Bronisław Koszutski
Data i miejsce urodzenia |
7 lutego 1875 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
4 września 1952 |
Prezydent Kalisza | |
Okres |
od 25 lutego 1945 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca |
Andrzej Bonusiak |
Odznaczenia | |
Bronisław Romuald Koszutski herbu Leszczyc (ur. 7 lutego 1875 w Ibramowicach, zm. 4 września 1952 w Warszawie) – polski lekarz, okulista, doktor nauk medycznych (1906)[1], działacz społeczny, działacz ruchu robotniczego, w latach 1945–1947 prezydent Kalisza[2].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Rodzina
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Ibramowicach[3], w zubożałej rodzinie szlacheckiej; był synem Kazimierza Koszutskiego, powstańca styczniowego, i Bronisławy z domu Mazaraki[4][3]. Jego braćmi byli Stanisław, działacz polityczny i historyk, oraz Kazimierz, burmistrz Kalisza[5]. Jego żoną była Józefa Zboromirska, lekarka, z którą mieli dzieci: Halinę, Józefa, Bronisława, Wandę i Jadwigę[6]. Jest pradziadkiem Michała Listkiewicza[7].
Edukacja i działalność społeczno-polityczna
[edytuj | edytuj kod]Uczęszczał w Kielcach do Męskiego Gimnazjum Rządowego, w którym od 1892 należał do tajnego kółka samokształceniowego oraz od 1893 do 1895 brał udział w Warszawie w ogólnokrajowych zjazdach organizacji uczniowskich[3]. W 1893 współorganizator strajku rzemieślników w Szczecnie k. Kielc. Członkiem Socjaldemokracji Królestwa Polskiego został w 1894[3]. Od 1896 do 1901, kiedy na Uniwersytecie Jagiellońskim studiował medycynę działał w: Stowarzyszeniu Młodzieży Postępowej „Zjednoczenie”, Stowarzyszeniu Młodzieży Socjalistycznej „Ruch”, Towarzystwie Uniwersytetu Ludowego, im. A. Mickiewicza oraz Polskiej Partii Socjalistyczno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego[1]. Uczestnik zjazdu grup zagranicznych SDKPiL w 1900 w Lipsku. Kiedy w 1902 pracował w Zakopanem jako lekarz Domu Zdrowia Bratniej Pomocy miał możliwość pomóc się kurować Feliksowi Dzierżyńskiemu oraz udzielił mu pomocy w 1903 w wydawaniu „Czerwonego Sztandaru”[6]. Przed rewolucji 1905 oraz w czasie jej trwania przewoził do Warszawy literaturę partyjną i broń. Był od strony technicznej organizatorem w 1906 w Zakopanem V Zjazdu SDKPiL. W tym samym roku na UJ wręczono mu dyplom doktora medycyny i pracował w szpitalu św. Ludwika do kwietnia 1907[6].
Aktywność zawodowa i społeczna po ukończeniu studiów
[edytuj | edytuj kod]W Moskwie w lipcu 1907 nostryfikował dyplom lekarski, a następnie do końca przyszłego roku pracował w tamtejszej klinice okulistycznej. Zamieszkał w Kaliszu na początku 1909. Do 1939 połączył odbywanie praktyki zawodowej ze Szpitalem Św. Trójcy[6]. Był w 1910 organizatorem ambulatoryjnego leczenia biednych, a w następnych dwóch latach przeprowadził badania mieszkań suterenowych i dzieci chorujących na gruźlicę. W czasie wykonywania obowiązków radnego postulował w 1917 zbadanie w Kaliszu stanu i potrzeb szpitali[6]. Od 1919 przez 3 kadencje zasiadał w radzie miejskiej Kalisza, a od 1933 do 1939 członek Państwowej Naczelnej Rady Zdrowia. W 1933 zorganizował powszechne szczepienie kaliskich dzieci przeciw dyfterytowi, a także przyczynił się do zwalczania jaglicy[6]. Aktywny członek i prezes od 1909 do 1939: Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego[8], Towarzystwa Dobroczynności i Towarzystwa Kursów Popularnych im. Adama Asnyka. Należał również do Powiatowej i Miejskiej Rady Szkolnej[6]. W czasie trwania okupacji niemieckiej pracował w Ubezpieczalni w Kaliszu, a kiedy wyzwolono miasto organizował w nim na nowo szpitalnictwo. Prezydent Kalisza od 25 stycznia 1945 do lipca 1947[6]. Jako aktywny członek Polskiej Partii Robotniczej w 1948 reprezentował Kalisz na Kongresie Zjednoczeniowym. Członek Komitetu Miejskiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i działał w wielu stowarzyszeniach społecznych. Zmarł w Warszawie 4 września 1952[6].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W 1954 we wsi Wolica został otwarty Szpital Przeciwgruźliczy im. Bronisława Koszutskiego[9].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (postanowieniem prezydenta Bolesława Bieruta z 4 kwietnia 1952 za wybitne zasługi w pracy zawodowej i społeczno-politycznej)[10]
- Złoty Krzyż Zasługi (przed 1939)[11]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 357–358.
- ↑ Władysław Kościelniak: Leksykon kaliski. Kalisz: Wydawnictwo „Edytor”, 2008, s. 114. ISBN 978-83-60579-31-2.
- ↑ a b c d Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 357.
- ↑ Wg geneteka.genealodzy.pl urodził się w 1876 [dostęp: 29 VI 2017 r.]
- ↑ Jan Kancewicz: Koszutski Bronisław Romuald. W: Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego. T. 3. Warszawa: Muzeum Niepodległości, 1992, s. 323-324. ISBN 83-900412-7-8.
- ↑ a b c d e f g h i Gąsiorowski i Topolski (red.) 1981 ↓, s. 358.
- ↑ Korzenie Listkiewicza [dostęp: 29 VI 2017 r.]
- ↑ Był także jego członkiem honorowym, zob. H. Bojczuk, "Zeszyty Naukowe Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego" 1972-2001:, "Medycyna Nowożytna", 9, 2002, nr 1-2, s. 226.
- ↑ J.T. Marcinkowski, A. Bajek, I. Galewska, Historia szpitalnictwa w Kaliszu, "Hygeia", 2011, 46/2, s. 297.
- ↑ M.P. z 1952 r. nr 38, poz. 548.
- ↑ Dział: Kronika, [w:] "Kaliskie ABC", R. II, 29 września 1938 (czwartek), nr 269.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 357–358. ISBN 83-01-02722-3.
- Absolwenci i studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego (okres zaborów)
- Absolwenci I Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Kielcach
- Członkowie Komitetów Miejskich PZPR
- Koszutscy herbu Leszczyc
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Politycy PPR
- Polscy okuliści
- Prezydenci Kalisza
- Prezydenci miast Polski Ludowej
- Radni Kalisza
- Urodzeni w 1875
- Zmarli w 1952