Kalendarium historii Radgoszczy
Radgoszcz – 3,5 km na NW od Międzychodu nad jeziorem Radgoszcz opisanym w 1462 r. W wieku XVI w powiecie poznańskim rok 1592[1],
Toponimia i nazwy patronimiczne
[edytuj | edytuj kod]W roku 1378 Radgoscze[2], 1398 Radgoscz[3], 1464 Radgosth[4] 1470 Radgoszcz[5].
Własność, kalendarium, wydarzenia
[edytuj | edytuj kod]Własność klasztoru cysterskiego w Ząbrsku (obecnie Zemsko), potem szlachecka.
W XV wieku wieś Radgoszcz wraz z jeziorem Radgoszcz należały do dóbr Międzychód, które podzielone były po połowie między rody: Skórów z Gaju i Ostrorogów z Ostroroga.
- 1378 – Mikołaj opat i cystersi z Ząbrska dają kasztelanowi starogr. Mikołajowi (z Bytynia) wsie Michocin i Radgoszcz, w zamian klasztor otrzymuje wieś Rokitno[2].
- 1464 – Stanisław z Ostroroga Lwówka, Trzciela i Stobnicy wojewoda kaliski pozwany przez Piotra Bytyńskiego i Jana Baranowskiego z 1/2 m. Międzychód oraz z połowy przynależnych wsi, między innymi z Radgoszczy[4].
- 1470 – Wojciech Skóra z Gaju kustosz gnieźnieński w dziale dóbr po ojcu otrzymuje od swych braci Andrzeja i Aleksandra 1/2 miasta Międzychód oraz połowy wsi, między innymi Radgoszcz[6].
- 1581–83 – dziedzicem jest Zofia z Tęczyna Ostrorogowa,
- 1591–97 – dziedzicem jest Jan z Ostroroga podczaszy koronny, syn Stanisława z Ostroroga i Zofii z Tęczyna.
- 1592 – tenże Jan Ostrorog sprzedaje z zastrzeżeniem prawa wykupu Janowi Opalińskiemu z Bnina kasztelanowi rogozińskiemu swe dobra, tj. m. Międzychód z wsiami, m.in. folwark Radgoszcz, na 1 rok za 8000 zł polskich[7],
- 1597 – tenże Jan Ostrorog sprzedaje Krzysztofowi Unrugowi z Nowego Szczawna w księstwie głogowskim miasto Międzychód z wsiami oraz folwarkiem Radgoszcz[8].
- Odnotowane pobory
- 1580–83 – pobór z Radgoszcza: 1580 od owczarza od 40 owiec, od 1 pasterza[9];
- 1581–83 – pobór z Radgoszcza płaci Zofia z Tęczyna (wdowa po Stanisławie z Ostroroga kasztelanie międzychodzkim, zmarłym w 1568 r.)[10].
Osoby i przywileje.
[edytuj | edytuj kod]1462 do sołtysów z Radgoszczy należą dwa jeziora zwane Szczekowa – obecnie jeziora Szekeń Wielki i Szekeń Mały, leżą na NE od wsi Radgoszcz w Puszczy Noteckiej, prawo połowu ryb otrzymuje również Stanisław z Ostroroga (jako współwłaściciel dóbr Międzychód)[11].
Kościół i jego uposażenie
[edytuj | edytuj kod]1591 Jan z Ostroroga dziedzic w Grodzisku i Międzychodzie odnawia uposażenie kościoła w Międzychodzie (przy okazji przywrócenia go katolikom), do którego należy między innymi dziesięcina snopowa z folwarków Wielawieś [k. Międzychodu, obecnie Wielowieś] i Radgoszcz[12].
Zabytki archeologiczne i architektoniczne
[edytuj | edytuj kod]Około 500 m na SE od wsi Radgoszcz, na skraju wyniesienia przy wschodnim brzegu jeziora (Radgoszcz jezioro), znaleziono ślady osadnictwa (kilka fragmentów naczyń obtaczanych) z X-XI w.[13]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ (APP, Poznań – księgi grodzkie 23, 822v), parafii Międzychód rok 1580. (Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym [rejestry poborowe], wyd. A. Pawiński, t. 1: Wielkopolska, Warszawa 1883, Źródła dziejowe 12 21).
- ↑ a b (Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 1-4 [wyd. I. Zakrzewski], Poznań 1877-1881; t. 5, wyd. F. Piekosiński, Poznań 1908; 3 nr 1756).
- ↑ (Wielkopolskie roty sądowe, wyd. H. Kowalewicz, W. Kuraszkiewicz, t. 1: Roty poznańskie; t. 1 nr 361).
- ↑ a b (APP, Poznań – księgi ziemskie 18, 34v).
- ↑ Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu: Historia Radgoszczy. [dostęp 2014-03-15].
- ↑ (APP, Poznań – księgi grodzkie 57 k. 39v-40, 47v-48; APP, Poznań – księgi grodzkie 8, 58).
- ↑ (APP, Poznań – księgi grodzkie 23, 822v).
- ↑ (APP, Poznań – księgi grodzkie 25, 413).
- ↑ (Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym [rejestry poborowe], wyd. A. Pawiński, t. 1: Wielkopolska, Warszawa 1883, Źródła dziejowe 12 21).
- ↑ (U. Piotrkowska, Struktura i rozmieszczenie własności ziemskiej w powiecie kościańskim i ziemi wschowskiej w drugiej połowie XVI wieku, „Rocznik Leszczyński” 1, 1977, s. 207-320 2, 59).
- ↑ (APP, Poznań – księgi grodzkie 6 k. 70, 72v-73v – dwie wersje tego samego aktu; K 3, 117 – pod błędną datą 1463).
- ↑ (AAP, Acta causarum consistorii Posnaniensis 138, 460-463).
- ↑ (W. Hensel, Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. I-III, Poznań 1950, Warszawa 1953, 1959; W. Hensel, Z. Hilczer-Kurnatowska, Studia... j.w., t. IV, V, VI, Wrocław 1972, 1980, 5, 351-352).