John Barrymore
John Barrymore (1918) | |
Imię i nazwisko |
John Sidney Blyth |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
15 lutego 1882 |
Data i miejsce śmierci |
29 maja 1942 |
Zawód |
aktor |
Współmałżonek |
Katherine Corri Harris |
Lata aktywności |
1903–1942 |
John Barrymore, właśc. John Sidney Blyth[1] (ur. 15 lutego 1882[2] w Filadelfii, zm. 29 maja 1942 w Los Angeles[3]) – amerykański aktor, występujący w repertuarze szekspirowskim, który wsławił się rolą Hamleta.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Pochodził z rodziny aktorskiej. Urodził się w Filadelfii jako syn Maurice'a Barrymore i Georgiany Emmy Drew[4]. Podobnie jak jego brat Lionel i siostra Ethel, zamierzał oderwać się od rodzinnej tradycji teatralnej i stać się artystą w stylu Gustave Doré, jednak gdy ojciec zachorował na syfilis, postanowił rozpocząć karierę aktorską, upatrując w tym większej szansy na duży zarobek[5]. Gdy miał 13 lat, zaczął naukę w jezuickiej szkole w Waszyngtonie[6].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]Grał na Broadwayu w sztukach: Glad of It (1903-1904), Pantaloon / Alice Sit-by-the-Fire (1905-1906), His Excellency the Governor (1907), The Boys of Company "B" (1907), Toddles (1908), Stubborn Cinderella (1909), Łowca fortun (The Fortune Hunter, 1909-1910), Wujek Sam (Uncle Sam, 1911) czy A Slice of Life (1912)[7]. Jego najbardziej znaną rolą na Broadwayu przez wiele lat był pijany operator sieci bezprzewodowej w farsie Dyktator (The Dictator, 1904). Wsławił się na Broadwayu rolą Ryszarda III (1920) i Hamleta (1923)[8]; nawet brytyjscy widzowie okrzyknęli, że była to jedna z najlepszych, jeśli nie najlepsza interpretacja melancholii Duńczyka[9].
Jako aktor filmowy zadebiutował rolą w An American Citizen (1913), a po udanym debiucie zagrał jeszcze w dziewięciu filmach wytwórni Famous Players, m.in. w The Lost Bridegroom[10]. W kinie często kreował role, które wymagały zniekształcenia fizycznego lub groteskowego makijażu. Zagrał m.in. w filmach: Dr Jekyll i pan Hyde (1920), Don Juan (1926), The Sea Beast (1930), Svengali (1931), Ludzie w hotelu (1932), A Bill of Divorcement (1932), Romeo i Julia (1936)[11].
Od wczesnych lat młodości był uzależniony do alkoholu[12]. Przez problemy z nałogiem coraz gorzej radził sobie w pracy, m.in. miał problem z zapamiętywaniem tekstów[13]. W drugiej połowie lat 30. mieszkał w klinice dla alkoholików Kelley’s Rest Home[14]. W drugiej połowie tejże dekady występował w spektaklu Moje drogie dzieci[15]. W latach 40. zagrał m.in. w filmie The Great Profile[16].
W uznaniu zasług dla amerykańskiego przemysłu filmowego otrzymał gwiazdę w Hollywood Walk of Fame.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Utrzymywał intymne stosunki ze swoją macochą, Mamie Floyd[17]. Miał także romans z modelką i tancerką rewiową Evelyn Nesbit, aktorką Irene Frizzel, artystką rewiową Hazel Allen, kasjerką Lottą Faust, aktorką Bonnie Maginn oraz tancerką i modelką Virginie Blackburn[18]. 1 września 1910 w kościele św. Ksawerego w Nowym Jorku poślubił aktorkę Katherine Harris, z którą rozwiódł się w 1917[19]. W 1917 nawiązał romans z pisarką Blanche Thomas, którą w końcu poślubił i z którą miał córkę; małżonkowie zdecydowali się na separację, a następnie na rozwód[20]. Na planie filmu Beau Brummel nawiązał romans z młodszą o 23 lata aktorką Mary Astor[21]. 14 listopada 1928 poślubił aktorkę Dolores Costello, z którą miał syna Johna i z którą rozwiódł się 9 października 1935[22]. W 1936 wziął ślub z młodszą o 34 lata studentką dziennikarstwa Elaine Jacobs, z którą rozwiódł się cztery lata po ślubie[23].
Wybrana filmografia
[edytuj | edytuj kod]- Doktor Jekyll i pan Hyde (1920) jako doktor Henry Jekyll / Edward Hyde
- Sherlock Holmes (1922) jako Sherlock Holmes
- Piękny Brummell (Beau Brummell – (1924) jako Gordon Bryan Brummel
- Don Juan (1926) jako don Jose de Marana/don Juan de Marana
- Burza – (1928) jako sierżant Iwan Markow
- Ostatnia cesarzowa - (1932) jako Paweł Czegodiew
- Ludzie w hotelu (Grand Hotel – 1932) jako baron Felix von Geigern
- Spotkanie w Wiedniu (Reunion in Vienna – 1933) jako arcyksiąże Rudolf von Habsburg
- Nocny lot (1933) jako A. Rivière
- Kolacja o ósmej (Dinner at Eight – 1933) jako Larry Renault
- Romeo i Julia – 1936) jako Merkucjo
- Gdy kwitną bzy – (1937) jako Nicolai Nazaroff
- Maria Antonina – (1938) jako Ludwik XV
- Niewidzialna kobieta – (1940) jako profesor Gibbs
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ John Barrymore. Turner Classic Movies. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
- ↑ John Barrymore. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
- ↑ John Barrymore. Listal. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
- ↑ John Sidney Barrymore Genealogia. Geni. [dostęp 2016-11-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-29)]. (ang.).
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 79.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 77.
- ↑ John Barrymore. Internet Broadway Database. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 89.
- ↑ John Barrymore. AllMovie. [dostęp 2016-11-25]. (ang.).
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 83.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 95, 98, 108.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 77–78, 83–84.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 81, 99.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 108.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 113–114.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 116.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 78.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 79–82.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 82–84.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 85, 88, 93, 96.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 90–91.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 94–97, 103, 107.
- ↑ Cawthorne 2005 ↓, s. 101–113.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Nigel Cawthorne: Życie erotyczne gwiazd Hollywood. Anna Nowak (tłum.). Oficyna Wydawnicza Mireki, 2005. ISBN 83-89533-37-5.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- John Barrymore w bazie IMDb (ang.)
- John Barrymore w bazie Filmweb
- John Barrymore w bazie Notable Names Database (ang.)
- ISNI: 0000000121410816
- VIAF: 79119083
- LCCN: n80017002
- GND: 119340933
- LIBRIS: gdsw1fd00rzh83p
- BnF: 12547291h
- SUDOC: 034751726
- NLA: 35014520
- NKC: ola2002151965
- BNE: XX1075442
- NTA: 112611281
- BIBSYS: 90914061
- CiNii: DA12235034
- Open Library: OL2143509A
- PLWABN: 9810628834105606
- NUKAT: n2004071353
- J9U: 987007279697105171
- CONOR: 50043235
- BNC: 000040090
- KRNLK: KAC2020P5474
- LIH: LNB:BMTz;=Bz