Kiwerce

Kiwerce
Ківерці
herb Kiwercy↗	flaga Kiwercy↗
Państwo	Ukraina
Obwód	wołyński
Rejon	kiwercowski
Data założenia	1870
Burmistrz	Ołeksandr Kowalczuk
Powierzchnia	8,48 km²
Populacja (2018); • liczba ludności	; 14 195
Nr kierunkowy	+380 3365
Kod pocztowy	45200-45204
	Położenie na mapie Ukrainy Kiwerce
	Położenie na mapie obwodu wołyńskiego Kiwerce
	50°49′59″N 25°27′41″E/50,833056 25,461389
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Kiwerce (ukr. Ківерці) – miasto na Ukrainie i stolica rejonu w obwodzie wołyńskim. Leży na Wołyniu.

Węzeł kolejowy^[2]^[3].

Historia

Kiwerce założono w 1870 w związku z budową linii kolejowej Żytomierz-Kowel i do dziś to miasto jest ważnym węzłem kolejowym. W Kiwercach od głównej trasy kolejowej odchodzi także odnoga prowadząca do pobliskiego Łucka.

W okresie II Rzeczypospolitej Kiwerce były siedzibą gminy wchodzącej w skład powiatu łuckiego. W 1923 r. erygowana została Parafia Najświętszego Serca Jezusowego w Kiwercach. Miejscowość była siedzibą gminy Kiwerce.

W dniach 14–15 września 1939 r. w Kiwercach zorganizowana została Samodzielna Kompania Czołgów R-35.

Podczas okupacji niemieckiej dla żydowskich mieszkańców miejscowości utworzono getto. 25 maja 1942 roku Sicherheitsdienst wraz z 1. zmotoryzowanym plutonem żandarmerii z Łucka i ukraińską policją rozstrzelało Żydów w liczbie 270^[4].

Podczas rzezi wołyńskiej do Kiwerc ściągali polscy uchodźcy z eksterminowanych przez UPA wsi, licząc na ochronę załogi niemieckiej. 13 czerwca 1943 ksiądz Kazimierz Batowski pochował we wspólnej mogile na cmentarzu 150 Polaków zamordowanych przez UPA w okolicznych koloniach. Pod koniec^{[potrzebny przypis]} lipca 1943 węgierska i holenderska ochrona stacji kolejowej w Kiwercach wraz z niemieckimi posiłkami z Łucka odparła atak UPA na Kiwerce. Ujęto i rozstrzelano 30 upowców oraz towarzyszącego im ukraińskiego duchownego^[5].

W czasie II wojny światowej w mieście miał swoją siedzibę Obwód Armii Krajowej Kiwerce. Czasowo stacjonowała tu także część 202 batalionu policyjnego złożonego z Polaków; pododdział ten zdezerterował i przyłączył się do samoobrony Przebraża^[5].

W 1945 roku zaczęto wydawać gazetę^[6].

Prawa miejskie Kiwerce otrzymały w 1951^[2]^[3].

W 1989 liczyło 16 722 mieszkańców^[3]^[7].

W 2013 liczyło 14 611 mieszkańców^[8].

Współcześnie w Kiwercach znajduje się stacja kolejowa, dwie cerkwie prawosławne (patriarchatu moskiewskiego i patriarchatu kijowskiego), kościół rzymskokatolicki i kościół ewangelicki.

Urodzeni w Kiwercach

Olga Bielska – polska aktorka
Edmund Malinowski – polski nauczyciel, żołnierz, powstaniec warszawski
Zdzisław Nikodem – polski śpiewak operowy, tenor
Danuta Wierzbicka – polska stomatolog i polityk, posłanka na Sejm III RP I kadencji
Janusz Wąsowicz – polski historyk sztuki, były dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku
Henryk Zalewski – polski ekonomista
Zbigniew Załuski – polski pisarz, eseista i scenarzysta filmowy

Galeria

Dworzec kolejowy
Cerkiew patriarchatu moskiewskiego
Cerkiew patriarchatu kijowskiego
Cerkiew patriarchatu kijowskiego

Zobacz też

Pryłućke – do 1964 Kiwerce, wieś w rejonie kiwereckim, dawny folwark Kiwerce, majątek rodziców Gabrieli Zapolskiej

Przypisy

↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.16
↑ ^a ^b Киверцы // Большая Советская Энциклопедия. / под ред. А. М. Прохорова. 3-е изд. том 12. М., «Советская энциклопедия», 1973. стр.83
↑ ^a ^b ^c Киверцы // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 1. М., "Советская энциклопедия", 1991. стр.573
↑ Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s. 404
↑ ^a ^b WładysławW. Siemaszko WładysławW., EwaE. Siemaszko EwaE., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 556, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885 .
↑ № 2635. Ленинским путём // Летопись периодических и продолжающихся изданий СССР 1986—1990. Часть 2. Газеты. М., «Книжная палата», 1994. стр.345
↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу
↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).

Bibliografia

Objaśnienia na mapie: Topograficzna mapa w skali 1 : 100 000, arkusze Maniewicze i Łuck. Kijewskaja Wojenno-Kartograficzeskaja Fabrika, 2005.

Linki zewnętrzne

Kiwirce, wś, powiat łucki, par. Łuck, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 117 .
Kiwerce, Kiwirce, wś, powiat łucki, gm. Poddubce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 80 . ob. Poddębce
Archiwalne widoki miejscowości w bibliotece Polona

[1] Чисельність наявного населення України на 1 січня 2018 року. Державна служба статистики України. Київ, 2018. стор.16

[autogenerated1-2] Киверцы // Большая Советская Энциклопедия. / под ред. А. М. Прохорова. 3-е изд. том 12. М., «Советская энциклопедия», 1973. стр.83

[autogenerated2-3] Киверцы // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 1. М., "Советская энциклопедия", 1991. стр.573

[4] Холокост на территории СССР: Энциклопедия, Moskwa 2009, ISBN 978-5-8243-1296-6 s. 404

[siemaszko-5] WładysławW. Siemaszko WładysławW., EwaE. Siemaszko EwaE., Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939-1945, t. 1, Warszawa: „von borowiecky”, 2000, s. 556, ISBN 83-87689-34-3, OCLC 749680885 .

[6] № 2635. Ленинским путём // Летопись периодических и продолжающихся изданий СССР 1986—1990. Часть 2. Газеты. М., «Книжная палата», 1994. стр.345

[7] Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу

[8] Чисельність наявного населення України на 1 січня 2013 року. Державна служба статистики України, 2013. [dostęp 2023-09-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-21)]. (ukr.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]