Przejdź do zawartości

Daniel Rycharski

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Daniel Rycharski
Data i miejsce urodzenia

1986
Sierpc

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie

Dziedzina sztuki

sztuki wizualne

Daniel Rycharski (ur. 1986 w Sierpcu) – polski artysta i grafik, doktor nauk o sztukach pięknych (2013), laureat nagrody Paszport „Polityki” (2016)[1]. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, zajmuje się tematyką współczesnej polskiej wsi i jej tożsamości. Działa ze społecznością rodzinnej miejscowości Kurówko. Adiunkt na Wydziale Malarstwa i Nowych Mediów Akademii Sztuki w Szczecinie[2][3]. Jego twórczość dotyka także wiary i religii, a także stosunku Kościoła katolickiego do osób LGBT z perspektywy wierzącego geja[4].

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]

W latach 2005–2009 Rycharski studiował grafikę na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, gdzie wykłada w Katedrze Multimediów. Był doktorantem w pracowni interdyscyplinarnej Zbigniewa Sałaja i prof. Grzegorza Sztwiertni na Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie[5].

Podczas studiów (2005–2009) współtworzył grupę artystyczną ze Sławomirem Shutym[6]. Po studiach w 2009 powrócił w rodzinne strony – do wsi Kurówko[6]. Od tej pory traktuje przestrzeń tej wsi jak laboratorium, pracownię artystyczną[7].

W 2008 Daniel Rycharski wraz z pisarzem Sławomirem Shutym stworzył wideo Oblubienica, w którym przedstawiona jest historia wiejskiej dziewczyny poszukującej szczęścia i sensu życia[8]. Przygotował też wideo w konwencji teledysku Do czego mnie matka urodziła (2008) o życiu 20-latki w małej i ubogiej miejscowości Kurówko, performance Zapładnianie (2010), w którym dokonuje symbolicznego i dosłownego połączenia swojego nagiego ciała z ziemią, czy dokument we współpracy z Michałem Zawadą pt. Legenda Kineform (2012) poświęcony improwizowanym pokazom świetlnym Andrzeja Pawłowskiego z lat 50. XX wieku[9].

W 2012 zdobył tytuł Kulturysty Roku przyznawany przez Polskie Radio Program III[6]. W 2013 był bohaterem reportażu Uwaga! emitowanego przez telewizję TVN, gdzie zaprezentowano mural jego autorstwa przedstawiającego zwierzę-hybrydę, który namalował na domu swoich dziadka i babci[10]. Malunek inspirowany był opowieściami o wyimaginowanych stworzeniach z okolicznych lasów. Wzbudził zainteresowanie mieszkańców wioski, powstała więc seria kilkudziesięciu malowideł. Umieszczono je np. na stodołach, szopach i przystankach autobusowych[5]. Autora okrzyknięto twórcą wiejskiego street artu[11].

Wkrótce Daniel Rycharski zorganizował ogród z zepsutych maszyn rolniczych[12], a na 13 arach pola przekazanych przez sołtysa wsi stanęła jego instalacja Galeria Kapliczka[6], miejsce kultu sztuki współczesnej, gdzie prezentowane są działania artystyczne[5]. Kolejno powstały brama w stylu metaloplastyki na 150-lecie zniesienia pańszczyzny oraz instalacja Multimedialne strachy na dziki i ptaki (2011)[6], która funkcjonuje jako dokument przedstawiający historię powstania dzieła – konstrukcji wzorowanej na wiejskich kapliczkach, w której na środku stoi telewizor, gdzie artysta wykorzystuje sztukę jako narzędzie do integracji społeczności[5].

Pomnik Chłopa od roku 2015 podróżuje po Mazowszu i Małopolsce[13]. Przyczepę z ok. 4-metrowym wysięgnikiem, na którym siedzi chłop, prezentowano przed budynkiem Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie w związku z wystawą Co widać[13]. Praca powstała z inspiracji grafiką Albrechta Dürera – przedstawiającą pomnikową wersję upamiętnienia wojen chłopskich z początku XVI wieku[13]. Rycharski zajmuje się stereotypami o polskiej wsi, uwidacznia współczesne problemy społeczne i tożsamościowe oraz pokazuje inną stronę wsi[5]. W 2020 namówił rolników i rolniczki z pięciu wsi do przyjęcia na tydzień gejów i lesbijki z Warszawy. Wspólny czas i praca sprawiły, że mieszkańcy i mieszkanki wsi zmienili postrzeganie osób LGBT. Projekt nosił tytuł Opieka rodzinna[14]. Projekt nawiązywał do funkcjonującego w Choroszczy szpitala psychiatrycznego i opieki nad osobami z chorobami psychicznymi, które mieszkały u miejscowych i z nimi żyły, pracowały. Nawiązanie to podkreślało, że polskie społeczeństwo znajduje się w stanie choroby, a osoby LGBT szukają wytchnienia od trudów życia w homofobicznym kraju, z drugiej strony polskie wiejskie gospodarstwa są w kryzysie z powodu zmian ekonomicznych[15]. Projekt wspierało Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie[16].

Daniel Rycharski współpracuje z różnymi grupami, np. stowarzyszeniami rolniczymi i religijnymi, kołami gospodyń wiejskich, liderami i liderkami społeczności wiejskich, organizacjami społecznymi („Zielona Solidarność”, Ochotnicza Straż Pożarna) czy osobami LGBT+[17][18]. Jego prace są analizowane m.in. przez dr. hab. Tomasza Rakowskiego z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego. Artysta podejmuje dialog z antropologami, etnografami i kulturoznawcami, współpracuje z badaczkami i badaczami (Tomasz Rakowski; Roch Sulima; Weronika Plińska z Instytutu Kultury Polskiej UW)[15][19][20][21][18][22].

W 2016 otrzymał nagrodę Paszport „Polityki” w kategorii Sztuki wizualne[6]. Za wystawę Strachy w Muzeum Sztuki Współczesnej w Warszawie był nominowany w plebiscycie kulturalnym Onetu O!Lśnienia 2020[17].

W marcu 2017 jego wizerunek umieszczono na okładce dwumiesięcznika „Replika”[23].

W 2021 powstał film Wszystkie nasze strachy inspirowany życiem i twórczością Rycharskiego[24], nagrodzony pięcioma Złotymi Lwami na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni (2021)[25].

Wystawy

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Urszula Schwarzenberg-Czerny. Paszport do przyszłości. „Polityka”. 3 (3094), s. 80–82, 18 stycznia 2017. ISSN 0032-3500. 
  2. ↑ Daniel Rycharski [online], www.akademiasztuki.eu [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  3. ↑ Daniel Rycharski. Blog Wydziału Sztuki Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. [dostęp 2017-06-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-05)]. (pol.).
  4. ↑ Daniel Rycharski „Strachy”. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. [dostęp 2019-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-22)]. (pol.).
  5. ↑ a b c d e Agnieszka Sural, Daniel Rycharski | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2022-10-18] (pol.).
  6. ↑ a b c d e f dr Daniel Rycharski. Akademia Sztuki. [dostęp 2016-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-24)]. (pol.).
  7. ↑ „Współczesność wsi” – spotkanie wokół nowegu numeru „Autoportretu” – Daniel Rycharski. [dostęp 2022-10-19].
  8. ↑ Daniel Rycharski „Oblubienica”. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. [dostęp 2019-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-03)]. (pol.).
  9. ↑ Daniel Rycharski „Legenda Kineform”. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. [dostęp 2019-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-19)]. (pol.).
  10. ↑ Marcin Radomski: Rycharski: Miejska inteligencja traktuje wieś kolonialnie. 'Jeśli nie macie takiej kultury jak my, to nie macie żadnej’. Gazeta.pl. [dostęp 2016-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-23)]. (pol.).
  11. ↑ Magdalena Staniszewska (2017-02-16): „Życie na wsi jest przerąbane” – Daniel Rycharski – twórca wiejskiego street-artu na spotkaniu z sierpczanami. Sierpc. [dostęp 2017-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-05)]. (pol.).
  12. ↑ Stach Szabłowski, Daniel Rycharski – bohater naszych czasów [online], zwierciadlo.pl, 2021 [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  13. ↑ a b c Homofobiczne wyzwiska przed domem matki Rycharskiego. Queer.pl. [dostęp 2017-09-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-01-19)]. (pol.).
  14. ↑ Wyborcza.pl [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2022-10-19].
  15. ↑ a b DANIEL RYCHARSKI, bohater filmu „Wszystkie nasze strachy” o życiu osoby LGBT na wsi. [dostęp 2022-10-19].
  16. ↑ Monika Kurek, Rozmawiamy z artystą Danielem Rycharskim, który wysłał gejów na wieś pod opiekę rolników [online], 2020.
  17. ↑ a b #OdkrywamySię. Daniel Rycharski: to, co mówił Chrystus, nie jest homofobiczne [online], Onet Kultura, 30 października 2021 [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  18. ↑ a b Krzyż pojednania [online], Czas Kultury [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  19. ↑ Tomasz Rakowski. oprowadza po wystawie „Daniel Rycharski. Strachy” – Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie [online], artmuseum.pl [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  20. ↑ Historie oddolne – źródła i metody – Uniwersytet Warszawski [online], informatorects.uw.edu.pl [dostęp 2022-10-19].
  21. ↑ Przedstawiamy przełomowy program studiów magisterskich: proseminaria badawcze [online], Institute of Ethnology and Cultural Anthropology in Warsaw, 25 czerwca 2018 [dostęp 2022-10-19] (ang.).
  22. ↑ „Widzę osoby LGBT jako tych, którzy naśladują Chrystusa przez swoje cierpienie”. Fragment książki „Polacy pod tęczową flagą” [online], gazetapl [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  23. ↑ Laureat Paszportu Polityki wychodzi z szafy. Queer.pl. [dostęp 2017-03-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-05)]. (pol.).
  24. ↑ „Wszystkie nasze strachy”, reż. Łukasz Ronduda, Łukasz Gutt [online], Culture.pl [dostęp 2022-06-17] (pol.).
  25. ↑ Nagrody - Wszystkie nasze strachy (2021) [online], Filmweb [dostęp 2023-07-25] (pol.).
  26. ↑ a b c d Daniel Rycharski. Copyright Galeria Labirynt 2016. [dostęp 2017-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-05)]. (pol.).
  27. ↑ rozmowa: bez tytułu o wsi. teorie działań artystycznych – mała kultura współczesna [online] [dostęp 2022-10-19] (pol.).
  28. ↑ Daniel Rycharski Sztandar św. Ekspedyta – robiąc użytek. Making Use. [dostęp 2017-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-29)]. (pol.).
  29. ↑ Późna polskość w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski. [dostęp 2019-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-22)]. (pol.).
  30. ↑ Dawid Gospodarek (2019-07-03): Rycharski: Projekt, w którym jest duch. Magazyn Kontakt. [dostęp 2019-02-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-22)]. (pol.).
  31. ↑ Milena Orłowska (2019-01-15): Zobacz „Strachy” i... przestań się bać. Daniel Rycharski, niezwykły artysta wizualny spod Sierpca.... Gazeta Wyborcza. [dostęp 2019-02-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-05)]. (pol.).
  32. ↑ Daniel Rycharski, Dead Class [online], Gunia Nowik Gallery [dostęp 2024-02-14] (ang.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Daniel_Rycharski&oldid=72867569”