Aglomeracja szczecińska
Aglomeracja szczecińska – obszar aglomeracji monocentrycznej, który ukształtował się wokół stolicy województwa zachodniopomorskiego – Szczecina, jest największym tego typu obszarem na północnym zachodzie Polski.
Osobne artykuły:Według programu ESPON obszar funkcjonalny Szczecina (FUA, ang. Functional Urban Area) w 2002 r. zamieszkiwało 610 tys. osób[1].
Definicje, charakterystyka, zasięg terytorialny aglomeracji szczecińskiej
[edytuj | edytuj kod]Istnieją liczne definicje granic aglomeracji szczecińskiej. Często aglomeracja szczecińska jest utożsamiana ze Szczecińskim Obszarem Metropolitalnym.
Aglomeracja | Zachodniopomorskie | Polska | |
---|---|---|---|
Powierzchnia (km²) | 2795 | 12% | 1% |
Ludność (os.) | 750 000 | 44% | 2% |
Aglomeracja szczecińska tworzy układ urbanistyczny składający się z dwóch elementów będących w stałej symbiozie ze sobą tj. wielkiego miasta, które stanowi jego ośrodek centralny oraz szeregu miast i jednostek osadniczych.
Aglomeracja szczecińska należy w Polsce do rozwiniętych, gdyż spełnia następujące funkcje krajowe, jak i międzynarodowe: jest dużym węzłem transportowym, ośrodkiem gospodarki morskiej, posiada przemysł energetyczny i chemiczny podmioty te powiązane są ze sobą drogami lądowymi i wodnymi, jest też ważnym ośrodkiem szkolnictwa wyższego.
Dodatkowo obszary aglomeracji szczecińskiej i tereny przylegające bezpośrednio do niego gromadzą większość walorów środowiska naturalnego wynikających z jego specyficznego położenia nad Odrą, jeziorem Dąbie w Dolinie Dolnej Odry, Zalewem Szczecińskim, Puszczą Wkrzańską łącznie z Puszczami Szczecińskimi i wreszcie Morzem Bałtyckim, wszystko to tworzy podstawy do rozwoju infrastruktury turystycznej tegoż regionu.
Skład aglomeracji szczecińskiej według Planu zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego
[edytuj | edytuj kod]Według tekstu[3] Planu zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego:
AGLOMERACJA SZCZECIŃSKA – obszar intensywnej urbanizacji. Centrum administracyjno-gospodarcze-kulturalne. Obszar węzłowy intensywnego rozwoju i przekształceń przestrzennych (miasto Szczecin, Świnoujście, Stargard, Gryfino, Goleniów, Police). Strefa podmiejska intensywnego rozwoju, w tym specjalistyczne rolnictwo – gminy: Kołbaskowo, Dobra Szczecińska, Police, Stargard, Gryfino, Goleniów”.
Mapa dołączona do Planu zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego[4] wskazuje obecność w składzie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego też gmin Nowe Warpno, Kobylanka i Stare Czarnowo.
Skład aglomeracji szczecińskiej według Koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju
[edytuj | edytuj kod]Według mapy (Il.19, s. 67) Koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju[5] w Szczeciński Obszar Metropolitalny wchodzą:
- miasto Szczecin, powiaty goleniowski i policki w całości;
- z powiatu stargardzkiego: miasto Stargard, gmina Kobylanka;
- z powiatu gryfińskiego: gmina miejsko-wiejska Gryfino, gminy Stare Czarnowo, Widuchowa, Banie;
- z powiatu pyrzyckiego: gminy Bielice i Kozielice.
Skład aglomeracji szczecińskiej według Porozumienia partnerskiego w sprawie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego
[edytuj | edytuj kod]Według Porozumienia partnerskiego w sprawie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego w jego skład wchodzą[6]:
- miasta: Szczecin i Stargard;
- powiaty: stargardzki, policki, gryfiński;
- gminy: Police, Goleniów, Gryfino, Stargard, Kołbaskowo, Dobra, Kobylanka, Stare Czarnowo, Nowe Warpno.
Skład aglomeracji szczecińskiej według Unii Metropolii Polskich
[edytuj | edytuj kod]Według Unii Metropolii Polskich[7] w Szczeciński Obszar Metropolitalny wchodzą:
- miasta Szczecin i Świnoujście
- powiaty goleniowski, gryfiński, kamieński i policki.
W tych granicach wyodrębnia się tzw. obszar intensywnie zurbanizowany w składzie:
- miasta Szczecin i Świnoujście;
- powiat policki w całości;
- z powiatu goleniowskiego: gmina miejsko-wiejska Goleniów;
- z powiatu gryfińskiego: gmina miejsko-wiejska Gryfino i gmina Stare Czarnowo.
Skład aglomeracji szczecińskiej według Swianiewicza
[edytuj | edytuj kod]Skład aglomeracji szczecińskiej według Swianiewicza i Klimskiej[8]:
Największe miasta aglomeracji to:
- Szczecin – ludność – 407 tys. Powierzchnia – 301 km²
- Stargard – ludność – 70 tys. Powierzchnia – 48 km²
- Świnoujście – ludność – 41 tys. Powierzchnia – 197,23 km²
- Police – ludność – 34 tys. Powierzchnia – 37 km²
- Goleniów – ludność – 22 tys. Powierzchnia – 12 km²
- Gryfino – ludność – 21 tys. Powierzchnia – 9,58 km²
W skład aglomeracji wchodzą również gminy:
- z powiatu gryfińskiego:
- gmina Gryfino bez miasta – ludność – 10 tys. Powierzchnia – 244 km²
- gmina Stare Czarnowo – ludność – 3,8 tys. Powierzchnia – 153,17 km²
- z powiatu stargardzkiego:
- gmina Stargard – ludność – 11 tys. Powierzchnia – 318,47 km²
- gmina Kobylanka – ludność – 5,5 tys. Powierzchnia – 122,05 km²
- z powiatu goleniowskiego:
- gmina Goleniów bez miasta – ludność – 10 tys. Powierzchnia – 431 km²
- gmina Stepnica – ludność – 4.5 tys. Powierzchnia – 294,16 km²
- z powiatu Police:
- gmina Police bez miasta – ludność – 7,5 tys. Powierzchnia – 214,5 km²
- gmina Nowe Warpno – ludność – 1,5 tys. Powierzchnia – 197,07 km²
- gmina Dobra – ludność – 11,7 tys. Powierzchnia – 110,27 km²
- gmina Kołbaskowo – ludność – 8 tys. Powierzchnia – 105,40 km²
Skład aglomeracji szczecińskiej wraz z przygranicznymi niemieckimi miejscowościami
[edytuj | edytuj kod]Aglomeracja szczecińska może być liczona również zaliczając przygraniczne niemieckie miejscowości w których to osiedliło się wielu Polaków na co dzień dojeżdżających do pracy do Szczecina (okolice miasta Pasewalk, powiat Vorpommern-Greifswald), jak również Niemców korzystających z oferty przede wszystkim handlowej Szczecina. Wówczas liczba mieszkańców aglomeracji jest wyższa. Obszar ten łączy stała komunikacja autobusowa – linia 705 (Szczecin – Bismark-Löcknitz – Rossow-Polzow – Pasewalk.)
Biorąc pod uwagę część powiatu Vorpommern-Greifswald:
- Amt Löcknitz-Penkun – ludność – 11.211 tys. Powierzchnia – 428,4 km²
- Amt Am Stettiner Haff – ludność – 12.324 tys. Powierzchnia – 434,8 km²
- Ueckermünde – ludność – 10.387 tys. Powierzchnia – 84,69 km²
- Pasewalk – ludność – 11.699 tys. Powierzchnia – 54,99 km²
- Amt Uecker-Randow-Tal – ludność – 8,240 tys. Powierzchnia – 289,7 km²
-
Sieć komunikacyjna
-
Rzeka Rędowa (Randow)
Łączna liczba ludności | Łączna powierzchnia |
---|---|
721,861 tys. | 4087,58 km² |
Gospodarka
[edytuj | edytuj kod]Główne przedsiębiorstwa, porty i stocznie aglomeracji:
|
|
Transport
[edytuj | edytuj kod]Najważniejszymi ciągami komunikacyjnymi aglomeracji są autostrada A6 Szczecin-Berlin zarazem stanowiąca obwodnicę Szczecina i droga ekspresowa S3 przy których to powstają Parki Przemysłowe (Gryfiński, Goleniowski) oraz droga ekspresowa S10 łącząca Szczecin ze Stargardem.
W Szczecinie, Stargardzie, Świnoujściu i w Policach istnieje rozwinięta sieć linii komunikacji miejskiej. Ważną rolę odgrywają połączenia kolejowe między stolicą regionu a Stargardem, Świnoujściem, Goleniowem i Gryfinem.
Przy granicy miasta Goleniów znajduje się port lotniczy Szczecin-Goleniów.
Zobacz więcej w artykule Z tym tematem związana jest kategoria: Osobny artykuł:-
Autostrada A6 Szczecin-Klucz obecnie w tym miejscu powstaje węzeł A6/S3
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ESPON project 1.4.3 Study on Urban Functions (Final Report). Luxembourg: The ESPON Monitoring Committee, 2007-03, s. 94. ISBN 2-9600467-2-2.
- ↑ Stan na koniec 2008 r., Główny Urząd Statystyczny.
- ↑ Plan zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego, s. 162.
- ↑ Mapa do Planu zagospodarowania przestrzennego województwa zachodniopomorskiego.
- ↑ Koncepcja zagospodarowania przestrzennego kraju.
- ↑ BIP o Porozumieniu partnerskim w sprawie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego.
- ↑ Strona główna Unii Metropolii Polskich. selfgov.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-11-20)]..
- ↑ Paweł Swianiewicz, Urszula Klimska, Społeczne i polityczne zróżnicowanie aglomeracji w Polsce – waniliowe centrum, mozaika przedmieść, W: Prace i Studia Geograficzne, Tom 35, Warszawa 2005, s. 53–54. wgsr.uw.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-25)]..
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- GUS
- urbanaudit. urbanaudit.org.
- Encyklopedia Szczecina. T. I A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 1999, s. 25. ISBN 83-87341-45-2. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Szczecin
- Stowarzyszenie Szczecińskiego Obszaru Metropolitalnego (SSOM)
- Transgraniczny Region Metropolitalny Szczecina (TRMSZ) na stronie Regionalnego Biura Gospodarki Przestrzennej (RBGP) Województwa Zachodniopomorskiego w Szczecinie
- Modelowy projekt współpracy polsko-niemieckiej „Transgraniczny Region Metropolitalny Szczecina: Miasto Szczecin i jego pas aglomeracji”
- Modelowy projekt współpracy polsko-niemieckiej „Polsko-Niemiecka Koncepcja Rozwoju Transgranicznego Regionu Metropolitalnego Szczecina”