Jan Zigmund
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
17 sierpnia 1970 |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
lekarz |
Narodowość |
polska |
Tytuł naukowy |
doktor |
Uczelnia | |
Wydział | |
Stanowisko |
dyrektor szpitala |
Odznaczenia | |
|
Jan Zigmund ps. „Zdrowie” (ur. 20 maja 1902 w Monasterzyskach, zm. 17 sierpnia 1970 w Komańczy lub w Sanoku) – doktor wszech nauk lekarskich, chirurg, dyrektor pierwszego szpitala w Sanoku i inicjator budowy nowej placówki w tym mieście (obecnie Szpital Specjalistyczny w Sanoku). Podczas II wojny światowej żołnierz ZWZ – Armii Krajowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Jan Zigmund 20 maja 1902 w Monasterzyskach[1]. Był synem Juliana i Antoniny z domu Ślęzak (1875-1964)[1][2]. Ukończył Gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Krakowie. Od 1920 studiował na Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie w 1928 uzyskał stopień doktora[3] wszech nauk lekarskich.
Podczas studiów był zatrudniony w laboratorium analitycznym Szpitala św. Łazarza w Krakowie. Funkcjonował w Bratniej Pomocy Medyków i komitecie budowy Domu Medyków. Uzyskał specjalizację z chirurgii. Jako lekarz pracował w Rybniku, Cieszynie (prymariusz oddziału chirurgicznego) i Krakowie (prymariusz oddziału chirurgicznego Szpitala im. G. Narutowicza).
Po wybuchu II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej nadal przebywał i pracował w Krakowie; został żołnierzem w Związku Walki Zbrojnej, a po przekształceniu także w Armię Krajową. Działał pod pseudonimem „Zdrowie” w Zgrupowaniu „Żelbet”, w tym czasie pełnił służbę jako lekarz dla rannych i chorych żołnierzy oraz ich rodzin, szkolił grupy sanitarne w województwie krakowskim i kieleckim. Po zakończeniu wojny pracował w Cieszynie (dyrektor szpitala na Zaolziu), Ząbkowicach Śląskich, Nowym Sączu, Dzierżoniowie i Krakowie. W 1948 został dyrektorem Szpitala Powiatowego przy ul. Stanisława Konarskiego w Sanoku (jego poprzednikiem był Stanisław Domański). Pełniąc tę funkcję rozwijał działania remontowe budynku, zaopatrzenie w sprzęt (w tym aparat rentgenowski), a także tworzył plan dalszego rozwoju placówki mieście. Organizował tworzenie lecznictwa otwartego, angażował się w sprowadzanie personelu medycznego na tereny okoliczne. Był inicjatorem powstania nowej siedziby sanockiego szpitala przy ulicy 800-lecia 26 w Sanoku[3], zawiązał Społeczny Komitet Szpitalny. Budowa trwała od 1954 do 1964. W nowej siedzibie pozostawał dyrektorem Szpitala Powiatowego[3]. W nowej siedzibie szpitala Jan Zigmund został także ordynatorem oddziału chirurgicznego od 1955 do 1970[3][4][5]. Po roku urzędowania na stanowisku dyrektora nowej placówki Jan Zigmund został zwolniony i przeniesiony w stan spoczynku. W Sanoku był inicjatorem założenia powołanego 13 listopada 1955 kole terenowego Polskiego Towarzystwa Lekarskiego[6]. Był wieloletnim przewodniczącym zarządu PTL w Sanoku[3]. Należał do koła w Sanoku ZBoWiD[7].
Jego żoną została 1 marca 1930 Wanda Zofia Ochęduszko[8] (zm. 1984). Po przeprowadzce do Sanoka Jan Zigmund do końca życia zamieszkał w kamienicy przy ul. Jarosława Dąbrowskiego 10[1][9], zajmując pięciopokojowe mieszkanie[10]. Zmarł nagle na zawał serca 17 sierpnia 1970[1][11] w klasztorze Nazaretanek Komańczy[12] lub w Sanoku[1][13][14]. Uroczystości żałobne odbyły się 20 sierpnia 1970 na cmentarzu Centralnym w Sanoku[1]. Jan Zigmund został pochowany 21 sierpnia 1970 w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Rakowickim[12][15] (pas 13).
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]W kwietniu 1979 na ścianie budynku szpitala przy ulicy 800-lecia 26, pod arkadowymi podcieniami wjazdowymi, została odsłonięta tablica upamiętniająca dra Jana Zigmunda[16][17]. Treść inskrypcji: Społecznym inicjatorom budowy szpitala sanockiego pod przewodnictwem dr Jana Zigmunda w uznaniu ich zasług społeczeństwo Sanoka 04.1979 r. Projektantką tablicy była Barbara Bandurka[18].
Nieopodal nowej siedziby sanockiego szpitala w dzielnicy Zatorze została ustanowiona ulica nazwana imieniem dra Jana Zigmunda[19].
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami (za działalność w okresie okupacji; zweryfikowany w 1966[20])
- Złoty Krzyż Zasługi[3][21] (1965)
- Srebrny Krzyż Zasługi[3]
- Krzyż Partyzancki (1966)[3]
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945[21]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)[22]
- Odznaka Grunwaldzka[20]
- Odznaka „Zasłużony Pracownik Służby Zdrowia”[21]
- Odznaka „Zasłużony dla województwa rzeszowskiego”[3]
- Złota odznaka PCK[21]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Księga Zmarłych 1959–1975 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 133 (poz. 55).
- ↑ Kondolencje. „Nowiny”, s. 5, Nr 237 z 6 października 1964.
- ↑ a b c d e f g h i Jan Zigmund. Nekrolog. „Nowiny”, s. 2, Nr 229 z 20 sierpnia 1970.
- ↑ Zygmunt Żyłka: Moje wspomnienia z pracy lekarskiej w szpitalu w Sanoku w latach 1964-1999. W: Edward Zając: Zarys dziejów lecznictwa na terenie Ziemi Sanockiej w latach 1485-2009. Sanok: Sanocka Fundacja Ochrony Zdrowia, 2010, s. 80. ISBN 978-83-923106-8-6.
- ↑ Jan Zigmund. Kondolencje. „Nowiny”, s. 2, Nr 231 z 22 sierpnia 1970.
- ↑ Józef Ząbkiewicz. 30 lat Koła PTL. Lekarskie sympozjum. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, 3, Nr 17 (344) z 10-20 czerwca 1985. Sanocka Fabryka Autobusów.
- ↑ Komitet Organizacyjny Fundacji Sztandaru. Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Zarząd Koła w Sanoku. 1986, s. 107.
- ↑ Podziękowanie. „Nowiny”, s. 2, Nr 266 z 26 sierpnia 1970.
- ↑ Borys Łapiszczak: Sanok w Galicji i Lodomerii (Judaika) na dawnej pocztówce i fotografii. Cz. XII. Sanok: Poligrafia, 2009, s. 44. ISBN 83-918650-6-1.
- ↑ Adam Sudoł: Polska Ojczyzna moja. Część II. Sanok: 1999, s. 31.
- ↑ Arnold Andrunik: Rozwój i działalność Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na Ziemi Sanockiej w latach 1949-1984. Sanok: 1986, s. 144.
- ↑ a b Jan Kordela: Wspomnienie moje ze spotkań z dr Janem Zigmundem. W: Zarys dziejów lecznictwa na terenie Ziemi Sanockiej w latach 1485–2012. Sanok: Sanocka Fundacja Ochrony Zdrowia, 2012, s. 320. ISBN 987-83-934513-1-9.
- ↑ Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sygn. 133/55.
- ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Część druga. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2000, s. 125. ISBN 83-909787-0-9.
- ↑ Jan Zigmund. Nekrolog. „Dziennik Polski”, s. 2, Nr 198 z 21 sierpnia 1970.
- ↑ Franciszek Oberc: Kalendarium sanockie 1974-1994, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 953.
- ↑ Dla uczczenia pamięci twórców sanockiego szpitala. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 6, Nr 16 (145) z 1-10 czerwca 1979. Sanocka Fabryka Autobusów.
- ↑ Franciszek Oberc, Pomniki i tablice pamiątkowe Sanoka, Sanok 1998, s. 25.
- ↑ Wykaz nazw ulic miasta Sanoka. sanok.pl, 13 stycznia 2012. [dostęp 2014-05-10].
- ↑ a b Deklaracje ↓, s. 92.
- ↑ a b c d Deklaracje ↓, s. 94.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 125, poz. 1624.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jan Zigmund. Nekrolog. „Dziennik Polski”, s. 2, Nr 198 z 21 sierpnia 1970.
- Edward Zając. Oddać się szpitalowi. „Gazeta Bieszczadzka”, s. 8, Nr 2 z 1999.
- Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Część druga. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2000, s. 120-125. ISBN 83-909787-0-9.
- Edward Zając: Szpital Powszechny w Sanoku. W: Zarys dziejów lecznictwa na terenie Ziemi Sanockiej w latach 1485–2012. Sanok: Sanocka Fundacja Ochrony Zdrowia, 2012, s. 77-86. ISBN 987-83-934513-1-9.
- Jan Kordela: Wspomnienie moje ze spotkań z dr Janem Zigmundem. W: Zarys dziejów lecznictwa na terenie Ziemi Sanockiej w latach 1485–2012. Sanok: Sanocka Fundacja Ochrony Zdrowia, 2012, s. 320. ISBN 987-83-934513-1-9.
- Edward Zając, Jadwiga Wrótniak , Szpital Powszechny w Sanoku [online], Szpital Specjalistyczny w Sanoku, s. 88-94, 99-100, 101, 106 .
- Związek Bojowników o Wolność i Demokrację. Oddział w Sanoku. Deklaracje i karty ewidencyjne członków zwyczajnych Z Zeńczak-Zygier 1963-1980, AP Rzeszów – O/Sanok (zespół 659, sygn. 109). s. 1-166.
- Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Członkowie ZBoWiD
- Lekarze związani z Sanokiem
- Ludzie urodzeni w Monasterzyskach
- Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim
- Odznaczeni Medalem 10-lecia Polski Ludowej
- Odznaczeni Medalem Zwycięstwa i Wolności 1945
- Odznaczeni Odznaką Grunwaldzką
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Polscy chirurdzy
- Żołnierze Armii Krajowej
- Urodzeni w 1902
- Zmarli w 1970