Kciuk

Kciuk (łac. pollex) – u naczelnych pierwszy palec ręki przeciwstawny czterem pozostałym. Od pozostałych palców różni się także tym, że składa się z dwóch, a nie trzech paliczków – w tym podobny jest do palucha stopy. Kciuk zapewnia chwytność dłoni.

Etymologia

Pierwotnie w języku polskim kciuk nazywany był palcem – stąd zgrubienie paluch i powiedzenie: Sam jak palec. Zaś pozostałe palce określane były formą pochodną o prasłowiańskiego *pьrstъ^[1] (por. cz. prst, chorw. prst czy lit. pirštas) – stąd słowa naparstek i pierścień^[1].

Zmiana nazwy nastąpiła pod wpływem religii chrześcijańskiej. Kciuk jest bowiem palcem używanym w trakcie obrzędu chrztu do kreślenia znaku krzyża na czole, stąd powstały dawne formy krzciuk skrócone do współczesnej kciuk^[2].

Zobacz też

Trzymanie kciuków

Przypisy

↑ ^a ^b dr Maciej Malinowski: Zostaniesz kiedyś sam jak palec. Obcy język polski, 2002-07-17. [dostęp 2020-10-06]. (pol.).
↑ Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005. ISBN 83-08-03648-1.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

[ojp-1] r Maciej Malinowski: Zostaniesz kiedyś sam jak palec. Obcy język polski, 2002-07-17. [dostęp 2020-10-06]. (pol.).

[sejp-2] Wiesław Boryś: Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2005. ISBN 83-08-03648-1.

[1]

[2]