linki zewnętrzne

Profil w Bibliotece Uniwersytetu Berlińskiego. ub.fu-berlin.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-07)].
LeMO – Biografia Christy Wolf
Projekt: pisarki NRD. Christa Wolf.

[1] Schriftstellerin Christa Wolf ist tot. „Der Tagesspiegel”, 2011-12-01. [dostęp 2011-12-04]. (niem.).

[2] Heinrich Mann Prize. adk.de. [dostęp 2019-09-29]. (niem.).

[3] Zmarła Christa Wolf, [w:] „Gazeta Wyborcza”, 2.12.2011, s. 15.

[4] Günter Grass: Christa Wolf: Co pozostanie, [w:] „Gazeta Wyborcza”, 20.12.2011, s. 15.

[5] Fausto Cercignani, Existenz und Heldentum bei Christa Wolf. „Der geteilte Himmel” und „Kassandra”, Würzburg, Königshausen & Neumann, 1988.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]