DEKO-9 Magic
Na wystawie ILA Berlin 2000 | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
WZL nr 3 Dęblin |
| Typ |
samolot rekreacyjno-sportowy i szkolno-treningowy, dopuszczony do akrobacji |
| Konstrukcja |
Metalowa z pokryciem wykonanym z termokurczliwej tkaniny poliestrowej Dekonit i z miejscami w układzie tandem |
| Załoga |
1 pilot + 1 pasażer/instruktor |
| Historia | |
| Data oblotu |
30 września 2000 r. |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
PZL Franklin 6A-350C1R |
| Moc | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
6,8 m |
| Długość |
6,5 m |
| Wysokość |
2,2 m |
| Powierzchnia nośna |
15,4 m² |
| Masa | |
| Własna |
500 kg |
| Użyteczna |
250 kg |
| Startowa |
750 kg |
| Zapas paliwa |
100 l |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
220 km/h (119 kts IAS) |
| Prędkość przelotowa |
190 km/h (103 kts IAS) |
| Prędkość minimalna |
90 km/h (49 kts IAS) |
| Prędkość dopuszczalna |
350 km/h (189 kts IAS) |
| Prędkość wznoszenia |
12 m/s (2362 ft/min) |
| Pułap |
4000 m (13123 ft) |
| Zasięg |
700 km (378 nm) |
| Rozbieg |
120 m (393 ft) |
| Dobieg |
120 m (393 ft) |
| Współczynnik obciążenia konstrukcji |
+6/-3 g |
| Dane operacyjne | |
| Rzuty | |
DEKO-9 Magic – samolot akrobacyjny.
Konstrukcja samolotu
[edytuj | edytuj kod]Samolot jest klasycznym dwuosobowym dwupłatem, z miejscami załogi w układzie tandem osłoniętymi jednoczęściową owiewką, oraz ze stałym podwoziem głównym i sterowanym kółkiem ogonowym.
Kadłub: Strukturę nośną kadłuba stanowi kratownica z rur duralowych łączona innowacyjnym, chronionym patentami[1][2] rozwiązaniem tzw. węzłów kompozytowych[3][4].
Skrzydła: Konstrukcja dwudźwigarową z dźwigarami wykonanymi z rur duralowych i z mocowanymi do nich tłoczonymi z blachy duralowej żeberkami.
Usterzenia: wykonane jako konstrukcja spawana z cienkościennych rur stalowych.
Podwozie: Goleń sprężysta wykonana z kompozytu szklanego jako krzywoliniowa zbieżna rura.
Pokrycie samolotu wykonano z polskiej termokurczliwej tkaniny poliestrowej Dekonit o gramaturze 140 g/m², specjalnie w tym celu opracowanej. Dla upłynnienia bryły samolotu, przejścia kadłub-kabina, usterzenia – kadłub, końcówki skrzydeł i osłony silnika wykonano z kompozytu szklanego.
Silnik sześciocylindrowy PZL Franklin 6A-350C1R produkcji PZL Rzeszów, przystosowany do lotów odwróconych i napędzający trójłopatowe śmigło MT-Propeller MTV-9-D-C/C188-18a o hydraulicznie sterowanym skoku.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Prototyp samolotu opracowano na zamówienie firmy niemieckiej Kaiser-Flugzeugbau GmbH. Budowę prototypu, badania wytrzymałościowe oraz badania w locie realizowano w Wojskowych Zakładach Lotniczych nr 3 Dęblin (obecnie:Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 1 S.A. oddział w Dęblinie). W celu realizacji pracy powołano Zespół Samolotów DEKO kierowany przez ppłk. mgr inż. Wiesława Pochylskiego. W skład zespołu wchodzili m.in.: inż. Kazimierz Osipiak, tech. Marek Dębek oraz tech. Jacek Capała. Powstała także Pracownia Kompozytów oraz Pracownia Prób Wytrzymałościowych. Pracownię Prób Wytrzymałościowych wyposażono w specjalnie zbudowaną klatkę do badań wytrzymałościowych samolotów lekkich oraz w namiot termiczny umożliwiający badania struktur kompozytowo-metalowych w podwyższonych temperaturach. Prace projektowe, budowa prototypów i koniecznej infrastruktury zajęły okres od 1996 do 1998 roku.
Zespół konstrukcyjny
[edytuj | edytuj kod]Dr inż. Marek Dębski i mgr inż. Krzysztof Kotliński – Gł. Konstruktorzy, oraz mgr inż. Marian Jakoniuk, mgr inż. Witold Wiraszka, inż. Brunon Biernacki i dr inż. Daniel Dębski.
Obliczenia i badania wytrzymałościowe
[edytuj | edytuj kod]Mgr inż Włodzimierz Urbaniak – obciążenia[5], dr inż. Andrzej Szot – obliczenia MES, mgr inż. Jerzy Mularczyk - badania wytrzymałości statycznej, dr inż. Wojciech Chajec – analizy flatterowe, mgr inż. Jakub Kulecki - badania korkociągu na modelu samolotu w pionowym tunelu aerodynamicznym Politechniki Warszawskiej[6].
Badania w locie
[edytuj | edytuj kod]Oblot samolotu i badania w locie wykonał pilot doświadczalny mgr inż. Maciej Aksler.
Prezentacja samolotu
[edytuj | edytuj kod]Samolot był prezentowany na wystawach lotniczych: ILA Berlin 1998 i 2000 oraz Fredrichshafen AERO 1999 i 2001[7].
Przeznaczenie
[edytuj | edytuj kod]Głównym przeznaczeniem samolotu były loty rekreacyjno- akrobacyjne oraz szkolno-treningowe.
Inne wersje samolotu
[edytuj | edytuj kod]Opracowano także wersję samolotu napędzanego czterocylindrowym silnikiem Franklin 4A-235B4 o mocy 92 kW(125 KM) i z odkrytą kabiną załogi.
Prace naukowo-badawcze
[edytuj | edytuj kod]W trakcie budowy prototypu wykonano projekt badawczy[8]. W ramach tego projektu przeprowadzono badania wytrzymałości statycznej i zmęczeniowej izolowanych węzłów, jak i kratownicy kadłuba samolotu, jako przykładu zastosowania koncepcji węzłów kompozytowych do lotniczych struktur nośnych[9]. Wyniki tych badań zostały także poddane analizie w rozdz. 9 Composite joints as a method of fatigue strength increase of airplanes structure – idea, tests and applications raportu[10] raportu wykonanego w ramach europejskiego projektu badawczego CESAR(Cost-Effective Small AiRcraft - Inegrated Project). Kontynuacją tych badań były badania tłumienia drgań w węzłach kompozytowych zrealizowane w ramach projektu badawczego nr NN501 133738[11]. Wyniki badań zawarto w rozdziale drugim[12] monografii[13]. Więcej informacji na temat tej i innych konstrukcji DEKO przedstawiono w jednym z wykładów cyklu prezentującego polską technikę lotniczą[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Krzysztof Kotliński, Marek A. Dębski.: Patent nr 173 997 na wynalazek pt. Połączenia Konstrukcyjne
- ↑ Kotliński Krzysztof.: System for joining tubular members. United States Patent 8 266 788, 18 września 2012.]
- ↑ Daniel K. Dębski, Marek A. Dębski, Krzysztof M. Gołoś.: Composite Joints of Aerostructures, Transactions of the Institute of Aviation, 2002, Issuse 170-172. s. 3-27
- ↑ D. Dębski, M. Dębski, K. Gołoś: Fracture of new joints of aero structures, European Conference on Fracture ECF 14: Fracture Mechanics Beyond 2000, Cracow 2002
- ↑ Urbaniak W., Dębski M.: Loads of the DEKO-9 airplane, Instytut Lotnictwa DK9/OB/3/98 1998.
- ↑ Jakub Kulecki.:Wind tunel spin testing of DEKO 9 Magic aircraft. Transactions of the Institute of Aviation, 2009, Issuse 200. pp. 78-100, Poland
- ↑ Jane's All the Worlds Aircraft, 2003-2004 p.170.
- ↑ Marek A. Dębski, Daniel K. Dębski i Zespół.: Węzły kompozytowe ustrojów nośnych - projekt badawczy nr 7 T07C 026 11. Instytut Lotnictwa, Politechnika Warszawska, Warszawa 1999.
- ↑ Marek Dębski, Daniel Dębski: Wybrane zagadnienia wytrzymałości zmęczeniowej konstrukcji lotniczych, Copyright by Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa 2014 ISBN 978-83-63539-06-1.
- ↑ Marek Dębski, Jan Kaźmierski , Daniel Dębski, Andrzej Szot: Fatigue Analysis Tool, Official Deliverable of Cost-Effective Small AiRcraft - Inegrated Project, CESAR - Institute of Aviation-D2.4.2-1/2007, pp 125-132.
- ↑ Stabilizacja i redukcja drgań w układach wirujących i ustrojach nośnych poprzez monitorowanie właściwości sprężysto-tłumiących za pomocą materiałów „inteligentnych” i kompozytowych. Projekt badawczy nr NN501 133738. Wydział Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej.
- ↑ Daniel Dębski, Krzysztof Gołoś: Stabilizacja i redukcja drgań w układach wirujących i ustrojach nośnych poprzez monitorowanie właściwości sprężysto-tłumiących za pomocą materiałów "inteligentnych" i kompozytowych.
- ↑ Zbigniew Starczewski: Redukcja drgań w układach wirujących i ustrojach nośnych poprzez monitorowanie właściwości sprężysto-tłumiących za pomocą materiałów "inteligentnych" i kompozytowych, Politechnika Warszawska 2014, ISBN 83-89703-00-9.
- ↑ Marek Dębski, Daniel Dębski: Konstrukcje DEKO, Glassówka 16.04.2016, Klub Absolwenta Politechniki Warszawskiej