Gronowice (województwo opolskie)
wieś | |
Kościół św. Idziego | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) |
642[2] |
Strefa numeracyjna |
77 |
Kod pocztowy |
46-280[3] |
Tablice rejestracyjne |
OKL |
SIMC |
0497549 |
Położenie na mapie gminy Lasowice Wielkie | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa opolskiego | |
Położenie na mapie powiatu kluczborskiego | |
50°54′37″N 18°18′05″E/50,910278 18,301389[1] |
Gronowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Grunowitz) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie kluczborskim, w gminie Lasowice Wielkie, w północno-wschodniej części województwa. Położona nad posiadającą w pobliżu swe źródło rzeką Bogacicą, na nizinnych terenach Równiny Opolskiej (stanowiącej część obszaru Niziny Śląskiej) i skraju ważnej, zwartej strefy leśnej Opolszczyzny - Stobrawskiego Parku Krajobrazowego.
Do czasu polskiej reformy administracyjnej (1999) wieś związana była z powiatem oleskim.
Gronowice uchwałą X/73/2003 (załącznik nr 3) Rady Gminy Lasowice Wielkie z 27 VIII 2003 r. uzyskały formalnie status sołectwa.
Nazwa
[edytuj | edytuj kod]Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa wywodzi się od polskiej nazwy "granicy"[4]. W swoim dziele o nazwach miejscowości na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia jako najstarszą zanotowaną nazwę Granowice podając jej znaczenie "Grenzort" czyli po polsku "Miejscowość graniczna, leżąca na granicy"[4]. Niemcy fonetycznie zgermanizowali nazwę na Grunowitz w wyniku czego utraciła ona swoje znaczenie.
W okresie nazistowskiego reżimu w latach 30. i 40. XX wieku niemiecka administracja III Rzeszy zmieniła nazwę na nową, całkowicie niemiecką Teichfelde[5]. Po II wojnie światowej polska administracja spolonizowała wcześniejszą zgermanizowaną nazwę Grunowitz na Gronowice w wyniku czego nie ma ona obecnie związku z pierwotnym znaczeniem.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest kościół fil. pw. św. Idziego, drewniany, wypisany z księgi rejestru, spalony w pożarze w 1995 r.[6]
Kolekcja Minkwitza
[edytuj | edytuj kod]Na początku XIX w. majątek należał do barona Sylwiusza Augusta Minkwitza, z zamiłowania ornitologa. Baron przez całe życie kolekcjonował modele ptaków występujących na ziemiach niemieckich. Po jego śmierci kolekcja została sprzedana Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie, którą reprezentował prof. Feliks Jarocki. Kolekcja Minkwiza stała się też podstawą do tworzenia Gabinetu Zoologicznego Uniwersytetu Warszawskiego[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39159
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-05] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 345 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ a b Heinrich Adamy , Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 67, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ M. Choroś, Ł. Jarczak, S. Sochacka, Słownik nazw miejscowych Górnego Śląska, Opole-Kluczbork 1997, s. 44.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo opolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 45 .
- ↑ G. Brzęk, Pozauczelniane ośrodki nauk zoologicznych w Polsce od połowy XIX wieku do roku 1918, „Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki” 1997, z. 1