Przejdź do zawartości

Akademia Straki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Akademia Straki
Strakova akademie
Ilustracja
Akademia Straki zimą
Państwo

 Czechy

Miasto wydzielone

 Praga

Miejscowość

Praga

Styl architektoniczny

eklektyzm

Architekt

Václav Roštlapil

Rozpoczęcie budowy

1891

Ukończenie budowy

1896

Położenie na mapie Pragi
Mapa konturowa Pragi, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Akademia Straki”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Akademia Straki”
Ziemia50°05′31,160″N 14°24′42,908″E/50,091989 14,411919
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Akademia Straki (cz. Strakova akademie) – eklektyczny neobarokowy budynek wzniesiony na lewym brzegu Wełtawy w dzielnicy Pragi Malá Strana[1]. Został zbudowany w latach 1891–1896 według projektu architekta Václava Roštlapila[2]. Pod kopułą znajdują się posągi autorstwa Josefa Maudera[1]. Pierwotnie budynek był wykorzystywany jako akademik dla biednych potomków czeskiej szlachty[3]. Obecnie jest siedzibą Rządu Republiki Czeskiej[1].

Budynek Akademii Straki obejmuje również ogród stworzony pod nadzorem Františka Thomayera[1].

Akademia Straki

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Nazwę budynkowi nadała tajna rada cesarska hrabiego Jana Petra Straki z Nezabylic[4]. W 1710 przekazał on swój majątek fundacji na rzecz edukacji biednych potomków czeskiej szlachty[2]. Jednakże interwencja administracyjna rządu wiedeńskiego utrudniała spełnienie ostatniej woli hrabiego[4]. Stypendyści otrzymywali wprawdzie wsparcie finansowe, ale sama akademia została otwarta dopiero w 1897[5].

Reprezentacyjny neobarokowy budynek akademii został zaprojektowany przez architekta Václava Roštlapila i miał jak na tamte czasy luksusowe i nowoczesne wyposażenie. Budowa kompleksu trwała pięć lat (1891–1896)[2], a jego powierzchnia osiągnęła 4000 m²[6]. Przylegający ogród ma 17 000 m²[6]. Koszty związane z budową przekroczyły milion koron[7]. W tym czasie rozebrano kaplicę św. Ignacego[8].

Na parterze budynku znajdowały się gabinety, administracja oraz sala z pomocami dydaktycznymi[9]. Pierwsze i drugie piętro były przeznaczone dla studentów[9]. Znajdowały się tutaj pokoje do nauki, sypialnie i kaplice. Budynek został wyposażony w centralne ogrzewanie (jako pierwszy budynek w Pradze), łaźnie z basenem oraz salę gimnastyczną. Miał również własny szpital[10][11].

Uczono tu między innymi śpiewu, rysunku, muzyki, stenografii, jeździectwa i szermierki. Po dwóch latach funkcjonowania Akademii otwarto również czesko-niemieckie gimnazjum[11][12]. Podczas I wojny światowej Akademia była własnością Czerwonego Krzyża, który założył tu szpital z 470 łóżkami[6].

Po likwidacji szpitala i utworzeniu Czechosłowacji w 1918 sytuacja w Akademii Straki uległa zmianie: władze potrzebowały pomieszczeń dla pracowników nowo tworzonych organów państwa, a jednocześnie doszło do zniesienia szlachectwa[1]. Część budynku została przejęta przez instytucje administracji państwowej (Ministerstwo Zasobów Ludowych, Ministerstwo Obrony Narodowej i Urząd Statystyczny). Większą część budynku przejął Centralny Związek Studentów Czechosłowackich. Mieściła się tutaj biblioteka akademicka związku, archiwum, a później Dom Akademicki[3]. Formalnie budynek nadal należał do Fundacji Straki, która pobierała symboliczny czynsz i ponosiła koszty wszelkich napraw i konserwacji, do czasu jej likwidacji decyzją z 25 maja 1938[4].

Od kwietnia 1939 z budynków Akademii Straki zaczął korzystać Rząd Protektoratu Czech i Moraw[1]. W latach 1939–1941 odbywały się tu prace budowlane rozpoczęte przez Ladislava Machonia. Zwiastowały one chęć dalszego użytkowania budynku. W styczniu 1942 nazistowski sąd specjalny (Sondergericht) nabył teren Akademii[4].

Po wojnie (od 15 maja 1945) budynek służył celom rządowym[4]. Akademia stała się siedzibą rządu i pierwszego powojennego premiera Czechosłowacji, Zdenka Fierlingera. Była nią do rozpadu Czechosłowacji w 1993.

Obecnie w budynku mieści się Biuro Rządu Republiki Czeskiej[4].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d e f Strakova akademie – sídlo vlády ČR a Úřadu vlády ČR [online], vlada.cz [dostęp 2019-10-09] (cz.).
  2. ↑ a b c Straka Academy and Gardens (Strakova akademie) [online], Prague.eu [dostęp 2019-10-09] (ang.).
  3. ↑ a b Straka’s Academy – the seat of the Czech Republic Government and of the Office of the Czech Republic Government [online], vlada.cz [dostęp 2019-10-12].
  4. ↑ a b c d e f History of the Seat of Government [online], vlada.cz [dostęp 2019-10-12].
  5. ↑ Straka Academy turns 120 [online], prague.tv [dostęp 2019-10-12] (ang.).
  6. ↑ a b c The life of the Straka Academy [online], icv.vlada.cz [dostęp 2019-10-12].
  7. ↑ Osudy Strakovy akademie [online], vlada.cz [dostęp 2019-10-12] (cz.).
  8. ↑ Strakova akademie [online], Neznámá Praha, 22 grudnia 2011 [dostęp 2019-10-12] (cz.).
  9. ↑ a b Majestátní Strakovka. Chudou českou šlechtu vystřídali vládní úředníci [online], iDNES.cz, 30 listopada 2015 [dostęp 2019-10-12].
  10. ↑ Strakova akademie – úřad vlády [online], prahapamatky.cz [dostęp 2019-10-12] (cz.).
  11. ↑ a b 110 Years of the Strakova Academy [online], vlada.cz [dostęp 2019-10-12].
  12. ↑ Vláda zasedne v novém. Strakova akademie prochází rekonstrukcí [online], iDNES.cz, 9 października 2018 [dostęp 2019-10-12].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Zdeněk Bezecný. Die Akademie des Grafen Straka w: Ivo Cerman, Luboš Velek. Adelige Ausbildung. Die Herausforderung der Aufklärung und die Folgen. München: Martin Meidenbauer, 2006. Svazek Studien zum mitteleuropäischen Adel. 1.. S. 169–174.
  • Lucie Wittlichová. Sto let Strakovy Akademie. Lucie Wittlichova. Dějiny a současnost. 1997, vol. 19, nr 2, s. 33–37.
  • Alena Wagnerová, Sidonie Nádherná a konec střední Evropy. Wydawca Argo. 2010, s. 40–41.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Akademia_Straki&oldid=67636626”