Fiodor Archipienko

Fiodor Archipienko
Фёдор Архипенко
	pułkownik lotnictwa
Data i miejsce urodzenia	30 października 1921 ; Awsimowicze, powiat bobrujski
Data i miejsce śmierci	28 grudnia 2012 ; Moskwa
	Przebieg służby
Lata służby	1938–1959
Siły zbrojne	Armia Czerwona; Wojskowe Siły Powietrzne
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
	Odznaczenia
	;

Fiodor Fiodorowicz Archipienko, Fiodar Fiodarowicz Archipienka (ros. Фёдор Фёдорович Архипенко, biał. Фёдар Фёдаравіч Архіпенка, ur. 30 października 1921 we wsi Awsimowicze w powiecie bobrujskim obecnie w rejonie bobrujskim, zm. 28 grudnia 2012 w Moskwie) – radziecki lotnik wojskowy, pułkownik, Bohater Związku Radzieckiego (1945).

Życiorys

Był narodowości białoruskiej. Rok po jego urodzeniu rodzina przeniosła się do wsi Pobołowo w powiecie rohaczewskim (obecnie rejon rohaczowski), a w 1933 do Bobrujska, gdzie do 1938 skończył 9 klas i aeroklub. Od listopada 1938 służył w Armii Czerwonej, w 1940 ukończył wojskową szkołę lotników w Odessie, służył w lotnictwie myśliwskim Kijowskiego Specjalnego Okręgu Wojskowego. Po ataku Niemiec na ZSRR uczestniczył w walkach na froncie jako lotnik i dowódca klucza 17 pułku lotnictwa myśliwskiego, od grudnia 1942 do października 1943 zastępca dowódcy i dowódca eskadry 508 pułku lotnictwa myśliwskiego, a od października 1943 do kwietnia 1945 dowódca eskadry i pomocnik dowódcy 129 gwardyjskiego pułku lotnictwa myśliwskiego. Walczył na Froncie Południowo-Zachodnim (czerwiec 1941 – maj 1942), Briańskim (maj – lipiec 1942), Woroneskim (lipiec-październik 1942), Południowo-Zachodnim (październik–grudzień 1942), Woroneskim (grudzień 1942 – lipiec 1943), Stepowym/2 Ukraińskim (październik 1943–październik 1944) i 1 Ukraińskim (lipiec 1944 – kwiecień 1945). Brał udział w walkach obronnych na Ukrainie, w operacji woronesko-woroszyłowgradzkiej, bitwie pod Stalingradem, operacji charkowskiej, bitwie pod Kurskiem, bitwie o Dniepr, operacji kirowohradzkiej, operacji humańsko-botoszańskiej, jassko-kiszyniowskiej, lwowsko-sandomierskiej, sandomiersko-śląskiej, dolnośląskiej i górnośląskiej.

Podczas działań wojennych czterokrotnie przedostawał się z terenu okupowanego przez linię frontu, w styczniu 1943 i w czerwcu 1943 był ranny w walce powietrznej. Wykonał 467 lotów bojowych i stoczył 90 walk powietrznych, w których strącił osobiście 30 i w grupie 14 samolotów wroga. W czerwcu 1945 ukończył wyższą oficerską szkołę sił powietrznych w Lipiecku, potem służył jako pomocnik dowódcy pułku myśliwskiego w Centralnej Grupie Wojsk w Austrii, w 1951 ukończył Akademię Wojskowo-Powietrzną w Monino i został dowódcą pułku szkolnego w wojskowej szkole lotniczej w Nowosybirsku. W 1952 został instruktorem techniki pilotażu w 58 Korpusie Lotnictwa Myśliwskiego w Leningradzkim Okręgu Wojskowym (w Tallinie), 1955–1958 pracował jako starszy inspektor w Zarządzie Wojskowych Instytucji Edukacyjnych Sił Powietrznych, a 1958–1959 starszy lotnik-nawigator w wojskowej szkole lotniczej w Jejsku, w lipcu 1959 zakończył służbę w stopniu pułkownika. Później pracował na lotnisku Wnukowo, następnie inżynier w przedsiębiorstwach obronnych, starszy inżynier-ekonomista w Ministerstwie Lotnictwa Cywilnego ZSRR, inżynier w Ministerstwie Przemysłu Lokalnego ZSRR i szef działu w Ministerstwie Budownictwa Wiejskiego RFSRR, w 1968 ukończył Moskiewski Instytut Inżynieryjno-Ekonomiczny. Po ukończeniu instytutu pracował w Ministerstwie Gospodarki Rolnej ZSRR i jako starszy inżynier w truście należącym do Ministerstwa Łączności ZSRR. Został pochowany na Cmentarzu Trojekurowskim w Moskwie.

Odznaczenia

Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego (27 czerwca 1945)
Order Lenina (27 czerwca 1945)
Order Czerwonego Sztandaru (trzykrotnie, 20 stycznia 1943, 17 lipca 1944 i 25 kwietnia 1945)
Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (11 marca 1985)
Order Wojny Ojczyźnianej II klasy (26 lutego 1943)
Order Czerwonej Gwiazdy (26 października 1955)
Medal „Za zasługi bojowe” (20 czerwca 1949)
Medal za Odwagę
Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Medal „Za obronę Kijowa”
Medal „Za obronę Stalingradu”
Medal „Za zdobycie Budapesztu”
Medal „Za zdobycie Wiednia”
Medal „Za wyzwolenie Pragi”
Medal „Za wyzwolenie Warszawy”
Medal „Za zdobycie Berlina”
Medal „Weteran pracy”
Medal „Weteran Sił Zbrojnych ZSRR”
Medal Żukowa

I inne.

Bibliografia

Архипенко Фёдор Фёдорович (ros.) Biogram na stronie warheroes.ru [dostęp 2018-11-25]