Jan Pierzchała
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Odznaczenia | |
Jan Pierzchała (ur. 26 września 1921 w Jaworznie, zm. 7 grudnia 2003 w Sosnowcu) – polski prozaik, poeta, autor adaptacji scenicznych, dramaturg, tłumacz.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1945 debiutował jako poeta na antenie Polskiego Radia. W latach 1947–1950 studiował polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1947–1949 pełnił funkcję sekretarza redakcji kwartalnika „Zeszyty Wrocławskie”. Uczestniczył w pracach Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego i Literatury we Wrocławiu, pracował na stanowisku dyrektora ds. programowych rozgłośni Polskiego Radia. W 1953 zamieszkał w Sosnowcu i rozpoczął pracę w katowickim wydawnictwie „Śląsk”. W 1956 objął stanowisko attaché kulturalnego Ambasady PRL w Berlinie Wschodnim. W 1959 wrócił do Polski i pracował w redakcji wydania niedzielnego „Trybuny Robotniczej”. W latach 1962–1981 był zastępcą redaktora naczelnego „Poglądów”. W latach 1964–1966 był kierownikiem literackim Teatru Dramatycznego im. Adama Mickiewicza w Częstochowie, 1966–1997 w sosnowieckim Teatrze Zagłębia. W latach 1986–1990 był członkiem Narodowej Rady Kultury.
Należał do PZPR. W latach 1964–1968 był zastępcą członka KC PZPR[1]. Był także działaczem PRON, członkiem Rady Wojewódzkiej w Katowicach (1983-1989) oraz działaczem Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (Członek Plenum Zarządu Wojewódzkiego w Katowicach od 1962 roku)[2].
W czasach PRL był odznaczony m.in.: Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy II klasy, Medalem 10-lecia Polski Ludowej, Medalem 30-lecia Polski Ludowej i Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”[1].
W 1998 został odznaczony Medalem Polonia Mater Nostra Est. W 2002 r. uhonorowany orderem „Zasłużony dla Miasta Sosnowca”[3].
Wiersze, opowiadania, reportaże, artykuły publicystyczne, recenzje i przekłady zamieszczał w wielu czasopismach (m.in.: „Dziennik Polski”, „Dziennik Zachodni”, „Kuźnica”, „Litieraturnaja gazieta”, „Miesięcznik Literacki”, „Nowa Kultura”, „Odra”, „Odrodzenie”, „Opcje”, „Poglądy”, „Przemiany”, „Słowo Polskie”, „Sprawy i Ludzie”, „Szczecin”, „Śląsk”, „Śląsk Literacki”, „Tak i Nie”, „Tygodnik Kulturalny”, „Tygodnik Powszechny”, „Wieś”, „Zaranie Śląskie”, „Zeszyty Wrocławskie”, „Życie Literackie”).
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Wiersze (1948),
- Dziewczyna (1952),
- Noce bez światła (1954),
- Rozstanie i powrót (1957),
- Anastazy Kowalczyk. Opowieść biograficzna (1962),
- Antykwariat przy ulicy Barbarossy. Opowiadania (1962),
- Legenda Zagłębia. Szkice (1962, wyd. 2 1971),
- Dzień z nocą na trzy podzielony (1964),
- Krzak gorejący (1972),
- Przeczekaj deszcz (1975),
- Jak krótkie lato (1980),
- Opasani ciemnością (1983),
- Prawdziwy zabytek dawniejszego wieku. O Hipolicie Kownackim ze Sławkowa.1961–1854 (1988),
- Z ciemni podskórnej. Szkice o pisarzach współczesnych urodzonych w Zagłębiu Dąbrowskim (1992).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 745. ISBN 83-223-2073-6.
- ↑ Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 1013
- ↑ Lista osób wyróżnionych odznaką "Zasłużony dla Miasta Sosnowca" [online], archive.vn, 12 września 2012 [dostęp 2024-10-31] (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Bogdan Snoch: Górnośląski Leksykon Biograficzny. Suplement do wydania drugiego. Katowice: Muzeum Śląskie, 2006, s. 89. ISBN 83-60353-11-5.
- Pamięć i źródła. O Janie Pierzchale. Red. Paweł Sarna. Jaworzno 2004
- O Janie Pierzchale. Red. M. Kisiel, P. Majerski. Sosnowiec 2005
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Jan Pierzchała w bazie filmpolski.pl
- http://www.um.sosnowiec.pl/default.aspx?docId=329
- https://web.archive.org/web/20070304074908/http://www.teatrzaglebia.pl/historia.php
- http://www.obywatelskie.jaworzno.pl/index.php?option=content&task=view&id=123&Itemid=2
- Członkowie rad wojewódzkich PRON
- Działacze Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej
- Ludzie Polskiego Radia
- Odznaczeni Brązowym Medalem „Za zasługi dla obronności kraju”
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem 30-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Orderem Sztandaru Pracy II klasy
- Odznaczeni Medalem Polonia Mater Nostra Est
- Pisarze związani z Berlinem
- Pisarze związani z Częstochową
- Pisarze związani z Katowicami
- Pisarze związani z Sosnowcem
- Pisarze związani z Wrocławiem
- Polscy dramaturdzy XX wieku
- Polscy pisarze współcześni
- Polscy poeci XX wieku
- Polscy prozaicy XX wieku
- Polscy tłumacze
- Urodzeni w 1921
- Zastępcy członków Komitetu Centralnego PZPR
- Zmarli w 2003
- Ludzie urodzeni w Jaworznie